KÜRESEL RİSKLER VE FIRSATLAR BAĞLAMINDA ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 4, 2105 - 2118, 30.12.2022

İlhan Güllü

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1211887

Öz

Çok uluslu şirketler, uluslararası üretim, ticaret ve finansal akımların serbestleşmesi sürecinin temel aktörleridir. Çok uluslu şirketler bazı ülkelerin gayri safi yurtiçi hasılalarından fazla yıllık ticaret hacmi, hükümetleri, uluslararası kuruluşları etkileyebilme kapasiteleri olan devasa yapılardır. Küresel ölçekteki riskleri bertaraf etmek ve fırsatları yakalayabilmek konusunda yüksek kabiliyetler sergilemektedirler. Ancak çok uluslu şirketlerin çıkarlarının yerel, bölgesel ve küresel değerlerle çatışması söz konusu olabilmektedir. Öte yandan çok uluslu şirketlerin, milyarlarla ifade edilen dünya nüfusuna karşılık hissedar veya diğer çıkar gruplarından oluşan küçük bir azınlık tarafından yönetiliyor olması, söz konusu örgütlerin küresel riskleri bertaraf etme ve fırsatları yakalama konusundaki yetkinliklerinin sorgulanmasına neden olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çok uluslu şirketler, Küreselleşme, Çok uluslu şirketler, Küreselleşme, Doğrudan yabancı yatırımlar, Serbest ticaret

AN ANALYSIS OF MULTI-NATIONAL COMPANIES IN THE CONTEXT OF GLOBAL RISKS AND OPPORTUNITIES

Öz

Multinational companies are the main actors of the liberalization process of international production, trade and financial flows. Multinational companies are enormous structures that have annual trade volume more than the gross domestic product of some countries and have the capacity to influence governments and international organizations. They exhibit high abilities in eliminating risks on a global scale and seizing opportunities. However, the interests of multinational companies may conflict with local, regional and global values. On the other hand, the fact that multinational companies are managed by a small minority of shareholders or other interest groups against the world population of billions causes the competencies of these organizations to eliminate global risks and seize opportunities.

Anahtar Kelimeler

Multinational companies, Globalization, Direct foreign investment, Free trade

Kaynakça

• Alpugan, O. (1998). Küçük isletmeler kavrami, kurulusu ve yönetimi. PER Yayınları, Özgün Matbaacılık, Ankara.
• Arıkan, D. (2006). Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımları. Arıkan Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Bauraind, B. & Keirsbilck, V.L. (2020). Reglementer le pouvoir des multinationales. le 01.03.2020, https://gresea.be/Reglementer-le-pouvoir-des-multinationales, Erişim: 27.11.2022.
• Buıgues, P.A. & Lacoste, D. (2022). Quelles stratégies pour les entreprises face aux risques géopolitiques?. july 2021, https://www.telos-eu.com/fr/economie/quelles-strategies-pour-les-entreprises- face-aux-r.html, Erişim:11.12.2022.
• Çelik, K. (2008). Uluslararası iktisat, Murathan Yayınevi, 4. Baskı, Trabzon.
• Gaston-Breton, T. (2010). 1867 Singer délocalise en ecosse. Les Ecos, 04.01.2010, Erişim: 27.11.2022.
• Gilpin, R. (2012). Uluslararası ilişkilerin ekonomi politiği, çeviren: Murat Duran, Selçuk Oktay, Kripto, Ankara.
• Mintzberg, H. (1982). Structure et dynamique des organisations, Les Editions d’organisation, Paris.
• Nora, D. (2022). Google, Coca-Cola, General Motors : les vrais maîtres du monde. Le Nouvel Observateur,https://www.nouvelobs.com/le-dossier-de-l-obs/20130313.OBS1713/google-coca-cola- general-motors-les-vrais-maitres-du-monde.html, Erişim: 24.11.2022.
• Özel, İ.T. (2021). İngiliz Doğu Hindistan şirketi. Vadi Yayınları, İstanbul, https://books.google.com.tr/books/about/%C4%B0ngiliz_Do%C4%9Fu_Hindistan_%C5%9Eirketi.html? id=B695EAAAQBAJ&printsec=frontcover&source=kp_read_button&hl=tr&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
• Roy du I.(2011). 7637 maitres du monde controlent %80 de la valeur des entreprses mondiales, 9 septembre 2011, https://basta.media/737-maitres-du-monde-controlent-80, Erişim : 02.12.2022.
• Seyidoğlu, H. (2015). Uluslararası iktisat. Güzem Can Yayınları, 20. Baskı No: 29, İstanbul.
• Tang, J., Wang, W. (2020). Pourquoi les multinationales sont-elles plus productives que les entreprises non multinationales? Données du Canada. Statistique Canada, No 11F0019M au catalogue — No 445.
• Wolf, M. (2022). Why globalization works, New Haven, s.19, Yale University Press 2004.
• Vindt, G. (2022). 1867 : Singer, ou la naissance des multinationales industrielles. Alternatives économiques, 01 Octobre 2018. https://www.alternatives-economiques.fr/1867-singer-naissance- multinationales-industrielles/00086287, Erişim: 27.11.2022.
• Wilson, C. (1954). The History of unilever, cassel, cité par Tugendhat Christophe, idem, p27.