KUYUMCULUKTA DÖKÜM TEKNİĞİ (KAYIP MUM TEKNİĞİ) İLE YAPILAN ÜRÜNÜN ÜRETİM AŞAMALARI

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 3, 1149 - 1166, 30.09.2022

Birsen Ergün

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1114379

Öz

Kuyumculuk sanatında seri üretim yapmamızı sağlayan döküm tekniği(kayıp mum tekniği) ve bu teknikle üretimi gerçekleştirilen ürünün yapım aşamaları bu çalışmada ele alınmıştır. Araştırmanın amacını; kuyumculuk döküm tekniğinin tarihçesi, kuyumculuk döküm tekniği ile üretim yaparken uygulanan aşamalar, kullanılan araç gereçlerin neler olduğu oluşturmaktadır. Ayrıca döküm tekniği ile üretilmiş takılarda kullanılan malzemeler, motifler ve bezeme türleri gözlem formu ile incelenmiştir. Döküm tekniği uygulama aşamaları, döküm yaparken kullanılan malzemeler ve yöntemler hakkında bilgi, döküm yapan bir atölyede ustalarla görüşme yöntemi uygulanarak, yerinde yapılan gözlem ve incelemelerle sağlanmıştır. Bu gözlem ve incelemeler fotoğraf ve video çekilerek belgelenmiş, dijital ve basılı kaynak araştırmaları ile bilgi desteklenmiştir. Döküm tekniğinde; yapılmak istenilen modelin mumdan ya da reçine malzemeden modelinin oluşturulması, sonra bu modelin bir alçı ile kaplanması, alçının donup mum model etrafında kalıplaşması, kalıbın ısıtılması ile mum modelin erimesi ve kaybolması ilk işlem basamaklarıdır. Bu aşamada mumun eriyerek kaybolmasından dolayı tekniğe kayıp mum tekniği de denilmektedir. Döküm tekniği kuyumculuk alanında ticarette rekabet açısından seri üretimi sağlayarak zamandan ve masraftan tasarruf sağlandığı için alanla ilgili önemli bir tekniktir. Bir tasarımdan istenilen sayıda kısa bir sürede, modelde hiçbir değişiklik olmadan ve aynı anda üretebilmek tek tek elle üretimde mümkün değildir. Döküm tekniğinin bu kolaylığı sağladığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Döküm, Kuyumculuk, Mum ağacı, Silikon kalıp

PRODUCTION STAGES OF THE PRODUCT MADE WITH THE CASTING TECHNIQUE (LOST WAX TECHNIQUE) IN JEWELERY

Öz

The casting technique (lost wax technique), which enables us to make mass production in the art of jewellery, and the production stages of the product produced with this technique are discussed in this study. The purpose of the research; The history of the jewelry casting technique, the stages applied while producing with the jewelry casting technique, and the tools used. In addition, the materials, motifs and decoration types used in the jewelry produced with the casting technique were examined with the observation form. Information about the application stages of casting technique, the materials and methods used in casting were obtained through on-site observations and examinations by applying the method of interviewing the craftsmen in a casting workshop. These observations and examinations were documented by taking photographs and videos, and information was supported by digital and printed resource research. Lost candle technique; It consists of creating a model of the desired model from wax or resin material, then covering this model with a plaster, freezing the plaster around the wax model, heating the mold and melting and disappearing the wax model. The technique was given this name because of the melting of the wax. Molten metal is poured into the gap left by the lost candle in the mold. After the metal freezes and solidifies, cleaning and leveling operations are carried out from the plaster. The desired model is obtained. If a large number is desired, the number of products can be increased by printing candle models of the same model.

Anahtar Kelimeler

Candlewood, Casting, Jewelry, Silicone mold

Kaynakça

• Ergün, V. (2013). İstanbul’da kuyumculukta kullanılan kalıp çeşitleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Market Square Jewelrs (2019, February 21). The jewelry castıng process: lost-wax castıng. https://www.marketsquarejewelers.com/blogs/msj-handbook/the-jewelry-casting-process-lost-wax-casting
• Mcgrath, J. (1995). The encyclopedia of jewelery making techniques. Running Press.
• Meriçboyu, Y. (2001). Antik çağda Anadolu takıları. Akbank Kültür ve Sanat Kitapları: 69.
• Mutlu, G. (2020). Üç boyutlu yazıcıların kuyumculuk alanında kullanımının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Özer, H., Büyükboğa, Ö., & Altay, R. (2004). Kuyumculuk meslek bilgisi. M.E.B. Yayınevi.
• Rose, A.F., & Cırıno, A. (1917). Jewelry making and desıgn. Metal Crafts Publishing.
• Sampson O., & Needham A. (2012). Jewelry making, jewelry designing and metal working. Academic Pages.
• Sopcak J. E. (1986). Lost wax or investment casting. Gem Guides Book Company.
• Türe, A. (2011). Dünya kuyumculuk tarihi-1 eski çağlardan orta çağa. İstanbul Kuyumcular Odası Yayınları.
• Vıtıello, L. (1995). Modern teknik ve pratik kuyumculuk. M.E.B. yayınevi.
• World Gold Council (2000). Altın takı üretim teknik el kitabı. İstanbul Kuyumcular Odası.
• 25 Ayar.com (2018, Aralık 20). Mücevher ve takıda mum model yapım eğitimi. Mahreç Sanatevi. https://25ayar.com/sektorel/mucevher-ve-takida-mum-model-yapim-egitimi
• Kaynak Atölyeler
• Kreatif Takı (2009). Kuyumcukent. İstanbul.
• Nil Döküm (2009). Kuyumcukent. İstanbul.