Meta-Analysis Of The Variables That Predict The Organizational Commitment Of Teachers In Turkey / Türkiye’deki Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığını Yordayan Değişkenlerin Meta-Analizi

Yıl 2015, Cilt: 11 Sayı: 4, 1310 - 1335, 18.05.2015

Aykut Arslan , Nilgün Yıldız

Öz

The aim of this study was to evaluate the variables that affect the organizational commitment of teachers working in secondary and earlier schools. As statistical method, meta-analysis was used for comparing and combining of the findings of included studies. In accordance to the criteria determined by the study method, 15 postgraduate theses (54%) and 13 articles (46%) were included into the study between 2003-2014. In the coding used during the study; the effect of different variables on the teachers’ commitment was investigated, and the correlation values between these variables and the teachers’ commitment were combined. By employing “Comprehensive Meta-Analysis V2” software package, variables were organized into 7 main groups, and the effect sizes of these variables on the teachers’ organizational commitment were calculated. It was found that leadership had a moderately positive effect (ES=0.19); that negative psychological factors had a moderately negative effect (ES=-0.35); that positive psychological factors had a moderately positive effect (ES=0.26); that organizational trust and justice had a moderately positive effect (ES=0.33); that positive organizational factors had a moderately positive effect (ES=0.21); that negative organizational factors had a moderately positive effect (ES=0.13); and that Organizational Citizenship Behavior (OCB) had a highly positive effect (ES=0.41) on organizational commitment.

Anahtar Kelimeler

Organizational Commitment, Teachers, Meta-analysis, Literature Review, Turkish Education

(TÜRKİYE’DEKİ ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞINI YORDAYAN DEĞİŞKENLERİN META-ANALİZİ)

Öz

Bu çalışmada, ortaöğretim ve altı okullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarına etki eden değişkenlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Verilerin birleştirilmesi ve değerlendirilmesi için istatistiksel analiz yöntemi olarak meta-analiz kullanılmıştır. Bu yöntemin işleyiş prensibine uygun olarak belirlenmiş kriterler çerçevesinde, 15 lisansüstü tez (%54) ve 13 (%46) makale dahil edilmiştir. Bu çalışmalar 2003-2014 arasında yapılmış olan çalışmaları içermektedir. Yapılan kodlamada hangi tür değişkenlerin öğretmen bağlılığı üzerindeki etkisi olduğu araştırılmış ve bu değişkenler ile bağlılık arasındaki korelasyon değerleri elde edilmiştir. Buna göre yapılan meta-analiz çalışması neticesinde 7 ana grupta topladığımız değişkenlerin öğretmenlerin örgütsel bağlılığı üzerindeki etkileri bulunmuştur. Buna göre; liderliğin orta düzeyde olumlu (EB=0,19); olumsuz psikolojik faktörlerin orta düzeyde negatif yönde (EB= -0,35); olumlu psikolojik faktörlerin ise orta düzeyde olumlu (EB=0,26); örgütsel güven ve adaletin orta düzeyde olumlu (EB= 0,33); olumlu örgütsel uygulamaların orta düzeyde olumlu (EB=0,21); olumsuz örgütsel uygulamaların orta düzeyde olumlu (EB = 0,13); ve nihayet ÖVD’nin ise yüksek düzeyde olumlu bir etki büyüklüğüne (EB=0,41) sahip olduğu sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Örgütsel bağlılık, öğretmenler, meta-analiz, literatür taraması, Türkçe eğitimi

Kaynakça

• Akgöz, S., Ercan, İ. & Kan, İ. (2004). Meta-Analizi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30 (2), 107-112.
• Aksu, A. & Balcı, Y. (2009). Genel Liselerde Örgütsel Bağlılık ve Dönüşümsel Liderlik. e-Journal of New World Sciences Academy, 44, 1469-1480.
• Allen, N.J. & Meyer, J.P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
• Altun, G. (2010). Özel Eğitim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Güven Düzeyleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Master’s Thesis, Unpublished. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Arabacı, İ.B., Alanoğlu, M. & Doğan, B. (2014). Okul Müdürlerinin Karizmatik Liderlik Özellikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki. Turkish Journal of Educational Studies, 11, 192-221.
• Aydın, A., Sarıer, Y. & Uysal, Ş. (2013). Okul Müdürlerinin Liderlik Stillerinin, Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığına ve İş Doyumuna Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 132, 795-811.
• Aydın, A., Sarıer, Y. & Uysal, Ş. (2011). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıklarında Cinsiyetin Etkisi: Meta Analitik Bir Analiz. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 112, 615-633.
• Bal, V. (2014). Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Manisa’daki Eğitim Kurumlarında Bir Araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 61, 1-9.
• Balay, B. (1999). İşgörenlerin Örgütsel Bağlılık Etkenleri ve Sonuçları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 321, 237-246.
• Balay, B. (2012). Öğrenen Örgüt Algısının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Özel ve Devlet Üniversitesi Arasında Bir Karşılaştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 124, 2461-2486.
• Balay, B. (2000). Özel ve Resmi Liselerde Yönetici ve Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı, Ankara İli Örneği. Doctoral Dissertation, Unpublished. Eğitim Yönetimi ve Planlaması, Eğitim Yönetimi ve Teftişi Anabîlîm Dalı, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bayram, L. (2005). Yönetimde Yeni bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59, 125-139.
• Bernard, R.M., Abrami, P.C., Lou, Y., Borokhovski, E., Wade, A., Wozney, L., Wallet, P.A., Fiset, M. & Huang, B. (2004). How does distance education compare with classroom instruction? A meta-analysis of the empirical literature. Review of Educational Research, 743, 349-361.
• Borenstein, M., Hedges, L.V., Higgins, J.P.T. & Rothstein, H.R. (2009). Introduction to Meta-Analysis. West Sussex, Wiley.
• Buluç, B. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15 (57),5-34.
• Canpolat, C. (2011). Öğretmen Kariyer Basamakları Uygulaması ile Öğretmen Motivasyonu ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler. Master’s Thesis, Unpublished. Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Cemaloğlu, N., Sezgin, F. & Kılınç, A.Ç. (2012). Examining the Relationships between School Principals’ Transformational and Transactional Leadership Styles and Teachers’ Organizational Commitment. The Online Journal of New Horizons in Education, 22, 53-64.
• Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences 2nd ed.. Hillsdale, NY: Lawrence Erlbaum.
• Çakır, A. (2007). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ve Okul Kültürü Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Master’s Thesis, Unpublished. Eğitim Yönetimi ve Denetimi Yüksek Lisans Programı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Çetin, F., Basım, H.N. & Aydoğan, O. (2011). Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik İle İlişkisi: Öğretmenler Üzerine bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 61-70.
• Çöl, G. (2004). Örgütsel Bağlılık Kavramı ve Benzer Kavramlarla İlişkisi. İş, Güç: Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 62.
• Doğan, A. (2008). İlköğretim Kurumlarında Örgütsel Adaletin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi, Elazığ İli Örneği. Master’s Thesis, Unpublished. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Eğriboyun, D. (2013). Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin Örgütsel Güven, Örgütsel Destek ve Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki, Bolu İli Örneği. Master’s Thesis, Unpublished. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Gül, H. (2002). Örgütsel bağlılık yaklaşımlarının mukayesesi ve değerlendirmesi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 21, 37-56.
• Halis, M. (2007). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin İş Güçlüklerinin Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Gaziantep Örneği. Master’s Thesis Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Höffler, T. & Leutner, D. (2007). Instructional animation versus static pictures: A Meta-Analysis. Learning and Instruction, 176, 722-738.
• Işık, M. (2009). Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Özellikleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Beylikdüzü Örneği. Master’s Thesis İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Jaros, S. & Culpepper, R.A. (2014). An analysis of Meyer and Allen's continuance commitment construct . Journal of Management & Organization, 20, 79-99.
• Karacaoğlu, K. & Güney, Y.S. (2010). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıklarının, Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki Etkisi: Nevşehir İli Örneği. M.Ü. Öneri Dergisi, 934, 137-153.
• Karataş, S. & Güleş, H. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Tatmini İle Örgütsel Bağlılığı Arasındaki İlişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 74-89.
• Kaygısız, A. (2012). İlköğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ve Karara Katılma Durumları Arasındaki İlişki Kütahya Örneği. Master’s Thesis, Unpublished. Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Kılıçoğlu, G. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi Master’s Thesis, Unpublished. Tezi, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Anabilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Kolay, A. (2012). Endüstri Meslek Liselerinde Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki. Master’s Thesis, Unpublished. Tezi, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Köse, E.K. (2014). Dezavantajlı Okullarda Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları ile Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkiler. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, 28-36.
• Meyer, J.P., Stanley, D.J., Herscovitch, L. & Topolnytsky, L. 2002. Affective, Continuance, and Normative Commitment to the Organization: A Meta-analysis of Antecedents, Correlates, and Consequences. Journal of Vocational Behavior, 611, 20-52.
• Özdem, G. (2012). The Relationship between the Organizational Citizenship Behaviors and the Organizational and Professional Commitments of Secondary School Teachers. Journal of Global Strategic Management, 12, 47-64.
• Paker, N. (2009). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Güvenleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki, Sakarya İli Örneği. Master’s Thesis, Unpublished. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Selçuklu, A.E. (2012). Örgütsel Bağlılığın Bir Yordayıcısı Olarak Kurum Kültürü ve Psikolojik Dayanıklılık: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerine Bir Çalışma. Master’s Thesis, Unpublished. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Sezgin, F. (2010a). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığın bir yordayıcısı olarak okul kültürü. Eğitim ve Bilim, 35(156), 142-159.
• Sezgin, F. (2010b). Psikolojik Dayanıklılığı Düşük ve Yüksek Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık Üzerine bir Araştırma. 19. Eğitim Bilimleri Kurultayı 16-18 Eylül 2010 içinde. Kıbrıs Üniversitesi, KIBRIS.
• Şener, O. (2013). Genel Kamu Liselerinde Psikolojik Yıldırma ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi. Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi KAREFAD, 11, 47-64.
• Tarım, K.G. (2003). Kubaşık öğrenme yönteminin matematik öğretimindeki etkinliği ve kubaşık öğrenme yöntemine ilişkin bir meta-analiz çalışması. Doctoral Dissertation, Unpublished. Fen Bilimleri Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Temur, Ö.F. (2012). Öğretmen Algılarına Göre Yöneticilerin Karar Verme Stillerinin Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığına Etkisi, Rize İli Örneği. Master’s Thesis, Unpublished. İlköğretim Ana Bilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, R.T.E. Üniversitesi, Rize.
• Tüzel, E. (2010). İlköğretim Okullarının Bürokratikleşme Düzeyi ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki, Ankara İli Örneği. Master’s Thesis, Unpublished. Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Uğurlu, C.T., Sincar, M. & Çınar, K. (2013). Ortaöğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 266-281.
• Uslu, B. & Beycioğlu, K. (2013). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılıkları ile Müdürlerin Paylaşılan Liderlik Rolleri Arasındaki İlişki. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 322, 323-345.
• Uyguç, N. & Çımrın, D. (2004). DEÜ Araştırma Ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuvarı Çalışanlarının Örgüte Bağlılıklarını ve İşten Ayrılma Niyetlerini Etkileyen Faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F.Dergisi, 191, 91-99.
• Üstüner, M. (2009). Öğretmenler için Örgütsel Bağlılık Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 101, 1-17.
• Valentine, J.C., Pigott, T.D. & Rothstein, H.R. (2010). How Many Studies Do You Need? A Primer on Statistical Power for Meta-Analysis. Journal of Educational and Behavioral Statistics, 352, 215-247.
• Wasti, S.A. (2000). Meyer ve Allen üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik analizi. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri içinde s.401-410. Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Yavuz, M. (2010). The effects of teachers’ perception of organizational justice and culture on organizational commitment. African Journal of Business Management, 45, 695-701.
• Yıldız, N. (2002). Verilerin Değerlendirilmesinde Meta-Analizi. Master’s Thesis, Unpublished. Matematik Anabilim Dalı, Uygulamalı Matematik Programı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldız, N. (2009). Meta-Analizinde Heterojenliğin ve Farklı Varyans Tahmin Yöntemlerinin İncelenmesi. Doctoral Dissertation, Unpublished. Matematik Anabilim Dalı, Uygulamalı Matematik Programı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldız, B. (2013). İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin İş Stresi, Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumuna Yönelik Algılarının İncelenmesi. Master’s Thesis, Unpublished. Psikoloji Anabilim, Dalı Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Programı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldız, K. (2013). Örgütsel Bağlılık ile Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 86, 853-879.
• Yılmaz, K. & Bökeoğlu, O.Ç. (2008). Organizational Citizenship Behaviors and Organizational Commitment in Turkish Primary Schools. World Applied Sciences Journal, 35, 775-780.
• Yüceler, A. (2009). Örgütsel Bağlılık ve Örgüt İklimi İlişkisi: Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 445-458.