Eğri Çayı’na Deşarj Edilen Endüstriyel Atıksularının Karakterizasyonu ve Kirlilik Yüklerinin Belirlenmesi

Yıl 2014, Cilt: 30 Sayı: 3, 207 - 213, 01.06.2014

Mehmet Çekim Turgay Dere

Öz

Bu çalışmada Adıyaman Organize Sanayi Bölgesi (AOSB) atıksuy u karakteristiği ve Eğri Çayı üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında farklı mevsimlerde kompozit atıksu numuneleri alınarak analiz edilmiştir. İletkenlik, toplam çözünmüş madde ve tuzluluk değerleri Kasım ayında maksimum düze yde tespit edilmiştir. Karışık endüstriyel atıksu ile kirlenmiş Eğri Çayı suyu Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği’ne göre kötü sınıf su kalitesindedir. Yapılan hesaplamalarda hem AOSB atıksuyu hem de Eğri Çayı’nın yoğun kirlilik yüküne sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca AOSB atıksuyu KOİ, BOİ 5 ve TP bakımından da standart değerlerin çok üzerindedir. Bunların yanında toksik sayılabilecek düzeyde ağır metal de bulundurmaktadır ve bu şekli ile AOSB atıksuyu Eğri Çayı, çevre halkı ve Atatürk Baraj Gölü için tehdit edici unsurdur. AOSB atıksuyu ağırlıklı olarak tekstil ve gıda endüstrisinden oluşmaktadır. Bu endüstri atıksularının deşarjı ile ilgili önlemlerin alınmaması durumunda Eğri Çayı su kalitesi, Atatürk Baraj Gölü su kalitesi ve bu ortamların canl ı su ekosistem özelliğini kaybetmesine yol açacaktır.

Anahtar Kelimeler

Endüstriyel kirlenme, akarsu kirliliği, kirlilik yükü, atıksu karakterizasyonu, Atatürk Baraj Gölü

Characterization of Industrial Wastewater Discharged Into Egri Stream and Determination of Pollution Load

Öz

In this study, it was aimed to determine chracterization of Adıyaman Organized Industrial Zone (AOSB)’ s wastewater and its effects on Egri Stream. Withing the context of the study, in different seasons, composite wastewat er sapmles were taken and analyzed. Conductivity, total dissolved substances/solids were maximum in October. Water of Egri Stream polluted by mixed industrial wastewater has a bad status water quality according to Water Quality Management Regulation. In th e calculations, it was determined that both AOSB’s wastewater and Egri Stream have a hevay pollution load. Moreover, AOSB’s wastewater is much higher than the standard rates in terms of KOI, BOI 5 and TP. Apart from these, it also contains heavy metal tha t can be considered as toxic. AOSB’s wastewater is a threatening factor for Egri Stream, local people and Atatürk Dam Lake. AOSB’s wastewater mainly consists of textile and food industry. In case precautions about discharge of these wastewaters are not tak en, it will lead the water quality of Egri Stream and Atatürk Dam Lake to lose their feature of live aquatic ecosystem

Anahtar Kelimeler

Industrial pollution, river pollution, pollution load, wastewater characterization, Atatürk Dam Lake

Kaynakça

• Adıyaman Valiliği, http://www.adiyaman.gov.tr (E.T: 19/02/2014), 2014.
• Alhas, E., Atatürk Baraj Gölü’nde Yaşayan Barbus Türlerindeki Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 2007,
• Alhas, E., Oymak, S.A., Karadede, A.H., Heavy metal concentrations in two barb, Barbus xanthopterus and Barbus rajanorum mystaceus from Atatürk Dam Lake, Environ. Monit, Assess 148; 11–18, 2009.
• Alıcı, M.F., Atatürk Baraj Gölü’nde Adıyaman Şehir Atıksularının Carpio’daki Kullanılarak Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi, Adıyaman, 2012. Cyprinus Bazı Biyokimyasal Parametrelerin
• Atıcı, T., Ahıska, S., Ankara Çayı Kirliliği ve Algleri, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 18(1):51-59, 2005.
• Atıcı, T., Sakarya Nehri Kirliliği ve Algler, Ekoloji Çevre Dergisi, 24, 28-32, 1997.
• Aydın, Y., Elazığ İli Kentsel Atık Sularında Organik Kirlilik Yükünün Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ, 2009.
• Başıbüyük, M., Biological Treatment Of A Simulated Textile Birmingham, England, 1998. PhD. Thesis University of
• Birgul, A., Solmaz, K.A.S., Tekstil Endüstrisi Atıksuları Üzerinde İleri Oksidasyon ve Kimyasal Arıtma Prosesleri Kullanılarak KOI ve Renk Gideriminin Araştırılması. Ekoloji, 16 (62): 72-80, 2007.
• BSTB, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Organize Sanayi Bölgeleri Hizmetleri, http://www.sanayi.gov.tr (E.T: 15/02/2014), 2014.
• Duman, E., Çelik, A., Atatürk Baraj Gölü Bozova Bölgesi’nde Avlanan Balıklar ve Verimlilikleri, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 18(1-2): 65-69, 2001.
• Egemen, Ö., Çevre ve Su Kirliliği. Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Fak. Yayınları No: 42, 1999.
• Fırat, Ö., Kargin, F., Individual and combined effects of heavy metals on serum biochemistry of Nile Tilapia Oreochromis niloticus, Arch. Environ. Contam. Toxicol, 58; 151-157, 2010.
• Gümrükçüoğlu, M., Baştürk, O., Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Belirlenmesi, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi KTÜ, 2007. Nehri Kirlilik Yükünün
• Jordao, C.P., Pereira, J.C., Brune, W., Pereira, J.L., Braathen, P.C., Heavy Metal Dispersion from Industrial Wastes in the Vale Do Aço, Minas Gerais, Brazil, Environmental Technology, 17(5): 489-500, 1996.
• Kaçan, E., Ülkü, G., Gümüşçay ve Çürüksu Çayları’nın Denizli Sınırları İçinde Büyük Menderes Nehri’ne Verdiği Kirlilik Yüklerinin Saptanması, Ekoloji dergisi, 22(87), 24-34, 2013.
• Karadede, H., Oymak, S.A., Ünlü, E., Heavy metals in mullet, Liza abu, and catfish, Silurus triostegus, from the Atatürk International, 30, 183–188, 2004. (Euphrates), Environment Göl ve Havzalarında Su Kalitesi Araştırmaları, In: Kars O (ed). Çevre’89- Beşinci Bilimsel ve Teknik Çevre Kongresi, Adana, 547-567, 1989.
• Okur, N., Çengel, M., Katkat, V., Uçkan, H.S., Kirlenme sürecindeki İznik Göl suyu ile sulanan tarım topraklarında mikrobiyolojik aktivitenin değişimi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38: 119-126, 2001.
• Öner, Ö., Çelik, A., Gediz Nehri Aşağı Gediz Havzası'ndan Alınan Su ve Sediment Örneklerinde Bazı Kirlilik Parametrelerinin İncelenmesi, Ekoloji Çevre Dergisi, 20, 78, 48-52, 2011.
• Öztürk, İ., Timur, H., Koşkan, U., Atıksu Arıtımının Esasları, Çevre ve Orman Bakanlığı, 459s, 2005.
• Polat, M., Akarsu ve Göllerde İzlenen Fiziksel ve Kimyasal Parametreler, DSI Genel Müdürlüğü Seminer Notları, Ankara, 1997.
• SKKY, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete, Sayı: 25687, Ankara, 2004.
• Sarıkaya, H.Z., Meriç, S., Yılmaz, E., Toröz, İ., Organize Sanayi Bölgelerinde Arıtma Tesisi Maliyet Tahmini ve Katılım Paylarının Belirlenmesi, Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi, 6(3), 43-51, 1996.
• Solak, N.C., Barlas, M., Papuçcu, K., Akçay’ın (Büyük Menderes-Muğla) Bacillariophyta dısındaki epilitik algleri, Ekoloji Dergisi, 16 (62):16-22, 2007.
• Şahinöz, E., Atatürk Baraj Gölü’nde Su Kalitesinin Tespiti ve Su Ürünleri Açısından Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 2001.
• Toroğlu, E., Toroğlu, S., Alaeddinoğlu, F., Aksu Çayı’nda (Kahraman Maraş) Akarsu Kirliliği, Coğrafi Bilimler Dergisi, 4 (1): 93-103, 2006.
• Tünay, O., Endüstriyel Kirlenme Kontrolü, İTÜ. İnş. Fak. Matbaası, İstanbul, 1996.
• Ünlü, A., Hasar, H., İpek, U., Elazığ Organize Sanayi Bölgesi Atık Sularının Karakterizasyonu, I.Kayseri Atıksu Sempozyumu, 1998.
• Ünlü, A., Tunç, M.S., Evsel Atıksu Deşarjı Öncesinde ve Sonrasında Kehli Deresi’nin Su Kalitesi Değişiminin İncelenmesi, İtüdergisi/E Su Kirlenmesi Kontrolü, 17(2): 65-75, 2007. 31. YSKYY, Yüzeysel Su Yönetmeliği, Resmi Gazete, Sayı: 28483, Ankara, 2010. Kalitesi Yönetimi
• Yonsel, F., Bilgin, C., Gülsen, C., İstinye Deresinin İstanbul Boğazına Taşıdığı Kirlilik, UKMK-IV Bildiri Kitabı, (2)769-774, 2000.