Liselerde Öğretmene Yönelik Şiddetin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Niğde İli Örneği

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 68 - 88, 29.03.2018

Mustafa Özdere Çetin Terzi

Öz

Bu çalışmanın amacı
liselerde görev yapan öğretmenlerin okul şiddetine uğrama durumlarını ve
şiddete uğrama durumlarının öğretmen özellikleri (cinsiyet, eğitim düzeyi ve
mesleki kıdem) ve görev yaptıkları okulların özelliklerine (tipi, türü, yeri ve
büyüklüğü) göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelemektedir. Bu çalışmada, var
olan durumu betimlemek için tarama modeli benimsenmiştir.  Çalışma evrenini 2015-2016 eğitim öğretim
yılında, Niğde ili merkez ilçede yer alan 25 devlet lisesinde görev yapan 883
öğretmen oluşturmaktadır. Çalışma aşamasında evrenin tamamı ulaşılabilir olduğu
için örneklem alınmamıştır.  Bu çalışma
için veriler McMahon vd. (2014) tarafından Amerika’da öğretmenlere yönelik
şiddeti taramak için gerçekleştirilen bir çalışmada kullanılan anketin bir
bölümü temel alınarak geliştirilen bir anket aracılığıyla toplanmıştır.
Çalışmanın bulguları önce betimsel olarak incelenmiş ve katılımcıların
%20,9’unun en az bir defa şiddete uğradığını ve evrende toplam 236 şiddet
olayının yaşandığı bulunmuştur. Katılımcıların şiddete uğrama durumlarının öğretmen
ve okul özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için
parametrik olmayan testlerden, tek örneklem kay-kare testi yapılmıştır.
Öğretmenlerin şiddete uğrama durumlarının öğretmen özelliklerine (cinsiyet,
eğitim düzeyi, mesleki kıdem) göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde
farklılaşmadığı, fakat okul türü ve okul büyüklüğüne göre istatistiksel olarak
anlamlı bir şekilde farklılaştığı belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlere yönelik okul şiddeti, Öğretmen özellikleri, Okul özellikleri

An Analysis of the Violence towards High School Teachers in Terms of Various Variables: Niğde Sample

Öz

The
purpose of this study is to examine the violence towards high school teachers
and the whether the likelihood of experiencing violence  vary according to their demographics (sex,
education level and occupational seniority) and the features of the high
schools they are employed (type, type, place and size). In this study, a survey
model was used to describe the existing situation as it is. The population of
the study is consisted of 883 high school teachers working at 25 state high
school in central district of Niğde in the academic year of 2015-2016. Since
the population is believed to be reached, no sample was taken and the entire
population was tried to be reached. The data for this study were collected by a
questionnaire which was developed by the researcher on the basis of a part of a
questionnaire used in the study conducted in the USA by McMahon et.al (2014).
The findings of the study were first examined descriptively and it was found
that 20.9% of the participants experienced violence at least once and a total
of 236 violence incidents were experienced. One-sample Chi-square test was run
to determine whether the likelihood of experiencing violence varied according
to the teachers’ demographics or the features of the schools they are employed.
It was found that the likelihood of experiencing violence did not differ
statistically according to their demographics (gender, education level, occupational
seniority). However, it was found that the likelihood of facing violence differ
according to the type and the size of the school.

Anahtar Kelimeler

School Violence towards Teachers, Teacher Demographics, School Demographics

Kaynakça

• American Psychology Association. (2016). A silent national crisis:violence against teachers. (Erişim Tarihi: 6.9.2016). Erişim adresi: http://www.apa.org/education/k12/teacher-victimization.pdf
• Atmaca, T. & Öntaş, T. (2014). Velilerin öğretmenlere uyguladığı şiddete yönelik nitel bir araştırma. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 2 (1), 47-62.
• Ayas, T. & Horzum, M. B. (2011). Exploring the teachers' cyber bullying pereption in terms of various varibales. International Online Journal of Educational Sciences, 3 (2), 619-640.
• Bademci, V. (2011). Kuder-Richardon20, Coranbach'ın alfası, Hoyu'un varyans analizi, genellenirlik kuramı ve ölçüm güvenirliği üzerine bir çalışma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi(17), 173-193.
• Benbenishty, R. & Astor, A. (2005). School violence in context: culture, neighborhood, school and gender. New York: Oxford University Press.
• Chen, J.-K. & Astor, R. A. (2008). Students' reports of violence against teachers in Taiwanese schools. Journal of School violence, (8), 2-17.
• Cumaoğlu, N. (2007). The exposure of primary school teachers to bullying: an analysis of various variables. Social Behavior and Personality: An International Journal, 35 (6), 789-802.
• Çınar, İ. (2007). Okullarda şiddet: dağın iki yamacını da görebilmek. A. Solak (Dü.), Okullarda şiddet ve çocuk suçluluğu, (s. 1-18). Ankara: Hegem Yayınları.
• Daniels, J. A., Bradley, M. C. & Hays, M. (2007). The impact of school violence on school personnel: Implications for psychologist. Professional Psychology: Research and Practice, 38 (6), 652-659.
• Dazuka, J. & Dalbert, C. (2007). Student violence against teachers: teachers' well-being and the belief in a just world. European Psychologist, 12 (4), 253-260.
• Dönmez, B. (2001). Okul güvenliği sorunu ve okul yöneticisinin rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (25), 63-74.
• Dönmez, B. & Özer, N. (2009). Yöneticiler, öğretmenler, öğrenciler ve veliler için okul güvenliği ve güvenli okul. Ankara: Nobel.
• Ertürk, A. (2011). Öğretmen ve okul yöneticilerinin okul ortamında maruz kaldıkları bullying davranışları (Mobbing in primary school). Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara
• Espelage, D., Anderman, E.M., Brown, V. E., Jones, A., Lane, K. L., McMahon, S. S., Reddy, L. A., Reynolds, C, R. (2013). Understanding and preventing violence directed against teachers. American Psychologist,68 (2), 75-87.
• Flaherty, L. T. (2001). School violence and the school enviroment. M. Shafii & S. L. Shafii, (Dü.) School violence: assessment, management, prevention (s. 25-51). Washington, DC: American Psychiatric Publishing.
• Galand, B., Lecocq, C. & Philippot, P. (2007). School violence and teacher professional disengageent. British Journal of Educational Psychology, (77), 465-477.
• Garbarino, J. (2001). Making sense of school violence: why do kids kill? M. Shafii & S. L. Shafii (Dü), School violence: assessment, managemet,prevention (s. 3-24). Washington, DC: American Psychiatric Publishing,Inc.
• Garbarino, J. & DeLara, E. (2004). Coping with the consequences of school violence. J. C. Conoley ve A. P. Goldstein (Dü), School violence intervention: a practical handbook (2. b., s. 400-415). New York: The Guilford Press.
• Gökdaş, İ. (2007). İlköğretimde şiddet. A. Solak (Dü.), Okullarda şiddet ve çocuk suçluluğu (s. 263-295). Ankara: Hegem. Gözütok, D. (2008). Eğitim ve şiddet. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Gregory, A., Cornell, D. & Fan, X. (2012). Teacher safety and autoriative school climate in high schools. American Journal of Education, (118), 401-425.
• Hacıcaferoğlu, S. (2013). Ortaöğretimde çalışan branş öğretmenlerinin yıldırma (mobbing) davranışlarına uğrama düzeyleri ile demografik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(3), 111-127.
• Henry, S. (2000). What is school violence? An integrated definition. The American Academy of Political and Social Science, (567), 16-30.
• Johnson, B. R. & Barton-Bellessa, S. M. (2014). Consequences of school violence: personal coping and protection measures by school personnel in their personal lives. Deviant Behavior, 35 (7), 513-533.
• Johnson, D. W. & Johnson, R. T. (1995). Reducing school violence through conflict resolution. Alexandria, Virginia: ASCD Books. Karal, D. (2011). Korkmadan öğrenmek; okul ve okul çevresi güvenliği hakkında rapor. (Uşak Rapor No:11-06). Ankara: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu Sosyal Araştırmalar Merkezi
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi (26. b.). Ankara: Nobel.
• Khoury-Kassabri, M., Astor, R. A. & Benbenishty, R. (2009). Middle eastern adolescents' perpetration of school violence against peers and teachers: a cross-cultural and ecological analysis. Journal of Interpersonal Violence, 24 (1), 159-182.
• Kızmaz, Z. (2006). Okullardaki şiddet davranışının kaynakları üzerine kuramsal bir yaklaşım. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 30 (1), 47-70.
• Koç, B. (2011). Okullarda şiddet (2. b.). İstanbul: Yazı.
• Kondrasuk, J. N.& Greene, T. G.& Waggoner, J. & Jacqueline, E. & Edwards, K. & Nayak-Rhodes, A. (2005). Violence affecting school employees. Education Faculty Publications and Presentations, (s. 638-647). (Erişim Tarihi: 6.9.2016), https://pilotscholars.up.edu/edu_facpubs/2
• Kuder, G. F., & Richardson, M. W. (1937). The theory of the estimation of test reliability. Psychometrika, 2(3), 151-161. Kurum Tespit Formu (2013). Niğde Milli Eğitim Müdürlüğü, 0504550. Erişim adresi: https://nigde.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_08/05040550_ek2kurumtipitespitformu_30.071.pdf
• Lokmic, M., Opic, S. & Bilic, V. (2013). Violence against teachers - rule or exception. International Journal of Cognitive Research in Science, Engineering and Education, 1(2), 1-6.
• Martinez, A., McMahon, S. D., Espelage, D., Anderman, E. M., Reddy, L. A., & Sanchez, B. (2016). Teachers' experiences with multiple victimization: Identifying demografic, cognitive and contextual correlates. Journal of School Violence, 15(4), 387-405.
• McMahon, S. D., Martinez, A., Espelage, D., Rose, C., Reddy, L. A., Lane, K..Anderman, E.M., Reynolds, C. R., Jones, A. & Brown, V. (2014). Violence directed against teachers: results from a national survey. Psychology in the Schools, 51(7), 753-766.
• Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici Ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik. (2014, 16, 6). Resmi Gazete (29034). Erişim adresi: http://mevzuat.meb.gov.tr/html/normkadro_1/yonetmelik.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama Ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmelik (2009, 13, 08). Resmi Gazete (27.318). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/08/20090813-2.htm
• Osborne, J. W. (2009). Identification with academics and violence in schools. E. R. Gerler. (Dü.), Handbook of school violence (s. 41-74). New York: Routledge.
• Özdemir, S. M. (2012). An investigation of violence against teachers in Turkey. Journal of Instructional Psychology, 39 (1), 51-62.
• Özkılıç, R. (2012). Bullying towards teachers: an example from Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, (47), 95-112.
• Rule, J. B. (1988). Theories of civil violence. Berkley: University of California Press, Ltd.
• Striepling-Goldstein, S. H. (2004). The low-aggression classroom: a teacher's view. J. C. Conoley, A. P. Goldstein (Dü), School violence intervention: a practical handbook (2. b., s. 23-53). New York: The Guilford Press.
• Tanrıverdi, G. & Şıpkın, S. (2008). Çanakkale'de sağlık ocaklarına başvuran kadınların eğitim durumunun şiddet görme düzeyine etkisi. Fırat Tıp Dergisi, 13 (3), 183-187.
• Thomas, R. M. (2006). Violence in America's schools. New York: Rowman& Littlefield Education.
• Türk Eğitim-Sen 24 Kasım öğretmenler günü anketi sonuçlarını açıkladı. (2015, 21 Kasım). Erişim adresi: http://www.turkegitimsen.org.tr/icerik_goster.php?Id=10410
• Veltkamp, L. J. & Lawson, A. (2008). Impact of trauma in school violence on the victim and the perpetrator: a mental health perspective. T. W. Miller (Dü.), School violence and primary prevention (s. 185-200). New York: Springer.
• World Health Organization. (2002). The world health report 2002: reducing risks, promoting healthy life. Geneva: World Health Organization.
• Wilson, C. M., Douglas, K. S. & Lyon, D. R. (2011). Violence against teachers: prevalence and concequences. Journal of Interpersonal Violence, 26 (12), 2353-2371.
• Winslade, J. & Williams, M. (2012). Safe and peaceful Schools: adressing conflict and eliminating violence. Thousand Oaks: Corwin.