Kaynaştırma Uygulamalarında Destek Özel Eğitim Hizmeti Sunan Öğretmenin Mesleki Gelişimi: Mentörlük

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 9 - 36, 31.03.2018

Elif Akay , Hasan Gürgür

Öz

Öğretmenlerin hızlı ve sürekli gelişen akademik ve teknolojik yeniliklere uyum sağlayabilmeleri için mesleki gelişim hizmetine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu mesleki gelişim uygulamalarından biri öğretmenlere mentörlük hizmetidir. Bu araştırmanın amacı, kaynaştırma ortamında eğitim alan işitme engelli öğrencilere destek özel eğitim hizmeti sunan eğitimcinin mesleki gelişimine yönelik mentörlük sürecinin incelenmesidir. Bu araştırma eylem araştırması şeklinde desenlenmiştir. Katılımcılar araştırmacı, destek eğitim öğretmeni, işitme engelli dördüncü sınıf öğrencileri, geçerlik komitesi üyeleri ve genel eğitim öğretmenidir. Araştırma verileri; gözlemler, görüşmeler araştırma günlüğü, belgeler ve süreç ürünleriyle toplanmıştır. Veriler, araştırma sürecinde ve sonrasında sistematik ve eleştirel bir şekilde analiz edilmiştir. Araştırma bulgularından yola çıkılarak kaynaştırma ortamlarında görev yapacak öğretmenlerin mesleki gelişim süreçlerinin, bireysel gereksinimlere odaklı bir şekilde desteklenmesi gerektiği önerilebilir. Mentörlük yeterlikleri belirlenerek kaynaştırma ortamında çalışan özel eğitim öğretmenlerinin mesleki gelişim yaklaşımı olarak mentörlük uygulamalarıyla desteklenmesine yönelik düzenlemelere ihtiyaç duyulduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma uygulamaları, destek özel eğitim hizmetleri, mesleki gelişim, mentörlük, işitme engelliler

Kaynakça

• Achinstein, B. & Fogo, B. (2015). Mentoring novices' teaching of historical reasoning: Opportunities for pedagogical content knowledge development through mentor-facilitated practice. Teaching and Teacher Education, 45, 45–58.
• Akay, E. (2011). Kaynaştırma ortamındaki işitme engelli ilköğretim öğrencilerine sunulan destek eğitim odası sürecinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Akdemir-Okta, D. (2008). Kaynaştırma sınıflarına devam eden işitme engeli olan öğrencilere ve sınıf öğretmenlerine sağlanan özel eğitim hizmetlerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Altrichter, H., Posch, P., & Somekh, B. (2005). Teachers investigate their work: An introduction to the methods of action research (5th ed.). London: Taylor & Francis.
• Antia, S. D, Jones, P. B. & Luckner, J. (2011). Social outcomes of students who are deaf and hard of hearing students in general education classrooms. Exceptional Children, 77(4), 489-504.
• Aspfors, J., & Fransson, G. (2015). Research on mentor education for mentors of newly qualified teachers: A qualitative meta-synthesis. Teaching and Teacher Education, 48, 75-86.
• Berndsen, M., & Luckner J. (2012). Supporting students who are deaf or hard of hearing in general education classroom: A Washington State case study. Communication Disorders Quarterly, 33(2) 111-118.
• Chambers, D. (2015). The changing nature of the roles of support staff. In working with teaching assistants and other support staff for inclusive education. Emerald Insight. http://dx.doi.org/ 10.1108/ S1479-363620150000004001 adresinden edinilmiştir.
• Çetin, M. (2013). An action research on e-mentoring: A supplemental tool for professional development of EFL teachers working at MNE schools. Yayımlanmamış yüsek lisans tezi. Çağ University, Mersin.
• Denzin, N. K., & Giardina, M. D. (2011). Qualitative inquiry and global crises. CA: Left Coast Press.
• Erdiken, B. (2001). Eskişehir İli özel rehabilitasyon merkezlerindeki öğretmenlerin destek eğitime ilişkin görüşleri. Eskişehir: Birlik Ofset Yayıncılık.
• Ergenekon, Y. (2004). İşe yeni başlayan zihin özürlüler öğretmenlerinin mesleksel sorunlarının belirlenmesi ve bu sorunları gidermeye yönelik önerilerin geliştirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Eripek, S. (2004). Türkiye’de zihin engelli çocukların kaynaştırılmalarına ilişkin olarak yapılan araştırmaların gözden geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 25-32.
• Farouk, S. (2014). From mainstream school to pupil referral unit: A change in teachers’ self-understanding. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 20(1), 19–31. Feiman-Nemser, S. (2012). Beyond solo teaching. Educational Leadership, 69(8), 10-16.
• Foster, S., & McLeod, J. (2004). The role of mentoring relationships in the career development of successful deaf persons. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 9(4), 442-458.
• Gelzheiser, L. M., & Meyers, J. (1991). Reading instruction by classroom, remedial and resource room teachers. The Journal of Special Education, 24(4), 512-526.
• Gilles, C., & Wilson, J. L. (2004). Receiving as well as giving: Teachers’ perceptions of their professional development in a teacher induction program. Mentoring and Tutoring, 12(1), 87-106.
• Ginkel, G., Verloop, N., & Denessen, E. (2016). Why mentor? Linking mentor teachers’ motivations to their mentoring conceptions. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 22(1), 101-116.
• Glazzard, J., Stokoe, J., Hughes, A., Netherwood, A., & Neve, L. (2010). Teaching primary special educational needs. Trowbridge: Cromwell Press Group.
• Gürgür, H. (2008). Kaynaştırma uygulamasının yapıldığı ilköğretim sınıfında işbirliği ile öğretim yaklaşımının incelenmesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Gürgür (2011). İşitme engellilerin eğitimi alanında yeni öğretmen eğitimcisi yetiştirme sürecinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 945-970.
• Gürgür, H., & Uzuner, Y. (2011). Examining the implementation of two co-teaching models: Team teaching and station teaching. International Journal of Inclusive Education, 15(6), 589–610.
• Gürgür, H. (2013). İşitme engelliler öğretmenliği programında öğretmen eğitimcisi olarak yetişme sürecine eleştirel bakış: Öz-değerlendirme araştırması. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 1(1), 62-87.
• Hesse-Biber, S. N., & Leavy, P. (2011). The practice of qualitative research (2nd. Ed.). Thousand Oaks: Sage.
• Hudson, P. (2013). Mentoring pre-service teachers on school students’ differentiated learning. International Journal of Evidence Based Coaching and Mentoring, 11(1), 112-128.
• Hunt, J. H., Powell, S., Little, E. L. & Mike, A. (2013). The effects of e-mentoring on beginning teacher competencies and perceptions. Teacher Education and Special Education, 36(4), 286–297.
• Hussain, Z. (2009). The good mentoring guide. Global Synergy Solution. http://www.versa.uk.com/apprenticeship/mentor_handbook.pdf adresinden erişilmiştir.
• Ingersoll, R. & Strong, M. (2011). The impact of induction and mentoring programs fro beginning teachers: A critical review of the research. Review of Education Research, 81(2), 201-233.
• Johnson, A. P. (2012). A Short guide to action research (4th ed.). USA: Pearson Education Inc.
• Kabakçı, I. (2005). Araştırma görevlilerinin mesleki gelişime yönelik bakış açıları: Eğitim fakülteleri örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kahraman, M. (2012). Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının mesleki gelişiminde e-mentorluk. Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kargın, T., & Baydık, B. (2002). Kaynaştırma ortamındaki işiten öğrencilerin işitme engelli akranlarına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3(2), 27-39.
• Kuijpers, J. M., Houtveen, A. A. M,. & Wubbels, T. (2010). An integrated professional development model for effective teaching. Teaching and Teacher Education: An International Journal of Research and Studies 26(8), 1687-1694.
• Lenihan, S. (2010). Trends and challenges in teacher preparation in deaf education. Volta Review, 110(2), 117-128.
• Loreman, T., Forlin, C., Chambers, D., Sharma, U., & Deppeler, J. (2014). Conceptualising and measuring inclusive education. In C. Forlin & T. Loreman (Eds.). Measuring inclusive education (pp. 3-17). Bingley: Emerald Group Publishing Limited.
• MacNaughton, G., & Hughes, P. (2009). Doing action research in early childhood studies: A step by step guide. Maidenhead: Open University Press.
• Manesi, S., & Betsi, S. (2013). Collaborative action research projects: the role of communities of practice and mentoring in enhancing teachers’ continuing professional development. Action Researcher in Education, 4, 109-121.
• Mastropieri M. A., & Scruggs, T. E. (2010). The inclusive classroom (4th ed.). N.J: Pearson Education, Inc.
• MEB. (2017). Strateji Geliştirme Başkanlığı 2016-2017 istatistikleri. http://sgb.meb.gov.tr/istatistik.
• O’Gorman, E., & Drudy, S. (2011). Professional development for teachers working in special education/inclusion in mainstream schools: The views of teachers and other stakeholders. A Research Report Part Funded by the National Council for Special Education, Special Education Research Initiative.http://ncse.ie/wpcontent/uploads/2014/10/Professional_Development_of_Teachers.pdf adresinden erişilmiştir.
• Orland-Barak, L. (2010). Learning to mentor as praxis: Foundations for a curriculum in teacher education. New York: Springer.
• Pürçek, K. I. (2015) İlköğretim okul müdürünün koçluk davranışı ve sınıf öğretmeninin iş doyumu (Ankara ili örneği). Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 12(47), 124-157.
• Schirmer, B. R. (2000). Language and literacy development in children who are deaf. Boston, MA: Allyn and Bacon Inc.
• Sibon-Macarro, T., Abou-Rjaily, K., Stoddard, S., Sandigo, A., Peterson, P., & Ross, V. (2014). Rural perspectives of models, services, and resources for students with hearing impairments. Rural Special Education Quarterly, 33(4), 24-32.
• Sindelar, P. T., Brownell, M. T., & Billingsley, B. (2010). Special education teacher education research: Current status and future directions. Teacher Education and Special Education, 33, 8-24.
• Tüfekçioğlu, U. (1992). Kaynaştırmadaki işitme engelli çocuklar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Swanson Gehrke, R., & Murri, N. (2006). Beginning special educators’ intent to stay in special education: Why they like it here. The Journal of the Teacher Education Division of the Council for Exceptional Children, 29(3), 179-190.
• Udiutoma, S. T., & Srinovita, Y. (2015). The effect of coaching and mentoring programs to improve students’ competencies. Universal Journal of Educational Research, 3(3), 163-169.
• Voltz, D. L., Sims, M. J., & Nelson, B. (2011). Connecting teachers, students and standarts: Strategies for success in diverse and inclusive classrooms. Alexandria: ASCD.
• Ünay, E. (2012). Bireysel destek eğitiminin kaynaştırma öğrencilerinin matematik başarıları ve özyeterlilik algıları üzerindeki etkililiği. Yayımlanmamış yükseklisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Vuran, S., Ergenekon, Y., & Ünlü, E. (2014). Özel eğitim alanında uygulama öğretim elemanı yetiştirme süreci. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 269-295.
• Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Willis, C. (2009). Creating inclusive leanrning environments for young children. California: Corwin Press.
• Yuvayapan, F. (2013). Teacher development: Critical friends group. Unpublished master thesis, Çağ University, Mersin.