Velilerin Penceresinden Öğrencilerin Eğitim Hayatı (Anılar Bağlamında Nitel Bir Analiz)

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 253 - 275, 31.03.2018

Erdal Toprakçı , Deniz Gülmez

Öz

Araştırmanın amacı, velilerin çocuklarının eğitim hayatı süresince yaşadıkları ve önemli gördükleri, akıllarında kalan anıların incelenmesidir. Nitel araştırma metodolojisinden anlatı araştırması çerçevesinde yürütülen araştırmada, 143 kişinin anıları ile çalışılmıştır. Araştırmanın verileri, yarı-yapılandırılmış görüşmelerle toplanmıştır. Veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırmada öğrencinin merkezde olduğu, ailenin merkezde olduğu ve öğretmenin merkezde olduğu olmak üzere üç tema çıkmıştır. Ailenin merkezde olduğu anılar temasını oluşturan kategorilerin çoğunluğu yaşanan olayları olumsuz nitelendirmiştir. Olumsuz olarak nitelendirilen kategorilerde en çok vurgulananlar kardeş doğması ve etkileri, çaresizlik ve zor aile şartlarıdır. Olumlu olarak nitelendirdikleri kategorilerden en çok vurgulanan ise aile desteğidir. Öğrencinin merkezde olduğu anılar temasını oluşturan kategorilerde en çok vurgulananlar öğrenci başarısı, okula başlama, sosyal etkinlikler, zorlukların üstesinden gelerek okuma, çocuktan beklenmeyen davranış, çocuğun zarar görmesi/vermesi ve istenmeyen durumdan iyi bir ders çıkarmadır. Öğretmenin merkezde olduğu anılar temasında toplanan, en çok vurgulanan kategoriler öğretmenin ilgisi ve yönlendirmesi, öğretmenin ayrımcılık yapması ve öğretmen-aile işbirliği olmuştur. -Aile katılımının, öğrenci başarısını açıklayan değişkenlerden biri olduğu görülmektedir. Ebeveynler, çocuklarının eğitim hayatında aktif olarak yer almalı, öğretmenleri ile sürekli iletişim halinde olmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Veli anıları, öğrenci, nitel araştırma, anlatı araştırması

Kaynakça

• Akbaba Altun, S. (2009). An investigation of teachers’, parents’, and students’ opinions on elementary students’ academic failure. Elementary Education Online, 8(2), 567-586.
• Alessandri, S.M. & Lewis, M. (1993). Parental evaluation and its relation to shame and pride in young children. Sex Roles, 29(5-6), 335-343. doi:10.1007/BF00289427.
• Arı, A. (2014). İlkokul birinci sınıfa başlama yaşına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3), 1031-1047. doi: 10.12738/estp.2014.3.2117.
• Aydın, M. (2016). Beş nitel araştırma yaklaşımı. M. Bütün ve S.B. Demir (Ed.), Nitel araştırma yöntemleri (ss. 69-110). Ankara: Siyasal kitabevi.
• Barnett, M. A., & Taylor, L. C. (2009). Parental recollections of school experiences and current kindergarten transition practices. Journal of Applied Developmental Psychology, 30(2), 140-148. doi:10.1016/j.appdev.2008.11.001
• Black, S. E., Devereux, P. J., & Salvanes, K. G. (2005). The more the merrier? The effect of family size and birth order on children's education. The Quarterly ournal of Economics, 120(2), 669-700.
• Bolat, Ö. (2017). Neden kendinizle gurur duymamalısınız?. http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/ozgur-bolat/neden-kendinizle-gurur-duymamalisiniz-40525490 adresinden 24.01.2018 tarihinde ulaşılmıştır.
• Buldu, M., & Er, S. (2016). Okula hazırbulunuşluk ve okula başlama yaşı: Türk öğretmen ve ailelerin yeni eğitim politikası üzerine görüş ve deneyimleri. Eğitim ve Bilim, 41(187), 94-114. doi:10.15390/EB.2016.6292
• Carrasco, C., Alarcón, R., & Trianes, M. V. (2017). Social adjustment and cooperative work in primary education: Teachers’ and parents’ view. Revista de Psicodidáctica, 22(2), 1-15. doi:10.1387/RevPsicodidact.17133
• Connelly, F. M., & Clandinin, D. J. (1990). Stories of experience and narrative inquiry. Educational Researcher, 19(2), 2-14. doi:10.3102/0013189X019005002
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni [Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches]. M. Bütün & S. B. Demir (Edt.). Ankara: Siyasal.
• Çelenk, S. (2003). Okul başarısının ön koşulu: Okul aile dayanışması. İlköğretim online, 2(2), 28-34.
• Derrick-Lewis, S. M. (2001). Parental involvement typologies as related to student achievement (Doctoral dissertation). East Tennessee State University, ABD. Electronic Theses and Dissertations. Paper 71. http://dc.etsu.edu/etd/71
• Eliamani, M. P., Richard, M. L., & Peter, B. (2014). Access to guidance and counseling services and its influence on Students‟ school life and career choice. African Journal of Guidance and Counselling, 1(1), 7-15.
• Erkan, S. (2011). Farklı sosyoekonomik düzeydeki ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okula hazır bulunuşluklarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 186-197.
• Erkan, S., & Kırca, A. (2010). Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 94-106.
• Erol, O., Özaydın, B., & Koç, M. (2010). Sınıf yönetiminde karşılaşılan olaylar, öğretmen tepkileri ve öğrenciler üzerindeki etkileri: Unutulmayan sınıf anılarının analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 16(1), 25-47.
• Fivush, R., Haden, C. A., & Reese, E. (2006). Elaborating on elaborations: Role of maternal reminiscing style in cognitive and socioemotional development. Child development, 77(6), 1568-1588.
• Genç, S. Z. (2005). İlköğretim 1. kademedeki okul-aile işbirliği ile ilgili öğretmen ve veli görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 227-243.
• Gilmore, G. (2016). Understanding birth order: A within-family analysis of birth order effects. Undergraduate Journal of Humanistic Studies, 3, 1-8.
• Gratz, J. (2006). The impact of parents’ background on their children’s education. Educational Studies, 268, 1-12.
• Grolnick, W. S., & Slowiaczek, M. L. (1994). Parents' involvement in children's schooling: A multidimensional conceptualization and motivational model. Child Development, 65(1), 237-252. doi:10.1111/j.1467-8624.1994.tb00747.x
• Güçray, S. S. (1993). Çocuk yuvasında ve ailesinin yanında kalan 9-10-11 yaş çocuklarının öz-saygı gelişimini etkileyen bazı faktörler. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 3(3), 58-66.
• Ip, P., Rao, N., Bacon-Shone, J., Li, S. L., Ho, F. K. W., Chow, C. B., & Jiang, F. (2016). Socioeconomic gradients in school readiness of Chinese preschool children: the mediating role of family processes and kindergarten quality. Early Childhood Research Quarterly, 35, 111-123. Doi:10.1016/j.ecresq.2015.10.005
• Kahramanoğlu, R., Tiryaki, E. N., & Canpolat, M. (2015). İlkokula yeni başlayan 60-66 ay grubu öğrencilerin okula hazır oluşları üzerine inceleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1065-1080.
• Karaman Kepenekçi, Y. & Nayır, K. F. (2014). Okul iklimini insan haklarına duyarlılık boyutunda sorgulama: Liseler üzerine bir araştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 1-16.
• Kesici, Ş. (2007). Şube rehber öğretmenlerinin görüşlerine göre 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin rehberlik ve danışma ihtiyaçları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), 365-383.
• Kotaman, H. (2008). Türk ana babalarının çocuklarının eğitim öğretimlerine katılım düzeyleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 135-149.
• Lovell, K. (2016). Girls Are Equal Too: Education, Body Politics, and the Making of Teenage Feminism. Gender Issues, 33(2), 71-95. doi:10.1007/s12147-016-9155-8
• Masland, S. W. (1994). Gender equity in classrooms: The teacher factor. Equity & excellence in education, 27(3), 19-27. doi:10.1080/1066568940270304
• MEB. (2014). 19. Millî Eğitim Şûrası. www.meb.gov.tr adresinden 27.01.2016 tarihinde ulaşılmıştır.
• Miller, M., Gresham, P., & Fouts, B. (2011). Remembering memories about students with disabilities. Journal of Instructional Psychology, 38(3), 173-181.
• Ogunsola, O. K., Osuolale, K. A., & Ojo, A. O. (2014). Parental and related factors affecting students’ academic achievement in Oyo State, Nigeria. International Journal of Social, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering, 8(9), 3129-3136.
• Özdemir Yaylacı, G. (2007). İlköğretim düzeyinde kariyer eğitimi ve danışmanlığı. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi (Bilig), 40, 119-140.
• Özgan, H., & Aydın, Z. (2010). Okul-aile işbirliğine ilişkin yönetici, öğretmen ve veli görüşleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 5(3), 1169-1189.
• Özyürek, A., & Tezel Sahin, F. (2005). 5-6 yaş grubunda çocuğu olan ebeveynlerin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 19-34.
• Pilkington, A. (1999). Racism in Schools and Ethnic Differentials in Educational Achievement: A brief comment on a recent debate. British Journal of Sociology of Education, 20(3), 411-417. doi:10.1080/01425699995344
• Raina, S. (2012). Gender bias in education. International Journal of Research Pedagogy and Technology in Education and Movement Sciences (IJEMS), 1(2), 37-47.
• Räty, H. (2007). Parents’ own school recollections influence their perception of the functioning of their child’s school. European Journal of Psychology of Education, 22(3), 387-398.
• Räty, H. (2010). Do parents' own school memories contribute to their satisfaction with their child's school?. Educational Studies, 36(5), 581-584. doi:10.1080/03055691003729005
• Rowell, L., & Hong, E. (2013). Academic motivation: Concepts, strategies, and counseling approaches. Professional School Counseling, 16(3), 158-171.
• Sanders-Phillips, K. (2009). Racial discrimination: a continuum of violence exposure for children of color. Clinical Child and Family Psychology Review, 12(2), 174-195. doi:10.1007/s10567-009-0053-4
• Sarıer, Y. (2016). Türkiye’de öğrencilerin akademik başarısını etkileyen faktörler: Bir meta-analiz çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3),1-19. doi:10.16986/HUJE.2016015868
• Savin-Baden, M. & Niekerk, L.V. (2007). Narrative inquiry: Theory and practice. Journal of Geography in Higher Education, 31(3), 459-472. doi:10.1080/03098260601071324
• Seven, S. (2007). Ailesel faktörlerin altı yaş çocuklarının sosyal davranış problemlerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 51, 477-499.
• Shute, V. J., Hansen, E. G., Underwood, J. S., & Razzouk, R. (2011). A review of the relationship between parental involvement and secondary school students' academic achievement. Education Research International, 1-10. doi:10.1155/2011/915326
• Stevens, M., Roberts, J., Bandlow, A. & Newstetter, W. (2001). “Capturing Memories”: An investigation of how parents record and archive items about their child. GVU Center Tech. Rep. GIT-GVU-01-18.
• Şahin, B. K., Sak, R., & Şahin, İ. T. (2013). Parents’ views about preschool education. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 89, 288-292.
• Tani, F., Bonechi, A., Peterson, C. & Smorti, A. (2010). Parental influences on memories of parents and friends, The Journal of Genetic Psychology, 171(4), 300-329. doi:10.1080/00221325.2010.503976
• Taylor, L. C., Clayton, J. D., & Rowley, S. J. (2004). Academic socialization: Understanding parental influences on children's school-related development in the early years. Review of General Psychology, 8(3), 163-178. doi: 10.1037/1089-2680.8.3.163
• Tomul, E., Celik, K., & Tas, A. (2012). Justice in the classroom: Evaluation of teacher behaviours according to students’ perceptions. Eğitim Araştırmaları - Eurasian Journal of Educational Research, 12(48), 59-72.
• Topor, D. R., Keane, S. P., Shelton, T. L., & Calkins, S. D. (2010). Parent involvement and student academic performance: A multiple mediational analysis. Journal Of Prevention & Intervention in the Community, 38(3), 183-197. doi:10.1080/10852352.2010.486297.
• Türnüklü, A. (2001). Eğitimbilim alanında aynı araştırma sorusunu yanıtlamak için farklı araştırma tekniklerinin birlikte kullanılması. Eğitim ve Bilim, 26(120), 8-13.
• Turunen, T.A. (2012). Memories about starting school. What is remembered after decades? Scandinavian Journal of Educational Research, 56(1), 69-84, doi:10.1080/00313831.2011.567397
• Voight, A., Hanson, T., O’Malley, M., & Adekanye, L. (2015). The racial school climate gap: Within‐school disparities in students’ experiences of safety, support, and connectedness. American journal of community psychology, 56(3-4), 252-267. doi:10.1007/s10464-015-9751-x
• Wang, M. T., & Huguley, J. P. (2012). Parental racial socialization as a moderator of the effects of racial discrimination on educational success among African American adolescents. Child Development, 83(5), 1716-1731. doi:10.1111/j.146 7-8624.2012.01808.x
• Wilder, S. (2014). Effects of parental involvement on academic achievement: A meta-synthesis. Educational Review, 66(3), 377-397. doi:10.1080/00131911.2013.780009
• Yıldırım, İ. (2006). Akademik başarının yordayıcısı olarak gündelik sıkıntılar ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 258-267.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel araştırma yöntemleri (Dokuzuncu baskı). Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, M. & Benli, N. (2011). İlköğretim I. kademede verilen performans görevlerinin veli görüşleri açısından değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 287-302.