Konya kentinin planlama tarihi ve mekânsal gelişimi

Yıl 2012, Cilt: 28 Sayı: 4, 343 - 350, 01.08.2012

Mahmut Serhat Yenice

Öz

Bu araştırmanın amacı; Konya kentinin mekânsal ve işlevsel gelişim sürecini yönlendiren kent planlarının tarihsel bir bakış açısı ile değerlendirilmesidir. Araştırma; Konya kentinin fiziksel gelişim ve de ğişim sürecine ilişkin yazılı kaynakların mekân boyutunda ayrıntıda irdelenmesine ve hâlihazır haritalar, imar planları ve açıklama raporlarından oluşan görsel materyallerin karşılaştırmalı değerlendirilmesine dayanan bir metodolojik kurgu içinde ele alınm ıştır. Yapılan irdelemeler sonunda; Konya kentinin 1940’lı yıllarda başlayan kapsamlı ve bütüncül planlama geleneğinin, 1960’lı yılların sonundan itibaren yerini sanayi gelişimi ve göç sonucu ortaya çıkan barınma alanı ihtiyacına çözüm arayan parçacıl konu t ve sanayi alanları planlamasına bıraktığı tespit edilmiştir. 1980’lerden günümüze kadar olan süreç ise planlama yaklaşımı açısından bir çelişkiler dönemini yansıtmaktadır. Nitekim bu süreç içerisinde ilk üst ölçekli plan deneyimlerinin adımları atılırken ; kentin mekânsal gelişiminin çoğu zaman üst ölçekli plan kararları ile çelişen imar afları ve kentsel dönüşüm projeleri ile yönlendirildiği belirlenmiştircisions.

Anahtar Kelimeler

Arazi kullanımı, imar planı

Planning history and spatial development of Konya city

Öz

The aim of this study is to assess the city plans guiding spatial and functional development process of Konya city with historical point of view. The study is discussed in a methodological framework which ba sed on comparative assessment of visual materials. These materials are consist of land use maps, development plans and planning reports of the Konya city. In the wake of these discussions, three climaxes were brought out in planning history of Konya city. The first one is the comprehensive planning period dating from the mid - 1940s to the end of 1960s. Spatial development of the city in this period was designed for the whole of the city, guided with plans. Industrialization and migration due to rapid urbaniz ation period is the second climax. In this period, effect of which lasted up to 1980s, segmental planning approach, which searches out a solution for increasing housing and industrial area needs, superseded comprehensive plan works. The last one is period of contradictions in terms of planning approach. In this period starting from 1980s, although macro - plan works were conducted, spatial development of the city were determined to have been directed mostly with urban renewal projects and reconstruction amnes ties, also contradicting with macro plan decisions.

Anahtar Kelimeler

land use, development plan, planning process, spatial development

Kaynakça

• Tapan, M., 75. Yılda Değişen Kent ve Mimarlık, Yıldız Sey (Ed.) İstanbul’un Kentsel Planlamasının Tarihsel Gelişimi ve Planlama Eylemleri, s.75-88. Tarih Vakfı Yayını, İstanbul, 1998.
• Tekeli, İ., 75. Yılda Değişen Kent ve Mimarlık, Yıldız Sey (Ed.) Türkiye’de Cumhuriyet Döneminde Kentsel Gelişme ve Kent Planlaması, s.1-24. Tarih Vakfı Yayını, İstanbul, 1998.
• Denel, S., Batılılaşma Sürecinde Tasarım ve Dış Mekânlarda Değişim ve Nedenleri, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları, Ankara, 1982.
• Aktüre, S., Osmanlı Devleti’nde Taşra Kentlerindeki Değişimler, Türkiye Ansiklopedisi, c.4, s.891-904,