Pre-Service Elementary Teachers’ Environmental Identities and Materialistic Tendencies Towards The Environment: Moral Reasoning Based Environmental Education

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 3, 950 - 979, 28.07.2020

Esra Saraç Rabia Sarıkaya

Öz

Theaim of this study is to examine the effect of moral reasoning based environmental education on the development of pre-service elementary teachers' environmental identities and the reduction of their materialistic tendencies towards the environment. In this research, which was carried out under the action research design, an action plan was prepared within the scope of moral reasoning based environmental education. This study involved 23 pre-service teachers studying at the department of elementary teaching. Qualitative data were collected using open-ended questionnaires and reflective writing forms, discussions while qualitative data were obtained using “Materialistic Tendencies Towards the Environment Scale” and “Environmental Identity Scale”. Analysingthedata obtained through open-ended questionnaires carried out at the beginning and at the end of an 8-week application, related to positive environmental identity was observed to increase at the end of the study, while those related to materialistic tendencies towards the environment seemed to reduce. In this study, pre-test and post-test mean scores that pre-service elementary teachers obtained from the "Environmental Identity Scale" and "Materialistic Tendencies Towards the Environment Scale" werestatistically significant.

Anahtar Kelimeler

Moral reasoning, environmental identities, materialistic tendencies towards the environment

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Çevre Kimlikleri ve Çevreye Yönelik Materyalist Eğilimleri: Ahlaki Muhakeme Temelli Çevre Eğitimi*

Öz

Araştırmanın amacı ahlaki muhakeme temelli çevre eğitimi uygulamasının sınıf öğretmeni adaylarının çevre kimliklerinin geliştirilmesine ve çevreye yönelik materyalist eğilimlerinin azaltılmasına etkisinin incelenmesidir. Eylem araştırması deseninde yürütülen bu araştırmada ahlaki muhakeme temelli çevre eğitimi kapsamında eylem planı hazırlanmıştır. Araştırma, 23 sınıf öğretmeni adayı ile gerçekleştirilmiştir. Nitel veriler, açık uçlu anketler ve yansıtıcı yazı formları ile elde edilmiştir. Nicel veriler ise Çevreye Yönelik Materyalist Eğilimler Ölçeği ve Çevre Kimliği Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Uygulamalar sırasında her hafta farklı çevre konusu ile gerçekleştirilen etkinliğin başında (açık uçlu anketler) ve sonunda (yansıtıcı yazı formaları) elde edilen nitel verilerin analizi sonucunda katılımcıların çevre kimlikleri ve çevreye yönelik materyalist eğilimlerine ilişkin ifadelerinde olumlu değişimler olduğu ortaya konmuştur. Aynı zamanda ekosentrik ahlaki muhakeme kalıplarının arttığı görülmüştür. Çevre Kimliği ve Çevreye Yönelik Materyalist Eğilimler Ölçeklerinden alınan öntest ve sontest ortalama puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık ortaya çıkmıştır. Ahlaki muhakeme temelli çevre eğitiminin öğretmen adaylarının çevre kimliklerini geliştirmeye ve çevreye yönelik materyalist eğilimleri azaltmaya yönelik kullanılabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ahlaki muhakeme, çevre kimlikleri, çevreye yönelik materyalist eğilimler, , sınıf öğretmeni adayları, eylem araştırması

Kaynakça

• Andersson, D., & Nassen, J. (2016). Should environmentalists be concerned about materialism? An analysis of attitudes, behaviours and greenhouse gas emissions. Journal of Environmental Psychology, 48, 1-11.
• Blatt, E. (2013). Exploring environmental identity and behavioral change in an environmental science course. Cultural Studies of Science Education, 8, 467-488.
• Brock, R. J. (2010). Exploring the development of fourth graders’ environmental ıdentity through participation in a semi-formal nature club. Doctoral Dissertation, Nevada University Department of Curriculum, Teaching, and Learning, Nevada.
• Carfora, V., Caso, D., Sparks, P., & Conner, M. (2017). Moderating effects of pro- environmental self-identity on proenvironmental intentions and behaviour: A multi- behaviour study. Journal of Environmental Psychology, 53, 92-99.
• Clayton, S., & Opotow. S. (2003). Identity and the natural environment. London: The MIT Press.
• Clayton, S., & Kılınç, A. (2013). Proenvironmental concern and behavior in Turkey: The role of national and environmental identity, Phsyecology, 4(3), 311-330.
• Crompton, T., & Kasser, T. (2009). Meeting environmental challenges: The role of human identity. UK: WWF-UK. Retriewed from http://assets.wwf.org.uk/downloads/meeting_environmental_challenges___the_role_of_hu man_identity.pdf
• Dindar, Y. (2014). Çevre kimliği yüksek ve düşük olan fen bilimleri öğretmenlerinin çevre eğitimi inançlarının kıyaslanması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Eby, B. D. (2016). Color me green: The influence of environmental ıdentity labeling on spillover in proenvironmental behaviors. (Unpublished Master Thesis), Environmental Studies Program, B.A., Colorado University, Colorado.
• Ergen, A., Baykan, B. G., & Turan, S. G. (2015). Effect of materialism and environmental knowledge on environmental consciousness among high school Students: A study conducted in Istanbul province. International Journal of Human Sciences, 12(1), 511-526.
• Foster, J. B., & Magdoff, F. (2014). Her çevrecinin kapitalizm hakkında bilmesi gerekenler (Ö. Aksakal, Çev. Edt.) Patika.
• Foster, J.B. (2013). Savunmasız gezegen. (H. Ünder, Çev. Edt.) Epos.
• Gatersleben, B., Murtagh, N., & Abrahamse, W. (2014) Values, identity and pro- environmental behaviour, Contemporary Social Science, 9(4), 374-392.
• Ger, G., & Belk, R.W. (1996). Cross-cultural differences in materialism. Journal of Economic Psychology, 17 (1), 55-77.
• Gore, A. (2008). Tükenen dünya. (N. Üstüntaş, Çev. Edt.) Siren
• Green, C., Kalvaitis, D., & Worster, A. (2016) Recontextualizing psychosocial development in young children: a model of environmental identity development. Environmental Education Research, 22(7), 1025-1048.
• Hinds, J., & Sparks, P. (2008) Engaging with the natural environment: the role of affective connection and identity. Journal of Environmental Psychology, 28, 109–120.
• Inglehart, R. F. (2008). Changing values among Western publics from 1970 to 2006. West European Politics, 31, 130–146.
• Johnson, A. P. (2015). Eylem araştırması el kitabı (Y. Uzuner ve M. Özten-Anay, Çev. Edt.) Ankara: Anı.
• Karakaya, Ç., & Çobanoğlu, E. O. (2012). İnsanı merkeze alan (antroposentrik) ve almayan (nonantroposentrik) yaklaşımlara göre eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik bakış açıları. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(3), 23-35.
• Kasser, T., & Ryan R. M. (1996). Further examining the American dream: Differential correlates of intrinsic and extrinsic goals. Personality and Social Psychology Bulletin, 22, 280–287.
• Kasser, T., & Ahuvia, A. (2002). Materialistic values and well-being in business students. European Journal of Social Psychology, 32, 137-146.
• Kasser, T. (2011). Cultural values and the well-being of future generations: A crossnationa study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 42, 206-215.
• Kasser, T., Ryan, R. M., Couchman, C. E., & Sheldon, K. M. (2004). Materialistic values: Their causes and consequences. In T. Kasser & A. D. Kanner (Eds.), Psychology and consumer culture: The struggle for a good life in a materialistic world (pp. 11–28), Washington, DC: American Psychological.
• Kempton, W., & Holland, D. (2003). Identity and sustained environmental practice. In S. Clayton & S. Opotow (Eds.), Identity and the natural environment (pp. 317–341). Hong Kong, China: MIT
• Kilbourne, W., & Pickett, G. (2008). How materialism affects environmental beliefs, concern, and environmentally responsible behavior. Journal of Business Research, 61, 885–893.
• Kortenkamp, K. V., & Moore, C. F. (2001). Ecocentrism and anthropocentrism: Moral reasoning about ecological commons dilemmas. Journal of Environmental Psychology, 21, 261-272.
• Lester, B. T., Ma, L., Okhee, L., & Lambert, J. (2006). Social activism in elementary science education: A science, technology and society approach to teach global warming. International Journal of Science Education, 28(4), 315-339.
• Littledyke, M. (2008). Science education for environmental awareness: approaches to integrating cognitive and affective domains. Environmental Education Research, 14(1)1- 17.
• Louv, R. (2017). Doğadaki son çocuk. (C. Temürcü, Çev. Edt.) İstanbul: Tübitak.
• Mannetti, L., Pierro, A., & Livi, S. (2004). Recycling: Planned and selfexpressive behaviour. Journal of Environmental Psychology, 24, 227–236.
• Mason, H. M. (2013). Environment identity development: Exploring the formative experiences and mental models of teachers engaged in environmental education. (Unpublished Master Thesis). University of Nebraska, Lincoln.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Beverly Hills: Sage Publications.
• Öztarakcı, D. (2019). Öğretmen adaylarının çevre dostu davranışları ve çevre kimlikleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Saunders, L. F. (2015). What is moral reasoning? Philosophical Psychology, 28 (1), 1–20.
• Spence, E., Pidgeon, N. & Pearson, P. (2018). UK public perceptions of Ocean Acidification – The importance of place and environmental identity, Marine Policy, 97, 287- 293.
• Patton, Q. M. (2014) Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Bütün, M. ve Demir, S. B, Çev. Edt.) Ankara: PegemA.
• Payne, P. (2001). Identity and environmental education. Environmental Education Research, 7(1), 67–88.
• Purutçuoğlu, E. (2008). Üniversite öğrencilerinin demografik özellikleri ve materyalist eğilimleri ile çevreye yönelik tutum ve davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Romeral, L. F, Fernández, J. S., & Gómez-Fraguela, J. A. (2018). Moral reasoning in adolescent offenders: A meta-analytic review. Psicothema, 30 (3), 289-294.
• Stets, J. E., & Biga, C. F. (2003). Bringing identity theory into environmental sociology. Sociological Theory, 21(4), 398–423.
• Stringer, E. T. (2013). Action research. UK: Sage.
• Tamer, N. (2013). Sürdürülebilir tüketim açısından giysi satın alma-elden çıkarma davranışında güdüsel satın alma ve materyalist eğilim ilişkisi üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Galatasaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tanık, N. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının çevre kimliklerinin ve çevre dostu davranışlarının belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Tuncay, B., Yılmaz-Tüzün, Ö., & Tuncer-Teksoz, G. (2012). Moral reasoning patterns and influential factors in the context of environmental problems. Environmental Education Research, 18(4), 485-505.
• Tuncay, B. (2010). Moral reasoning of pre-service science teachers toward local and non- local environmental problems. (Unpublished Master Thesis). Middle East Technical University, Institute of Social Sciences, Ankara.
• Uzel, N. (2014). Biyoloji öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik ahlaki muhakemeleri. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yetik, N. (2019). 3. Sınıf fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre kimliklerinin ve çevre dostu davranışlarının belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray.