Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Yayın Etiği
Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, yayın sürecinde Spor Bilimleri alanına ilişkin güncel gelişmeleri bütüncül ve kapsayıcı bir biçimde inceleyerek bilginin bilimsel yöntemle tarafsız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasını hedeflemektedir.
Bilimsel eserler, bilimsel yöntemler neticesinde ortaya çıkan, bilimsel yöntemin uygulanmasını ve yansızlığını sağlayan çalışmalardır. Bu eserlerin ortaya çıkarılması aşamasında yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı/lar, editör/ler, yazar/lar, hakem/ler ve okuyucunun/ların etik ilkelere uymaları gerekmektedir. Bu kapsamda Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi’nin yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”; ICMJE Recommendations, CSE White Paper on Publication Ethics, WAME resources, WMA policies ve ORI; WMA Helsinki Bildirgesi) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.
Dergiye gönderilen ve/veya kabul edilen bilimsel eserlerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, bilimsel çalışmaların yazarlarının çalıştığı kurum/lara bu durum resmi yollardan bildirilecek ve eser red edilecektir. Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, editörya ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.



Araştırma Etiği (ETİK ONAM BELGESİ)

Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, insan ve hayvan haklarının korunması kapsamında ulusal ve uluslararası etik kural ve ilkelere tam uygunluk prensibini benimsemiştir. Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi’nde değerlendirmeye alınan makalelerde, aşağıda belirtilen maddeler uyarınca söz konusu araştırmalar için Etik Kurul Onayı gerekmektedir:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar.

Yayıncının Etik Sorumlukları
Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, 2019 yılından bu yana, yayın kurulu ya da editörler kurulu yönetiminde Spor Bilimleri alanınında yayın yapan bir kişisel dergidir. Dergi yayıncıları, bilimsel eserlerin etik ilkeleri doğrultusunda yayınlanması gerektiğini taşıyan ve kar amacı gütmeyen ücretsiz yayın yapmayı ilke edinmişlerdir.
• Bilimsel bir çalışmada görev alan paydaşlardan yayıncının da bütün bu etik ilkeler kapsamında hareket etmesi gerekir.
• Yayıncı, elinde bulundurduğu iletişim gücünü hiçbir bireysel çıkar gözetmeden kullanmak ve hedef kitlesini doğru yönlendirmekle yükümlüdür.
• Yayıncı, dergisinde yayınlanan her çalışmanın mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her ürünün arşivlenmesi görevini üstlenir.
• Kişiler etik olmayan bir durumla karşılaştıklarında yayıncıyla iletişime geçmekten çekinmemelidir.


Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
• Dergiye gönderilen eserlerden, derginin amaç ve kapsamına uygun olmayan çalışmaları reddetmek.
• Makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutmak.
• Başvurusu yapılan makaleleri önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almak, hakem önerilerini göz önünde bulundurmak, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmemek, yapıcı eleştirilerle katkı sağlamak.
• Derginin benimsemiş olduğu Çift kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygulamak, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmak, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlamak.
• Bağımsız akran değerlendirmesinin yapılmasını sağlamak için yazar/ların kurumlarından bağımsız hakem atamaları gerçekleştirmek.
• Makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak göndermek, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklemek.
• Cinsiyet, dini veya politik inançlar, yazarların etnik veya coğrafi kökenleri üzerine ayrım yapılmaksızın görevlerini yerine getirirken dengeli, objektif ve adil bir şekilde hareket etmek.
• Dergiye gönderilen çalışmaları içeriğine göre değerlendirmek, hiçbir yazara ayrıcalık göstermemek.
• Olası çıkar çatışmalarını önlemek adına gerekli önlemleri almak ve varsa mevcut beyanları değerlendirmek. Ortaya çıkan bir çıkar çatışması durumunda Dergi, belirsizlik giderilene kadar makalenin değerlendirme sürecini askıya alır; bu bağlamda Dergi, başvuru yapan yazardan makalesi ile ilgili Etik Kurul İzni, Görüşmeci Gönüllü Onam Formları ve ibraz edilmesi gereken belgeleri talep etme yetkisine sahiptir.
• Sponsorlu çalışmaları veya özel konulardaki çalışmaları diğer çalışmalarla aynı şekilde ele almak.
• Etik ihlali niteliğinde bir şikayet olması durumunda, derginin politika ve prosedürlerine bağlı kalarak gerekli prosedürleri uygulamak. Yazarlara, gelen şikayete cevap vermek için bir fırsat vermek, çalışma kime ait olursa olsun gerekli yaptırımları uygulamaktan kaçmamak.
• Olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da dikkate almak.
• Düzeltme, açıklama, özür, tekzip niteliğindeki içerikleri yayınlamak konusunda sorumlu ve hassas davranmak.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir.
Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:
• Hakemler, Editörün karar verme sürecine katkıda bulunmak için makaleyi objektif olarak sadece çalışmanın içeriğini zamanında incelemeli ve sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
• Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı ve nazik bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
• Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.
• Hakem/ler, hazırlamakta oldukları ya da değerlendirmede olan bir çalışmalarına çok benzer bir çalışma söz konusuysa, değerlendirmeyi reddetmelidir.
• Hakemler, editör ve yazar tarafından sağlanan bilgilerin gizliliğini korumalı, gizlilik ilkesi gereği incelediği çalışmayı değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, kör hakemliğe aykırı bir durum varsa editöre bildirmeli ve çalışmayı değerlendirmemelidir.
• Potansiyel çıkar çatışmalarının (mali, kurumsal, işbirlikçi ya da yazar ve yazar arasındaki diğer ilişkiler) farkında olmalı ve gerekirse bu yazı için editörü uyarmalıdır.
• Çalışmanın ve değerlendirme sürecinin gizliliğini korumaya devam etmelidir.
• Esas yorumlarını ve geribildirimlerini etkileyebilecek bir durumun ortaya çıkması halinde dergiyi bilgilendirmelidir.
• Revizyon ve yeniden değerlendirme ile ilgili dergiden gelen taleplere karşılık vermeye çalışmalıdır.

Yazarların Etik Sorumlulukları

Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi'ne makale başvurusu yapan yazar(lar)ın bilimsel araştırma etik sorumlulukları:
• Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini, aynı anda Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi'ne göndermemelidir.
• Yazar(lar), Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi'ne özgün makale göndermelidir.
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda uygun atıf tekniklerle atıf yapmalıdır.
• Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir. Makale sisteme yüklenme aşamasında yazar isimleri sorumlu yazar tarafından yüklenmektedir. Dergi Editör kurulu sistemsel değişiklik yapmamaktadır.
• Yazar/lar, yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir
• Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda istenilen bilgileri Editörlere sunmalıdırlar.
• Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler. Yöntem kısmında mutlaka gönüllü onamı hakkında bilgi sunulmalıdır.
• Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için 5 gün içerisinde editörle iletişime geçmelidir.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir.
• Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması veya gönüllü onam formu kullanıldığı gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb., uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir (Helsinki Deklearasyonu).
• Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen eserlerde, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.

Hassas Araştırma Grupları Yayın Politikası

Riskli gruplarla yapılan araştırmaların yayınlanması için dergi politikası şu temel özellikleri gözetir:
• Riskli gruplarla yapılan araştırmaların WMA Helsinki Bildirgesi Madde 19. ve 20. hükümlerine uygun olarak yürütülmüş olması ve yasal otorite tarafından etik kurul kararıyla onaylanmış olması gereklidir.
• Çalışmanın yürütüldüğü grubun/bireylerin ihtiyaç ve önceliklerine cevap vermesi temel kriterdir. Çalışmanın bu grup ve kişiler dışında mutlak olarak yürütülememesi durumu gözetilir.
• Riskli gruplarda yer alan araştırmada, gönüllülerin korunması için ek önlemler araştırmacı/lar tarafından belgelenmelidir.
• Dergi editör/danışma kurulu temel etik ilkeler çerçevesinde ek değerlendirme yapabilir. Dergi değerlendirme sürecinde etik kurul izinlerine ek olarak bilgi talep edilebilir.

Makale Geri Çekme Politikası

Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi yayım politikaları gereği, bir çalışma veya makalenin geri çekilmesi aşamasında yazar(lar)a ve yayın kuruluna düşen görev ve sorumluluklar aşağıda belirtilmiştir.

Yazarlar: Yazar(lar)ın yayımlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, geri çekme işlemlerinde dergi editörlüğü ile işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır. Değerlendirme aşamasındaki çalışmasını geri çekme talebinde bulunmak isteyen yazar(lar), Geri Çekme Formu'nu doldurarak her bir yazarın ıslak imzası ile imzalanmış ve taratılmış halini e-posta aracılığıyla editör kuruluna iletmekle yükümlüdür. Yayım Kurulu geri çekme bildirimini inceleyerek en geç 14 gün içerisinde dönüş sağlar.

Editörler: Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi yayım kurulu; yayınlanmış, erken görünümdeki veya değerlendirme aşamasındaki bir çalışmaya ilişkin telif hakkı ve intihal şüphesi oluşması durumunda çalışmayı ilişkin bir soruşturma başlatma yükümlülüğü taşır. Editör kurulu yapılan soruşturma sonucunda değerlendirme aşamasındaki çalışmada telif hakkı ve intihal yapıldığını tespit etmesi durumunda çalışmayı değerlendirmeden geri çeker ve tespit edilen durumları detaylı bir şekilde kaynak göstererek yazarlara iade eder. Yayım kurulu, yayımlanmış veya erken görünümdeki bir çalışmada telif hakkı ihlali ve intihal yapıldığını tespit etmesi durumunda, en geç 15 gün içerisinde geri çekme ve bildiri işlemlerini aşağıdaki ilkeler doğrultusunda gerçekleştirir.

Etik ihlali tespit edilen çalışmanın;
1. Elektronik ortamda yayınlanan eserin başlığının başına “Geri Çekildi” ibaresi eklenir.
2. Elektronik gösterimdeki Öz ve Tam Metin içerikleri yerine çalışmanın geri çekilme gerekçeleri, detaylı kanıt kaynakları varsa yazar(lar)ın bağlı olduğu kurum ve kuruluşların konu hakkındaki bildirimleri ile birlikte yayınlanır.
3. Derginin resmi web sitesinin ana sayfasından çalışmaya ilişkin geri çekme bildirimi ilan edilir.
4. Geri çekme tarihinden itibaren ilk yayınlanacak sayının elektronik ve basılı kopyasının içindekiler listesine “Geri Çekildi: Çalışma Başlığı” şeklinde eklenir, birinci sayfasından başlamak koşuluyla geri çekme nedenleri ve buna kaynak gösterilen orijinal alıntıları kamuoyu ve araştırmacılarla paylaşılır.
5. Yazar(lar)ın bağlı olduğu kurum ve/veya kuruluş(lar)a eserin geri çekme bildirimleri iletilir.
6. Esere ilişkin geri çekme bildirimleri Derginin dizinlendiği indekslere iletilir.

İntihal Politikası
İntihal (Aşırma), kasti olup olmaması önemsenmeksizin bilimsel yazıları etkileyen en yaygın ve ciddi bir etik sorundur. Dolayısyla, çalışmaların başka kaynaklarla, referans gösterilmeden benzeşmesi ve bu haliyle yayına alınması etik olmamasının yanında suçtur ve kabul edilemez.
Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, herhangi bir intihal biçimine izin vermemek için birçok tedbir almaktadır. Günümüz yayın politikasına uygun olarak, makalelerin, örtüşen ve benzer metin örneklerini (Makale kabulünden sonra) tespit etmede Benzerlik Programları kullanılmaktadır. Benzerlik puanı %10'dan fazla olan makaleler, makalenin kabulünden sonra dahi tespit edilse reddedilmesine yol açabilir. Ayrıca yayın Kurulu, dergiye gönderilen çalışmalarla ilgili aşırma, atıf manipülasyonu ve veri sahteciliği iddia ve şüpheleri karşısında COPE kurallarına uygun olarak hareket edebilmektedir.

Çıkar Çatışması Politikası ve Telif Hakkı Düzenlemesi

• Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, olası çıkar çatışmalarını önlemek adına gerekli önlemleri almak ve varsa mevcut beyanları değerlendirmekle yükümlüdür. Dolayısıyla olası çıkar çatışmalarının bilimsel yayın etiğine zarar vereceğini düşünür. Dergi, çıkar çatışmalarını tespit etmek ve önlemek amacıyla tüm paydaşları için yükümlülüklerini tanımlar. Olası bir çıkar çatışması durumunda Dergi, belirsizlik giderilene kadar makalenin değerlendirme sürecini askıya alır; bu bağlamda Dergi, başvuru yapan yazardan makalesi ile ilgili Etik Kurul İzni, Görüşmeci Gönüllü Onam Formları ve ibraz edilmesi gereken belgeleri talep etme yetkisine sahiptir.
• Yazar/lar, kendi eserleri üzerinde telif hakkına sahiptir; Creative Commons Attribution ilkeleri gereğince çalışmanın yazar ve dergi kaynak gösterilerek paylaşılmasına izin verilmektedir.
• Yazar/lar, Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi'ne eser yayını başvurusu yaparken, Telif Hakkı Devri ve Çıkar Çatışması Formu’nu (tüm yazarların imzalaması zorunludur) imzalayarak sisteme yüklemek zorundadır.

Yayın Ücreti

Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi Makale başvurusu sırasında -kabul/red şartına bağlı olmaksızın- 1500 Türk Lirası ücret talep edilmektedir. Dahası, dergi, makale yayına kabul edildiği andan itibaren DOI numarası vererek tüm makalelerin tam metnine ücretsiz erişilmesini sağlamaktadır.

Erken Görünüm

Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi’ne, gönderildikten sonra değerlendirme aşamasını tamamlayarak kabul edilen ve kabulden sonraki süreçleri tamamlanan çalışmalar, bilimsel bilginin güncel bir şekilde yayılması amacıyla elektronik ortamda, DOI (Digital Object Identifier) numaralarıyla ve erken görünümde kullanıcı erişimine sunulur. Erken görünümde yayımlanan çalışmalar Editör kurulunun uygun bulduğu cilt ve sayıda sayfa sayısı verilerek yayımlanır ve erken görünümden kaldırılır. Erken görünümdeki çalışmalar normal sayıda yayımlanacak son sürüm olmayabilir. Çalışmaların yayımlanacak halinde küçük düzenlemeler yapılabilir.

Arşivleme Politikası

Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, iştirak eden kütüphanelerin dağıtılan arşivleme sistemi oluşturması amaçlı, kütüphanelerin koruma ve restorasyon amaçlı kalıcı arşivler yaratmasına izin vermek için LOCKSS sistemi kullanmaktadır. LOCKSS sistemi konusunda detaylı bilgi için TIKLAYINIZ. LOCKSS Programı, "çok sayıda kopyanın güvenliğini sağlama" ilkesi üzerine kurulmuş, açık kaynaklı uçtan uca dijital koruma yazılımı kullanan bir sistemdir.

Etik İlkelere Uymayan Durumun Dergi Editörlüğüne Bildirilmesi
Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi'nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda ejsse.editor@gmail.com adresine eposta ile bildirilmesi gerekmektedir.

---

Politikaların Temel Dayanakları

YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi
Committee on Publication Ethics (COPE)
Dünya Tıp Birliği (WMA) Helsinki Bildirgesi
International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE)
Budapeşte Açık Erişim Bildirgesi
Creative Commons