THE RELATIONSHIP BETWEEN PSYCHOLOGICAL WELL-BEING AND THE DIFFICULTY OF ACCEPTING OLD AGE IN MIDDLE-AGED INDIVIDUALS

Yıl 2022, , 920 - 937, 29.06.2022

Mustafa Remzi Atay , Hatice Kumcağız

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1117868

Cited By: 1

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between the level of psychological well-being and the difficulty of accepting old age in middle-aged individuals between the ages of 40-65. The sample of the study was consisted of 156 (81 women and 75 men) middle-aged individuals. The Psychological Well-Being Scale, The Difficulty of Accepting Old Age Scale and The Form of Demographic Information were used to collect data. Descriptive statistics, pearson correlation analysis and independent samples t-test were used to analyze data. The findings of the study showed that there are significant relationships between the psychological well-being levels and the difficulty of accepting old age of middle-aged individuals. As the psychological well-being levels of middle-aged adults increased, the difficulties of accepting old age decreased. It was observed that the psychological well-being levels of middle-aged individuals with physical illness are significantly lower, middle-aged individuals with physical illness have a significantly higher level of difficulty of accepting old age. Further, as the age increases in middle-aged individuals, the difficulty of accepting old age decreases. No significant relationships were found between psychological well-being and age, psychological well-being and gender, difficulty of accepting old age and gender. In the conclusion part of the study, the findings obtained from this research were discussed and suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Psychological well-being, Middle age, Old age, Difficulty of accepting old age

ORTA YAŞ BİREYLERDE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ DÜZEYİ İLE YAŞLILIĞI KABULLENME ZORLUĞU ARASINDAKİ İLİŞKİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, 40-65 yaş arası orta yaş bireylerde psikolojik iyi oluş düzeyi ile yaşlılığı kabullenme zorluğu arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 156 orta yaş birey (81 kadın 75 erkek) oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak için ‘‘Psikolojik İyi Oluş Ölçeği’’, ‘‘Yaşlılığı Kabullenme Zorluğu Ölçeği’’ ve ‘‘Kişisel Bilgi Formu’’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik yöntemleri, pearson korelasyon analizi ve bağımsız gruplar t-testi kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları orta yaş bireylerde psikolojik iyi oluş düzeyli ile yaşlılığı kabullenme zorluğu arasında anlamlı ilişkiler olduğunu, orta yaş bireylerde psikolojik iyi oluş düzeyi arttıkça yaşlılığı kabullenme zorluğunun azaldığını göstermiştir. Fiziksel bir hastalığı olan orta yaş bireylerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin anlamlı olarak daha düşük olduğu, yaşlılığı kabullenme zorluğu düzeylerinin ise anlamlı olarak daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Ayrıca orta yaş bireylerde yaş arttıkça yaşlılığı kabullenme zorluğu azalmaktadır. Psikolojik iyi oluş ile yaş ve cinsiyet; yaşlılığı kabullenme zorluğu ile de cinsiyet arasında ise anlamlı ilişkiler bulunamamıştır. Çalışmanın sonuç kısmında araştırmadan elde edilen bulgular tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik iyi oluş, Orta yaş, Yaşlılık, Yaşlılığı kabullenme zorluğu

Kaynakça

• Aktu, Y. (2016). Levinson’un kuramında ilk yetişkinlik döneminin yaşam yapısı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 162-177.
• Allahverdipour, H., Karimzadeh, Z., Alizadeh, N., Asghari Jafarabadi, M., & Javadivala, Z. (2019). Psychological well-being and happiness among middle-aged women: A cross-sectional study. Health Care for Women International, 42(1), 28-42.
• Anstey, K. J., & Low, L. F. (2004). Normal cognitive changes in aging. Australian Family Physician, 33(10), 783–787.
• Aslan, M., & Hocaoğlu, Ç. (2017). Yaşlanma ve yaşlanma dönemiyle ilişkili psikiyatrik sorunlar. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 53–62.
• Cumming, E., Dean, L. R., Newell, D. S., & McCaffrey, I. (1960). Disengagement-A tentative theory of aging. Sociometry, 23(1), 23-35.
• Çelikler, A. N. (2017). Bir grup genç yetişkinde bilinçli farkındalık düzeyi ile başa çıkma tutumları ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çınar, M. (2021). Dindarlığın psikolojik iyi oluş üzerine etkisi: Meta-analitik bir çalışma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 25(2), 583-596.
• Dağlı, Y. (2018). Orta yaş ve yaşlı bireylerin yaşlılık dönemine ilişkin algılarının ve yaşam boyu öğrenme ihtiyaçlarının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Demir, Y. (2021). Yaşlılık psikolojisi. İçinde H. Kumcağız & Y. Demir (Eds.). Yaşlılık kuramları (ss. 31-48). Pegem Akademi.
• Diener, E., Wirtz, D., Biswas-Diener, R., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi. D., & Oishi, S. (2009). New measures of wellbeing. Social Indicators Research Series, 39, 247-266.
• Erkuran, H. (2020). Yaşlanma korkusu. Sağlık ve Toplum, (1), 26-29.
• Eryılmaz, A. (2011). Yaşam boyu gelişim yaklaşımı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(1), 49-66.
• Feist, J., & Feist, G. J. (2006) Theories of personality. McGraw Hill.
• Foster, L., & Walker, A. (2014). Active and successful aging: A European policy perspective. The Gerontologist, 55(1), 83–90.
• Havighurst, R. J. (1968). Personality and patterns of aging. Gerontologist, 8, 20-23.
• Heinz, M., Cone, N., da Rosa, G., Bishop, A., & Finchum, T. (2017). Examining supportive evidence for psychosocial theories of aging within the oral history narratives of centenarians. Societies, 7(2), 8.
• Hiel, A., Mervielde, I., & Fruyt, F. (2006). Stagnation and generativity: Structure, validity, and differential relationships with adaptive and maladaptive personality. Journal of Personality, 74(2), 543–574.
• Hori, M. (2010). Gender differences and cultural contexts: psychological well-being in crossnational perspective. (Unpublished doctoral thesis). Louisiana State University, Louisiana.
• Huppert, F. A. (2009). Psychological well-being: Evidence regarding its causes and consequences. Applied Psychology: Health and Well-Being, 1(2), 137–164.
• Hutteman, R., Hennecke, M., Orth, U., Reitz, A. K., & Specht, J. (2014). Developmental tasks as a framework to study personality development in adulthood and old age. European Journal of Personality, 28(3), 267–278.
• Ishii-Kuntz, M. (1990). Social interaction and psychological well-being: Comparison across stages of adulthood. The International Journal of Aging and Human Development, 30(1), 15–36.
• İkis, M. (2013). Orta yaş krizi ve din ilişkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İlgar, L., & İlgar, Ş. (2007). Yaşlılık dönemi ve yaşlının gelişim görevleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, (7), 147-156.
• İnel Manav, A., Bozkurt, A., & Coşkun, E. (2017). Yaşlıların kişisel anlam profili ve psikolojik iyi oluşlarının değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 4(1), 48-55.
• Kaplan, E. N. (2019). Evli bireylerde toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumların, evlilik doyumuna ve psikolojik iyi oluş durumuna etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karslı, K. (2019). Psikolojik iyi oluş ve dindarlık ilişkisi: Trabzon ilahiyat örneği. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (15), 173-205.
• Kaya, A. (2010). Eğitim psikolojisi. Pegem Yayıncılık.
• Keyes, C. L. M., & Ryff, C. D. (1999). Psychological well-being in midlife. Life in the Middle, 161–180.
• Kim, E. S., Tkatch, R., Martin, D., MacLeod, S., Sandy, L., & Yeh, C. (2021). Resilient aging: Psychological well-being and social well-being as targets for the promotion of healthy aging. Gerontology and Geriatric Medicine, 7, 1-12.
• Kim, M. J., & Kim, K. B. (2013). Influencing of psychological well-being for the middle aged adults and elderly. Journal of East-West Nursing Research, 19(2), 150–158.
• Kjell, O. N. E., Daukantaitė, D., Hefferon, K., & Sikström, S. (2016). The harmony in life scale complements the satisfaction with life scale: Expanding the conceptualization of the cognitive component of subjective well-being. Social Indicators Research, 126(2), 893-919.
• Klemmack, D. L., & Roff, L. L. (1984). Fear of personal aging and subjective well-being in later life. Journal of Gerontology, 39(6), 756–758.
• Knapp, M. R. J. (1977). The activity theory of aging an examination in the English context. The Gerontologist, 17(6), 553–559.
• Kocaman, E. N. (2019). Bir grup yetişkinde umut ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin farklı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kokko, K., Tolvanen, A., & Pulkkinen, L. (2013). Associations between personality traits and psychological well-being across time in middle adulthood. Journal of Research in Personality, 47(6), 748–756.
• Koldaş, Z. L. (2017). Yaşlılık ve kardiyovasküler yaşlanma nedir?. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 45(5), 1-4.
• Kurtkapan, H. (2018). Yaşlılık sosyolojisi kuramları için bir çerçeve. İçinde F. Yamaner & E. Eyuboğlu (Eds.). İnsan, toplum ve spor bilimleri araştırma örnekleri (ss. 249-270). Nobel Yayıncılık.
• Labus, A. (2013). Urban development of cities in the 21st century in the context of theory of aging. Architecture Civil Engineering Environment, 6(4), 21–26.
• Lasher, K. P., & Faulkender, P. J. (1993). Measurement of aging anxiety: Development of the anxiety about aging scale. The International Journal of Aging and Human Development, 37(4), 247–259.
• Lee, S., Koffer, R. E., Sprague, B. N., Charles, S. T., Ram, N., & Almeida, D. M. (2016). Activity diversity and its associations with psychological well-being across adulthood. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 1-11.
• Lemon, B. W., Bengtson, V. L., & Peterson, J. A. (1972). An exploration of the activity theory of aging: Activity types and life satisfaction among in-movers to a retirement community. Journal of Gerontology, 27(4), 511–523.
• Levinson, D. J. (1986). A conception of adult development. American Psychologist, 41(1), 3–13.
• Matud, M. P., López-Curbelo, M., & Fortes, D. (2019). Gender and psychological well-being. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(19), 3531.
• McAuley, E., & Rudolph, D. (1995). Physical activity, aging, and psychological well-being. Journal of Aging and Physical Activity, 3(1), 67–96.
• Menec, V. H. (2003). The relation between everyday activities and successful aging: A 6-year longitudinal study. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 58(2), 74–82.
• Momtaz, Y. A., Mahmoudi, N., & Zanjari, N. (2021). Why do people fear of aging? A theoretical framework. Advances in Gerontology, 11(2), 121-125.
• Oerlemans, W. G. M., Bakker, A. B., & Veenhoven, R. (2011). Finding the key to happy aging: A day reconstruction study of happiness. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 66(6), 665–674.
• Oğuz, M. T. (2007). Yaşlılarda görülen biyolojik ve sosyal değişimler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Otrar, M. (2016). Yaşlılık ve yaşlanmaya ilişkin tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sosyoloji Dergisi, 36, 527-550.
• Özdemirkan, T., Şenlik, Z. B., & Şimşek, A. Ç. (2019). Sağlıklı aktif başarılı yaşlanma. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Dergisi, 1(1), 51-57.
• Öztan Ulusoy, Y. (2020). Orta yaş dönemi bireylerin içinde bulundukları yaş dönemine ilişkin algılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 587-601.
• Reitzes, D. C., Mutran, E. J., & Verrill, L. A. (1995). Activities and self-esteem. Research on Aging, 17(3), 260–277.
• Roothman, B., Kirsten, D., & Wissing, M. (2003). Gender differences in aspects of psychological well-being. South African Journal Of Psychology, 33(4), 212-218.
• Rowe, J. W., & Kahn, R. L. (1997). Successful aging. The Gerontologist, 37(4), 433–440.
• Ryff, C. D. (1989). In the eye of the beholder: Views of psychological well-being among middle-aged and older adults. Psychology and Aging, 4(2), 195–210.
• Ryff, C. D. (2014). Psychological well-being revisited: Advances in the science and practice of eudaimonia. Psychotherapy and Psychosomatics, 83(1), 10–28.
• Ryff, C. D., Radler, B. T., & Friedman, E. M. (2015). Persistent psychological well-being predicts improved self-rated health over 9–10 years: Longitudinal evidence from MIDUS. Health Psychol, 2(2), 1–11.
• Santrock, J. W. (2012). Yaşam boyu gelişim (Çev. G. Yüksel). Nobel Yayınevi.
• Soylu, C. (2016). Orta yetişkinlikte benlik saygısı, hayatın anlamı ve psikososyal uyum arasındaki ilişkiler: Meme kanseri hasta örneklem (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Stone, A. A., Schwartz, J. E., Broderick, J. E., & Deaton, A. (2010). A snapshot of the age distribution of psychological well-being in the United States. PNAS, 107(22), 9985-9990.
• Tamosiunas, A., Sapranaviciute-Zabazlajeva, L., Luksiene, D., Virviciute, D., & Peasey, A. (2019). Psychological well-being and mortality: Longitudinal findings from Lithuanian middle-aged and older adults study. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 54(7), 803-811.
• Tavel, P. (2008). Successful ageing a survey of the most important theories. Human Affairs, 18(2), 183-196.
• Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği (PİOÖ): Türkçe’ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374-384.
• Üçok, A. (2018). Yaşlılıkta aktivite kuramı ile yaşamdan kopma kuramının karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(56), 451-456.
• Widick, C., Parker, C. A., & Knefelkamp, L. (1978). Erik Erikson and psychosocial development. New Directions for Student Services, 1978(4), 1–17.
• Wissing, M. P., & van Eeden, C. (2002). Empirical clarification of the nature of psychological well-being. South African Journal of Psychology, 32(1), 32–44.
• Wood, S. A. (2007). Developmental issues in older drinkers’ decisions. Alcoholism Treatment Quarterly, 24(4), 99–118.
• Yüksel, M., Akgün, N., & Öztürk, E. (2021). İleri yetişkinliğe geçiş döneminde bulunan bireylerde başarılı yaşlanma, hayatın anlamı ve spritüel iyi oluş ilişkisi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 14(2), 84–95.