Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Değer Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 15 Sayı: 4, 363 - 379, 30.12.2019

Burcu Özdemir Beceren Zehra Bilgen

https://doi.org/10.17244/eku.558989

Cited By: 1

Öz

Araştırmanın amacı, okul
öncesi öğretmen adaylarının değer algılarını belirlemektir. Değer algıları ile cinsiyet,
eğitim öğretim görülen sınıf düzeyi ve akademik başarı düzeyi arasında bir farklılaşmanın
olup olmadığını belirlemek araştırmanın alt amaçlarını oluşturmaktadır. Araştırma
nicel araştırma modellerinden tarama modeli kullanılarak tasarlanmıştır. Çalışma grubunu
Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bölümü Temel Eğitim Bölümü Okul
Öncesi Eğitimi Anabilim dalında 2016-2017 eğitim-öğretim yılında eğitim öğretim
gören 313 okul öncesi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak
araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ve değer önceliklerini
ölçmek amacıyla Schwartz ve diğerleri (2012) tarafından geliştirilmiş Portre
Değerler Anketi (PDA57) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda okul öncesi öğretmen adaylarının en
yüksek değer algı becerisinin iyilikseverlik güvenirlik, en düşük değer algı becerisinin
de güç kaynakları olduğu ortaya çıkmıştır. 
Okul öncesi öğretmen adaylarının değer algı alt boyutlarından olan kurallara
uyma ve kişisel güvenlik alt boyutları cinsiyete göre anlamlı şekilde farklılaştığı
sonucuna ulaşılmıştır. Değer algı alt becerilerinden olan saygınlık, öz yönelim
davranış, öz yönelim düşünce, evrenselcilik ilgi, iyilikseverlik güvenirlik,
iyilikseverlik sevgi ve toplumsal güvenliğin sınıf düzeyine göre anlamlı olarak
farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Okul öncesi öğretmen adaylarının değer algı alt
becerilerinden olan başarı, evrenselcilik hoşgörü, iyilikseverlik sevgi, kişilerarası
uyum ve kurallara uyma akademik başarı düzeyine göre anlamlı bir şekilde
farklılaştığı sonucu ortaya çıkmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Değer algısı, Okul öncesi eğitimi, Öğretmen adayı

Investigation of Value Perceptions of Preservice Preschool Teachers in Terms of a Range of Variables

Öz

The aim of the
research was to determine the value perceptions of preschool teacher
candidates. The secondary aim of the research was to determine whether value
perceptions differed according to gender, year level of education and academic
success level. The research was designed using the screening model from the
quantitative research models. The study group for the research comprised 313
preservice teachers attending a Department of Primary Education, Preschool
Education branch in Turkey’s northwest in the 2016-2017 academic year. The
personal information form, created by the researchers, and the Portrait Value
Questionnaire (PVQ57), developed by Schwartz et al. (2012) to measure value
priorities, were used as data collection tools. At the end of the research,
preservice preschool teachers had the highest value perception skills for
dependable benevolence with the lowest value perception skills for power resources.
It was concluded that the value perception subdimensions of rule conformity and
personal security of preservice preschool teachers differed significantly
according to gender. The value perception subskills of face, self-directed
action, self-directed thought, concerned universalism, dependable benevolence,
caring benevolence and societal security were revealed to differ according to
class level. The value perception subskills of achievement, tolerant
universalism, caring benevolence, interpersonal conformity and rule conformity
were concluded to differ significantly according to academic success levels
among preschool teacher candidates.    

Anahtar Kelimeler

Value perception, Preschool education, Teacher candidate

Kaynakça

• Akbaba-Altun, S. (2003). Eğitim yönetimi ve değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 7-18.
• Aydın, M. (2003). Gençliğin değer algısı: Konya örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 121-144.
• Balcı, F. A., & Yanpar-Yelken, T. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin “değer” kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 81-90.
• Coşkun, Y., & Yıldırım, A. (2009). Üniversite öğrencilerinin değer düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(6), 311-328.
• Çileli, M., & Tezer, E. (1998). Life and value orientations of Turkish university students. Adolescence, 33(129), 219-224.
• Demircioğlu, İ. H., & Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
• Dilmaç, B., Bozgeyikli, H., & Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 69-91.
• Güven, A. Z. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Language Academy, 5(1), 349-359.
• Halstead, J. M., & Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: a review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30, 169-202.
• Hoşgörür, V. (2017). Eğitimin toplumsal temelleri. Ö. Demirel & Z. Kaya, (Ed.) Eğitim bilimine giriş (ss. 129-160). Ankara: Pegem Akademi.
• Inglehart, R., & Baker, W. E. (2000). Modernization, cultural change, and the persistence of traditional values. American Sociological Review, 65, 19-51.
• Keskin, U., & Sağlam, H. İ. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 81-101.
• Mehmedoğlu, U. (2006). Gençlik, değerler ve din: Küreselleşme, ahlak ve değerler. U. Mehmetoğlu & Y. Mehmetoğlu (Ed.). Küreselleşme, ahlak ve değerler (ss. 54-68). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Özensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitim Dergisi, 1(3), 217-239.
• Saracaloğlu, A. S., Uça, S., Başara-Baydilek, N., & Coşkun, N. (2013). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile değer algılarının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 45-59.
• Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi örneği. Değerler Eğitim Dergisi, 3(10), 73-88.
• Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Advances in Experimental Social Psychology, 25(1), 1-65.
• Schwartz, S. H. (1994). Are there universal aspects in the structure and contents of human values? Journal of Social Issues, 50(4), 19-45.
• Schwartz, S. H. (2006). A theory of cultural value orientations: Explications and applications. Comparative Sociology, 5, 130-180.
• Şahin-Fırat, N., & Açıkgöz, K. (2012). Bazı değişkenler açısından öğretmenlerin değer sistemleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 422-435.
• Şişman, M. (2000). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Tosun, T., & Uyanık-Balat, G. (2017). İlkokul birinci sınıfa devam eden çocukları olan annelerin değer algılarının ve çocuklarına aktarmak istedikleri değerlerin karşılaştırmalı incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama, 13(3), 498-510.
• Veugelers, W., & Vedder, P. (2003). Values in teaching. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 9, 377-389.
• Yalız-Solmaz, D. (2015). Öğretmen adaylarının insani değer düzeyleri: Anadolu Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği bölümünde bir araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 8(41), 1069-1076.
• Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 499-522.
• Zevalsiz S. (2014). Üniversite öğrencilerinin değer algısı: Karabük Üniversitesi örneği. Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1739-1762.