ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YAŞAM DOYUMUNU YORDAMADA BİREYSEL BÜTÜNLÜK (TUTARLILIK) DUYGUSU, AİLE BÜTÜNLÜK DUYGUSU VE BENLİKSAYGISI

Yıl 2008, Cilt: 4 Sayı: 1, 19 - 30, 14.01.2013

A.rezan Çeçen

Öz

Bu araştırmanın amacı yaşam doyumunun yordanmasında bireysel bütünlük duygusu (anlaşılabilirlik, anlamlılık, yönetme), aile bütünlük duygusu ve benlik saygısı değişkenlerinin ne düzeyde katkıda bulunduğunu belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesine devam eden 250 kız (%64), 143 erkek (%36) toplam 393 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmaya katılan deneklerin yaş ortalaması 19.45'tir. Araştırmada veri toplamak amacıyla Bireysel Bütünlük (Tutarlılık) Duygusu Ölçeği , Aile Bütünlük Duygusu Ölçeği , Rosenberg Benlik Saygısı Envanteri ve Yaşam Doyumu Ölçekleri uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde Pearson Momentum Korelasyon ve Aşamalı Regresyon teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları Antonovsky'nin belirlediği kuramsal yapıyı destekler niteliktedir. Araştırma bulguları beklenildiği yönde yaşam doyumu ile bireysel, ailesel bütünlük duygusu ve benlik saygısı arasında olumlu orta ve göreli olarak güçlü düzeyde ilişkiler olduğunu göstermektedir. Yaşam doyumunu yordamaya ilişkin ele alınan tüm değişkenler toplam varyansın %40'ını açıkladığı görülmüştür. Yaşam doyumunu yordamaya en fazla katkıda bulunan değişkenin bireysel bütünlük duygusunun alt boyutu olan anlaşılabilirlik boyutu olduğu bunu sırasıyla aile bütünlük duygusu, benlik saygısı, yönetilebilirlik ve anlamlılık değişkenlerinin izlediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşam doyumu, Birey bütünlük duygusu, Aile bütünlük duygusu, Benlik saygısı, Üniversite Öğrencileri

Kaynakça

• Anderzen,I., Arnetz,B.B.(1999). Psycho Psychophysiological reactions to
• international adjustment.Results from a controlled, longitudinal study. Psychotherapy and Psychosomatics 68 (2):67–75
• Antonovsky,A. (1979). Health, Stres and Coping. San Francisco: Jossey- Bass.
• Antonovsky,A. (1987). Unraveling Mystery of Health. San Francisco: Jossey-Bass.
• Antonovsky, A., Sagy, S.(1985). The development of SOC and it’s impact on
• responses to stress situations. Journal of Psychology 126 (2), 213-225.
• Antonovsky,A. (1991). The structural sources of salutogenic strengths. In.C.L.Cooper & R. Payne (Eds.) Individual Differences: Personality and Stress (p.67-104).
• Antonovsky, A. (1993). The structure and properties of the Sense of Coherence Scale.Social Science and Medicine, 36, 725–733.
• Antonovsky, A. ( 1993). Complexity, conflict, chaos, coherence, coercion and civility. Social Science and Medicine, 37 (8), 969-981.
• Antonovsky, A., Sourani, T. (1988). Family sense of coherence and family adaptation. Journal of Marriage and the Family, 50, 79-82.
• Berg, A.,Hallberg, I.R. (1999). Effects of systematic clinical supervision on psychiatric nurses’ sense of coherence, creativity, workrelated strain, job satisfaction and view of the effects from clinical supervision: a pre- post Nursing.6,371–381. Journal of Psychiatry Mental Health
• Campbell, A. (1981). The Sense of Well-Being in America: Recent Patterns and Trends. New York: McGraw-Hill.
• Cheng,H., Furnham, A. (2003). Personality, self esteem, and demographic predictions of happiness and depression. Personality and Individual Differences, 34,6, 921-942.
• Compton, W.C. (2000). Meaningfulness as a mediator of subjective well- being. Psychological Reports, 87,156-160.
• Çeçen,A.R. (2007). Aile Bütünlük Duygusu Ölçeği (ABDÖ-K) Kısa Formunun Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları, IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi (Sözlü bildiri), 17-19 Ekim, İzmir Çeşme.
• Çivitçi,A. (2007). Çok boyutlu öğrenci yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Araştırmaları Dergisi, 7, 26, 51-60. ve Güvenirlik Çalışmaları, Eğitim
• Çuhadaroğlu F (1986) Adolesanlarda benlik saygısı. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Bölümü, Ankara.
• DeNeve, K.M., Cooper,H. (1998). The happy personality: A meta analysis of 137 personality traits and subjective well being, Psychological Bulletin, 124, 2, 197-229.
• Deniz, M.E. (2006). The relationships among coping with stress, life satisfaction, decision making styles and desicion self esteem: An investigation with Turkish University Students. Social Behaviour and Personality, 34,9, 1161-1170
• Diener, E. & Diener, M. (1995). Cross-cultural correlates of life satisfaction and self-esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 68, 653–663.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment,49, 71–75.
• Feldt, T., Leskinen, E., Kinnunen, U., Mauno, S. (2000). Longitudinal factor analysis models in the assessment of the stability of sense of coherence. Personality and Individual Differences. 28, 239–257.
• Flannery,R., Flannery,G. (1990). Sense of coherence, life stress, and psychological distress: A prospective methodological inquiry. Journal of Clinical Psychology, 46(4), 415-420.
• Freeman, R.B. (1978), “Job Satisfaction as an Economic Variable”,American Economic Review, 68,2, 135-141.
• Heiman, T. (2004). Examination of the salutogenic model, support resources, coping style and stressors among Israeli university students. The Journal of Psychology, 138 (6), 505-520.
• Jahnsen, R., Villien, L., Straghelle, J. K., & Holm, I. (2002). Coping potential and disability sense of coherence in adults with cerebral palsy. Disability and Rehabilitation,24, 511–518
• Kaiser, C. F., Sattler, D. N., Bellack, D. R., & Dersin, J. A. (1996). Conservation of resources approach to a natural disaster: Sense of coherence and psychological distress. Journal of Social Behavior and Personality, 11, 459–476.
• Karlsson,I., Berglin, E., Larsson, P.A.(2000). Sense of coherence: quality of life before and after coronary artery bypass surgery a longitudinal study. Journal of Advance Nursing. 31,6,1383–1392.
• Köker, S. (1991). “Normal ve Sorunlu Ergenlerin Yaşam Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Leung, J. P. & Leung, K. (1992). Life satisfaction, self-concept, and relationship with parents in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 21, 653–665.
• Lu, L., Shih, J.B. (1997). Sources of happiness: A qualitative approach, Journal of Social Psychology, 137, 2, 181-188.
• Lucas, R. E., Diener, E. & Suh, E. (1996). Discriminant validity of well-being measures. Journal of Personality and Social Psychology,71, 616– 628.
• Myers, D. G., Diener, E. (1995). Who is happy?, Psychological Science.6, 10- 19.
• Nesbitt, B.J.,Heidrich, S.M. (2000) Sense of coherence and illness appraisal in older women’s quality of life. Nursing Health 23, 25–34
• Pavot,W., Diener, E. (1993). The affective and cognitive context of self reported measures of subjective well-being, Social Indicators Research, 28, 1-20.
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Sagy,S. (1998). Effects of personal, family and comunity characteristics of emotional reactions in a stress situation: The Golan Heights negotiations. Youth and Society, 29,311-329.
• Sagy,S. (2002). Moderating factors explaning stres reactions: Comparing prolonged versus acute community stress situations. Journal of Psychology, 136 (4), 407-419.
• Scherler,R.H., Lajunen,T.(1997). A comparison of Finnish and Turkish university students on the short form of the sense of coherence scale, Fifth Congress of European Psychology ,6-11 July, Dublin, Ireland.
• Schnyder, U., Buchi, S., Sensky, T.,Klaghofer, R. (2000). Antonovsky’s Sense of Coherence: trait or state? Psychotherapy and Psychosomatic,69, 296–302.
• Selçukoğlu, Z. (2001). “Araştırma Görevlilerinde Tükenmişlik Düzeyi ile Yalnızlık Düzeyi ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkinin Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Veenhoven, R. (1991), “Is Happiness Relative?” Social Indicators Research, 24, 1-34.
• Wickens, L., Greeff, A. (2005)Sense of family coherence and the utilization of resources by first year students. American Journal of Family Therapy, 33, 5,427-441.
• Yetim, Ü. (1991). Kişisel Projelerin Organizasyonu ve Örüntüsü Açısından Yaşam Doyumu, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir