Investigation of “self perception” and “life satisfaction” of the adolescents who take the student selection and placement exam / Öğrenci seçme ve yerleştirme sınavına giren ergenlerin “benlik algılarının” ve “yaşam doyumlarının” incelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 11 Sayı: 1, 321 - 345, 01.02.2015

Murat Erol , Hasan Çelik Akın Üçok

Öz

The aim of this study is to examine the “self perception” and “life satisfaction” of adolescents’ who take the student selection and placement exam (SSPE) by getting prepared for the exam, in terms of “gender”, “rate of taking the exam”, “condition of attending training centers”, “type of high schools graduated” and “efficiency perception of the high school education”. The sample of the study consists of students (n=392) in 17-18 age range who live in Ankara and took the SSPE by getting prepared in 2012-2013 education year. In collecting the data regarding the independent variables, personal information form developed by the researchers has been used; in collecting the data related to the students’ self perceptions, the Basic Self Assessment Scale (Judge, Erez, Bono & Thoresen, 2003) has been used; in collecting the data related to their life satisfaction, the General Life Satisfaction Scale (Diener, Emmons, Laresen & Griffin, 1985) has been used. As a result of the research, the self perceptions of the adolescents’ who take the exam has been relatively differed in terms of “high schools graduated”, “efficiency perception of high school education”, and “condition of attending training centers”; on the other hand, their “life satisfaction” has differed relatively in terms of “efficiency perception of high school education” and “condition of attending training centers”. Results showed that there is a significant middle level positive relationship between students' self conception and life satisfaction. In accordance with the obtained data, the results have been discussed on and advices have been given.

Anahtar Kelimeler

Benlik algısı, yaşam doyumu, ergen, sınav, öğrenci

Kaynakça

• Adana, F., Arslantaş, H., & Şahbaz, M. (2012).Lise öğrencilerinin benlik kavramlarını algılama biçimleri ve ilişkili faktörler.Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3(1), 22-29.
• Altun, F., & Yazıcı, H. (2013). Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 145-156.
• Aydıner, B. B. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçlarının alt boyutlarının genel öz-yeterlik yaşam doyumu ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Bacanlı, F. (2003).Mesleki grup rehberliğinin benlik ve meslek kavramlarının bağdaşımına etkisi.Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 35, 336- 359.
• Bandura, A. (1999). Exercises of personal and collective efficacy in changing societies, Albert Bandura (Ed.) Self-Efficacy in changing societies (Third Edition), (pp.1-45), Cambridge University Press.
• Bayat, B. (2003). Bireylerin benlik algısı (benlik tasarımları) sistemi ve bu sistemin davranışları üzerindeki rolü.Kamu-İş Dergisi, 7(2), 2-11.
• Bong, M., & Skaalvik, E. M. (2003). Academic self-concept and self-efficacy: How different are they really? Educational Psychology Review,15(1),1-40.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik (İ. D. Erguvan-Sarıoğlu, Çeviren).İstanbul: Kaknüs Yayınları. (Orijinal eser 2004 yılında basılmıştır.)
• Can, G. (1986). Lise öğrencilerinin benlik tasarım düzeylerini etkileyen bazı etmenler.Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Caprara, G. V., Steca, P., Gerbino, M., Paciello, M., & Vecchio, G. M. (2006).Looking for adolescents’ well-being: Self-efficacy beliefs as determinants of positive thinking and happiness. Epidemiologia e Psichiatria Sociale, 15(1), 30-43.
• Cenkseven, F., & Akbaş, T. (2007).Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 43-65.
• Cheng, H., & Furnham, A. (2003).Personality, self esteem, and demographic predictions of happiness and depression.Personality and Individual Differences, 34(6), 921-942.
• Chow, H. P. H. (2005). Life satisfaction among university students in a Canadian prairie city: A multivariate analysis. Social Indicators Research, 70, 139- 150.
• Çeçen, A. R. (2008). Üniversite öğrencilerinde yasam doyumunu yordamada bireysel bütünlük (tutarlılık) duygusu, aile bütünlük duygusu ve benlik saygısı.Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(1), 19-30.
• Demir, Ö., Kaya, H. İ., & Metin, M. (2012). Lise Öğrencilerinde Okul Kültürünün Bir Öğesi Olarak Yaşam Kalitesi Algısının İncelenmesi.Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(4), 9-28.
• DeNeve, K. M., &Cooper, H. (1998). The happy personality: A meta analysis of 137 personality traits and subjective well being, Psychological Bulletin, 124(2), 197-229.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being.Psychological Bulletin, 95, 542-575. Diener, E. (1994). Assessing subjective well-being: Progress and opportunities.Social Indicators Research, 31(2), 103-157.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55, 34-43.
• Diener, E., & Diener, M. (1995).Cross-cultural correlates of life satisfaction and self-esteem.Journal of Personality and Social Psychology, 68, 653–663.
• Diener, E., Emmons, R. A., Laresen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale.Journal of Personality Assessment,49, 71-75.
• Diener, E., Suh, E., Lucas, R. E., & Smith, H. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125, 276-302.
• Diener, E., Oishi, S., & Lucas, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annu.Rev.Psychol, 54, 403-25.
• Dost, M. T. (2007).Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi.Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22), 132-142.
• Durmaz, A. (2008). Liselerde okul yaşam kalitesi (Kırklareli örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Ekici, G. (2005). Lise öğrencilerinin öğrenci seçme sınavına (ÖSS) yönelik tutumlarının bazı degişkenler açısından incelenmesi.Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 28, 82-90.
• Erkuş, A. (2011). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci (3.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Eroğlu, E. (2011). Örgütlerde iletişim kalitesini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi.Selcuk University Social Sciences Institute Journal, 26, 137-149.
• Erol, M. (2013).Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu üniversite öğrencilerinin kişisel epistemolojileri ile öz değerlendirme ve öz yeterlik algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Eryılmaz, A. (2010). Ergenlerde öznel iyi oluşu artırma stratejilerini kullanma ile akademik motivasyon arasındaki ilişki.Klinik Psikiyatri, 13, 77-84.
• Fordyce, M. W. (1983). A program to increase happiness: Further studies. Journal of Counseling Psychology, 30, 483-498.
• Garcia, D., Rosenberg, P., Erlandsson A., & Siddiqui, A. (2010). On lions and adolescents: Affective temperaments and the influence of negative stimuli on memory. Journal of Happiness Studies, 11, 477-495.
• Genç, M., Karlıdağ, R., Eğri, M., Güneş, G., Kurçer, M. A., Pehlivan, E., Özcan, E., & Ünal, S. (1999). Öğrenci seçme sınavına girecek öğrencilerin sınav kaygısı düzeyleri.Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi, 6(1), 38-41.
• Gençdoğan, B. (2002). Kasabada yaşayan lise öğrencilerinin üniversite sınav kaygısı Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 4-13.
• Gençdoğan, B. (2006). Lise öğrencilerinin sınav kaygısı ile boyun eğicilik düzeyleri ve sosyal destek algısı arasındaki ilişkiler.Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7(1), 153-164.
• Gilman, R., & Huebner, E. S. (2006).Characteristics of adolescents who report very high life satisfaction.Journal of Youth and Adolescence, 35, 311–319.
• Gün, Z., & Bayraktar, F. (2008).Türkiye’de iç göçün ergenlerin uyumundaki rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(2), 167-176.
• Gündoğar, D., Gül, S. S., Uşkun, E., Demirci, S., & Keçeci, D. (2007).Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordayan etkenlerin incelenmesi.Klinik Psikiyatri Dergisi, 10(1), 14-27.
• Güngör, A. (1989). Lise öğrencilerinin özsaygı düzeylerini etkileyen etmenler.Yayımlanmamış SosyalBilimler Enstitüsü, Ankara. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi
• Gürbüz, S., Erkuş, A., & Sığrı, Ü. (2010). İş tatmini ve iş performansının yeni öncülü: temel benlik değerlendirmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1), 69-76.
• Hampton, N. Z., & Marshall, A. (2000). Culture, gender, self-efficacy and life satisfaction: A comparison between Americans and Chinese people with spinal cord injures. Journal of Rehabilation, 66(3): 21-29.
• Huebner, E. S., Suldo, S. M., Smith, L. C., & McKnight, C. G. (2004). Life satisfaction in children and youth: Empirical foundations and implications for school psychologists. Psychology inthe Schools, 41(1), 81-93.
• İmamoğlu, E. O., & Karakitapoğlu-Aygün, Z. (2004).Self-construals and values in different cultural and socioeconomic contexts.Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 130(4), 277-306.
• Judge, T. A., Erez, A., Bono, J. E., & Thoresen, C. J. (2003). The core selfevaluations scale: Development of a measure. Personnel Psychology, 56(2), 303-331.
• Karadeniz, E. (2005). Üniversite giriş sınavına hazırlanan lise son sınıf öğrencileri ve velilerinin kaygı düzeyleri, baş etme yolları ve denetim odağı arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Keçici, E. S. (2014). Üniversite sınav kaygısı ve öğrenme stratejilerinin kullanımı.Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi,29(3), 35-54
• Knox, M., Jeanne, F., Robert, E., & Ellen Green, B., (2000).Gender differences in adolescents’ possible selves.Youth & Society, 1(3), 287-310.
• Köker, S. (1991).Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kuzgun, Y. (2000). Rehberlik ve psikolojik danışma.(8. Baskı). Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Kuzucu, Y., & Özdemir, Y. (2013). Ergen ruh sağlığının anne baba katılımı açısından Yordanması. Eğitim ve Bilim, 38(168), 96-112.
• Loeb, R. C., & Jay, G. (1987). Self-concept in gifted children: Differential impact in boys and girls. Gifted Child Quarterly, 31, 9-14.
• Lucas, R. E., Diener, E., & Suh, E. (1996).Discriminant validity of well-being measures.Journal of Personality and Social Psychology,71, 616-628.
• Marat, D. (2003). Assessing self-efficacy and agency of secondary school students context: in achievement.Proceedings of the New Zealand and Australian Association for Research in Education Conference, 1-19. Implications for academic
• Marsh, H. W., & Hau, K. (2003). Big-Fish-Little-Pond Effect on academic self- concept: A cross cultural (26-country) test of negative effects of academically selective schools. American Psychologist, 58, 364-376.
• Murdock, N. L. (2012). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları olgu sunumu yaklaşımıyla (F. Akkoyun, Çeviri Editörü). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (2. basımdan çeviri.)(Orijinal eser 2004 yılında basılmıştır.)
• Myers, D. G., & Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological Science,6, 10-19.
• Nalbant, N. (1993). 15-22 yaşları arasında bulunan ıslahevlerindeki, gözetim altındaki ve suç işlememiş gençlerin benlik saygısı ve yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış YüksekLisans Tezi, Anakara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Neugarten, B. L., Havighurst, R. J., & Tobin, S. S. (1961).The measurement of life satisfaction. Journal of gerontology, 16, 134-143.
• Onur, B. (2001). Gelişim psikolojisi, yetişkinlik, yaşlılık, ölüm.(5. Baskı). Ankara: İmge Kitapevi.
• Özdemir, Y. (2012). Ergenlerin öznel iyi oluşlarının özerk, ilişkisel ve özerk- ilişkisel benlik kurguları açısından incelenmesi.Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(38), 188-198.
• Özgür, G., Gümüş, A. B., & Durdu, B. (2010).Evde ve yurtta kalan üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1, 25-32.
• Park, N. (2004). The role of subjective well-being in positive youth development.The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 59, 25–39.
• Park, N. (2005). Life satisfaction among Korean children and youth a developmental perspective.School Psychology International; 26(2), 209–223.
• Pavot, W., & Diener, E. (1993).The affective and cognitive context of self reported measures of subjective well-being.Social Indicators Research, 28, 1-20.
• Pavot, W. G., Diener, E., Colvin, C. R., & Sandvik, E. (1991). Further validation of the satisfaction with life scale: Evidence for the crossmethod convergence of well-being measures. Journal of Personality Assessment, 57(1), 149-161.
• Porter, A. C. (1994). National standards and school improvement in 1990s: Issues and Promise. American Journal of Education, 102, 421-449.
• Proctor, C. L., Linley, A., & Maltby, J. (2009). Youth life satisfaction: a review of the literature. J Happiness Stud, 10, 583–630.
• Seligman, M. E. P, & Csikszentmihalyi, M. (2000).Positive psychology.American Psychologist, 55, 5-14.
• Şahin, H., Günay, T., & Batı, H. (2006). İzmir ili Bornova ilçesi lise son sınıf öğrencilerinde üniversiteye giriş sınavı kaygısı. STED, 15(6), 107-113.
• Tekbaş, S. (2009).Edirne merkez ilçede ilköğretim son sınıf öğrencilerinde ortaöğretim kurumları öğrenci seçme ve yerleştirme sınavı (OKS) ve lise son sınıf öğrencilerinde öğrenci seçme sınavı (ÖSS) sınav kaygısı ve etkileyen etmenler.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Trakya.
• Telef, B. B. (2011). Öz-yeterlikleri farklı ergenlerin psikolojik semptomlarının incelenmesi.Yayımlanmamış Doktora Tezi,Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitsü, İzmir.
• Telef, B. B., & Ergün, E. (2013).Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının yordayıcısı olarak öz-yeterlik. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(3), 423-433.
• Tkach, C., & Lyubomirsky, S. (2006). How do people pursue happiness? Relating personality, happiness increasing strategies, and well-being.Journal of Happiness Studies, 7, 183-225.
• Ünal, A. Ö., & Şahin, M. (2013).Lise öğrencilerinin yaşam doyumlarının bazı değişkenlere göre yordanması.Cumhuriyet International Journal of Education,2(3), 46-63.
• Ürün, A. E. (2010). Lise öğrencilerinin kendine saygı düzeyleri ile mesleki olgunlukları arasındaki ilişki.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Verkuyten, M., & Thijs, J. (2002). School satisfaction of elementray school children: the role performance, peer relations, ethnicity and gender. Social Indicators Research, 59, 203-228.
• Zulling, K. J., Huebner, E. S., & Patton, J. M. (2011).Relationships among school climate domains and school satisfaction.Psychology in the Schools, 48(2), 133-145.
• Yıldız, M. A. (2010). Sokakta çalışan ve çalışmayan ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin benlik saygısı, yaşam doyumu ve depresyon düzeylerinin incelenmesi (Diyarbakır ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.