Sığırlarda Şap Hastalığının Klinik Seyri Sırasında Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Araştırılması *

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 2, 109 - 113, 01.08.2015

Kadir Bozukluhan , Oğuz Merhan Metin Öğün , Şemistan Kızıltepe Rahşan Akpınar

Öz

Çalışmanın amacı sığırlarda şap hastalığının tedavi öncesi ve sonrası bazı biyokimyasal parametrelere etkisini araş-
tırmaktır. Araştırmada 12-24 aylık yaşlarda 25 şap hastalıklı ve aynı yaşlarda 10 sağlıklı İsviçre Esmeri sığır kullanıldı. Tedavi
öncesi 0. gün ve tedavi sonrası 7. ve 14. günde V. jugularis’ten kan alınarak santifüj edildi. Serum örneklerinden biyokimyasal
olarak glukoz, total protein, albümin, demir, üre, total bilirubin, globulin, kreatinin, kalsiyum ve fosfor konsantrasyonları ile ALP
aktivitesi ölçüldü. Şaplı hayvanlarda glukoz konsantrasyonu ve ALP aktivitesi kontrol grubuna göre önemli derecede yüksek,
buna karşın total protein, albümin, demir, kalsiyum ve fosfor ile üre değerlerinin önemli derecede düşük olduğu belirlendi.
Bilirubin ve kreatinin konsantrasyonunda önemli bir değişiklik saptanmadı. Sonuç olarak bu çalışmada şap hastalıklı hayvanlarda
biyokimyasal parametrelerde önemli değişikliklerin oluştuğu saptanmış olup parametrelerin hastalığın patogenezis ve
prognozunun belirlenmesinde kullanılabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Biyokimya, biyokimyasal parametreler, sığır, şap hastalığı

Investigation of Some Biochemical Parameters During the Clinical Course in Cattle with Foot and Mouth Disease

Öz

The aim of the present study is to investigate the effects on serum biochemical parameters before and after treatment
in cattle with foot-and-mouth disease (FMD). Thirty five Swiss Brown cattle (25 cattle with FMD and control group 10
healthy cattle) aged between 12-24 month were used. Blood samples were collected from Jugular vein (before treatment 0.
day, after treatment 7th and 14th days) and centrifuged. Serum samples were used to determine the concentration of glucose,
total protein, albumin, iron, urea nitrogen, total bilirubin, globuline, creatinin, calcium, phosphorus and activity of ALP. Serum
glucose concentration and activity of ALP was significantly higher in the FMD group than it was in the control group whereas
serum total protein, albumin, iron, calcium, phosphorus and urea nitrogen levels were significantly low in the FMD group compared
to the control group. There were no significant differences with concentration of bilirubin and creatinin. Finally, in this
study were found significant changes in biochemical parameters of foot-and-mouth disease that has occurred in animals and
these parameters could be used for determining pathogenesis of diseases and prognosis.

Anahtar Kelimeler

Biochemistry, biochemical parameters, cattle, foot-and-mouth disease

Kaynakça

• Barboni E, Mannocchio I, Asdrubali G. The development of diabetes mellitus in cattle experimentally infected with virus of foot and mouth disease. Vet Ital 1966; 17: 339-68.
• 2. Bozukluhan K, Atakisi E, Atakisi O. Nitric oxide levels, total antioxidant and oxidant capacity in cattle with Foot-and-mouth disease. Kafkas Univ Vet Fak Derg 2013; 19(1): 179-81.
• 3. Elitok B, Balıkçı E, Keceçi H, Yılmaz K. Şaplı sığırlarda serum kreatinin fosfokinaz (CPK), laktat dehidrogenaz(LDH), aspartat aminotransferaz (AST) aktiviteleri, glukoz düzeyleri ve EKG bulguları. Kafkas Üniv Vet Fak Derg 1999; 5(2): 161-6.
• 4. Gattani A, Gupta KK, Joshı G, Gupta SR. Metabolic profile of foot and mouth disease stressed sheep in semi arid region. JSPB 2011; 7(2): 148-53.
• 5. Gokce G, Gokce HI, Gunes V, Erdogan HM, Citil M. Alterations in some haematological and biochemical parameters in cattle suffering from foot and mouth disease. Turk J Vet Anim Sci 2004; 28: 723-7.
• 6. Grubman MJ, Baxt B. Foot and mouth disease. Clin Microbiol 2004; (17)2: 465-93.
• 7. Gruys E. Mark J, Obwolo MJM. Diagnostic significance of the major acute phase proteins. In Veterinary Clinical Chemistry Rewiev, 1994; 64:1009-18.
• 8. İmren HY, Şahal M. Sığır İç Hastalıkları, 3. Baskı. Ankara: Medisan Yayınevi, 1994: p.73-75
• 9. Kaneko JJ, Harvey JW, Bruss ML. Clinical Biochemistry of Domestic Animals 5 th edition USA: Academic Pres California 1997; p. 661-8.
• 10. Karagül H, Fidancı UR, Altıtaş A, Sel T. Klinik Biyokimya. Ankara: Medisan yayınevi 2000.
• Kızıl S, Altıntaş A. Şap hastalıklı sığırlarda süt ve kanda Vitamin A, E ve selenyum düzeyleri. Turk J Vet Anim Sci 2001; 25: 961-9.
• 12. Lubroth J. Foot and mouth disease: a review for the practitioner. Vet Clin Food Anim 2002; 18: 475-99.
• 13. Moore F. Interpreting serum chemistry profiles in dairy cows. Vet Med 1997; 92: 903-12.
• 14. Nahed ST. Investigation of serum insulin and cortisol concentration in foot and mouth disease infected cattle in relation to changes in serum biochemical variables and protein electrophoretic fractionation profile. Global Veterinaria 2010; 4(5): 450-5.
• 15. Or ZS, Fidancı UR. Şap virusu ile enfekte ve aşılı danalarda serum proteinlerinin elektroforetik dağılımı. Ankara Üniv Vet Fak Derg 2009; 56: 13-8.
• 16. Radostits OM, Blood DC, Gay CC. Foot-and- mouth disease. In: O.M. Radostits, D.C. Blood, C.C. Gay (eds), Veterinary Medicine: A Textbook of the Diseases of Cattle, Sheep, Pigs, Goats and Horses, 8th edition, London: (Saunders Company), 1994; p. 1223-30.
• 17. Roussel AJ, Whitney MS, Cole D. Interpreting a bovine serum chemistry profile: Part 1. Vet Med 1997;92(6): 553-8.
• 18. Smith BP. Foot-and-mouth disease (aftosa, aphtous fever). In: Large Animal Internal Medicine (Edited by Smith BP) 2nd edition, London: Mosby, 1996; p.819-20.
• 19. Şahal M, Imren HY, Özlem MB, Tanyel B. Süt ineklerinde şap hastalığı ve diabetes mellitus arasındaki ilişki. Ankara Üniv Vet Fak Derg 1994; 41(2): 169-81.
• 20. Tunca R, Sozmen M, Erdogan HM, Citil M, Uzlu E, Ozen H, Gokce E. Determination of cardiac troponin I in the blood and heart of calves with foot mouth disease. J Vet Diagn Invest 2008; 20: 598-605.
• 21. Turgut K. Veteriner Klinik Laboratuar Teşhis 2. Baskı, Konya: Bahçıvanlar Basım Sanayi 2000.
• 22. Yarım GF, Nisbet C, Cenesiz S, Coskuner A. Şap hastalıklı koyunlarda serum nitrik oksit düzeyi ve adenozin deaminaz aktivitesinin araştırılması. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 2006; 53: 161-4.
• 23. Yeotikar PV, Bapat ST, Bılolıkar SC, Kulkarnı SS. Metabolic profile of healthy cattle and cattle affected by foot-and- mouth disease. Vet Rec 2003; 5: 19-20.