Hadislerde Hayvanları Koruma ve Gönenci (Refahı) Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 2, 115 - 121, 01.08.2015

Çağrı Çağlar Sinmez , Musa Kazım Arıcan Aşkın Yaşar

Öz

Hayvanları koruma ve hayvan gönenci (refahı) kavramlarının, İslam kaynaklarında yer almasına rağmen güncel bir
dille topluma takdim edilemediği görülmektedir. Çalışmada, hayvanları koruma ve hayvan gönenci ile ilgili hadislerin belirlenmesi
ve Hz. Muhammed’in hayvan sevgisi, bakımı, beslenmesi ve yetiştiriciliği konularındaki davranış modellerinin topluma
sunulması amaçlandı. Çalışmanın gerecini İslam Peygamberi Hz. Muhammed’e ait hadisleri içeren ve hadis kitaplarının en
güveniliri olarak kabul edilen “Kütüb-i Sitte” oluşturdu. Bu kitapta yer alan hadisler hayvanları koruma ve gönenci açısından
incelenerek değerlendirildi. Söz konusu hadisler Türkiye’nin imza attığı uluslararası sözleşmeler ve konuyla ilgili ulusal
mevzuatla ilişkilendirilmeye çalışıldı. Çalışmada faydalanılan hadislerden yola çıkarak, Hz. Muhammed’in, hayvanların
korunmasını, onlara eziyet edilmemesini, temizlik ve bakımlarının yapılmasını, yaratılışlarına uygun işlerde kullanılmasını,
fazla yük yüklenmemesini ve avlanılmamasını tavsiye ettiği açıkça görülmektedir. Sonuç olarak, söz konusu hadislerde yer
alan ideal davranış modellerinin Müslüman toplumlarda hayvanları ve onların refahını koruma yükümlülüğü ve bilincinin oluş-
masında önemli bir katkı sağlayacağı ileri sürülebilir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, hayvan gönenci, hayvanları koruma, veteriner hekimliği mevzuatı

An Assessment on Protection of Animal and Animal Welfare in Hadiths

Öz

It is seen that even if animal protection and animal welfare are the terms used in Islamic sources, these terms are
not introduced in a modern language for the society. In this study, it was aimed to determine the hadiths on animal protection
and welfare; then it is aimed to introduce these hadiths based on Prophet Muhammad’s animal love, animal nutrition and animal
care to the society. The material used in this study was based on “Kutub Al Sittah” that was the most reliable hadith book.
Those books were analyzed in terms of animal protection and animal welfare. The issues mentioned in those hadiths were
tried to be linked with national and international agreements and legislations. In the hadiths determined in the study, it was
clearly seen that Prophet Muhammad recommended people to protect animals, make their care and clean them, use them
proper for their creation, load properly and prohibit hunting. Hence, it can be concluded that hadiths make a significant contribution
in the formation of responsibility and awareness to Muslim society to protection animals and maintain their welfare.

Anahtar Kelimeler

Animal protection, animal welfare, hadith, legislations of veterinary medicine.

Kaynakça

• 1. Anonim. 442 sayılı Köy Kanunu. 7/4/1924 tarih ve 68 sayılı Resmi Gazete.
• 2. Anonim. 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu. 11/7/2003 tarih ve 25165 sayılı Resmi Gazete.
• 3. Anonim. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu. 01/07/2004 tarih ve 25509 sayılı Resmi Gazete.
• 4. Anonim. Hayvanların Nakilleri Sırasında Refahı ve Korunması Yönetmeliği. 24/12/2011 tarih ve 28152 sayılı Resmi Gazete.
• 5. Antalyalı AA. Avrupa Birliği ve Türkiye’de Hayvan Refahı Uygulamaları. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, AB Uzmanlık Tezi, Ankara, 2007; s.162.
• 6. Armutak A. Yahudi ve Hristiyan dini kutsal kitaplarında hayvan hakları. İstanbul Üniv Vet Fak Derg 2008a; 34 (1): 52.
• 7. Armutak A. İslam dini kutsal kitabında hayvan hakları. İstanbul Üniv Vet Fak Derg 2008b; 34 (1): 57-66.
• 8. Birbeck RA. European perspective on farm animal welfare. JAVMA 1991; 198(8): 1377-80.
• 9. Degrazia D. Hayvan Hakları. Dost Kitabevi, Kültür Kitaplığı, 2006; s.13-154.
• 10. Edwards JD. The role of the veterinarian in animal welfare - a global perspective. Global Conference on Animal Welfare: an OIE Initiative Proceedings; p: 27-32, 23-25 February 2004; Paris, France.
• 11. Erturhan S. Hayvan öldürme ile ilgili fıkhi hükümler. Bilimname XVII, 2009; 2: 97-121.
• 12. Ferry L. Ekolojik Yeni Düzen. Yapı Kredi Yayınları No: 1372, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2000; s. 52-200.
• 13. Freyer H. Din Sosyolojisi. AÜİFY, Ankara 1964; s. 70.
• 14. Hewson C. What‘s animal welfare science all about? Can Vet J 2004; 45: 254-8.
• 15. Keskin M. Din ve toplum ilişkileri üzerine bir genelleme. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi IV, 2004; 2: 18.
• 16. Mejdell CM. The role of councils on animal ethics in assessing acceptable welfare standards in agriculture. Livestock Sci 2006; 103: 292-6.
• 17. Milburn C. Intruduction Animal Welfare into the Education System, The Status of Animals-Ethics, Education and Welfare. The UK., BPCC Wheatons Ltd., 1989; p: 73-78.
• 18. Rowan AN, O‘brien H, Thayer L, Patronek G. The Focus of Animal Protection in the USA in the 21st Century. Farm Animal Welfare, Tufts University School of Veterinary Medicine, USA, 1999; p:1-99.
• 19. Smith CHB. Veterinarians and animal welfare - a New Zealand perspective. Applied Animal Behaviour Science 1998; 59: 207-18.
• 20. Sözer SM. Hayvan Hakları Mevzuatı. Adalet Yayınevi, Ankara, 2007; s. 753.
• 21. Tuna G. Hayvan Hakları: Gerçek Dostlar Konuşamayanların Sesi. Kadıoğlu Matbaası, Ankara, 1991; s. 9-10.
• 22. Yaşar A. Veteriner hekimliğinde etik kurullar. Türk Vet Hek Birl Derg 2001a; 1(3- 4): 41-5.
• 23. Yaşar A. Veteriner hekimliği etiğinin uluslar arası durumu. Türk Vet Hek Birl Derg 2001b; 2(1-2): 61-4.
• 24. Yaşar A. Hayvan Haklan ve Etik Kurullar. XXI. Gevher Nesibe Tıp Günleri, IV. Deneysel ve Klinik Araştırma Kongresi Tebliğler Kitabı, Erciyes Üniv. Tıp Fakültesi, 16-18 Mayıs, s.33-41, 2003, Kayseri.
• 25. Yaşar A, Yerlikaya H. Hayvan gönenci-veteriner hekimliği ilişkisi ve AB‘deki yasal düzenlemeler üzerine bir araştırma. Vet Bil Derg 2004; 20(4): 17-24.
• 26. Zutphen LFM. Van, Baumans V, Beynen AC. Laboratuar Hayvanları Biliminin Temel İlkeleri. Medipres, Ankara, 2003; s.1-12.