Kredi Kartı Harcamalarını Etkileyen Makroekonomik Faktörler ve COVID-19 Pandemi Dönemi Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 159 - 180, 30.04.2021

Murat Yıldırım , Hüseyin Utku Demir

https://doi.org/10.30784/epfad.830559

Cited By: 4

Öz

Ekonomik birimlerin kredi kartı harcamalarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi halen güncel bir araştırma konusudur. Yapılan çalışmalarda gelirin yanı sıra güven endeksleri, döviz kuru, tüketici fiyat endeksi gibi değişkenlerin de dönemsel harcamaları etkileyen psikolojik değişkenler olduğu görülmüştür. Günümüzde bireylerin ve firmaların harcamalarında kredi kartlarını kullanması oldukça yaygın bir uygulamadır. Bu çalışmada, reel kesim güven endeksi, tüketici güven endeksi, efektif dolar kuru ve tüketici fiyat endeksi ile kredi kartı harcama tutarları arasında doğrusal ve doğrusal olmayan ilişkiler araştırılmıştır. Çalışmada, COVID-19 pandemi dönemini de kapsayan 2014:01-2020:10 döneminde, ilgili değişkenlerin aylık verileri kullanılmıştır. Çalışmada doğrusal ilişkiler, gecikmesi dağıtılmış otoregresif model (ARDL) ile asimetrik ilişkiler, doğrusal olmayan gecikmesi dağıtılmış otoregresif model (NARDL) ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre makro ekonomik değişkenler ile kredi kartı harcama tutarları arasında eşbütünleşme ilişkisi saptanmış bununla birlikte kısa ve uzun dönemde asimetrik ilişkilerde tespit edilmiştir. Ayrıca elde edilen sonuçlarda, COVID-19 Pandemi döneminde ekonomik faaliyetlerin diğer ekonomik olaylara göre ciddi şekilde yavaşladığı ve toparlanma sürecinin diğer zamanlardan daha uzun sürdüğü ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kredi Kartı Harcamaları, Ticari Kredi Kartları, Reel Kesim Güven Endeksi, Güven Endeksi, Covid-19, ARDL

Macroeconomics Factors Affecting the Credit Card Expenditures and an Investigation on the COVID-19 Pandemic Period

Öz

Determining the factors affecting credit card expenditures of economic units is still a matter of current research. Studies have shown that besides income, variables such as confidence indices, exchange rate, and consumer price index are also psychological variables affecting periodic expenditures. Today, it is a very common practice for individuals and businesses to use credit cards for their expenses. In this study, linear and non-linear relationships between real sector confidence index, consumer confidence index, effective dollar rate and consumer price index and credit card expenditure amounts are investigated. In the study, monthly data of the relevant variables were used in the period 2014: 01-2020: 10, which also covers the COVID-19 pandemic period. In the study, linear relationships, asymmetric relationships with distributed lag autoregressive model (ARDL), nonlinear distributed lag autoregressive model (NARDL) were analyzed. According to the analysis results, a cointegration relationship between macroeconomic variables and credit card expenditure amounts has been determined, however, asymmetric relationships have been identified in the short and long term. In addition, the results obtained revealed that during the COVID-19 Pandemic period, economic activities slowed down significantly compared to other economic events and the recovery process took longer than other times.

Anahtar Kelimeler

Credit Card Expenditures, Commercial Credit Cards, Real Sector Confidence Index, Consumer Confidence, ARDL, NARDL

Kaynakça

• Akdağ, S. (2020). Ekonomi politikalarındaki belirsizliklerin güven endeksleri üzerindeki etkisi. Maliye ve Finans Yazıları, 113, 139-152. https://doi.org/10.33203/mfy.574113
• Bankalararası Kart Merkezi. (2020a). Bankalararası kart merkezi ekim ayı raporu [Veri Seti]. Erişim adresi: https://fintechistanbul.org/2020/11/16/bkm-2020-yili-ekim-ayi-verilerini-acikladi/
• Bankalararası Kart Merkezi. (2020b). Dönemsel istatistikler [Veri Seti]. Erişim adresi: https://bkm.com.tr/raporlar-ve-yayinlar/donemsel-bilgiler/
• Demi̇rgi̇l, H. ve Çeli̇kkaya, S. (2019). Türkiye’de döviz kuru oynaklığı ve hanehalkı harcamaları arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(3), 832-845. https://doi.org/10.30798/makuiibf.563862
• Elgin, C., Erzan, R. ve Kuzubaş, U. (2012). Türkiye’de nakit ve kart ödemelerinin karşılaştırmalı maliyeti. Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi ve Ekonometri Merkezi, 1-27. Erişim adresi: https://newsroom.mastercard.com/
• Göv, A. ve Sali̇hoğlu, E. (2020). Türkiye’de ekonomik göstergeler ve para arzının bireysel kredi kartı kullanımına etkileri. The Journal of International Scientific Researches, 50-63. https://doi.org/10.23834/isrjournal.670283
• Kaya, F. (2009). Türkiye’de kredi kartı uygulaması. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
• Lamdin, D. J. (2008). Does consumer sentiment foretell revolving credit use?. Journal of Family and Economic Issues, 29(2), 279-288. https://doi.org/10.1007/s10834-008-9099-6
• Mazibaş, M. and Tuna, Y. (2017). Understanding the recent growth in consumer loans and credit cards in emerging markets: Evidence from Turkey. Emerging Markets Finance and Trade, 53(10), 2333-2346. https://doi.org/10.1080/1540496X.2016.1196895
• Pesaran, M. H. and Shin, Y. (1998). Generalized Impulse response analysis in linear multivariate models. Economics Letters, 58(1), 17-29. https://doi.org/10.1016/S0165-1765(97)00214-0
• Pesaran, M. H., Shin, Y. and Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326. https://doi.org/10.1002/jae.616
• Prabheesh, K. P. and Rahman, R. E. (2019). Monetary policy transmission and credit cards: evidence from Indonesia. Bulletin of Monetary Economics and Banking, 22(2), 1-26. https://doi.org/10.21098/bemp.v22i2.1039
• Shin, Y., Yu, B. and Greenwood-Nimmo, M. (2014). Modelling asymmetric cointegration and dynamic multipliers in a nonlinear ARDL framework. In R. Sickels and W. Horrace (Eds.), Festschriftin Honor of Peter Schmidt: Econometric Methods and Applications (pp. 281-314). New York: Springer.
• Sönmezler, G., Gündüz, İ. O. ve Torun, M. (2019a). Türkiye’de kredi kartı harcamaları ile tüketici güven endeksi ve enflasyon arasındaki ilişki üzerine ampirik bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1), 17-29. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/cusosbil/
• TCMB Elektronik Veri Dağıtım Sistemi. (2020a). Efektif döviz kuru ($) [Veri Seti]. Erişim adresi: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket
• TCMB Elektronik Veri Dağıtım Sistemi. (2020b). Tüketici fiyat endeksi [Veri Seti]. Erişim adresi: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/dashboard/1448
• TCMB Elektronik Veri Dağıtım Sistemi. (2020c). Reel kesim güven endeksi ve tüketici güven endeksi [Veri Seti]. Erişim adresi: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/dashboard/4977
• Uzgören, N., Ceylan, G. ve Uzgören, E. (2007). Türkiye’de kredi kartı kullanımını etkileyen faktörleri belirlemeye yönelik bir model çalışması. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 247-256. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/yonveek
• Van Raaij, W. F. and Gianotten, H. J. (1990). Consumer confidence, expenditure, saving and credit. Journal of Economic Psychology, 11(2), 269-290. https://doi.org/10.1016/0167-4870(90)90007-V
• Wikipedia. (2020a). Ülke ve bölgelere göre COVID-19 pandemisi. Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9Clke_ve_b%C3%B6lgelere_g%C3%B6re_COVID-19_pandemisi
• Wikipedia. (2020b). Türkiye'de COVID-19 pandemisi. Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_COVID-19_pandemisi
• Yüksel, S., Zengin, S. and Kartal, M. T. (2016). Identifying the macroeconomic factors influencing credit card usage in Turkey by using MARS method. China-USA Business Review, 15(12). https://doi.org/10.17265/1537-1514/2016.12.003