Dikenli Gül: Türkiye’de Kırsal Kesimde Okul Öncesi Öğretmeni Olmaya İlişkin Fenomenolojik Bir Çalışma

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 912 - 941, 31.07.2019

Sevcan Yağan Güder

Öz

Köy okulunda görev yapan okul öncesi öğretmenlerinin yaşadıkları öğretmenlik deneyimlerini ortaya çıkarmayı amaçlayan bu çalışma nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji ile desenlenmiştir. Çalışmaya 2016-2017 eğitim-öğretim yılında, Diyarbakır, Ordu, Van, Bursa, Şanlıurfa ve Ağrı illerine bağlı bir köyde okul öncesi öğretmeni olarak görev yapan 9 okul öncesi öğretmeni katılmıştır. Araştırmanın verileri Skype programı aracılığıyla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda köyde öğretmenlik yapmanın manevi tatmini yüksek ancak öğretmenin mesleki gelişimine katkı sağlayan oldukça zorlu bir yolculuk olduğu; köy okullarında öğretmenlerin hem veliler hem de çocuklar ile dil ve iletişim problemleri yaşadığı; ısınma, su, elektrik, uygun olmayan sınıf ortamları ve materyal eksiklikleri olduğu dile getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi öğretmenleri, öğretmen eğitimi, kırsal eğitim, fenomenolojik çalışma, Türkiye

Rose with Thorns: Phenomenological Study Regarding Being a Preschool Teacher in Rural Areas in Turkey

Öz

The main purpose of this study is to reveal the experiences of pre-school teachers who teach in rural areas. Phenomenology design, which is one of the qualitative research designs, was used in this study. This study included 9 pre-school teachers who performed teaching profession in Diyarbakır, Ordu, Van, Bursa, Şanlıurfa and Ağrı provinces between 2016-2017 educational year. The data of the study were collected via semi-structured interviews which were conducted through the Skype program. The results of this study indicate that teaching in the rural areas gives high level of spiritual satisfaction; on the other hand, it is a difficult process that contributes to professional development of the teachers. Teachers also expressed that they experienced language and communication problems with both parents and children and that they had problems with regard to heating, water, electricity, unsuitable class environments and teaching material deficiencies.

Anahtar Kelimeler

Preschool teachers, teacher education, rural education, fenomenological study, Turkey

Kaynakça

• Aboud, F. E., Hossain, K. and O’Gara, C. (2008). The succeed project: Challenging early school failure in Bangladesh. Research in Comparative and International Education, 3, 294–305.
• ACEI. (2006). ACEI global guidelines assessment. https://acei.org/wguideshp.htm (Erişim tarihi:10.07.2019).
• Ağgul-Yalçın, F. ve Yalçın, M. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitimin sorunları ile ilgili görüşleri: Ağrı ili örneği. İlköğretim Online, 17(1), 367-383.
• Arslan, M.M. ve Eraslan, L. (2003). Yeni Eğitim Paradigması ve Türk Eğitim Sisteminde Dönüşüm Gerekliliği. Millî Eğitim Dergisi, 160. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/160/arslan-eraslan.htm (Erişim tarihi:12.03.2019).
• Aslan, (2010). Kırsal Türkiye’de değişmeyen tek şey yoksulluk: 17 yıl öncesi ve sonrası ile Ankara-Güdül Kavaközü Köyü. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (2), 375-426.
• Atay-Turhan, T., Koc, Y., Isiksal, M. ve Isiksal, H. (2009). The new Turkish early childhood teacher education curriculum: a brief outlook. Asia Pacific Education Review, 10, 345-356.
• Atmaca, F. (2004) Sınıf öğretmenlerinin motivasyon durumlarının incelenmesi (Ağrı ili örneği).(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Aydın, A., Selvitopu, A. ve Kaya, M. (2018). Eğitime yapılan yatırımlar ve PISA 2015 sonuçları: Karşılaştırmalı bir inceleme. İlköğretim Online, 17(3),1283-1301.
• Azar, A. (2003). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin görüşlerin yansımaları. Milli Eğitim Dergisi, 159, 1-10.
• Barnett, W. Steven (2003). Better teachers, better preschools: Student achievement linked to teacher qualifications. NIEER Preschool Policy Matters, 2.
• Baskan, G., Aydın, A. ve Madden, T. (2006). Türkiye’deki öğretmen yetiştirme sistemine karşılaştırmalı bir bakış. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 35-42.
• Başarır, F., Sarı, M. ve Çetin, A. (2014). Öğretmenlerin çok kültürlü eğitim algılarının incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(2), 91-110.
• Büyükgöze-Kavas, A., Bugay, A. (2009). Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimlerinde gördükleri eksiklikler ve çözüm önerileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (1), 13-21.
• Ceglowski, D. (2004). How stake holder groups define quality in child care. Early Childhood Education Journal, 32 (2), 101–111.
• Cloke,P., Mooney,P.H. and Marsden,T. (2006) The handbook of rural studies. London: Sage.
• Çakıroğlu, E. ve Çakıroğlu, J.(2003) Reflections on teacher education in Turkey. European Journal of Teacher Education, 26 (2), 253-264.
• Çam -Aktaş, B. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının mesleki yaşamlarında karşılaşabileceklerini düşündükleri sorunlar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 16-30.
• Çavuş, Ş., Kartal, O.Y. ve İmamoğlu, A. (2013). Okul öncesi öğretmen yetiştirme programı hakkında okul öncesi öğretmen adaylarının görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), 101-118.
• Dağdeviren, İ. (2009). Köyde görev yapan sınıf öğretmenlerinin eğitim öğretim sürecinde karşılaştıkları sorunlar(Sivas İli Örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Demir, M.K. ve Arı, E. (2013). Öğretmen sorunları-Çanakkale ili örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 107-126.
• Doğanay, F. (1993). Kırsal kalkınma. Ankara: DPT Sosyal Planlama Genel Müdürlüğü, Planlama Dairesi Başkanlığı Yayınları.
• Dünya Bankası. (2011). Türkiye’de temel eğitimde kalite ve eşitliğin geliştirilmesi zorluklar ve seçenekler. http://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/egitim/007.pdf (Erişim tarihi:10.02.2019).
• Eğitimde Reform Girişimi (ERG). (2017). http://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/ERG_HERKES-%C4%B0C%C4%B0N-ESIT-FIRSAT-TURKIYEDE-ERKEN-COCUKLUK-EGITIMININ-DURUMU-VE-ONERILER.web_.pdf (Erişim tarihi:02.01.2019)
• Feyman, N. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarında kalitenin çocukların gelişim alanları üzerine etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Field, T. (1991). Quality infant day-care and grade school behavior and performance. Child Development, 62, 863-870.
• Göl‐Güven, M. (2009). Evaluation of the quality of early childhood classrooms in Turkey. Early Child Development and Care, 179(4), 437-451,doı:10.1080/03004430701217639.
• Gürlen, E. ve Demirel, Ö. (2010). Avrupa Birliği ve Türkiye’deki öğretmen yeterliklerin karşılaştırmalı incelenmesi (in Turkish). Proceedings of International Conference on Teacher Training Policies and Problems II, 396-401.
• Güvendir, E. (2017). Göreve yeni başlayan İngilizce öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 51, 74-94.
• Janta, B., Belle, Janna Van. and Stewart, K. (2016). Quality and impact of centre-based early childhood education and care, European Union, https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR1670.html (Erişim tarihi:12.04.2019)
• Karacaoğlu, Ö.C. ve Acar, E. (2010). Yenilenen programların uygulanmasında öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1),45-58.
• Karataş, K. ve Çakan, S. (2018). Öğretmenlerin bakış açısıyla eğitim-öğretim sorunları. Bismil ilçesi örneği. İlköğretim Online, 17(2), 834-847.
• Kavas, A. B. ve Bugay, A. (2009). Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimlerinde gördükleri eksiklikler ve çözüm önerileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25),13-21.
• Kerem, E. A. ve Cömert, D. (2005). Türkiye’de okul öncesi eğitimin sorunları ve çözüm önerileri. Eurasian Journal of Educational Research, 21, 155-172.
• Kuşat, N. (2014). Sürdürülebilir kırsal kalkınma için bir alternatif olarak kırsal turizm ve Türkiye’de uygulanabilirliği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (2), 65-87.http://dergipark.gov.tr/download/article-file/69400
• Kuzey, M. (2002). Sınıf öğretmenlerinin bazı sorunları ve bazı çözüm önerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Mercan-Uzun, E. ve Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
• McCartney, K., Dearing, E., Taylor, B. A., and Bub, K. L. (2007). Quality child care supports the achievement of low-income children: Direct and indirect pathways through caregiving and the home environment. Journal of Applied Developmental Psychology, 28, 411–426. doi:10.1016/j.appdev.2007.06.010
• Moore, A. C., Akhter, S., and Aboud, F. E. (2008). Evaluating an improved quality preschool program in rural Bangladesh. International Journal of Educational Development, 28, 118–131. doi:10.1016/j.ijedudev.2007.05.003
• NICHD Early Child Care Research Network (ECCRN). (2000a). The interaction of child care and family risk in relation to child development at 24 and 36 months. Applied Developmental Science, 6, 144–156. doi:10.1207/S1532480XADS0603 4
• Okçabol, R. (2004). Öğrenci, öğretmen adayı, öğretmen ve öğretim elemanı gözüyle öğretmen yetiştirme. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Özben, K. (1997). Birleştirmiş sınıf uygulamasında karşılaşılan sorunlar. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Özgan, H. (2009). An evaluation related with preschool education in Turkey. World Applied Sciences Journal, 7(3), 312-319.
• Özkan, H. H., Albayrak, M., ve Berber, K. (2005). Öğretmen adaylarının ilköğretim okullarında yaptıkları öğretmenlik uygulamasının yetişmelerindeki rolü. Milli Eğitim Dergisi, 33, 168.
• Özpınar, M. (2008). Köyde görev yapan sınıf öğretmenlerinin sorunları (Aydın İli Örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Özpınar, M. ve Sarpkaya, R. (2010). Köyde görev yapan sınıf öğretmenlerinin sorunları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 17-29.
• Polat, Ö. (2019). Türkiye’de okul öncesi eğitimin genel durumu. İstanbul: Testfen Yayın Grubu.
• Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1 (1), 154 – 164.
• Ramey, C. T. and Ramey, S. L. (1992). At risk does not mean doomed. Washington, DC: National Health/Education Consortium.
• Rao, N. (2007). Strong foundations for gender equality in early childhood (Advocacy brief). Bangkok, Thailand: UNESCO Bangkok. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000161195 (Erişim tarihi:12.07.2019).
• Rao, N. (2010). Preschool quality and the development of children from economically disadvantaged families in India. Early Education and Development, 21 (2), 167-185. doı: 10.1080/10409281003635770
• Rao, N.; Sun, J.; Zhou, J. and Zhang, L. (2012). Early achivement in rural China. Early Childhood Research Quarterly, 27,66– 76.
• Smith E. B. (2009). Approaches to multicultural education in preservice teacher education: Philosophical frameworks and models for teaching. Multicultural Education, 16(3), 45-50.
• Taba, S., Castle, A., Vermeer, M., Hanchett, K., Flores, D. and Caulfield, R.(1999). Lighting the path: Developing leadership in early education. Early Childhood Education Journal, 26 (3), 173-177.
• Taşdemir, M. (2014). Birleştirilmiş sınıflar hakkında sınıf öğretmeni adaylarının görüşleri: Beklenti ve metaforlar. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1459-1475.
• Taşkaya, S. M., Turhan, M. ve Yetkin, R. (2015). Kırsal kesimde görev yapan sınıf öğretmenlerinin sorunları (Ağrı İli Örneği). Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 6(18),198-210.
• TED(2007). Türkiye’de okulöncesi eğitim ve ilköğretim temel sorunlar ve çözüm önerileri özet rapor. Ankara: Türk Eğitim Derneği.
• Toker Gökçe, A. (2010). Alternatively certified elementary school teachers in Turkey. Procedia Social and Behavioral Sciences. 2, 1064–1074.
• Toker- Gökçe, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin adaylık dönemlerinde yaşadıkları mesleki sorunlar. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21,137-156.
• Tösten, R. , Han, B. ve Ergül, H. F. (2016). Diyarbakır’daki kamu okullarının yönetim sorunları. EKEV Akademi Dergisi, 20(65), 433- 450.
• TUSEB (2019). Türk eğitim sistemi, eğitim yaş aralıkları ve zorunlu eğitimin tarihsel gelişimi. https://www.tuseb.gov.tr/enstitu/tacese/yuklemeler/tacese_2018_turkegitimsistemi_egitimyasaraliklari_zorunluegitimintarihcesi.pdf (Erişim Tarihi: 21.02.2019).
• UNICEF (2018). http://www.unicef.org.tr/sayfa.aspx?id=5 Yeşilyurt, E. ve Karakuş, M. (2011). The problems teachers encountered during the candidacy process. International Online Journal of Educational Sciences, 3 (1), 261-293.
• Yılmaz, F. ve Şekerci, H. (2016). Ana dil sorunsalı: Sınıf öğretmenlerinin deneyimlerine göre ilkokul öğrencilerinin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 4(1), 47-63. http://dx.doi.org/10.14689/issn.21482624.1.4c1s3m
• Zembat, İ. Ö. (2007). Sorun aynı – kavramlar; kitle aynı - öğretmen adayları. İlköğretim Online, 6(2), 305-312. http://www.ilkogretim-online.org.tr