Ortaokul Öğretmenlerinin Öğrencilerine Rol Model Olma Yönündeki Görüşleri

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 123 - 131, 30.04.2021

Osman Akhan Samet Çiçek

Öz

Geleceğin teminatı olan gençlerimizi yarınının iyi insan, iyi vatandaşı olarak yetiştirmek ve topluma kazandırmak ailelerin ve eğitim sisteminin en büyük hedefidir. Bu süreçte gençler yarınları adına kendilerini toplum içinde kurgularken belli kişileri örnek alırlar. Kendine örnek aldıkları bu kişiler, onlara her anlamda rol model olan kişilerdir. Gençler kendilerine rol model olma konusunda ilk olarak okul çağlarında öğretmenlerini tanırlar. Eğitim sisteminin önemli bir öğesi olan öğretmenler, öğrenciye rol model olması, öğrencinin gelecek yaşantısının şekillenmesi adına oldukça önemli bir karekterdir. Bu doğrultuda araştırmanın amacı, eğitim sistemi içerisinde kilit noktada olan ortaokul öğretmenlerinin öğrencilerine rol model olma konusundaki görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim-öğretim döneminde Antalya merkezdeki MEB’e bağlı devlet ortaokullarında görev yapmakta olan farklı branştaki (Matematik, Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Türkçe, İngilizce, Beden Eğitimi Din Kültürü) 26 ortaokul öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada katılımcılarda gönüllük ilkesi gözetilmiş ve kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacıların ilgili alan yazın ve uzman görüşü alarak hazırladıkları görüşme formu çerçevesinde yüz yüze görüşme yapılarak toplanmıştır. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu araştırmada ulaşılan veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde, öğretmenlerin, evrensel değerleri kazandırmaya çalıştıkları ve bu değerleri önemli ve örnek kişiler aracılığıyla aktardıkları, sınıf içerisindeki tutum ve davranışlarıyla da öğrencilerine rol model olmayı amaçladıklarını söylemek mümkündür. Araştırmanın sonuçlarından yola çıkılarak öncelikle gençlerimizin rol model aldığı unsurları göz önünde tutarak öğretmenlerin, öğrencilerinin ilgi alanlarını tanımaları ve onlara yönelik sınıf içi ve dışı örnek davranışlarını kurgulamaları önerilebilir. Bu yönde öğretmenlerin gerekirse hizmet içinde ya da hizmet öncesinde eğitim almaları da önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Ortaokul, Öğrenci, Rol model

The Opinions of the Secondary School Teachers on Being Role Models to Their Students

Öz

Raising our young people, who are the guarantee of the future, as good people and good citizens of tomorrow and incorporating them into the society is the biggest goal of the families and the education system. In this process, young people take certain people as role models when they construct themselves for their future in the society. These people, whom they take as models, are people who are role models in every sense. Young people first meet their teachers as role models at school age. Teachers, who are an important element of the education system, are very important characters for students in that they are role models to them and shape the future lives of the students. Accordingly, the aim of the research is to reveal the opinions of secondary school teachers, who are at a key position in the education system, as role models for their students. The sample of the study was composed of 26 secondary school teachers in different branches (Mathematics, Science, Social Studies, Turkish, English, Physical Education, Religious Culture) working in public secondary schools affiliated to the MoNE in the city of Antalya in the 2018-2019 academic year. Participation in the study was on a voluntary basis and the convenience sampling method was used. The data of the research were collected by making face-to-face interviews within the framework of the interview form prepared by the researchers by reviewing the relevant literature and taking expert opinion. The data obtained in this research, in which qualitative research method was employed, were analyzed using the descriptive analysis method. When the results of the research are evaluated in general, it is possible to say that teachers try to be a role model for their students; they try to bring universal values to them and they convey these values through important and exemplary people, and aim to be a role model for their students with their attitudes and behaviors in the classroom. Based on the results of the research, it can be suggested that teachers should get to know their students' interests and construct their exemplary behaviors for their students in and out of the classroom by considering the factors that affect the way who our youngsters take as role models. In this context, teachers may also be recommended to receive training in service or before service if necessary.

Anahtar Kelimeler

Teacher, Secondary school, Student, Role model

Kaynakça

• Aydin, A. R. (2009). Öğretmen-öğrenci ilişkilerinde empati ve öğretmenlerin rol modelliği üzerine. Dinbilimleri Journal, 9(4), 75-84.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, N. (1998). Öğretmen ve yöneticinin etkililiğinin öğretimdeki rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 13(13), 55-69.
• Ceran, D. (2015). Çocuklara rol model olması bakımından millî mücadele kahramanları ve edebî eserlere yansıması:“Kurtuluşun Kahramanları” kitap dizisi örneği. Tarih Okulu Dergisi, 24, 135-157.
• Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 207-237.
• Çetin, Ş. (2001). İdeal öğretmen üzerine bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 149.
• Demir, E. ve Köse, M. (2016). Öğretmenlerin rol modelliği hakkında öğretmen görüşleri. Akademik Bakış Dergisi, 53, 38-57.
• Erjem, Y ve Çağlayandereli, M. (2006). Televizyon ve gençlik: Yerli dizilerin gençlerin model alma davranışı üzerindeki etkisi. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), 15-30.
• Gürsel, M. (2005). Eğitimin hukuksal temelleri. M. Gürsel ve M. Hesapçıoğlu (Ed.). Öğretmenlik mesleğine giriş içinde (s. 151-177). Ankara: Eğitim Kitapevi.
• Kabaklı Çimen, L. (2019). Eğitim fakültesi öğrencilerinin rol model tercihleri. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 89-111.
• Kahyaoğlu, M. ve Yangın, S. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarinin mesleki özyeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 73-84.
• Karaboğa, M. T. (2019). Lise öğrencilerinin rol model tercihlerine ilişkin bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 363-391.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Köse, M. ve Demir, E. (2014). Öğretmenlerin rol modelliği hakkında öğrenci görüşleri. International Journal of Social and Economic Sciences, 4(1), 08-18.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri.http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf adresinde 07.07.2020 tarihinde incelenmiştir.
• Özsoy Yener, F. (2011). Sorunlu öğrenci davranışlarının çözümünde yönetici ve öğretmenlerin rol model davranışlarının önemi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sünbül, A. M. (1996). Öğretmen niteliği ve öğretimdeki rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(8), 597-608.
• Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 461-486.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde bilimsel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu (1973, 24 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 14574). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf