Sınıf Öğretmenlerinin Müzelerin Değer Aktarmasına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 124 - 140, 30.04.2019

Gürkan Kuşcuoğlu , Soner Aladağ

Öz

Müzeleri, içerisinde bir topluma ait önemli kültürel eserleri barındıran ve bu eserler sayesinde toplumların geçmişine ışık tutan birer yaygın eğitim kurumu olarak belirtebiliriz. Müzeler içerisinde bulunan eserlerle toplumları eğitme işlevini de yürütmektedirler. Müzeler bilişsel alanda olduğu kadar duyuşsal alanda da bilgi kaynaklarıdır. Ancak yapılan çalışmalarda müzelerin daha çok bilişsel alanda kazandırdıklarına ilişkin araştırmalar yapıldığı görülmüştür. Müzelerin duyuşsal alanda değer kazandırması bu çalışma kapsamında merak konusu olmuştur. Bu nedenle bu çalışmanın amacı sınıf öğretmenlerinin müzelerin değer aktarmadaki rolüne ilişkin görüşlerini belirleyerek incelemektir. Bu araştırma 2015 – 2016 eğitim öğretim yılında Aydın ili Efeler ilçesinde görev yapan 20 sınıf öğretmeni ile yürütülmüştür. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmada verilerin elde edilmesi amacıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubuna alınan öğretmenlerde aranan ölçüt; daha önceden öğrencileriyle birlikte müze gezileri yapmaları olarak belirlenmiştir. Elde edilen verilerinin çözümlenmesinde içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Yapılan bu araştırmanın sonucunda müzelerin çeşitli değerlerin aktarmasında önemli bir rol oynadığına; müzelerin değer aktarmasında müzenin türünün, müzelerde yapılan etkinliklerin, öğretmen, öğrenci ve aile faktörlerinin etkili olduğu; sınıf öğretmenleri müzelerde değer aktarmak amacıyla süreci planladıkları; müzelerde değer aktarımı sürecinde öğrenci, maddi durumlar ve müzelerin imkânlarından kaynaklı güçlükler yaşandığı; etkili bir şekilde sürecin sürdürülebilmesi için sınıf öğretmenlerinin etkinliklere, müzelere ve öğretim programlarına yönelik önerilerde bulundukları sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni, Müze, Değer, Sosyal bilgiler

Examining Classroom Teachers’ Views Related to Value Transfer of Museums

Öz

We can identify museums as the places hosting important cultural artifacts belonging to a society and due to these artifacts they can shed light on the past of the societies. They also carry out the function of educating the societies with the works in them. As well as being sources of information in cognitive field, the museums are sources of information in the affective field. However it was observed that the researches were mostly related to the cognitive fields acquisitions. It was a matter of curiosity for this study that through museums it can be gained value in the affective field. For this reason, the purpose of this study is to examine the class teachers' views on the role of the museums in value transfer. This research was carried out with 20 class teachers working in Efeler district of Aydın in 2015 - 2016 academic year. In the study, phenomenology, which is one of the qualitative research methods was used. Semi-structured interviews were conducted to obtain research data. Being one of the purpose sampling methods, the criterion sampling method was used in determining the study group. Having had trips with their students previously was taken as a criterion for the teachers who are taken in the study group. The content analysis method was used to analyze the obtained data. As a result of this research, it has been reached that museums play an important role in transferring various values; in the value transfer the type of museums, type of activities, the teachers, the students and the family factors are influential; class teachers plan the process to transfer value in the museums; in the process of value transfer in museums, students have difficulties due to the financial situation and opportunities of the museums, and class teachers offer proposals for activities, programs and teaching programs in order to be able to sustain the process in an effective manner.

Anahtar Kelimeler

Classroom teacher, Museum, Value, Social studies

Kaynakça

• Arıkan, A. (2001). Yedi on iki yaş arası çocuklara çizgi film yöntemi ile müze eğitiminin verilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Akman, B., Özen Altınkaynak, Ş., Ertürk Kara, H. G. ve Can Gül, Ş. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin müze eğitimine ilişkin görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (1), 97-115.
• Aktekin, S. (2008). Müze uzmanlarının okulların eğitim amaçlı müze ziyaretlerine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (2), 103-111.
• Akyürek, T. (2011). İlköğretim 1. kademe görsel sanatlar dersinde müze eğitiminin tarih ve kültür bilinci oluşturulmasındaki önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bacanlı, H. (2006). Duyuşsal davranış eğitimi (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bal İncebacak, B. (2015). Müzede drama: Heykel ve imgelem kavramı. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 306-318.
• Başcı, Z. (2012). Beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde değerler eğitiminin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Erzurum örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğretimindeki yeri ve önemi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Coşkun Keskin, S. ve Kaplan, E. (2012). Sosyal bilgiler ve tarih eğitiminde okul dışı öğrenme ortamı olarak oyuncak müzeleri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (41), 95-115.
• Demirci, M. T. (2009). Kültürel öğelerin öğretiminde müze gezilerinin önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Egüz, Ş. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde müze ile eğitimin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi: Samsun ili örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Filiz, N. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde müze kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karadeniz, C. ve Çıldır, Z. (2014). İngiltere’de müze eğitimi “Londra’dan izlenimler”. Ankara: Kalem Kitap Yayınları.
• Kaya Kolçak, S. (2010). İlköğretim görsel sanatlar eğitimi dersindeki müze etkinliklerine yönelik, öğrenci, öğretmen ve müze yetkililerinin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Keleş, V. (2003). Modern müzecilik ve Türk müzeciliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1-2), 1-17.
• Keskin, Y. (2015). Değerler eğitimi. D. Dilek (Ed.). Sosyal bilgiler öğretimi içinde (311-332). Ankara: Pegem Akademi.
• MEB. (2008). İlköğretim 1-8. sınıflar Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler, Hayat Bilgisi ile Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programlarında müze ile eğitim. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Okan, B. (2015). Günümüzde müzecilik anlayışı. Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5 (2), 187-198.
• Önder, A., Abacı, O. Ve Kamaraj, I. (2009). Müzelerin eğitim amaçlı kullanımı projesi: İstanbul Arkeoloji Müzesi’ndeki Marmara örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25), 103-117.
• Paykoç F. ve Baykal, S. (2000). Müze pedagojisi: Kültür, iletişim ve aktif öğrenme ortamı olarak müzelerin etkinliğine ilişkin bir çalışma. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Selanik Ay, T. ve Kurtdede Fidan, N. (2014). Öğretmen adaylarının Sosyal Bilgiler dersinde müzelerden yararlanmaya ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (48), 69-89.
• Şimşek, A. ve Kaymakçı, S. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminin amacı ve kapsamı. A. Şimşek ve S. Kaymakçı, (Ed.). Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi içinde (1-14). Ankara: Pegem Akademi.
• Taşar, H. H. (2011). Öğrenme-öğretme kuramları ve programlı öğretim. H. Şahin (Ed.), Öğretim teknolojisi ve materyal tasarımı içinde. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Türkan, D. ve Gündoğdu, K. (2015, Nisan). Öğrenci, öğretmen ve müze çalışanı görüşleri doğrultusunda çocuk müzesi kazanımlarının gerçekleşme düzeyleri: Ankara Çocuk Müzesi örneği. Sözlü Bildiri, Eğitimde Gelecek Arayışları Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Sempozyumu, Bartın, 503-530.
• Uçar, A. (2014). Sanat eğitiminde müzelerin eğitimsel rolleri ve işlevleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (1), 107-117.
• Yazıcıoğlu, M. (2010). Sosyal Bilgiler öğretiminde İstanbul’daki bazı tarihi mekânların kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S. (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler dersi 4. ve 5. sınıf değerlerinin kazanılma düzeyi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yücel, E. (1999). Türkiye' de müzecilik. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.