Öğretmen Adaylarının Anlatma Becerilerine Yönelik Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 174 - 188, 31.08.2020

Aliye Nur Ercan Güven

Öz

Anlatma becerileri; bireyin bir düşünceyi, duyguyu, bilgiyi vb. karşısındakine aktarma sürecinde kullanılan konuşma ve yazmadır. Branşı ne olursa olsun her öğretmenin konuşma ve yazmada başarılı olması beklenir. Çünkü bilgi aktarımı, beceri kazandırımı gibi tüm hususlarda ancak bu becerilerdeki başarıları düzeyleri paralelinde verimli olabilirler. Bu çalışmanın genel amacı; öğretmen adaylarının anlatım becerilerine yönelik kaygı düzeylerini tespit etmek ve bu düzeyleri belirlenen değişkenler açısından incelemektir. Çalışma, betimsel tarama yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada analiz edilen veriler, 20192020 eğitim öğretim yılı güz yarıyılının son haftasında Türkiye’de bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde, birinci sınıfta öğrenim gören öğretmen adaylarından toplanmıştır. Çalışmada kullanılan veri toplama araçları; Kinay ve Özkan’ın (2014) Öğretmen Adayları İçin Konuşma Kaygısı Ölçeği ile Karakaya ve Ülper’in (2011) Yazma Kaygısı Ölçeği’dir. Veriler, SPSS 25.0 yardımıyla analiz edilmiştir. Çalışmada, İlişkisiz Örneklemler t Testi ve Tek Yönlü ANOVA kullanılmıştır. Analiz sonuçları, öğretmen adaylarının anlatım becerilerine yönelik kaygı düzeylerinin hem konuşma hem de yazma becerisi için düşük düzeyde olduğu yönündedir. Çalışma sonucunda; cinsiyetin, konuşma kaygısının fizyolojik belirtiler alt boyutunda ve yazma kaygısı üzerinde anlamlı derecede etkisi olduğu belirlenmiştir. Öğretmen olmayı isteme durumunun ve bir yılda okunan ortalama kitap sayısının konuşma kaygısının toplam puanı ile bazı alt boyutlarda farklılaşmaya neden olurken yazma kaygısını etkilemediği anlaşılmıştır. Çalışma sonuçları, öğretmen adaylarının diksiyonlarının düzgün olduğunu düşünme ve daha önce topluluk önünde konuşma durumlarının konuşma kaygısı üzerinde; yazma alışkanlıkları, ortaokulda ve lisede yazılı anlatım yapma sıklığının ise yazma kaygısı üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Konuşma kaygısı ile yazma kaygısının öğretmen adaylarının eğitim aldıkları ana bilim dallarına göre farklılaşmadığı söylenebilir. Yapılan analizler, yazma kaygısı ile konuşma kaygısının orta düzeyde ve anlamlı derecede ilişkili olduğu yönündedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayları, Anlatma becerileri, Konuşma kaygısı, Yazma kaygısı

Investigation of Preservice Teachers’ Anxiety Levels for the Productive Skills

Öz

Productive skills which are speaking and writing uses when an individual's thoughts, emotions, knowledge, etc. transferring to the other person. Regardless of its field of study, every teacher is expected to be successful in speaking and writing. Because, in all aspects such as knowledge transfer and skill acquisition, they can be productive in parallel with their success in these skills. The general purpose of this study; to determine anxiety levels of preservice teachers’ productive skills and to examine these levels in terms of determined variables. The study was carried out by descriptive scanning method. The data analyzed in the study were collected at the last week of 2019-2020 Academic Year Fall Semester in the faculty of education at a state university in Turkey, from preservice teachers in the first class. Data collection tools used in the study; It is the Scale of Speaking Anxıety for Prospective Teachers of Kinay and Özkan (2014) and the Writing Anxiety Scale of Karakaya and Ülper (2011). The data were analyzed with the SPSS 25.0. Unrelated Samples t Test and One Way ANOVA were used in the study. The results of the analysis indicate that anxiety levels of preservice teachers’ productive skills are low for both speaking and writing skills. In the results of study; gender, speaking anxiety has a significant effect on the physiological symptoms subscale, and writing anxiety. It was understood that the situation of wanting to be a teacher and the average number of books read in a year did not affect the writing anxiety, while in the total score of speaking anxiety and some subscale caused differentiation. The results of the study are show that thinking their dictions are correct, and speaking situations face the community are effective on speaking anxiety; writing habits, and the frequency of written expression in secondary and high school are effective on the preservice teachers’ writing anxiety. It can be said that speaking anxiety and writing anxiety do not differ according to the main disciplines of preservice teachers. Analyzes conducted indicate that writing anxiety and speaking anxiety are moderately and significantly related.

Anahtar Kelimeler

Preservice teachers, Productive skills, Speaking anxiety, Writing anxiety

Kaynakça

• Akkaya, A. (2012). Öğretmen adaylarının konuşma sorunlarına ilişkin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 405-420.
• Baki, Y. ve Kahveci, G. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma kaygılarının etkili konuşma becerileri üzerindeki etkisi: bir yapısal eşitlik modellemesi. Turkish Studies, 12(4) (Prof. Dr. Tahsin Aktaş Armağanı), 47-70. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11373.
• Baki, Y. & Karakuş, N. (2015). A research on speech anxiety of prospective Turkish teachers. Anthropologist, 21(1,2), 271-276.
• Barutcu, T. (2020). Yazma kaygısı. S. Alyılmaz ve B. Ürün-Karahan (Ed.), Yazma eğitimi içinde (s. 87-113). İstanbul: Kriter.
• Bodie, G. D. (2010) A racing heart, rattling knees, and ruminative thoughts: defining, explaining, and treating public speaking anxiety. Communication Education, 59(1), 70-105. doi: 10.1080/03634520903443849.
• Breakey, L. K. (2005). Fear of public speaking - the role of the SLP. Seminars in Speech and Language, 26(2), 107-117. Cohen, L. & Manion, L. (1998). Research methods in education (4. bs.). London: Routledge.
• Daly, J. A & Wilson, D. A. (1983). Writing apprehension, self-esteem, and personality. Research in the Teaching of English, 17(4), 327-341.
• Demir, S. ve Çiftçi, Ö. (2019). Türkçe öğretmen adaylarının yazma kaygısı düzeyleri ve nedenleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(4), 2215-2239.
• Demirel, A. (2019). Öğretmen adaylarının yazma kaygıları ile yaratıcı yazma başarıları arasındaki ilişki üzerine bir inceleme. International Journal of Language Academy, 7(4), 210-220. doi: http://dx.doi.org/10. 29228/ijla.30174.
• Deringöl, Y. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının konuşma kaygıları. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 23-35. doi: 10.18026/cbayarsos.465705.
• Durmuş, E. ve Baş, K. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının konuşma kaygılarının incelenmesi. Turkish Studies, 11(19), 325-336. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9981.
• Erkuş, A. (2019). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci (6. bs.). Ankara: Seçkin.
• Gömleksiz, M. N. ve Koç-Deniz, H. (2019). Türkçe ve ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının konuşma kaygıları. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 7(3), 1-13. doi: 10.29228/ijlet.23517.
• Güneş, F. (2016). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller (4. bs.). Ankara: Pegem.
• İşcan, A. ve Karagöz, B. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma kaygılarının incelenmesi (Gaziosmanpaşa Üniversitesi örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(3), 193-206.
• İşeri, K. ve Ünal, E. (2012). Türkçe öğretmen adaylarının yazma kaygı durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 67-76.
• Kalaycı, D. & Erdoğan, T. (2017). Sınıf ve Türkçe öğretmeni adaylarının yazma kaygılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(64), 1480-1495.
• Karakaya, İ. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 57-84). (4. bs.). Ankara: Anı.
• Karakaya, İ. ve Ülper, H. (2011). Yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi ve yazma kaygısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 691-707.
• Kardaş, M. N. (2015). İkinci dili Türkçe olan çok dilli Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe konuşma kaygıları ve bu kaygılarının bazı değişkenlerle ilişkisi. Turkish Studies, 10(7), 541-556. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7960.
• Katrancı, M. ve Kuşdemir, Y. (2015). Öğretmen adaylarının konuşma kaygılarının incelenmesi: sözlü anlatım dersine yönelik bir uygulama. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 415-445.
• Katrancı, M. ve Melanlıoğlu, D. (2013). Öğretmen adaylarına yönelik konuşma öz yeterlik ölçeği: geçerlik ve güvenilirlik çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(6), 651-665. doi: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1407.
• Kinay, İ. ve Özkan, E. (2014). Öğretmen adayları için konuşma kaygısı ölçeği (ÖAKKÖ) geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 9(5), 1747-1760.
• Kuşdemir, Y., Şahin, D. ve Bulut, P. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının yazma kaygılarının incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(7), 100-109.
• Lüle-Mert, E. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma kaygılarına ilişkin bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 784-789.
• Özkan, E. ve Kinay, İ. (2015). Öğretmen adaylarının konuşma kaygılarının incelenmesi (Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Örneği). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(3), 1290-1301.
• Suroğlu-Sofu, M. (2012). Öğretmen adaylarının konuşma kaygıları (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp.
• Şen, Ü. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma kaygılarının değerlendirilmesi. Uluslararası Türkoloji Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, 2(2), 70-84.
• Tekin, H. (2019). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (27. bs.). Ankara: Yargı. Temiz, E. (2013). Speech anxiety of music and Turkish language teacher candidates. Journal of Educational and Instructional Studies in the World. 3(2), 101-105.
• Temiz, E. (2015). Pedagojik formasyon alan öğretmen adaylarının konuşma kaygıları. Turkish Studies, 10(3), 985-992. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7767.
• Temizkan, M. (2016). Konuşma becerisi. Konuşma eğitimi (sözlü anlatım) içinde (s.200-244). (6. bs.). Ankara: Pegem.
• Tolun, K. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının konuşma kaygılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp.
• Topçuoğlu-Ünal, F. ve Özden, M. (2018). Diksiyon ve konuşma eğitimi (4. bs.). Ankara: Pegem. Ürün-Karahan, B. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının yazma kaygıları ile yazma alışkanlıkları arasındaki ilişki. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 3065-3075.