Necessity of Raising Turkish Language Teachers As a Foreign Language and Proposal For a Bachelor’s Degree / Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretmeni Yetiştirmenin Gerekliliği ve Lisans Programı Önerisi

Yıl 2016, Cilt: 12 Sayı: 5, 1125 - 1138, 06.09.2016

Fatih Kana , Emrah Boylu , Umut Başar

Öz

Son on yılda Türkçenin yabancılara öğretimi alanında dikkate değer mesafelerin kat edildiği ve bu disiplinin “Türk soylulara Türkçe öğretimi”, “İki dilli Türk çocuklara Türkçe öğretimi” gibi alt disiplinlere ayrılmaya başladığı görülmektedir. Ayrıca Türkiye’de hemen hemen her şehirdeki üniversiteler bünyesinde kurulan Türkçe öğretim merkezleri ve özel dil kurslarında, Türkiye dışında ise Yunus Emre Enstitüsü tarafın açılan 40’dan fazla Türk Kültür Merkezinde ve Türkoloji bölümlerinde de Türkçe yabancı dil olarak öğretilmektedir. Eğitimin her alanında olduğu gibi yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında da nitelikli öğretmen unsuru önemlidir. Ancak günümüzde ciddi bir şekilde hissedilen yabancı dil olarak Türkçe öğretmeni ihtiyacı oldukça farklı altyapılara sahip öğretmenler tarafından karşılanmaktadır. Öyle ki yabancı dil bölümleri mezunlarından dil bilim bölümü mezunlarına kadar pek çok farklı branşta öğretmenin yabancı dil olarak Türkçe öğrettiğine şahit olunmaktadır. Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği gibi mevcut lisans programlarının da yabancılara veya yurt dışında yaşayan Türklere Türkçe öğretebilmek amacıyla kurulmadığı veya süreç içerisinde bu ihtiyaca cevap verecek şekilde yapılandırılmadığı bilinmektedir. Söz konusu öğretmen ihtiyacının özellikle son birkaç yılda üniversitelerce açılan kısa süreli yabancı dil olarak Türkçe öğretimi sertifika programlarıyla kapatılmaya çalışıldığı görülse de, bu sertifika programlarının niteliği ciddi şekilde tartışmaya açıktır. Bu nedenle mevcut ihtiyaçlar göz önünde bulundurulduğunda yabancı dil olarak Türkçe öğretmeni yetiştirmek bir ihtiyaçtan ziyade zorunluluk haline gelmektedir. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı, nitelikli yabancı dil olarak Türkçe öğretmeni yetiştirmek üzere ileride kurulabilecek “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı” için bir lisans programı önerisi sunmaktır. Ayrıca çalışmanın sonunda mevcut sorunu çözmek adına da bazı öneriler sunulmuştur.

Kaynakça

• Akalın, H. Ş. & diğ. (2011). Türkçe Sözlük (11. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Akar, A. (2013). Türk Dili Tarihi (6. Basım), Ankara: Ötüken Neşriyat
• Akdemir, Ahmet S. (2013). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Programlarının Tarihçesi ve Sorunları, Turkish Studies, Volume 8/12 Fall, p. 15-28.
• Barın, E. (2010). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Öğretmen Yeterliği ve Yardımcı Öğretmen Kavramı, II. Uluslar arası Türk Dünyası Kültür Kongresi, Çeşme, 19-25 Nisan.
• Candaş Karababa, Z. Canan. (2009). Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretimi Ve Karşılaşılan Sorunlar, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Yıl:2009, Cilt:42, Sayı: 2, 265-227.
• Durmuş, M. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretimi (2. Baskı), Ankara: Grafiker Yayınları.
• Ercilasun, A. B. (2011) Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Güler, Birsen E. (2012). Yabancılara Türkçe Öğretiminde “Öğretmen Unsuru”, The Journal of Academic Social Science Studies, Vol 5 Issue 2, p. 129-134.
• Güzel, A. & Barın E. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Akçağ Yayınları: Ankara.
• Güzel, A. (2003). Eğitim Fakültelerinde Türkçe Öğretmenliği Bölümünün Kuruluşu ve Hedefleri I, TÜBAR-XIII-Bahar, 7-17.
• Kalfa, M. (2008). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Program(sızlık) Sorunu, Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu Kitabı, Doğu Akdeniz Üniversitesi, Gazi Mağosa, 27-28 Mart.
• Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet Döneminde Dal Öğretmeni Yetiştirme, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt:35, sayı:1-2, 1-14.
• Maden, S. & İşcan, A. (2011). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Amaç ve Sorunlar: Hindistan Örneği, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:5, s.23-38.
• Mete, F. & Gürsoy, Ü. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde öğretmen yeterliklerine ilişkin görüşler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Hacettepe University Journal of Education], 28(3), 343-356.
• Mete, F. (2012). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, 102-125.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2010). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi ve Bu Alan İçin Öğretmen Yetiştirmenin Önemi ve Gereği. Marmaris: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi ve Öğretmenliği Çalıştayı Kitabı.
• Milli Eğitim Bakanlığı, Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü, Temel Eğitime Destek Projesi “Öğretmen Eğitimi Bileşeni”. (2006). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri, Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı, Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü (2008). Öğretmen yeterlikleri: öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Nurlu, M. (2011). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Taslak Programı, Uluslararası Türkçe Eğitimi Sempozyumu, Gazi Üniversitesi, 15-16 Aralık.
• Şahin, Ç. Kurudayıoğlu, M. Tunçel, H. & Öztürk, Y.A. (2013). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Lisans Düzeyinde Verilen Yabancılara Türkçe Öğretimi (YTÖ) Dersine Yönelik Özyeterlik Algıları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 36-45.
• Uçgun, D. (2013). “Yabancı Dil Olarak Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı”nın Gerekliliği Üzerine Bir Değerlendirme, Turkish Studies, Vol 8/9 Summer, p. 2487-2498.
• Yağmur, K. (2009). Batı Avrupa’da anadili Türkçe olan öğrencilere Türkçenin ikinci dil olarak öğretimi ve kuramsal sorunlar. D. Yaylı ve Y. Bayyurt (Ed.), Yabancılara Türkçe öğretimi politika yöntem ve beceriler (ss. 221-230). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yavuz, S. (2013). Yabancı Dil Türkçe Öğreten İngilizce Öğretmenleri İle Bir Durum İncelemesi: “Türkçe Balta Girmemiş Orman”, Turkish Studies, Volume 8/8 Summer, p. 1463-1474.
• Yıldız, Ü., & Tunçel, H. (2012). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve öneriler. A. Kılınç ve A. Şahin (Ed.), Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi (s. 115-145). Ankara: PegemA Yayınları.
• Yıldız, Ü. & Tepeli, Y. (2014). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Öğretmen Yeterlilikleri Üzerine Bir Çalışma, International Journal of Language Academy, Volume 2/4, p. 564/578.
• Çevrimiçi Kaynaklar
• http://www.dilbilimi.net/yabanci_dil_olarak_turkcenin_ogretimi_arastirmalari.htm#egiticilerin_egitimi
• http://www.yee.org.tr/tr/yunusemreenstitusu
• https://istatistik.yok.gov.tr/