İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinde Fermi Problemlerinin Matematik Dersi Motivasyonuna Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 268 - 277, 31.12.2020

Sinem Abay Sevil Büyükalan Filiz

Öz

Motivasyon kavramı, davranışın uyandırılması, sürdürülmesi ve kontrolünü etkileyen içsel ve dışsal koşulların hepsini içeren geniş bir yapı olarak tanımlanmaktadır. Matematiksel motivasyon ise matematiği sevme, ona ilgi duyma, bu derse karşı güdülenme düzeyinin yüksek olması, matematik dersine katılım isteği, okulda ve okul dışında matematik ile ilgili olma durumlarını karşılar. Matematiksel problemler, farklı çözüm yollarına sahip, tek bir doğru cevabı bulunan rutin problemler ve her bireyin farklı bir yorum getirebileceği, açık uçlu, sonucu kişiye göre farklılık gösterebilen rutin olmayan problemler olarak çeşitlendirilebilir. Açık uçlu problemlerin bir tek doğru cevabı yoktur ve rutin olmayan problemler olarak da adlandırılan bu tür sorular matematik öğretim programının en önemli parçasıdır. Açık uçlu problemlere Fermi problemleri örnek olarak gösterilebilir. Fermi problemleri, öğrencilerin basit hesaplamalarla çözüme başlamadan önce varsayımlarda bulunarak sistematik tahminlerde bulunmalarını gerektiren açık uçlu, rutin olmayan problemlerdir. Öğrencilerin yalnızca varsayımlar yoluyla çözüme ulaştığı, çözüm yolu değişiklik gösteren ve tek bir doğru cevabı bulunmayan problem türüdür. Bu çalışma, Fermi problemlerini kullanarak ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin matematiksel motivasyonunu etkilemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda Tokat ili merkez okullarından bir devlet okulunun 4. sınıflarında bulunan toplam 40 öğrenci ile deney ve kontrol grubu oluşturularak matematiksel motivasyonları ölçülmüştür. Sonrasında deney grubu ile 4 haftalık bir uygulama yapılmış, uygulama sürecinde öğrencilerin Fermi problemlerini çözmeleri sağlanmıştır. Uygulama sonunda her iki grubun da matematiksel motivasyonları tekrar ölçülmüştür. Elde edilen veriler ışığında ön test son test karşılaştırması yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, geleneksel yöntemler ile matematik dersini yürüten kontrol grubunun matematiksel motivasyonunda değişme olmazken, deney grubunun matematiksel motivasyonunun yükseldiği görülmüştür. Bu bağlamda, matematik dersine karşı ilginin ve motivasyonun arttırılması için Fermi problemlerinin kullanılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Fermi problemleri, Matematiksel motivasyon, Problem çözme

Using Fermi Problems to Motivate 4th Grade Primary School Students in Math Lessons

Öz

The concept of motivation is described as a broad structure that includes all the internal and external conditions that affect how behavior is prompted, maintained and controlled. Math motivation is described as love of mathematics, an interest in it, and a high level of motivation with respect to this lesson, a wish to take part in math lessons and an interest in math both in and out of school. Mathematical problems can be varied as problems with different ways of solving them to routine problems with only one correct answer and open-ended, non-routine problems that every individual can interpret differently and whose outcomes vary from person to person. There is no single correct answer to open-ended problems, and these kinds of problems, which are also called non-routine problems, are important parts of the mathematics teaching program. Furthermore, non-routine problems are forms of problem that require students to use their imagination and that encourage them to think creatively and critically. For this reason, it can be said that these types of problems are educational in that they teach the students how to overcome the problems that they will encounter throughout their lives. Fermi problems can be regarded as examples of open-ended problems. Fermi problems are open-ended, non-routine problems that require students to make systematic guesses by making assumptions before starting on a solution using simple calculations. They are the kinds of problems that can be solved in different ways, that have no single correct answer and that students can only solve by making assumptions. The goal of this study is to influence 4th-grade primary school students' math motivation by using Fermi problems. To this end, a total of 40 4th grade students in a state-run school in the central district of Tokat Province were divided into one test and one control group, and their math motivation levels were measured. Afterwards, a four-week implementation was carried out using the test group during which the students were made to solve Fermi problems. The math motivation levels for both groups were tested again after this implementation was over. The first and last tests were compared in the light of the data obtained. According to the research results, while no change was observed in the math motivation levels of the control group, which was taught mathematics using traditional methods, a development was seen in the math motivation levels of the test group. Therefore, it is suggested that Fermi problems may be used to increase interest and motivation in math classes.

Anahtar Kelimeler

Fermi problems, Mathematical motivation, Problem solving

Kaynakça

• Abay, S. ve Gökbulut, Y. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiksel modelleme becerileri: fermi problemleri uygulamaları. Uluslar Arası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 65-83.
• Akay, H., Soybaş, D. ve Argün Z. (2006). Problem kurma deneyimleri ve matematik öğretiminde açık-uçlu soruların kullanımı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 129-146.
• Akbaba, S. (2006). Eğitimde motivasyon. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 343-361.
• Altun, M., Dönmez, N, İnan, H., Taner ve Özdilek, Z. (2001). Altı yas grubu çocukların problem çözme stratejileri ve bunlarla ilgili öğretmen ve müfettiş algıları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 211–230.
• Ӓrlebӓck, J.B. (2009). On The Use Of Realistic Fermi Problems For Introducing Mathematical Modelling In School. The Mathematics Enthusiast, 6(3), 330-364.
• Balantekin, Y. ve Oksal, A. (2014). ilkokul 3. ve 4. sınıf öğrencileri için matematik dersi motivasyon ölçeği, Cumhuriyet International Journal Of Education, 3(2), 102-113.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak K. E., Akgün Ö. E, Karadeniz Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Dede, Y. ve Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1), 19-37.
• Ersoy, Y. (2006). İlköğretim matematik öğretim programındaki yenilikler- I: Amaç, içerik ve kazanımlar. İlköğretim Online, 5(1), 30-44.
• Gökbulut, Y. (2006, 14-16 Nisan). Sınıf öğretmenliği adaylarının fermi problemlerindeki matematiksel modelleme becerileri. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi’nde sunuldu, Ankara.
• Gökbulut, Y., Yangın, S. ve Sidekli, S. (2008). 2004 İlköğretim matematik öğretimi programı doğrultusunda ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin öğretmenlerinden matematik dersi için beklentileri, Milli Eğitim, 179, 213-229.
• Hıdıroğlu, Ç.N. (2012). Teknoloji destekli ortamda matematiksel modelleme problemlerinin çözüm süreçlerinin analiz edilmesi: yaklaşım ve düşünme süreçleri üzerine bir açıklama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Keskin, Ö.Ö. (2008). Ortaöğretim matematik öğretmen adaylarının matematiksel modelleme yapabilme becerilerinin geliştirilmesi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kılıç, D. ve Samancı, O. (2005). İlköğretim okullarında okutulan sosyal bilgiler dersinde problem çözme yönteminin kullanılışı. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 100-112.
• MEB (2015). İlkokul matematik dersi öğretim programı (1, 2, 3 ve 4. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı
• MEB (2018). İlkokul matematik dersi öğretim programı (1, 2, 3 ve 4. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı
• Olkun, S., Şahin, Ö., Akkurt, Z., Dikkartın F.T. ve Gülbağcı, H. (2009). Modelleme yoluyla problem çözme ve genelleme: İlköğretim öğrencileriyle bir çalışma. Eğitim ve Bilim, 34(151), 65-72.
• Pesen, C. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına göre matematik öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Peter- Koop, A. (2005). Fermi problems in primary mathematics classrooms. APMC, 10(1), 1-8.
• Tahiroğlu M. ve Çakır S. (2014). İlkokul 4. sınıflara yönelik matematik motivasyon ölçeğinin geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (Kefad) 15(3) , 29-48.
• Taşova, H. İ. ve Delice, A. (2012, 27-30 Haziran). Modelleme etkinliği sürecine düşünme yapılarının etkisi; kaset problemi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde Sunuldu, Niğde.
• Yaman, S., ve Dede, Y. (2007). Öğrencilerin fen ve teknoloji ve matematik dersine yönelik motivasyon düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52, 615-638.
• Yanbıyık, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiksel modelleme becerileri: Fermi problemleri uygulamaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Yazgan, Y. ve Bintaş, J. (2005). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanabilme düzeyleri: bir öğretim deneyi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 210-218.
• Yenilmez, K. ve Can, S. (2006). Matematik öğretimi derslerine yönelik görüşler. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 47-59.
• Yücel, C., Karadağ, E. ve Turan, S. (2013). TIMSS 2011 Ulusal Ön Değerlendirme Raporu. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitimde Politika Analizi Raporlar Serisi I, Şubat,1-38.