Sınıf Öğretmenleri ile Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Öğretimine Yönelik Öz Yeterlilik İnançları

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 99 - 114, 30.04.2020

Havva Pul Hasan Hüseyin Aksu

Öz

Matematiğin temelleri ilkokulda atıldığı için sınıf öğretmenlerine büyük bir sorumluluk düşmektedir. Bu kapsamda sınıf öğretmenlerinin matematik dersini öğrenciye sevdirmesi ve matematik dersini anlamlı hale getirebilmesi için çaba içinde olmaları gerekmektedir. Sınıf öğretmenlerinin matematik alan bilgilerinin yeterli olması ve bu dersi öğretebileceklerine yönelik inançlarının yeterli olması gereklidir. Bunun için lisansta aldıkları dersler ve kendilerini alanlarında geliştirmeleri oldukça önemlidir. Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmeni ve öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik öz yeterlik inançlarını belirlemektir. Araştırma tarama modeli özelliğindedir. Araştırmada uygun/kolay örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Giresun ve Kilis il merkezinde görev yapan 146 sınıf öğretmeni ile Giresun ve Kilis 7 Aralık Üniversiteleri Sınıf Eğitimi programının 4. sınıfında öğrenim gören 171 sınıf öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ve Aksu (2008) tarafından geliştirilen “Matematik Öğretimi Öz-yeterlik İnancı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; sınıf öğretmenlerinin matematik öğretimi öz yeterlik inancı düzeyleri; cinsiyet, yaş, kıdem, okutulan sınıf düzeyi, mezun oldukları program değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Ancak öğretmenlerin matematik öğretimi öz yeterlik inanç düzeyi ile görev yapılan il ve matematik öğretimi ile ilgili eğitime katılma durumu değişkenleri açısından grup ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimi öz yeterlik inancı düzeyleri; cinsiyet, mezun olunan lise, lise alan türü değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Ancak öğretmen adaylarının matematik öğretimi öz yeterlik inancı düzeyleri ile öğrenim görülen üniversite, yaş ve matematik öğretimi dersi faydası değişkenleri açısından grupların ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inancı boyutundan aldıkları puan öğretmen adaylarına göre yüksek çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öz yeterlik, Öz yeterlik inancı, Matematik, Matematik öğretimi, Sınıf öğretmeni adayı, Sınıf öğretmeni

Prımary School Teachers’ And Prospectıve Teachers’ Self- Suffıcıency Confıdence On Teachıng Maths

Öz

Since the fundamentals of mathematics are created in primary school, a great responsibility are given to primary school teachers. Primary school teachers have to provide mathematics lesson to be loved by students and make the lesson concrete. The mathematics knowledge and confidence for teaching should be complete. So the lessons in lisence program that they attended and their proficiency in their own branch are very important. The purpose of this study is to determine classroom teachers and teacher candidates self efficacy beliefs for teaching mathematics. For this reason, this reseach is a feature of scanning model, Convenient Easy Sampling Method was used in this research. The sampling of the research are created from 146 primary school teachers working in Giresun and Kilis and 171 senior prospective teachers studying in primary school teachin department in Giresun University and Kilis 7 Aralık University. As data collecting tool, personal date form prepared by researcher and self- sufficiency competency scale in Mathematics Teaching improved by Aksu (2008) were used. According to the result of research, in self-sufficiency confidience degree of primary school teachers in mathematics teaching wasn't found a significant difference in terms of the teachers' genders, seniority, class level, variables of the program graduated from. A significant difference was found between the averages of the groups in terms of variables such as self-sufficiency confidence degree of primary school teachers in mathematics teaching, the city which is worked in and attending conditions to mathematics teaching trainings. Mathematics teaching self-sufficiency competency degree of prospective teachers of primary school teaching department didn't show a significant difference in terms of the variables such as gender, the high school graduated from, types of the field in high school. However, a significant difference was found between the average of the groups in terms of variables such as self-sufficiency competency degree in mathematics teaching of prospective teachers and the universty which studied in and age and profits of teaching mathematics lesson. Teachers working in a primary school got a higher work in self-sufficiency competency when it is compared to prospective teachers studying at universty.

Anahtar Kelimeler

Self-sufficiency, Self-sufficiency confidence, Maths, Teaching maths, Prospective teachers, Primary school teachers

Kaynakça

• Aksu, H. H. (2008). Öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlilik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 161-170.
• Altun, M. (2005). Eğitim fakülteleri ve ilköğretim öğretmenleri için matematik öğretimi. Bursa: Aktüel.
• Altun, M. (2008). İlköğretim ikinci kademede (6, 7 ve 8. sınıflarda) matematik öğretimi. (5.baskı). Bursa: Erkam .
• Altun, M. (2015). İlkokullarda (1, 2, 3, 4. Sınıflar) matematik öğretimi. (19. Baskı). Bursa: Aktüel Alfa Akademi .
• Başpınar, K. ve Peker, M. (2016). The relationship between pre-service primary school teachers' mathematics teaching anxiety and their beliefs about teaching and learning mathematics. Journal of Theoretical Educational Science, 9(1), 1-14.
• Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward a unifyingtheory of behavioral change. Psychogical Review. 84(2), 191–215.
• Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Baykul, Y. (2005). İlköğretimde matematik öğretimi (1-5. Sınıflar). (8. Baskı). Ankara: Pegem A .
• Baykul, Y. (2013). İlkokulda Matematik Öğretimi. (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Y.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. (15.baskı). Ankara: Pegem.
• Can, A. (2016). Spss ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Christensen, L.B., Johnson, R.B. and Turner, L.A. (2015). Research methods design and analysis. Cambridge: Pearson [Çeviri: Sever, M. (2015). Nitel ve karma yöntem araştırmaları. (Çev. Ed. A. Aypay) Araştırma yöntemleri desen ve analiz, Ankara: Anı.].
• Deringöl, Y. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimi kaygıları ve matematik öğretimi yeterlikleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(2), 261-278.
• Duru, A. ve Göl, R. (2016). Öğretmen adaylarının matematik, matematik öğretimi ve matematik öğrenmeye ilişkin inançları. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 255-282.
• Gözel, E. ve Toptaş, V. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının öz-yeterlik ile matematiksel problem çözmeye yönelik inançları. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 439-460.
• Hacıömeroğlu, G. ve Şahin-Taşkın, Ç. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimi yeterlik inançları. Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 539-555.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2008). Matematik öğretmeni özel alan yeterlikleri. Ankara: MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
• Ordonez-Feliciano, J. P. (2009). Self-Efficacy and Instruction in Mathematics. Student Theses, Dissertations, Portfolios and Projects, 165.
• Öcalan, T. (2004). İlköğretim matematik öğretimi. Ankara: Yeryüzü .
• Özdemir, C. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının İlk Okuma ve Yazma Öğretimine İlişkin Öz Yeterlik İnançlarının Belirlenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Şallı, F. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Öz Yeterlikleri İle Matematik Öğretimi Yeterliklerinin İncelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Taimalu, M. & Õim, O. (2005). Estonian teachers’ beliefs on teacher efficacy and influencing factors. TRAMES: Journal of the Humanities and Social Sciences, 9(2), 177-191.
• Temiz, T. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik Algıları İle Kaygıları Arasındaki İlişki. Yayımlanmış Yüksek Lisan Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Tertemiz, N. ve Şahinkaya, N. (2010). Proje ve etkinlik destekli öğretimin sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimine yönelik yeterlik inançlarına etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 87-98.
• Tuckman, B.W. (1991). The development and concurrent validity of the procrastination scale. Education and Psychological Measurement, 51, 473–480.
• Yürekli, B. Ü. (2008). Sınıf Öğretmen Adaylarının Matematiğe Yönelik Öz-yeterlik Algıları ve Tutumları Arasındaki İlişki. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
• Zakaria, E. & Musiran, N. (2010). Beliefs about the nature of mathematics, mathematics teaching and learning among trainee teachers. The Social Sciences, 5(4), 346-351.