Sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımlarının bazı değişkenler açısından araştırılması

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 70 - 85, 31.12.2024

Pelin Mete

https://doi.org/10.69918/ejte.1539276

Öz

Bu çalışmada öğretmen adaylarının derin ve yüzeysel öğrenme yaklaşımları sınıf düzeyi, fen dersindeki başarı durumları ve bölüm değişkenleri açısından araştırılmıştır. Çalışma tarama yöntemi kapsamında yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemini bir devlet üniversitesindeki eğitim fakültesinin çeşitli bölümlerinde eğitim gören 407 lisans öğrencisi oluşturmaktadır. Öğrenme yaklaşımlarını ölçmek için Biggs, Kember ve Leung (2001) tarafından geliştirilen ve Batı, Tetik ve Gürpınar (2010) tarafından Türkiye bağlamına uyarlanan “Öğrenme Yaklaşımları Ölçeği (Approach Questionnaire, R-SPQ-2F)” ölçeği kullanılmıştır. Ölçek 20 madde ve derin motivasyon (DM_S), derin strateji (DS_S), yüzeysel motivasyon (SM_S), yüzeysel strateji (SS_S) olmak üzere dört alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçekten elde edilen veriler SPSS programında t-testi ve Anavo ile analiz edilmiştir. Tek yönlü varyans analizi öğretmen adaylarının derin ve yüzeysel öğrenme yaklaşımları puanlarının öğrenim görülen sınıf düzeyine göre anlamlı olarak farklılaşmadığını göstermektedir. Diğer tek yönlü varyans analizi sonucu öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımlarının fen dersindeki başarı puanlarına göre anlamlı olarak farklılaştığını göstermiştir. İlişkisiz örneklem t-testi sonucu ise öğrenme yaklaşımlarının bölüm değişkeni açısından anlamlı farklılaşmadığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenme Yaklaşımları, derin yaklaşım, yüzeysel yaklaşım, öğretmen adayları

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir. Etik kurul izin bilgileri Etik değerlendirmeyi yapan kurul adı: Atatürk Üniversitesi Etik değerlendirme kararının tarihi: l2.11.2020 Etik değerlendirme belgesi sayı numarası: 56785782-050.02.04-E.2000294298

Investigation of pre-service classroom and science teachers' learning approaches in terms of various variables

Öz

This study investigated pre-service teachers’ deep and surface learning approaches in relation to their education level, success in science classes, and department variables. The study employed the screening method. The sample consisted of 407 undergraduate students from various departments within the faculty of education at a state university. To measure learning approaches, the researcher used the Approach Questionnaire (R-SPQ-2F), developed by Biggs et al. (2001) and adapted to the Turkish context by Batı et al. (2010). The scale consists of 20 items across four sub-dimensions: deep motivation (DM_S), deep strategy (DS_S), surface motivation (SM_S), and surface strategy (SS_S). The data obtained from the scale were analyzed using t-tests and ANOVA in the SPSS program. One-way analysis of variance showed that pre-service teachers’ deep and surface learning approach scores did not significantly differ according to their education level. Another one-way analysis of variance revealed that learning approaches differed significantly based on students’ success scores in science courses. The independent samples t-test showed that learning approaches did not differ significantly in relation to department variables.

Anahtar Kelimeler

learning approaches, deep approach, surface approach, prospective teachers

Etik Beyan

This study followed all the rules stated to be followed within the “Higher Education Institutions Scientific Research and Publication Ethics Directive” scope. None of the actions specified under the title of “Actions Contrary to Scientific Research and Publication Ethics,” which is the second part of the directive, were not carried out. Ethics committee permission information Name of the committee that made the ethical evaluation: Ataturk University Date of ethical review decision: l2.11.2020 Ethics assessment document issue number: 56785782-050.02.04-E.2000294298

Kaynakça

• Altun, S. (2013). Öğretmen adaylarının ders çalışma yaklaşımlarının üniversite türüne, öğrenim görülen alana ve cinsiyete göre incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 227–233.
• Arnold, I.. (2011). John Hattie: Visible learning: A synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement. International Review of Education, 57, 219–221. https://doi.org/10.1007/s11159-011-9198-8
• Batı, A.H., Tetik, C., & Gürpınar, E. (2010). Öğrenme yaklaşımları ölçeği yeni şeklini türkçeye uyarlama ve geçerlilik güvenirlilik çalışması. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 30(5), 1639-1646.
• Beyaztaş D.İ., & Senemoğlu, N. (2015). Learning approaches of successful students and factors affecting their learning approaches. TED Eğitim ve Bilim, 40, 193–216. https://doi.org/10.15390/EB.2015.4214
• Beyaztaş, D.İ., & Şahin, S.G. (2017). Öğrenme yaklaşımları ile öğrenmen stratejilerini kullanma kalitesi arasındaki ilişkilerin modellenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 50(2), 59-78.
• Biglan, A. (1973). The characteristics of subject matter in different academic areas. Journal of Applied Psychology, 57(3), 195-203. https://doi.org/10.1037/h0034701
• Biggs, J. (1979) Individual differences in study processes and the quality of learning outcomes. Higher Education, 8, 381-394. https://doi.org/10.1007/BF01680526
• Biggs, J. (1996). Enhancing teaching through constructive alignment. Higher Education, 32(3), 347-364. https://doi.org/10.1007/BF00138871
• Biggs, J., Tang, C., & Kennedy, G. (2022). Teaching for quality learning at university (2nd ed.). McGraw-hill education.
• Biggs, J., Kember, D., & Leung, D. Y. P. (2001). The revised two-factor Study Process Questionnaire: R-SPQ-2F. British Journal of Educational Psychology, 71(1), 133–149. https://doi.org/10.1348/000709901158433
• Chin, C., & Brown, D. E. (2000). Learning in science: A comparison of deep and surface approaches. Journal of Research in Science Teaching: The Official Journal of the National Association for Research in Science Teaching, 37(2), 109-138. https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-2736(200002)37:2<109::AID-TEA3>3.0.CO;2-7
• Cohen, L., & Manion, L. (1994). Research methodsin education (4th ed.). Routledge.
• Çuhadar, C., Gündüz, Ş., & Tanyeri, T. (2013). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin ders çalışma yaklaşımları ve akademik öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 251–259.
• Demir, T. (2013). Türkçe derslerinde dil bilgisi konularına yönelik olarak kullanılan öğrenme stratejileri üzerine bir değerlendirme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 167-206. https://doi.org/10.14520/adyusbd.421
• Drew, P., & Watkins, D. (1998). Affective variables, learning approaches and academic achievement: A causal modeling investigation with Hong Kong tertiary students. British Journal of Educational Psychology, 68, 173-188. https://doi.org/10.1111/j.2044-8279.1998.tb01282.x
• Eggen, P. D., & Kauchak, D.P. (2006). Strategies and models for teachers teaching content and thinking skills (5nd ed.). Pearson Education Inc.
• Ekinci, N. (2009). Üniversite öğrencilerinin öğrenme yaklaşımları. Eğitim ve Bilim, 34 (151). 74-88.
• Ekinci, N., & Ekinci, E. (2007, 15-17 November). Learning approaches of department of elementary education students. 1st Primary National Congress, Ankara, Türkiye.
• Ellez, A.M., & Sezgin, G. (2002, 16 - 18 Eylül). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara, Türkiye.
• Entwistle, N. J. (2000). Promoting deep learning through teaching and assessment: conceptual frameworks and educational contexts. Tertiary Education and Management, 6(2), 119-138.
• Entwistle, N., McCune, V., & Hounsell, J. (2003). Approaches to studying and perceptions of university teaching-learning environments: concepts, measure and preliminary findings. In E. De Corte, L. Verschaffel, N. Entwistle, & J. van Merrienboer (Eds.), Powerful learning environments: unravelling basic components (pp. 89–108). Elsevier.
• Entwistle, N., & McCune, V. (2004). The conceptual bases of study strategy inventories. Educational Psychology Review, 16(4), 325–345. https://doi.org/10.1007/s10648-004-0003-0
• Entwistle, N., & Tait, H. (1990). Approaches to learning, evaluations of teaching, and preferences for contrasting academic environments. Higher Education, 19(2), 169-194. https://doi.org/10.1007/BF00137106
• Entwistle, N. J., & Ramsden, P. (2015). Understanding student learning. Croom Helm.
• Erden, M., & Altun, S. (2006). Öğrenme stilleri (1. Baskı). Morpa Kültür Yayınları.
• Hodson, D. (2014). Learning science, learning about science, doing science: Different goals demand different learning methods. International Journal of Science Education, 36(15), 2534-2553. https://doi.org/10.1080/09500693.2014.899722
• Kember, D., & Kwan, K. P. (2000). Lecturers’ approaches to teaching and their relationship to conceptions of good teaching. Instructional Science, 28(5-6), 469-490.
• Kember, D., & Gow, L. (1991). A challenge to the anecdotal stereotype of the asian student. Studies in Higher Education, 16(2), 117-128. https://doi.org/10.1080/03075079112331382934
• Lang, H., R., & Evans, D. N. (2006). Models, Strategies and Methods for Effective Teaching. Pearson Education Inc.
• Lindblom-Ylänne, S., Trigwell, K., Nevgi, A., & Ashwin, P. (2006). How approaches to teaching are affected by discipline and teaching context. Studies in Higher Education, 31(3), 285-298. https://doi.org/10.1080/03075070600680539
• Marton, F., & Saljo, R. (1976a). On qualitative differences in learning-I: Outcome and process. British Journal of Educational Psychology, 46, 4–11. https://doi.org/10.1111/j.2044-8279.1976.tb02980.x
• Marton, F., & Saljo, R. (1976b). On qualitative differences in learning-II: Outcome as a function of the learner’s conception of the task. British Journal of Educational Psychology, 46, 115–127. http://dx.doi.org/10.1111/j.2044-8279.1976.tb02304.x
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli öğretim programları. Retrieved from https://mufredat.meb.gov.tr/
• Meşeci, B., & Karamustafaoğlu, S. (2023). Kamu personeli seçme sınavına hazırlanan öğretmen adaylarının ders çalışma becerilerinin belirlenmesi. International Journal of Social Humanities Sciences Research, 10(94), 858-869. https://doi.org/10.26450/jshsr.3600
• Mete, P. (2020). Sınıf öğretmen adaylarının buzun erimesi, yoğunluk ve gazların sudaki çözünürlüğü kavramlarına ilişkin alternatif yapılarının belirlenmesi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 8(2), 121-142.
• Mete, P. (2024). The relationship between the epistemological beliefs, science learning approaches and scientific inquiry skills: a path analysis, Research in Science & Technological Education, 42(4), 1109–1128. https://doi.org/10.1080/02635143.2023.2209845
• Novak, J. D. (1988). Learning science and the science of learning. Studies in Science Education, 15(1), 77–101. https://doi.org/10.1080/03057268808559949
• Olpak, Y. Z., & Korucu, A. T. (2014). Öğrencilerin ders çalışma yaklaşımlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 333-347.
• Özdemir, B., & İlhan Beyaztaş, D. (2018). Öğretmen adaylarının sınav türüne göre kullandıkları öğrenme yaklaşımlarını benimseme nedenlerine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (46), 363-385. https://doi.org/10.21764/maeuefd.397553
• Özgür, H., & Tosun, N. (2013). Öğretmen adaylarının derin ve yüzeysel öğrenme yaklaşımlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(24), 113–125.
• Pintrich, P. R., & Schunk, D. H. (2002). Motivation in Education: Theory, Research, and Applications. Pearson Education.
• Prince Michael J., & Felder Richard M. (2006). Inductive teaching and learning methods: Definitions, comparisons, and research bases. Journal of Engineering Education, 95(2), 123-138. https://doi.org/10.1002/j.2168-9830.2006.tb00884.x
• Prosser, M., & Trigwell, K. (1991). Student evaluations of teaching and courses: Student learning approaches and outcomes as criteria of validity. Contemporary Educational Psychology, 16(3), 293–301. https://doi.org/10.1016/0361-476X(91)90029-K
• Prosser, M., & Trigwell, K. (1999). Relational perspectives on higher education teaching and learning in the sciences. Studies in Science Education, 33(1), 31–60. https://doi.org/10.1080/03057269908560135
• Palinkas, L. A., Horwitz, S. M., Green, C. A., Wisdom, J. P., Duan, N., & Hoagwood, K. (2015). Purposeful sampling for qualitative data collection and analysis in mixed method ımplementation research. Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Services Research, 42(5), 533-544. https://doi.org/10.1007/s10488-013-0528-y
• Ramsden, P. (2003). Learning to Teach in Higher Education. (2nd ed.). Routledge.
• Selçuk, G. S., Çalışkan, S., & EroL, M. (2007). Fizik öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımlarının. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2), 25-41.
• Senemoglu, N. (2011). College of education students’approaches to learning and study skills. Education and Science, 36(160), 65-80.
• Senemoğlu, N., Berliner, D., Yıldız, G., Doğan, E., Savaş, B., & Çelik, K. (2007, 12-14 Mayıs,). Türk ve Amerikalı eğitim fakültesi öğrencilerinin öğrenme yaklaşımları. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu. Bakü, Azerbaycan. http://www.egitim.hacettepe.edu.tr/belge/ UOYPSS1_BildiriKitabi.pdf.
• Şen, H. Ş. (2019). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları ve üst bilişsel okuma farkındalıkları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(2), 437-450.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
• Tekbıyık, A., Tekbıyık, A., & Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen Ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 23-37.
• Tural, D. G., & Akdeniz, A., R. (2008). Examining learning approaches of science student teachers according to the class level and gender. US-China Education Review, 5(12), 54-59.
• Trigwell, K., & Prosser, M. (2004). Development and use of the approaches to teaching inventory. Educational Psychology Review, 16(4), 409-424. https://doi.org/10.1007/s10648-004-0007-9
• Weinstein, C., & Mayer, R. (1986). The Teaching of Learning Strategies. In M. Wittrock (Ed.), Handbook of Research on Teaching (pp. 86-100). Macmillan.
• Wong, N., & Watkins, D. (1998). A longitudinal study of psychological environment and learning approaches in the Hong Kong classroom. Journal of Educational Research, 91, 247-254.
• Zeegers, P. (2001). Approaches to learning in science: A longitudinal study. British Journal of Educational Psychology, 71(1), 115-132. https://doi.org/10.1348/000709901158424