Üniversitede Örgüt Kültürü: Bir Devlet Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Örneği

Yıl 2020, , 18 - 38, 30.01.2020

Bertan Akyol Filiz Tanrısevdi Yusuf Gidiş Nahide Nur Dumlu İlknur Durdu

https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.8c.1s.2m

Öz

Kültür bir örgütü diğerlerinden ayıran en temel özelliklerden biri arasında sayılmaktadır. Örgütler, tıpkı toplumlar gibi kendine özgü normlar, inançlar ve değerlere sahiptir. Örgütlerde kültürün oluşumunda yönetim tarzı, yöneticinin biçemi, örgütün üyeleri gibi unsurlar önemli rol oynamaktadır. Örgüt kültürü üyelerinin özelliklerinin bileşeni olarak görülüp, onların özellikleriyle biçimlenebilmektedir. Bir örgüt olarak üniversitelerde de aynı durum söz konusu olmaktadır. Üniversitelerde alt gruplar, üniversitenin kendi örgütsel kültüründen farklı bir kültüre sahip olabilir ve kendi yapısını oluşturabilirler. Bu durum üniversiteyi farklı alt kültürleri sentezleyen bir örgüt haline getirebilir. Yönetsel açıdan, gevşek yapılı olan üniversitelerde örgüt kültürünü ve etkilerini görmek için örgüt kültürünün nasıl şekillendiğini incelemek yerinde olacaktır. Bu sebeple, bu çalışmada Bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde örgüt kültürünü betimlemek amaçlanmıştır. Bu bağlamda, örgüt kültürü ile ilgili öğretim elemanlarının görüşleri nitel araştırma tekniklerinden görüşme yoluyla toplandıktan sonra tema ve kategorilere ayrılarak incelenmiştir. Araştırmanın sonunda en yaygın kullanılan kültür ögeleri; ortak değerler, iletişim, demokrasi, hiyerarşik yapı, inançlar olarak saptanmıştır. Sürekli değişen yönetimler nedeniyle geleneklerin oluşturulamaması örgüt kültürünün gelişimini olumsuz etkileyen bir unsur olarak saptanmıştır. Örgüt kültürünü geliştirmek için birleştirici etkinlikler düzenlenmesi, ritüeller ve simgeler oluşturulması, bilimsel yardımlaşma için iletişim ağı oluşturulması ve örgüte yeni katılanlara dönük uyum çalışması yapılması katılımcıların önerileri arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yükseköğretim, örgüt kültürü, üniversite

Organizational Culture at University: A Sample of a State University, Faculty of Education

Öz

Culture is one of the most basic features that distinguishes an organization from others. Organizations, like societies, have their own norms, beliefs and values. In culture formation, elements such as management style, manager style, members of the organization play an important role. Organizational culture is seen as a component of the characteristics of its members and can be shaped by their characteristics. This is also valid for universities as they are a form of organization. Sub-groups at universities can have a different culture from the university's own corporate culture and create their own structure. This may make the university an institution that synthesizes different subcultures. From a managerial point of view, it will be appropriate to examine how organizational culture is shaped in order to see the organizational culture and its effects in the loosely constructed universities. For this reason, this study aims to describe the organizational culture of a state university. In this context, the views of the lecturers about organizational culture were collected through qualitative research techniques by interviewing and analyzed by themes and categories. At the end of the study, the most commonly used cultural elements are determined as common values, communication, democracy, hierarchical structure and beliefs. The failure to create traditions due to ever-changing administrations has been identified as a factor that adversely affects the development of organizational culture. Organizing unifying activities in order to develop organizational culture, creating rituals and symbols, establishing a communication network for scientific cooperation and adapting to the new participants are among the proposals of the participants.

Anahtar Kelimeler

Higher education, organizational culture, university

Kaynakça

• Aslan, M., Özer, N. ve Bakır, A. A. (2009). Okul kültürüne ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri: Nitel bir araştırma. İlköğretim Online, 5(1), 268-281.
• Bergquist, W. H. (1992). The four cultures of academy: Insights and strategies for improving leadership in collegiate organizations. San Francisco: Jossey- Bass Publishers.
• Birnbaum, R. (1988). How colleges work: The cybernetics of academic organization and leadership. San Francisco: The Jossey-Bass Publishers.
• Bush, T. (2003). Teories of educational leadership and management (3.Ed.). London: SAGE publications.
• Cameron, K. S., & Ettington, D. R. (1988). The conceptual foundations of organizational culture. in Smart, J. C. (ed.) Higher education. Handbook of Theory and Research (4), (pp. 356-396). New York: Agathon Press.
• Celep, C. ve Tülübaş, T. (2015). Yükseköğretimin yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Cucu-Ciuhan, G., & Guită-Alexandru, I. (2014). Organizational culture versus motivation for the academic staff in a public university. Procedia Socialand Behavioral Sciences, (127), 448-453.
• Çimen, M. A. (2009). Polis meslek yüksek okullarında örgüt kültürü oluşumunda örgüt içi iletişimin rolü ve önemi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Çimen, Z. (2009). Beden eğitimi ve spor öğrenimi veren yükseköğretim kurumlarında örgüt kültürü. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Daft, R. L. (1999). Management. Orlando: The Dryden Press.
• Erdem, F. ve İşbası, J.Ö. (2001). Eğitim kurumlarında örgüt kültürü ve öğrenci alt kültürünün algılamaları. Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi. 1, 33-57.
• Erdem, A. R. (2003). Üniversite kültüründe önemli bir unsur: Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (4), 55-72.
• Ersoy, A. F. (2017). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Edt.), Eğitimde nitel araştırmalar desenleri içinde (s. 81-138). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Fralinger, B., & Olson, V. (2007). Organizational culture at the university level: A study using the OCAI instrument. Journal of College Teaching & Learning, 4(11), 85-98.
• Gizir, S. (2002). Üniversite ve iletişim: Bir durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 30, 219-244
• Güçlü, N. (2003). Örgüt kültürü. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 148-159.
• İpek, C. ve Topsakal, C. (2009). Genel ve mesleki-teknik lise öğrencilerinin örgütsel kültür algıları: Kosova örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 15(1), 53-76.
• Köse, S., Tetik, E. ve Ercan, C. (2001). Örgüt kültürünü oluşturan faktörler. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 219-242.
• Kuh, G. D., & Whitt, E. J. (1988). The invisible tapestry. Culture in American colleges and universities. ASHE-ERIC Higher Education, Report No. 1. Association for the Study of Higher Education, Dept. E, One Depont Circle, Suite 630, Washington, DC 20036-1183.
• Lacatus, M. L. (2013). Organizational culture in contemporary university. Procedia Social and Behavioral Sciences, (76), 421-425.
• Lund, D. B. (2003); Organizational culture and job satisfaction, Journal of Business & Industrial Merketing, 18(3), 219-236.
• Maxwell, J. (1992) Understanding and validity in qualitative research. A Harvard Educational Review; Fall 1992; 62, 3; Research Library Core pg. 279.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Özkalp, E.ve Kırel, Ç. (2001). Örgütsel davranış. Anadolu Üniversitesi Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları Yayın No: 149.
• Rajala, I., Ruokonen I., & Ruismäki, H. (2012). Organizational culture and organizational change at arts universities. Procedia Social and Behavioral Sciences, (45), 540-547.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2003). Örgütsel psikoloji. (Gözden geçirilmiş 4. Baskı), Bursa: Furkan Ofset.
• Schein, E. H. (1984). Comingto a new awareness of organizational culture. Sloan Management Review, 25(2), 3-15.
• Silver, H. (2010). Does a university have a culture? Studies in Higher Education, 28(2), 157-169.
• Şişman, M. (2014). Örgütler ve kültürler. Ankara: Pegem Akademi.
• Tierney, W. G. (1988). Organizational culture in higher education: Defining the essentials. The Journal of Higher Education, 59(1), 2-22.
• Tierney W. G. (2010). Organizational culture in higher education: Defining the essentials. In M. C Brown II (ed.) Organization & govermance in higher education (pp.54-73). Boston: Pearson Learning Solitions.
• Turan, S., Durceylan, B. ve Şişman, M. (2005). Üniversite yöneticilerinin benimsedikleri idari ve kültürel değerler. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 181-202
• Vasyakin, B. S., Ivleva, M. I., Pozharskaya, Y. L., & Shcherbakova, O. I. (2016). A study of the organizational culture at a higher education institution (Case Study: Plekhanov Russian University of Economics (PRUE)). Internatıonal Journal of Envıronmental & Scıence Education, 11(10), 11515-11528.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Seçkin Kitapevi, Ankara.