Sınıf Öğretmeni Adaylarının İlk Okuma Yazma Öğretimi Dersine İlişkin Tutumları

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 112 - 122, 30.04.2021

Ayfer Şahin Mehmet Çalışkan

Öz

Okuma, insanın yeni kelimeler öğrenerek, anlayışlar kazanarak, hayaller oluşturarak, ufkunu genişletir ve derinleştirir. Okuma işlemi, gözlerin ve ses organlarının çeşitli hareketleri ve yazılı sembollerin zihinde anlaşılmasıyla oluşur. Yazma ise kişinin hayatı boyunca okuyarak, dinleyerek, gözlem yaparak vb. yollarla elde ettiği bilgi birikimini çevresiyle paylaşmasında en etkili yollardan birisidir. Okuma ve yazma çocukların kendi kendilerine edindikleri veya doğuştan kazandıkları beceriler değildir. Okullarda sınıf öğretmenlerinin yoğun ve planlı çalışmaları sonucunda, sistemli eğitim etkinlikleriyle okuma ve yazma öğretilmektedir. Bu çalışmada sınıf öğretmeni adaylarının, ilk okuma ve yazma öğretimi dersine karşı tutumları ve öğretmen adaylarının derse yönelik tutumlarının cinsiyet, okumakta oldukları sınıf düzeyleri ve mezun oldukları lise türü değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın yürütülmesinde genel tarama modeli kullanılmıştır. Bu çalışmanın evreni Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı 2, 3 ve 4. sınıf öğrencileridir. İlk okuma ve yazma öğretimi dersini alan tüm öğrencilere ulaşıldığı için örneklem tayinine gidilmemiş ve 213 öğretmen adayından toplanan veriler çalışmaya dâhil edilmiştir. Araştırma da veri toplama aracı olarak ‘’İlk Okuma ve Yazma Öğretimi Dersine İlişkin Tutum Ölçeği’’ kullanılmıştır. Ölçekten elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programından yararlanılmış, yüzde ve frekans teknikleri kullanılmış, cinsiyet değişkenine göre yapılan analizlerde bağımsız örneklem t-testi, mezun olunan lise değişkeni ve okumakta oldukları sınıf düzeyleri değişkenlerine göre yapılan analizlerde ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda; öğretmen adaylarının derse yönelik tutumlarının genel değerlendirme de yüksek düzeyde olduğu, cinsiyet faktörüne göre kadın öğretmen adaylarının derse yönelik tutumlarının daha yüksek seviyede olduğu ve sınıf değişkenine göre yapılan değerlendirmede 4. sınıftaki öğretmen adaylarının derse yönelik daha yüksek seviyede olumlu tutum sergiledikleri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İlk okuma ve yazma öğretimi, Sınıf öğretmeni adayları, Tutum

Primary School Teacher Candidates’ Attitudes towards the First Reading and Writing Instruction Course

Öz

Reading broadens and deepens a person's horizons by learning new words, gaining insights, creating dreams. The reading process consists of the various movements of the eyes and vocal organs and the understanding of the written symbols in the mind. Writing, on the other hand, is throughout a person's life by reading, listening, observing, etc. It is one of the most effective ways to share the knowledge gained through the ways with its environment. Reading and writing are not the skills acquired by children themselves or acquired from birth. In schools, as a result of intensive and planned studies of primary school teachers, reading and writing are taught with systematic education activities.In this study, it was aimed to determine whether the attitudes of the primary schoolteacher candidates towards the first reading and writing teaching lesson and whether the attitudes of the prospective teachers towards the course differ according to the variables of gender, the class level they are studying and the type of high school they graduated from.The survey model was used in conducting the research. The population of this study is the 2nd, 3rd and 4th grade students of Kırşehir Ahi Evran University, Faculty of Education, Department of Primary Education.Since all students taking the first reading and writing teaching course were reached, no sample was determined and the data collected from 213 pre-service teachers were included in the study. "Attitude Scale for Teaching First Reading and Writing Course" was used as a data collection tool in the study.In the analysis of the data obtained from the scale, the SPSS package program was used, percentage and frequency techniques were used, independent sample t-test in the analysis made according to the gender variable, one-way analysis of variance (ANOVA) was used in the analyzes made according to the variables of graduated high school and the class level they are studying. As a result of the research; teacher candidates 'attitudes towards the course are at a high level in general evaluation, and female teacher candidates' attitudes towards the lesson are higher according to the gender factor and in the evaluation made according to the class variable, it was determined that the 4th grade teacher candidates had a higher level of positive attitude towards the lesson.

Anahtar Kelimeler

Teaching first reading and writing, Primary school teacher, Candidate

Kaynakça

• Akyol, H. (2016). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Akay, H. ve Boz, N. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiğe yönelik tutumları, matematiğe karşı öz-yeterlik algıları ve öğretmen öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 9(2), 281-312.
• Arslan, M. (2006). Ses temelli cümle yöntemi ve uygulaması. İlköğretim Eğitimci Dergisi. 4, 25-31
• Arslan, D. ve Aytaç, A. (2010). İlk okuma yazma öğretimi dersine ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi. İlköğretim Online. 9(3), 841-850.
• Arslantaş, İ. ve Cinoğlu, M. (2010). İlk okuma yazma öğretiminde ses temelli cümle yöntemiyle çözümleme yönteminin karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(1), 81-92.
• Aytan, T. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının ilk okuma ve yazma öğretimi dersine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 18(2), 547-565
• Belet, S. ve Yaşar, S. (2007). Öğrenme stratejilerinin okuduğunu anlama ve yazma becerileri ile Türkçe dersine ilişkin tutumlara etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi. 3(1), 69-86.
• Bilir, A. (2005). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin özellikleri ve ilk okuma yazma öğretimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 38, 87-100.
• Bozdoğan, A. E. Aydın, D. ve Yıldırım, K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(2), 83-97.
• Çelenk, S. (2019). İlk okuma yazma programı ve öğretimi. Ankara: Pegem-A Yayıncılık
• Çelenk, S. (2008). İlköğretim okulları birinci sınıf öğrencilerinin ilk okuma ve yazma öğretimine hazırlık düzeyleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(1), 83-90.
• Dündar, H. ve Akyol, H. (2014). Okuma ve anlama problemlerinin tespiti ve giderilmesine ilişkin örnek olay çalışması. Eğitim ve Bilim. 39(171), 361-377.
• Erdem, İ. , Yılmaz, F. ve Bozkurt, E. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının bitişik eğik yazıya ilişkin tutumları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 15(1), 1-26.
• Genç, H. , Deniş, H. ve Demirkaya, H. (2010) Sınıf öğretmeni adaylarının fen bilgisi öğretimi dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2,133-149.
• Gömleksiz, M. N. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının ilk okuma ve yazma öğretimi dersine ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi. Turkish Studies. 8 (3), 197- 211.
• Gözüküçük, M. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının ilk okuma yazma öğretimi dersine ilişkin tutumları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 450-468.
• Güneş, F. (2012). Okuma ve zihni yönetme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(18), 1-15.
• Güneş, F. (2017). Okuma ilgisi ve gücü. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi. 3(3), 119-128.
• Karabörk, K. ve Çetinkaya, R. (2007). Türkçe öğretmeni adaylarının yeterlilik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Karasakaloğlu, N. ve Saracaloğlu, A. S. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe derslerine yönelik tutumları, akademik benlik tasarımları ile başarıları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(1), 343-362.
• Klassen, M. R.,&Chiu, M. M. (2010). Effects on Teachers’ self-efficacyandjobsatisfaction: Teachergender, years of experience, andjobstress. Journal of EducationalPssychology, 102(3), 741-756.
• Kılınç, A. ve Altuk, Y.G. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 19, 41-70.
• MEB (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr04/05/2020 tarihinde erişilmiştir.
• Öztürk, C. (1999). Cumhuriyet döneminde öğretmen yetiştirme, 75 yılda eğitim. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları. 283–310. Şahin, A. (2011). Farklı yöntemlerle okuma-yazma öğrenmiş beşinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama erişileriyle okuma hızlarının karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 41, 423-433.
• Şahin, A. (2012). Bitişik eğik yazı öğretiminde karşılaşılan problemler. Eğitim ve Bilim. 37(165), 168-179.
• Şahin, A. (2018). Türkiye’deki bitişik eğik yazı uygulamalarının bilimsel araştırma sonuçlarına göre değerlendirilmesi. Turkish Studies. 13(4),1083-1096.
• Tok, Ş. (2001). İlk okuma yazma öğretiminde kullanılan yöntemlerin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 7,257-276.
• Uysal, H. ve Sidekli, S. (2020). İlkokul 4.sınıf öğrencilerinin zihin haritası yöntemi ile hikaye yazma becerilerinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 45(204), 1-22.
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 45(12),109-127.
• Yılmaz, M. ve Benli, N. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi.12(1), 281-291.
• YÖK (2018). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. http://www.yok.gov.tr, Erişim Tarihi: 04 /05 / 2020