BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2014, Cilt: 10 Sayı: 2, 424 - 440, 27.04.2014

Öz

Together with professional and occupational knowledge, teaching is a profession that requires the characteristics such as self-sacrifice, tolerance, updating yourself constantly and applying the profession willingly. However, teaching is also a risky profession that can affect teachers’ mental health due to some stress factors. This susceptibility can reduce teachers’, who are very important for students, effectiveness towards their students, their profession, their care for others, affection and professional role that requires responsibilities. In the literature, these kinds of problems, namely dissipation or a situation, such as mental or physical energy loss, which characterizes sometimes with physical conditions as a result of excessive demands, were described as ‘burnout’. As a result of teachers burnout it is obviously seen that the results are not related just with themselves but also with their process in teaching as it is taught that they need help. Many studies have been conducted to show teachers’ burnout because of the fact that professional responsibilities of teaching and particular applications of it may result in burnout syndrome. Although there have been many studies conducted about burnout and teachers’ burnout in abroad, studies regarding the issue have been increasing recently in Turkey. The problems that increase teachers’ stress level are not limited with only these reasons. Apart from that, there are other expectations that should be fulfilled by teachers. Nowadays, teachers are expected to prepare individuals for a changing technological society constantly and immediately and to deal with social problems (Akçamete, Kaner and Sucuoğlu, 2001). Teachers’ burnout is characterized by emotional, mental and physiological dimensions (Kyriacou, 1987). In comparison to other professionals (such as, nurses, doctors, lawyers, and etc.), the burnout level of kindergarten and primary school teachers showed high level of emotional burnout and lack of achievement and low level of insensitivity. In literature, there are several studies to identify stress factors of teachers. The following variables come out as stress factors that associated with burnout: excessive number of students, deficiency in student growth, excessive work load, role conflict, lack of communication among colleagues, low salaries, status, inadequacy of time, source and material, the need for perception as a professional (Guglielmi and Tatrow, 1998; Kyriacou, 1987; Kyriacou and Sutcliffe, 1979), teachers’ age and gender, time period that teachers worked in the same work place, number of students whom the teachers worked with, grade level of students, teachers’ education level, characteristics of students, students’ age, teacher-student conflicts and etc. (Tuğrul and Çelik, 2002). Burnout issue which is critical for cognitive, physical and affective domains is a trending research area in recent years in our country. In the last 15 years, many significant changes occurred in the country as well as about education. Some examples for the changes in education are extending the period of compulsory education to 8 years in the academic year 1997-1998, the new curricula introduced in the academic year 2005-2006, increasing the number of universities to 200 by the 97 new universities established in the last decade, 60-month old children’s going to primary school after the change known to public as ‘4+4+4’, and free wearing-style application in schools. It is inevitable that these changes also affect the community of teachers, approximately 700 thousands in number. In this context, the study aims at presenting the burnout status of 1st grade primary school classroom teachers. Maslach Burnout Inventory adapted into Turkish was used in the research. The sample of the study composed of the primary school classroom teachers representing different socio-economic levels at 13 schools in Istanbul. The results of the study showed that burnout level of the 1st grade primary school classroom teachers is in the middle level and very close to high level of burnout, changes in the education system more increases the burnout level of 63% of primary school teachers, the burnout level of the teachers does not differ significantly according to the variables of sex, classroom size, seniority, age of teacher, age of student, and yet for the marital status variable there is a significant difference in favor of single classroom teachers.

Kaynakça

  • Akçamete, G., Kaner, S., & Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde tükenmişlik iş doyumu ve kişilik. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Aksu, A., & Baysal, A. (2004). İlköğretim okulu müdürlerinde tükenmişlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 41, 7-24.
  • Babaoğlan, E. (2006). İlköğretim Okulu Yöneticilerinde Tükenmişlik, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Düzce. Başol, G. ve Altay, M. (2009). Eğitim yöneticisi ve öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 15 (58), 191-216.
  • Cordes, C. L. and Dougherty, T. W. (1993). A review and integration of research on job burnout. Academy of Management Review, 18 (4), 621-656.
  • Cemaloğlu, N. ve Erdemoğlu Şahin, D. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farkli değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 465- 484.
  • Çam, O. (1992). Tükenmişlik Envanterinin Geçerlik ve Güvenirliğinin Araştırılması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 22-25 Eylül 1992, Hacettepe Üniversitesi, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği Yayını, Ankara.
  • ERG-AÇEV, (2013). Erken Çocukluk Eğitimi ve '4+4+4' Düzenlemesi Raporu. http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/ECE_ACEV_ERG _Rapor.pdf ad-resinden 25.05.2013 tarihinde alınmıştır.
  • Ergin, C. (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 22-25 Eylül 1992, Hacettepe Üniversitesi, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği Yayını, Ankara.
  • Guglielmi, R. S. and Tatrow, K. (1998). Occupational stress, burnout and health in teachers: A methodological and theoretical analysis. Review of Educational Research, 68(1), 61-99.
  • Karacan, A. (2012). Özel Eğitim Kurumlarındaki Eğitilebilir ve Öğretilebilir Bireylerle Çalışan Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişliklerinin İncelenmesi “İstanbul İli Anadolu Yakası Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Karasar, N. (1999). Bilimsel araştirma teknikleri. Ankara: Sanem Yayıncılık.
  • Kayabaşı, Y. (2008). Bazı değişkenler açısından öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(20), 191-212.
  • Koçak, R. (2009). Okul yöneticilerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 65- 83.
  • Kyriacou, C., & Sutcliffe, J. (1979). Theacher stress and satifaction. Educational Research, 21(2), 89-96.
  • Kyriacou, C. (1987). Teacher stress and burnout: An international review. Educational Research, 29(2), 146-152.
  • Maslach, C. and Leiter M. P. (1997). The truth about burnout. San Francisco: JoseBass Publishers.
  • Mestçioğlu, Ö.(2007). Tükenmişlik Sendromu, Alındığı Tarih 08.02.2013. http://www.psikonet.com/konu.asp?kid=203
  • Ören, N. ve Türkoğlu, H. (2006). Öğretmen Adaylarında Tükenmişlik, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Alındığı Tarih 08.02.2013. http://akademik.mu.edu.tr/sayfa.aspx?skod=1518&bkod=06020000
  • Peker, R. (2002). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tükenmişliklerine etki eden bazı faktörler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XV(1), 305-318.
  • Schwab, R. L., Jackson, S.,E., & Schuler R. S. (1986). Educator burnout: Sources and consequences. Educational Research Quarterly, 10(3), 14-30.
  • Şıklar, E., & Tunalı, D. (2012). Çalışanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi: eskişehir örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 75-84. Tuğrul, B. ve Çelik E. (2002). Normal çocuklarla çalışan anaokulu öğretmenlerinde tükenmişlik. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (12), 1-11.
  • Yılmaz, Ö. (2013). Öğretmenler de tükenir mi? Alındığı Tarih 03.06.2013. http://www.haberturk.com/polemik/haber/849692-ogretmenler-de-tukenir-mi

The Burnout of Primary School Teachers Who Teach to the First Classes / İlkokul Birinci Sınıf Öğretmenlerinin Tükenmişlik Durumu

Yıl 2014, Cilt: 10 Sayı: 2, 424 - 440, 27.04.2014

Öz

Bilişsel, fiziksel ve duyuşsal olarak önemli bir mesleki tehlike olan tükenmişlik durumu ülkemizde son yıllarda giderek artan bir araştırma konusu durumundadır. Son 15 yılda ülkemizde birçok alanda önemli değişimler yaşanmaktadır. Eğitim de bu değişimlerden nasibini almaktadır. 1997-1998 eğitim öğretim yılında zorunlu eğitimin 8 yıla çıkması, 2005-2006 eğitim öğretim yılında uygulanmaya başlanan yeni öğretim programları, son 10 yılda açılan 97 üniversite ile toplam üniversite sayısının 200 lere dayanması, 4+4+4 olarak kamuoyunda bilinen değişikliklerle 60 aylık çocukların ilkokula başlaması ve öğrencilere serbest kıyafet uygulamaları eğitim alanında yaşanan değişimin temel örnekleridir. Bu değişimlerin 700 bine yaklaşan öğretmen sayısına sahip bir teşkilatı etkilemesi şüphesiz olağandır. Bu açıdan araştırmada ilkokul birinci sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmada Ergin (1992) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Maslach Tükenmişlik Envanteri kullanılmıştır. Araştırma İstanbul ilinden farklı sosyo-ekonomik seviyeleri temsil eden 13 ilkokuldaki sınıf öğretmenlerinden seçilen örneklem üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda Araştırma sonucunda ilkokul 1. sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin orta düzeyde olduğu ve yüksek düzey tükenmişliğe çok yakın olduğu, eğitim sistemindeki değişikliklerin 1. sınıf öğretmenlerinin %63'ünün tükenmişliklerini daha da arttırdığı, öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin cinsiyet, sınıf mevcudu, mesleki kıdem, öğretmen yaşı, öğrenci yaşı değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaşmadığı, medeni durum değişkenine göre ise bekar sınıf öğretmenleri lehine anlamlı olarak farklılaştığı ortaya çıkmıştır.

Kaynakça

  • Akçamete, G., Kaner, S., & Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde tükenmişlik iş doyumu ve kişilik. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Aksu, A., & Baysal, A. (2004). İlköğretim okulu müdürlerinde tükenmişlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 41, 7-24.
  • Babaoğlan, E. (2006). İlköğretim Okulu Yöneticilerinde Tükenmişlik, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Düzce. Başol, G. ve Altay, M. (2009). Eğitim yöneticisi ve öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 15 (58), 191-216.
  • Cordes, C. L. and Dougherty, T. W. (1993). A review and integration of research on job burnout. Academy of Management Review, 18 (4), 621-656.
  • Cemaloğlu, N. ve Erdemoğlu Şahin, D. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farkli değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 465- 484.
  • Çam, O. (1992). Tükenmişlik Envanterinin Geçerlik ve Güvenirliğinin Araştırılması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 22-25 Eylül 1992, Hacettepe Üniversitesi, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği Yayını, Ankara.
  • ERG-AÇEV, (2013). Erken Çocukluk Eğitimi ve '4+4+4' Düzenlemesi Raporu. http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/ECE_ACEV_ERG _Rapor.pdf ad-resinden 25.05.2013 tarihinde alınmıştır.
  • Ergin, C. (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 22-25 Eylül 1992, Hacettepe Üniversitesi, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği Yayını, Ankara.
  • Guglielmi, R. S. and Tatrow, K. (1998). Occupational stress, burnout and health in teachers: A methodological and theoretical analysis. Review of Educational Research, 68(1), 61-99.
  • Karacan, A. (2012). Özel Eğitim Kurumlarındaki Eğitilebilir ve Öğretilebilir Bireylerle Çalışan Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişliklerinin İncelenmesi “İstanbul İli Anadolu Yakası Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Karasar, N. (1999). Bilimsel araştirma teknikleri. Ankara: Sanem Yayıncılık.
  • Kayabaşı, Y. (2008). Bazı değişkenler açısından öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(20), 191-212.
  • Koçak, R. (2009). Okul yöneticilerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 65- 83.
  • Kyriacou, C., & Sutcliffe, J. (1979). Theacher stress and satifaction. Educational Research, 21(2), 89-96.
  • Kyriacou, C. (1987). Teacher stress and burnout: An international review. Educational Research, 29(2), 146-152.
  • Maslach, C. and Leiter M. P. (1997). The truth about burnout. San Francisco: JoseBass Publishers.
  • Mestçioğlu, Ö.(2007). Tükenmişlik Sendromu, Alındığı Tarih 08.02.2013. http://www.psikonet.com/konu.asp?kid=203
  • Ören, N. ve Türkoğlu, H. (2006). Öğretmen Adaylarında Tükenmişlik, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Alındığı Tarih 08.02.2013. http://akademik.mu.edu.tr/sayfa.aspx?skod=1518&bkod=06020000
  • Peker, R. (2002). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tükenmişliklerine etki eden bazı faktörler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XV(1), 305-318.
  • Schwab, R. L., Jackson, S.,E., & Schuler R. S. (1986). Educator burnout: Sources and consequences. Educational Research Quarterly, 10(3), 14-30.
  • Şıklar, E., & Tunalı, D. (2012). Çalışanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi: eskişehir örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 75-84. Tuğrul, B. ve Çelik E. (2002). Normal çocuklarla çalışan anaokulu öğretmenlerinde tükenmişlik. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (12), 1-11.
  • Yılmaz, Ö. (2013). Öğretmenler de tükenir mi? Alındığı Tarih 03.06.2013. http://www.haberturk.com/polemik/haber/849692-ogretmenler-de-tukenir-mi
Toplam 22 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mehmet Demir

Nazlı Kara

Yayımlanma Tarihi 27 Nisan 2014
Gönderilme Tarihi 25 Haziran 2013
Yayımlandığı Sayı Yıl 2014 Cilt: 10 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Demir, M., & Kara, N. (2014). The Burnout of Primary School Teachers Who Teach to the First Classes / İlkokul Birinci Sınıf Öğretmenlerinin Tükenmişlik Durumu. Eğitimde Kuram Ve Uygulama, 10(2), 424-440. https://doi.org/10.17244/eku.21622