Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Görsel Düşünme Süreçleri

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 2, 826 - 844, 30.04.2019

Necla Köksal Suna Çöğmen

Öz

Bilişsel psikolog Abigail Housen düşünme ve dil arasındaki ayrılmaz ilişki doğrultusunda
araştırmalarını insanların bir sanat yapıtına bakarak ne düşündükleri üzerine yoğunlaştırmıştır. Bu
çerçevede ortaya çıkan beş temel izleyen örüntüsünden ilk ikisini kapsayan Başlangıç Düzey
İzleyenler için Housen ve Yenawine eğitim ortamlarında kullanılabilecek Görsel Düşünme
Stratejileri adı altında bir program geliştirmişlerdir. Eldeki çalışmada görsel düşünme stratejilerinin
uygulandığı öğrenme ortamlarında öğrencilerin görsel düşünme süreçlerini ve etkileşimlerini
belirlemek amaçlanmıştır. Durum çalışması olarak desenlenen araştırmada ortaokul 6. Sınıf
öğrencileri, Görsel Düşünme Stratejilerinin uygulandığı toplam 10 oturuma katılmışlardır. İçerik
analizi aracılığıyla analiz edilen veriler doğrultusunda sıralayıcı izleyen, yapılandırıcı izleyen ve
etkileşim olmak üzere üç tema ve bunlarla ilgili alt temalar oluşturulmuştur. Katılımcıların başlangıç
düzey izleyicilerin özelliklerini sergiledikleri, oturumlar boyunca birbirleriyle etkileşimi arttırdıkları
ve sanat yapıtlarına ilgiyle yaklaştıkları gözlenmiştir. Birçok beceri kazanımının çalışma
raporlarıyla desteklendiği GDS uygulamalarının yürütüldüğü ortamlarda eleştirel düşünme, etkili
iletişim, problem çözme, empatik düşünme gibi becerilerin gelişimlerinin de incelendiği çalışmalar
gerçekleştirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Görsel düşünme, görsel düşünme stratejileri, düşünme becerisi, etkileşim

Visual Thinking Processes and Interactions of Sixth Grade Students

Öz

A cognitive psychologist Abigail Housen focuses on what people think while they are
looking at a piece of art through the inevitable relationship between thinking and language. In this
context, from the five viewer patterns, Housen and Yenawine developed a curriculum named Visual
Thinking Strategies (VTS) which is for the first two viewer patterns called as Beginner Viewers.
Current study aimed to examine the visual thinking processes and interactions of the students in a
learning environment where VTS are implemented. As a case study, 6th grade students participated
in a total of 10 sessions of VTS practices. The data was analysed using the content analysis and
three themes named accountive viewer, constructive viewer and interaction were constructed.
Beginner viewers’ characteristics, increasing interaction, and interest to the works of arts were
observed among the participants. Future studies might examine the development of various skills in
the settings where VTS is implemented.

Anahtar Kelimeler

Visual thinking, visual thinking strategies, thinking skill, interaction

Kaynakça

• Alma, H. (2013). Storytelling as a dance of wordsand images. The relevance of visual thinking for perspective taking in stories.12.12.2016 tarihinde http://www.inter-disciplinary.net/probing-the-boundaries/wpcontent/ uploads/2013/04/almaspaper.pdf adresinden alınmıştır.
• Arnheim, R. (2015). Görsel düşünme. İstanbul: Metis.
• Bangir-Alpan, G. (2008). Görsel okuryazarlık ve öğretim teknolojisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,5(2), 74-102.
• Bangir-Alpan, G. (2013). Görsel okuryazarlık eğitiminin öğretmen adaylarının problem çözme yaklaşımlarına etkisi: Gazi üniversitesi örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(3), 111-130.
• Baş, Ö. ve Kardaş, N. (2014). İlköğretim öğrencilerinin görsel okuma becerisi ile okuduğunu anlama becerisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 230-243.
• Bennet, A. (1998). Visual thinking and number relationship. Mathematics Teacher, 81(4), 267-272.
• Cappello, M. ve Walker, N. (2016). Visual thinking strategies: teachers’ reflections on closely reading complex visual texts within the disciplines. The Reading Teacher, 70(3), 317-325.
• Curva, F.,Milton, S., Wood, S., Palmer, D., Nahmias, C., Radcliffe, B., ... &Youngblood, T. (2005). Artful citizenship project: Three year project report. Tallahassee, FL: The Wolfsonian Inc. 17.09.2017 tarihinde https://vtshome.org/research/ adresinden alındı.
• Debes, J. (1969). The loom of visual literacy. Audio Visual Instruction, 14(8), 25-27.
• DeSantis, K. ve Housen, A. (1996). A brief guide to developmental theory and aesthetic development. 12.12.2016 tarihinde www.visualthinkingstrategies.org adresinden alındı.
• DeSantis, K. ve Housen, A. (2012). Aesthetic development and creative and critical thinking skills study. 20.05.2017 tarihinde https://www.issuelab.org/resources/15725/15725.pdf adresinden alındı.
• DeSantis, K. (2008). Report on the visual thinking strategies implementation and assessment project at Ripton elementary school. 10.12.2018 tarihinde https://vtshome.org/wp-content/uploads/2016/08/14Ripton- Report-Final-.pdf adresinden alındı.
• Efland, A.D. (2002). Art and cognition, integrating the visual arts in the curriculum. New York: Colombia UP.
• Fındık Dönmez, A. (2013). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin Türkçe öğretiminde okuduğunu anlama ve yazma becerilerinin gelişmesinde karikatürün etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Finley, T. (2014). Common core in action: 10 visual literacy strategies. 12.06.2016 tarihinde https://www.edutopia.org/blog/ccia-10-visual-literacy-strategies-todd-finley adresinden alındı.
• Franco, M. ve Unrath, K. (2014) Carpe diem: seizing the common core with visual thinking strategies in the visual arts classroom. Art Education, 67(1), 28-32.
• Göçer, A. ve Tabak, G. (2013). Öğretmen adaylarının ‘görsel okuryazarlık’ ile ilgili algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 517-541.
• Grohe, M. ve Egan, S. (2014). School Partnership Program 2010-2014 Elementary Longitudinal Case Study Final Report. 10.12.2018 tarihinde https://vtshome.org/wp-content/uploads/2016/08/9ISGM2010- 14SchoolProgramReport.pdf adresinden alındı.
• Hailey, D., Miller, A., Yenawine, P. (2015). Understanding visual literacy: the visual thinking strategies approach. Essentials of Teaching and Integrating Visual and Media Literacy. Springer International Publishing, pp. 49–73.
• Housen, A. (2001). Eye of the beholder: Research, theory and practice (pp. 5-6). Visual Understanding in Education. https://vtshome.org/wp-content/uploads/2016/08/5Eye-of-the-Beholder.pdf
• Housen, A.,& DeSantis, K. (2003). Very nice to my visual imagination memory. An inquiry into the aesthetic thinking of people who are visually impaired. In ES Axel, & NS Levent (Eds.), Art beyond sight, 430-443.
• Housen, A. ve DeSantis, K. (2003). Directory of Studies: 1998-2003. 16.09.2017 tarihinde https://vtshome.org/wp-content/uploads/2016/08/6Directory-of-Studies.pdf adresinden alındı.
• Housen, A. (2007). Art viewing and aesthetic development: Designing for the viewer. From periphery to center: Art museum education in the 21st century, 172-179.
• Kaptan, A. Y. ve Aslan, H. (2012). Görsel okuryazarlık ve eleştirel pedagoji: Sanatın toplumsal ve pedagojik temellerine gelecekçi bir bakış. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 85-100.
• Klugman, C.M.,Peel, J., Beckmann-Mendez, D. (2011). Art rounds: teaching inter professional students visual thinking strategies at one school. Academic Medicine, 86(10), 1266-1271.
• Köksal, N. (2006). Yansıtıcı düşünmenin öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamalarına katkıları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Landorf, H. (2006). What’s going on this picture? Visual thinking strategies and adult learning. New Horizons in Adult Education and Human Resource Development. 20(4), 28- 32
• McKim, H.R. (1972). Experiences in visual thinking. USA: Brooks Cole Publishing.
• Moeller, M.,Cutler, K., Fiedler, D., &Weier, L. (2013). Visual thinking strategies= creative and critical thinking. Phi Delta Kappa, 95(3), 56-60.
• Moorman, M. (2015). The meaning of visual thinking strategies for nursing students. Humanities, 4, 748-759.
• Onursoy, S. (2003). Görsel kültür bağlamında görsel okuryazarlık. Kurgu Dergisi,20, 75-85.
• Parsons, M. (1998). Review of child development in art. Studies in Art Education, 40(1), 80–91.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. M. Bütün ve SB Demir). Ankara: Pegem A Akademi.
• Reilly, J.M., Ring, J., Duke, L. (2005). Visual thinking strategies: A new role for art in medical education. Family Medicine, 37(4), 250-252.
• Rice, D. ve Yenawine, P. (2002). A conversation on object-centered learning in art museums. Curator: The Museum Journal, 45(4), 1-10.
• Sanalan, A., Sülün, A. ve Çoban, A. (2007). Görsel okuryazarlık. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 33-47.
• Curva, F.,Milton, S., Wood, S., Palmer, D., Nahmias, C., Radcliffe, B., ... &Youngblood, T. (2005). The Artful citizenship project: Three year project report. Tallahassee, FL: The Wolfsonian Inc. 17.09.2017 tarihinde https://vtshome.org/wp-content/uploads/2016/08/2Artful-Citizen-Project-Report.pdf adresinden alındı.
• Visual Understanding in Education. (2009). Visual thinking strategies: Research; growth and transfer. 5.12.2018 tarihinde http://www.vtshome.org/pages/staff-board adresinden alındı.
• Visual Understanding for Education (2011). Guidelines for image selection for beginning viewers. 14.03.2017 tarihinde www.visualthinkingstrategies.org adresinden alındı.
• VTS (2016). Visual Thinking Strategies: Year 1 Training. 14.03.2017 tarihinde https://nelson-atkins.org/wpcontent/ uploads/2017/02/VTS-ppt-1-7-16.pdf adresinden alındı.
• Vygotsky, L. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Cambridge, MA: Harvard University.
• Yenawine, P. (1998) Visual art and student‐centered discussions, Theory Into Practice, 37(4), 314-321.
• Yenawine, P. (1999). Theory into practice: The Visual Thinking Strategies. Paper presented at the conference, “Aesthetic and Art Education: A Transdisciplinary Approach,” sponsored by the Caluste Gulbenkian Foundation, Lisbon, Portugal. 13.09.2018 tarihinde https://vtshome.org/wpcontent/uploads/2016/08/9Theory-into-Practice.pdf adresinden alındı.
• Yenawine, P. (2003). Jump starting visual literacy: Thoughts on image selection. Art Education, 56(1), 6-12.
• Yenawine, P. ve Miller, A. (2014). Visual thinking, images, and learning in college. About Campus, September- October, 1-8. 12.11.2018 tarihinde wileyonlinelibrary.com adresinden alındı.