Türkiye’de Göçmenlere Yönelik Hoşgörüyü Etkileyen Dinamiklerin İstatistiksel Analizlerle Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Sayı: 38, 199 - 221, 28.07.2023

Hatice Gül Bozdeveci , Özlem Yorulmaz

https://doi.org/10.26650/ekoist.2023.38.1225344

Öz

İnsanlık tarihi boyunca süregelen göç etme hali toplumları yakından ilgilendiren ve sosyolojik, psikolojik, iktisadi, siyasi olarak çeşitli sorunlara neden olabilen toplumsal bir harekettir. Göçün sebepleri arasında en temel olanı bireylerin daha iyi bir yaşama sahip olma istekleridir. Son yıllarda yaşanan Arap Baharı, Suriye iç savaşı, siyasi istikrarsızlık nedeniyle meydana gelen Afganistan’daki karışıklıklar kitlesel göç hareketlerinin artmasına sebep olmuştur. Hiç şüphesiz bahsedilen toplu göç hareketlerinden oldukça fazla etkilenen ve yoğun olarak göç alan ülkelerden biri Türkiye’dir. Türkiye’de göçmen sayısındaki artış hızının yüksek olması üretilen politikaların yeterli gelmemesine sebep olarak göçmenlerle ilgili yeni politikalar üretilmesini gerekli kılmıştır. Bu çalışmada Türkiye’de göçmenlere yönelik hoşgörü Dünya Değerler Anketi’nin son dalgasına ait veriden hareketle detaylı olarak incelenmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında Türkiye’de yaşayan bireyler göçmenlere yönelik toleransları açısından Gizli Sınıf Analizi ile sınıflanmıştır. Bu analiz sonucuna göre bireyler Hoşgörülü olanlar, Kararsızlar ve Hoşgörülü Olmayanlar şeklinde üç sınıfa ayrılmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında bu üç sınıfı birbirinden ayıran sosyoekonomik ve demografik değişkenler Çok Kategorili Lojistik Regresyon Analizi ile değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre bireylerin çalışma durumları, gelir düzeyleri, inanç düzeyleri ve politik görüşleri, onların hoşgörü düzeylerine göre sınıflanmalarında ayırt edici değişkenlerdir. Çalışmanın son aşamada ise, eğitim düzeyi ve göçmenlere yönelik hoşgörü düzeyleri arasındaki ilişki Uyum Analizi görselleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Göçmenler, Hoşgörü, Gizli Sınıf Analizi, Uyum Analizi, Çok Kategorili Lojistik Regresyon Analizi

Evaluating the Dynamics Affecting Tolerance Toward Migrants in Türkiye Using Statistical Analyses

Öz

Having occurred throughout the history of humanity, migrations are a social movement closely related to societies and can cause various sociological, psychological, economic, and political problems. The most fundamental reason for migration is individuals’ desire to have a better life. The turmoil in Afghanistan, the Arab Spring, the Syrian civil war, and political instability in recent years have increased mass migration movements. Undoubtedly, Türkiye is one of the countries to have been highly affected by mass migration movements and received large numbers of migrants. The high rate of increase in the number of immigrants in Türkiye has resulted in the produced policies being insufficient, thus necessitating the production of new policies regarding immigrants. This study uses data from the last wave of the World Values Survey regarding Türkiye and involves three different statistical analyses. The first stage of the study classifies the individuals living in Türkiye using a latent class analysis in terms of tolerance toward immigrants. According to the analysis results, individuals are divided into three groups: tolerant, indecisive, and intolerant. The next stage evaluates the socioeconomic and demographic variables that distinguish these three classes from one another using a multi-category logistic regression analysis. The results show the variables of working status, income level, belief level, and political view to be determinative in identifying which of the three classes individuals will be found. The last stage visualizes the relationship between education level and tolerance toward immigrants using correspondence analysis.

Anahtar Kelimeler

Migration, Latent Class Analysis, Correspondence Analysis, Multinomial Logistic Regression Analysis

Kaynakça

• Akkaş, İ. ve Aksakal, İ. (2021). Afgan Göçmenlere Yönelik Tutum ve Algıların Sosyolojik Analizi: Erzincan Örneği. google scholar
• Altınırmak, S., Ergün, M., Karamaşa, Ç., Şen, O., Aytekin, A., & Okoth, B. O. (2019). Birikim Değerlendirme Tercihi İle Banka Seçimi Arasındaki İlişkinin Multinominal Lojistik Regresyon İle Analiz Edilmesi: Eskişehir Örneği. Balikesir University Journal of Social Sciences Institute, 22(41). google scholar
• Altıntaş, Ö. ve Kutlu, Ö. (2020). Ankara Üniversitesi Yabancı Uyruklu Öğrenci Seçme Testinin Ölçme Değişmezliğinin Örtük Sınıf ve Rasch Modeline Göre İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 45(203). google scholar
• Alpar, R. (2013). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, Detay Yayıncılık, Ankara. google scholar
• Amuedo-Dorantes, C. ve Puttitanun, T. (2011). Gender differences in native preferences toward undocumented and legal immigration: Evidence from San Diego. Contemporary Economic Policy, 29(1), 31-45. google scholar
• Anuşlu, M.D. (2015). Gözlenemeyen Sınıf Analizi İle Bir Hızlı Moda Markasında Müşteri Segmentasyonu (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
• Anuşlu, M. D., Çilan, Ç. A. (2019) Gözlenemeyen Sınıf Analizi Kullanılarak Müşteri Giyim Tercihlerinin Belirlenmesi: Koton Markası İçin Bir Uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(2), 542-560. google scholar
• Ateş, T. Dünya Tarihini Etkileyen Göçler ve Türk Milletinin Etkisi. Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 42-47. google scholar
• Ayan, M. ve Yaylı, H. (2022). Suriyeli Sığınmacıların Uyum Süreci: Ankara ve Kırıkkale Kentlerinde Bir Araştırma. Türk Dünyası Araştırmaları, 131(259), 435-460. google scholar
• Bohman, A. ve Hjerm, M. (2016). In the Wake of Radical Right Electoral Success: A Cross-Country Comparative Study of Anti-Immigration Attitudes over time. Journal of Ethnic and Migration Studies, 42(11), 1729-1747. google scholar
• Bozkurt, V., İnceiplik, K. G. ve Baigabylov, N. (2021). Göçmenlere Yönelik Tutumları Etkileyen Değerler ve Demografik Faktörler, Göç ve Etkileri. Edit: M. Karakaş, D. Çak, 53-72. google scholar
• Calahorrano, L. (2013). Population aging and individual attitudes toward immigration: Disentangling age, cohort and time effects. Review of International Economics, 21(2), 342-353. google scholar
• Canatan, K. (2009). Türkiyeli Kadınların Sorun Çözme Stratejileri. Eskiyeni, (12), 22-26. google scholar
• Cebeci, M. (2015). Sosyolojik açıdan göç ve göçmenlerin sosyal kültürel entegrasyonları: Kavramsal bir çalışma. Disiplinler Arası Göç ve Göç Politikaları Sempozyumu, Canatan K. vd. (Ed.), İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayınları, 135-158. google scholar
• Çakı, F. (2011). Gençlerin Uluslararası Gönüllü Hizmet Deneyimleri ve Birey Üzerindeki SosyoKültürel Etkileri. Akademik İncelemeler Dergisi, 6(1), 136-177. google scholar
• Çiftçi, H. (2018). Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlarının Suriyeli Sığınmacılara Yönelik Tutum, Algı ve Empatik Eğilimlerinin Analizi. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 7(3). google scholar
• Çilan, Ç. (2015). Uygulamalı Sınıf Analizi. İstanbul: Çağlayan Kitapevi. google scholar
• Daniels, J. P. ve Von Der Ruhr, M. (2005). God and The Global Economy: Religion and Attitudes Towards Trade and Immigration in the United States. Socio-Economic Review, 3(3), 467-489. google scholar
• Davidov, E. ve Meuleman, B. (2012). Explaining Attitudes Towards Immigration Policies in European Countries: The Role of Human Values. Journal of Ethnic and Migration Studies, 38(5), 757-775. google scholar
• Deveci, E. ve Yorulmaz, Ö. (2021). Gizli Sınıf Analizi ile Türkiye’de Cinsiyet Eşitsizliğine Bakış Açısının Değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 10(2), 130-144. google scholar
• Fertig, M. ve Brenner, J. (2006). Identifying the Determinants of Attitudes Towards Immigrants: A Structural Cross-Country Analysis. google scholar
• François, A. ve Magni-Berton, R. (2013). Individual Gendered Attitudes Toward Immigrants. Empirical Evidence From French Surveys. The Social Science Journal, 50(3), 321-330. google scholar
• Goodman, L. A. (1974). Exploratory Latent Structure Analysis Using Both Identifiable and Unidentifiable Models. Biometrika, 61(2), 215-231. google scholar
• Günay, G., Ersoy, A. F., Boylu, A. A. ve Kılıç, C. (2019). Göçmenlere Yönelik Olumsuz Tutum Ölçeğinin Türkçe Geçerlilik Güvenirliği. Third Sector Social Economic Review, 54(4), 1827-1843. google scholar
• Gürsoy, S. (2019). Göçmenlerin Çalışma Yaşamına Katılımı: Suriyeli Göçmenler Örneği. google scholar
• Karaoğlu, E. (2015). The Role of Social Dominance Orientation, Empathy and Perceived Threat in Predicting Prejudice of Turkish Citizens Toward Syrian Immigrants (Master’s thesis, Middle East Technical University). google scholar
• Leon McDaniel, E., Nooruddin, I. ve Faith Shortle, A. (2011). Divine Boundaries: How Religion Shapes Citizens’ Attitudes Toward Immigrants. American Politics Research, 39(1), 205-233. google scholar
• Mirzabayova, R. (2021). İslam Rönesansında Birlikte Yaşama Tecrübesini Etkileyen Temel Faktörler. Bengi Dünya Yörük-Türkmen Araştırmaları Dergisi, 2021(1), 54-64. google scholar
• Nemlioğlu, K. (2005). Benzerlik Analizleri Varsayımlara Uymayan Kategorik Verilerde Çok Değişkenli Analiz. 1. Basım, İstanbul: Beşir Kitapevi, 39-40. google scholar
• Özkan, B. (2015). Kredi Kartı Kullanım Alışkanlıkları Üzerine Gizli Sınıf Analizi (Doctoral dissertation, Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). google scholar
• Pilatin, Ü. (2022). Türkiye’deki Suriyeli Mültecilerin AB Algısı: Karşılaştırmalı Bir Analiz (Yüksek Lisans Tezi, Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü). google scholar
• Polat, F. Ç. ve Kaya, E. (2017). Bir Ötekileştirme Pratiği: Türkiye’de Yaşayan Suriyelilere Yönelik Tutumlar. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 38-48. google scholar
• Raijman, R., Semyonov, M. ve Schmidt, P. (2003). Do Foreigners Deserve Rights? Determinants of Public Views Towards Foreigners İn Germany and Israel. European Sociological Review, 19(4), 379-392. google scholar
• Scheepers, P., Gijsberts, M. ve Hello, E. (2002). Religiosity and Prejudice Against Ethnic Minorities in Europe: Cross-National Tests on a Controversial Relationship. Review of Religious Research, 242-265. google scholar
• Semyonov, M., Raijman, R. ve Gorodzeisky, A. (2006). The Rise of Anti-Foreigner Sentiment in European Societies, 1988-2000. American sociological review, 71(3), 426-449. google scholar
• Şahin, M. C. ve Aydemir, S. (2018). Zorunlu-Kitlesel Göç Olgusuna Sosyolojik Bir Yaklaşım: Türkiye’deki Suriyeli Sığınmacılar Örneği. Dini Araştırmalar, 21(53 (15-06-2018)), 121-148. google scholar
• Uzgören, N. Uyum Analizinin Teorik Esaslari ve Regresyon Analiz ile Benzerliğinin Grafiksel Boyutta Karşilaştirilmasi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (18). google scholar
• Tümtaş, M. S. (2022). Türkiye’ye Düzensiz Afgan Göçü: Zorunlu Göç mü “İstila” mi?. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 21(1), 338-353. google scholar
• Yamanlar, Y. (2020). Göç Kuramlari Çerçevesinde İkinci Dünya Savaşi Sonrasi Bati Avrupa’nin Göç Deneyimi. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 19(2), 553-583. google scholar
• World Values Survey. (2019). Fieldwork and Sampling. https://www.worldvaluessurvey.org/ WVSDocumentationWV7.jsp google scholar
• https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/istanbulda-arapca-tabela-operasyonu-en-az-dortte-ucu-turkce-olacak-5211452/ google scholar