Türkiye’de ve Dünyada Farklılaştırılmış Öğretim ile İlgili Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin İncelenmesi (2014-2024)

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 3, 222 - 233, 31.12.2024

Zeliha Nurdan Baysal , Eda Kazancı , Göksu Koç

Öz

Farklılaştırılmış öğretim eğitim alanında son yıllarda göze çarpmaktadır. Her bireyin biricik olduğu düşüncesini merkeze alan farklılaştırılmış öğretimde, bireylerin ilgileri, hazırbulunuşluk düzeyleri ve öğrenme stillerinin belirlenmesi ve buna uygun öğrenme ortamları sunulması, öğrenmenin kalıcı olması sağlanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, 2014-2024 yılları arasında Türkiye’de ve dünyada yapılmış farklılaştırılmış öğretim ile ilgili lisansüstü tezlerin belirli kriterlere göre dağılımını belirlemektir. Araştırmada yöntem olarak doküman analizi kullanılmıştır. Farklılaştırılmış öğretim ile ilgili yapılmış araştırmalar, belirlenen kriterler üzerinden değerlendirilmiştir. Bu kriterlere uyan 219 tez ölçüt örnekleme tekniğiyle belirlenmiş ve çalışmaya dâhil edilmiştir. Bu kriterler; tezlerin seviyesi (yüksek lisans, doktora tezi), yapıldığı yıl, amacı, konu alanı, araştırma türü (yöntemi), kullanılan veri toplama araçları, çalışma (örneklem) grubu şeklindedir. Bu kriterler doğrultusunda farklılaştırılmış öğretim ile ilgili Türkiye’de ve yurt dışında 2014-2024 yılları arasında yapılan lisansüstü tezler incelenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde, Türkiye’de en fazla 2023 yılında yüksek lisans tezi, dünyada 2017 yılında sayıca daha fazla doktora tezi yapılmıştır. Tüm çalışmalarda en fazla görüş almak, akademik başarıyı ölçmek ve uygulanabilirliğini belirlemek amacıyla tez yapılmıştır. Türkiye’de daha fazla yüksek lisans tezleri nicel yöntem, doktora tezleri nitel yöntem, dünyada ise her iki seviyede de daha fazla nitel yöntemle tez yazılmıştır. Türkiye’de her iki seviyede de ortaokul öğrencileri, dünyada ise daha çok öğretmenler ile çalışılmıştır. Tüm tezlerde en fazla görüşme yoluyla veri toplanmışken konu alanı olarak Beden Eğitimi alanında, çalışma grubu olarak yönetici ve okul öncesi öğrencileri ile yapılmış tez sayısının az olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

farkılıaştırılmış öğretim, Yüksek lisans, Doktora, Doküman incelemesi

Examination of Master's and Doctoral Theses on Differentiated Instruction in Türkiye and Abroad (2014-2024)

Öz

Differentiated instruction has gained prominence in the field of education in recent years. In differentiated instruction, which centers upon the idea that each individual is unique, it is important to consider individuals' interests, determine their readiness levels and learning styles, and provide appropriate learning environments to ensure that learning becomes permanent. The aim of this study is to determine the distribution of postgraduate theses on differentiated instruction in Türkiye and abroad between 2014 and 2024 based certain criteria. Document analysis was used as a method in the study. Research on differentiated instruction was evaluated based on the pre-determined criteria. A total of 219 theses that met these criteria were identified by criterion sampling technique and included in the study. These criteria are as follows: the level of the theses (master's or doctoral), year, purpose, subject area, research type (method), data collection tools used, and study (sample) group. In line with these criteria, postgraduate theses on differentiated instruction from Türkiye and abroad, published between 2014 and 2024, were examined. The data obtained were analysed by content analysis method. According to the results, the highest number of master's theses were conducted in Türkiye in 2023, and the highest number of doctoral dissertations were conducted across the world in 2017. In all studies, theses were mostly conducted to obtain opinions, measure academic achievement and determine applicability. In Türkiye, more master's theses were carried out through quantitative method, doctoral dissertations were conducted via qualitative method, and abroad, however, more theses used qualitative method at both levels. In Türkiye, studies were conducted with middle school students at both levels, on the contrary, mostly with teachers abroad. Although most of the data were collected through interviews in all theses, it was seen that there were few theses in the field of Physical Education as the subject area, and with administrators and preschool students as the study group.

Anahtar Kelimeler

Differentiated instruction, Master, Doctorate, Document analysis

Kaynakça

• Aydoğan-Yenmez, A., & Özpınar, İ. (2017). Öğretmenlerin farklılaştırılmış öğretim uygulama pratikleri: Öğrenim süreci üzerine öğretmen ve öğrenci düşünceleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 344-363. https://doi.org/10.24315/trkefd.290805
• Bal, A. P. (2016). Cebir öğrenme alanında farklılaştırılmış öğretim yaklaşımının öğrencilerin akademik başarıları üzerine etkisi. Eurasian Journal of Educational Research, 63, 185-204.
• Beler, Y. (2010). Farklılaştırılmış öğretim ortamının sınıf yönetimine ve öğrencilerin akademik başarısına etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Maltepe Üniversitesi.
• Bilasa, P. (2014). Öğrenme stilleri ve stil odaklı öğretim tasarımı. (S. Büyükalan-Filiz Ed.) Öğrenme Öğretme Kuram ve Yaklaşımları içinde (ss. 205-231). Pegem Akademi.
• Çam, Ş. S., & Acat, M. B. (2023). Öğretmenlerin farklılaştırılmış öğretim yaklaşımını uygulama ve buna ilişkin yetkinlik düzeyleri. Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 96-120.
• Dal, E. (2022). Farklılaştırılmış öğretim araştırmalarının eğilimi: Bibliyometrik ve içerik analizi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Amasya Üniversitesi.
• Demir, S., & Gürol, M. (2015). Farklılaştırılmış öğretim yöntemlerinin derin ve yüzeysel öğrenen öğrencilerin kalıcılık puanları üzerindeki etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(2), 187-206. https://doi.org/10.14527/pegegog.2015.010
• Eller, A. L., Polka, W. S. & Mete, R. E. (2019). Small-Town and rural idaho elementary teachers’ desired versus current use of differentiated instructional practices. Educational Research: Theory and Practice, 30(2), 61-74.
• Gaitas, S., & Alves Martins, M. (2017). Teacher perceived difficulty in implementing differentiated instructional strategies in primary school. International Journal of Inclusive Education, 21(5), 544-556. https://doi.org/10.1080/13603116.2016.1223180
• Gregory, G. H. & Chapman, C. (2020). Farklılaştırılmış öğretim stratejileri (Sözer, M. A. Çev.). Pegem Akademi. Güneş, F. (2014). Öğretim ilke ve yöntemleri. Pegem Akademi.
• Karadağ, R. (2014). Dünyada ve Türkiye’de farklılaştırılmış öğretimle ilgili yapılmış çalışmaların değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 1301-1322. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/kefdergi/issue/22601/241484
• Ismajli, H., & Imami-Morina, I. (2018). Differentiated instruction: Understanding and applying interactive strategies to meet the needs of all the students. International Journal of Instruction, 11(3), 207-218. https://doi.org/10.12973/iji.2018.11315a
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Akademi Yayıncılık.
• Kavut, B. (2024). Farklılaştırılmış Öğretim. Journal of Turkic Civilization Studies, 5(1), 62-79.
• Magableh, I. S. I., & Abdullah, A. (2020). On the effectiveness of differentiated instruction in the enhancement of jordanian students’ overall achievement. International Journal of Instruction, 13, 533-548. https://doi.org/10.29333/iji.2020.13237a
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE.
• Mutlu, N., & Öztürk, M. (2017). Sosyal bilgiler ve tarih derslerinde farklılaştırılmış öğretime yönelik öğretmen algıları ve uygulamaları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 379-402. https://doi.org/10.24315/trkefd.301189
• Nacar-Güzel, M. A., & Döş, B. (2024). Farklılaştırılmış öğretim ile ilgili yapılan araştırmaların yöntemsel incelenmesi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(17), 1-14, https://doi.org/10.57135/jier. 1441272
• Özer, S., & Yılmaz, E. (2018). Düşünme stillerine göre farklılaştırılmış öğretim etkinliklerine ilişkin öğrenci görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 8(4), 131-150. https://doi.org/10.19126/suje.433765
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256.
• Tomlinson, C. A. & Imbeau, M. B. (2010). Leading and managing a differentiated classroom. Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C. A., Brimijoin, K. & Narvaez, L. (2008). The differentiated school: Making revolutionary changes in teaching and learning. Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C. A., Brighton, C., Hertberg, H., Callahan, C. M., Moon, T. R., Brimijoin, K., ... & Reynolds, T. (2003). Differentiating instruction in response to student readiness, interest, and learning profile in academically diverse classrooms: A review of literature. Journal for the Education of the Gifted, 27(2-3), 119- 145.
• Tomlinson, C. A. (2001). How to differentiate instruction in mixed-ability classrooms. ASCD.
• Tomlinson, C. A. (2000a). Differentiation of instruction in the elementary grades. Champaign: ERIC Clearinghouse on Elementary and Early Childhood Education, University of Illinois.
• Tomlinson, C. A. (2000b). Reconcilable differences: Standards-based teaching and differentiation. Educational leadership, 58(1), 6-13.
• Uçarkuş, E., & Yeşibursa, C. C. (2022). Sosyal Bilgiler dersinde farklılaştırılmış öğretimin öğrencilerin zaman ve kronolojiyi anlama beceri erişisine etkisinin ve görüşlerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 72-81. https://doi.org/10.17556/erziefd.886701
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, Ö. (2022). Öğretmenlerin farklılaştırılmış öğretim hakkındaki görüşleri: Bir olgubilim araştırması [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Yurdaöz, E., & Üstün A. B. (2023). Öğrencilerin öğrenme stillerini ölçmeye yönelik mobil uygulama geliştirme. Bartın Universitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 160-175.
• Zoraloğlu, S., & Şahin, A. E. (2022). Bir sınıf öğretmeninin farklılaştırılmış öğretim yaklaşımıyla ilişkilendirilebilir uygulamaları. Yaşadıkça Eğitim, 36(3), 834-854.