Developing A Visual Perception Scale (VPS) For Preschool Children: Validity And Reliability Study /Okul Öncesi Dönemine Yönelik Görsel Algilama Ölçeği’nin (GAÖ) Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2015, Cilt: 11 Sayı: 4, 1369 - 1391, 28.05.2015

Abdullah Kalkan , Mehmet Arslan

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi (4-5-6 yaş) öğrencilerinin görsel algı düzeylerini belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Ölçeğin yapı geçerliğini açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi yöntemiyle, kapsam ve görünüş geçerliği uzman görüşü ile gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin Güvenirliği Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı, düzeltilmiş madde toplam korelasyonu ve t testi alt-üst %27’lik grup madde ortalamalarının anlamlılığına bakılarak incelenmiştir. GAÖ’nin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı  .84 olarak bulunmuştur. AFA çalışmasında ölçeğin 3 faktörlü olduğu, bu faktörlerin toplam varyansın ise %46.73’ünü açıkladığı tespit edilmiştir. Bu faktörlere, madde içerikleri dikkate alınarak ayırt etme, şekil-zemin algısı ve eşleştirme isimleri verilmiştir. Faktörlerin Cronbach alfa değerleri ayırt etme .84, şekil-zemin algısı .84 ve eşleştirme .75’tir. Düzeltilmiş madde toplam korelasyonu t testi sonucunda alt-üst %27’lik grup karşılaştırmalarında bütün maddelerin anlamlı olarak farklılaştığı (p<.001) görülmüştür. Test-tekrar test güvenirlik çalışması kapsamında yapılan uygulama sonucu Ön-test, son test Pearson Momentler Korelasyon katsayısı .74 (r>.70), iki ölçüm arasındaki anlamlılık ise p=.00 (p< .01) bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Görsel Algılama Ölçeği, ölçek geliştirme, okul öncesi dönem, geçerlik, güvenirlik

Kaynakça

• Açıkgöz Ün, K. (2011). Aktif öğrenme (12. Baskı). İzmir: Biliş Gelişim Coşkusu Yayınları.
• Alpan, G. B. Özer, A. Erdamar, G. K. ve Subaşı, G. (2014). Öğretmen adayı kaygı ölçeğinin geliştirilmesi. Eurasian Journal Of Educational Research, 151- 170.
• Altunel, M.. (2013). Araştırmalarda ölçme ve ölçekler. 17 Nisan2014 tarihinde http://web.sakarya.edu.tr/~skuyucu/sunum/mustafa.ppt edinilmiştir. adresinden
• Aydın, F. ve Kara, F. N. (2013). Öğretmen adaylarının teknolojiye yönelik tutumları: Ölçek geliştirme çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi 10(4), 103- 118.
• Baykul, Y. Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. İstanbul: MEB. Devlet Kitapları.
• Bozdoğan, A. E. ve Öztürk, Ç. (2008). Coğrafya ile ilişkili fen konularının öğretimine yönelik öz-yeterlilik inanç ölçeğinin geliştirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 66-81.
• Büyüköztürk, Ş. (1997). Araştırmaya yönelik kaygı ölçeğinin geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi (4), 453-464.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(32), 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. istatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum (17. baskı ). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çamur, H. (2012). Araştırmalarda ölçme-güvenirlik-geçerlilik. TAF Preventive Medicine Bulletin, 11(3), 339-344.
• Çukur, D. ve Delice. E. G. (2011). Erken çocukluk döneminde görsel algı gelişimine uygun mekan tasarımı. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırmalar Dergisi, 7(24), 25-45.
• Demirci, A. (2010). Görsel algı eğitiminin beş-altı yaş çocuklarının görsel algı gelişimine etkisi. (Doktora Tezi, Ankara.) https://tez.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
• Ercan, Z. G. (2009). Anasınıfına devam eden altı yaş çocuklarına verilen görsel algı eğitiminini görsel-motor koordinasyon gelişime etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ev Ekonomisi (Çocuk Gelişimi ve Eğitimi) Anabilim Dalı, Ankara. http://tez.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Erdem, M. (2006). Anaokuluna devam eden beş-altı yaş çocuklarının matematiksel becerileri ile görsel algı becerilerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Okul Öncesi Eğitim Bilim Dalı. https://tez.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Ersoy, E. ve Başer, N. (2013). Matematiksel düşünme ölçeğinin geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4), 1471-1486.
• Eymen, U. E. (2007). SPSS 15.0 Veri analiz yöntemleri. e-kitap, 06 Şubat 2014 tarihinde http://www.istatistikmerkezi.com/ adresinden edinilmiştir..
• Healey, J. M. (1997). Çocuğunuzun gelişen aklı. (Çev. A. B. Dicleli) İstanbul: BZD Yayımcılık.
• Kaya, M., ve Doğan, U. (2014). Öğrenci sorumluluk: Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Journal of European Education JEE, 11-17.
• Hammill, D.D., Pearson, N.A., Vorsess K.J (2014) Developmental Test Of Visual Perception-3 (DTVP-3) Picture book. pro.ed an international puplisher. Texas
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. (Second Edition). NY: Guilford Publications,Inc.
• MEB. (2013). Okul öncesi eğitimi programı. 13-39
• MEB. (2013). 0-36 Ay çocuklar için eğitim programı ile bütünleştirilmiş aile destek eğitim rehberi, Aile Kitabı (EBADER). Ankara
• MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı ile bütünleştirilmiş aile destek eğitim rehberi (OBADER). Ankara
• MEB. (2013). Okul öncesi eğitimi programı. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2014). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim. Ankara
• Metin, Ş. ve Aral, N. (2012). Motor beceriden bağımsız görsel algı testi-3: Geçerlik güvenirlik çalışması. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2). 57-72.
• Özdamar, K. (1997) Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-1, Anadolu Üniversitesi www.anadolu.edu.tr/aos/kitap/IOLTP/2294/unite10.pdf. edinilmiştir. Fakültesi Yay. No:11 Eskişehir. adresinden
• Öztürk, B. (1999). Öğrenme ve öğretmede dikkat. Milli Eğitim Bakanlığı Dergisi 144. 32-33.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-74,
• TDK. (2014). Türk dil kurumu sözlüğü Uludag, K. (2012). Gestalt psikolojisi. 11 Nisan 2014 tarihinde adresinden http://www.psikolojimedya.com/gestalt-psikolojisi-313.html edinilmiştir.
• Uşun, S. (2012). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Wagemans, J. ve Yaşlı, J. H. ve Kubovy, M. ve Palmer, S. E. ve Peterson, M. A. ve Singh, M. ve Heydt, R. M. (2012). A Century of gestalt psychology in visual perception ı. perceptual grouping and figure-ground organization. 10 Nisan http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3482144/ edinilmiştir. 2014 tarihinde adresinden
• Yavuzer, H. (1998). Çocuk psikolojisi, (15. baskı). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yazıcı, Z. (2002). Okul öncesi eğitiminin okul olgunluğu üzerine etkisinin incelenmesi, Milli Eğitim Dergisi, 155-156.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2011). SPSS Uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri (3. baskı). Ankara: Detay Yayıncalık.
• Yeşilyaprak, B. (2002). Eğitimde rehberlik hizmetleri (4. baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Yüksel, M. Y. ve Kılıçgün, M. Y. (2012). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 4-5 yaş grubu çocukların görsel algı gelişimlerine frostig gelişimsel görsel algı eğitim programının etkisi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi (36), 193-211.
• http://ozelegitimciler.org http://ozelegitimciler.org/35/Haberler/frostıg-gelısımsel- gorsel-algı-testı-tanıtım-ve-uygulama-egıtım adresinden 18 Nisan 2014 tarihinde edinilmiştir.
• GÖRSEL ALGILAMA ÖLÇEĞİ MADDE ÖRNEKLERİ