İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASINDA İŞLEM GÖREN ŞİRKETLERİN BAĞIMSIZ DENETİMİNDE 5 BÜYÜK DENETİM FİRMASININ PAYI

Yıl 2002, Sayı: 18, 1 - 16, 31.12.2002

Türkan Önder

Öz

Denetim firmasının büyüklüğünün denetim kalitesi ile ilişkili olmadı­ğı, dolayısıyla denetim firması seçiminde gereksiz bir faktör olduğu görüşü­ne karşı, DeAngelo (1981 ), teorik olarak denetim kalitesinin, denetim fir­ması büyüklüğünden bağımsız olmadığını öne sürmektedir. Bu görüşe göre, daha fazla müşterisi bulunan denetim firmaları, bir müşteride buldukları hatayı rapor etmemekle daha fazla kaybedeceklerdir; zira bu olay açığa çı­karılırsa denetim firmasının şöhreti etkilenecek ve müşteri sayılarında azal­ma olabilecektir. Dolayısıyla müşteri sayısı denetim kalitesi için bir ipotek oluşturmaktadır. Müşteri sayısı fazla ve tek bir müşterinin toplam denetim gelirleri içindeki payı az olan büyük denetim şirketleri daha bağımsız ola­caklar dolayısı ile denetim kalitesi de daha yüksek olacaktır. 

Bu çalışmanın amacı, 5 büyükler olarak adlandırılan uluslararası şir­ketlerin kaliteyi temsil ettiği varsayımından hareket ederek, İMKB 'daki de­netim kalitesini araştırmaktır. Bu amaçla yapılan araştırma sonucuna göre, 1998 ve 1999 senelerinde İMKB 'de toplam şirketlerin %42 'si ve %48 'i 5 büyük olarak tanımladığımız uluslararası denetim firmaları tarafından de­netlenmiştir. Ayrıca mali sektör ve sınai sektör bazındaki analizde ise, mali sektör şirketlerinin 1998'de %60'ı ve 1999 senesinde ise %67'si yine 5 bü­yükler tarafından denetlenmiştir. Bu tesbitlere göre İMKB'de denetim kali­tesinin düşük olduğunu söyleyemeyiz. 

Anahtar Kelimeler

menkul kıymetler, denetim firması

Kaynakça

• Arens, A.A. ve J.K.Loebbecke. (1997), Auditing: An Integrated Approach, Prentice Hali. 7. baskı. Datar, S., G.A. Feltham, ve J.S.Hughes. (1991), 'The Role of Audits and Audit Quality in Valuing New Issues', Journal of Accounting and Economics 14(March): 3-49
• Davidson,R. ve D.Neu.(1993), 'A Note on The Association Between Audit Size and Audit Quality in Valuing New Issues', Contemporary Accounting Research 9 (Spring): 479-488.
• DeAngelo, L. (1981), 'Auditor Size and Audit Quality', Journal of Accounting and Economics 3 (December): 183-199. Ergun, Ülkü. ( 1999), 'Bağımsız Denetimde Kalitenin Önemi ve Sermaye Piyasası Kanunu Kapsamında Faaliyet Gösteren Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Görünümü', Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 1 (Ni­san) : 157-175.
• Firth, M ve A. Smith.(1995), 'Auditor Quality, Corporate Risk, and The Valuation of New Issues', Review of Quantitave Finance and Accounting 5: 241-251 .
• Simunic, D. ve M. Stein.(1987), 'Product Differentiation in Auditing: A Study of Auditor Choice in The Market for Unseasoned New Issues' Canadian Certified General Accountants' Research Foundation.
• Titiman, S. ve B. Trueman. (1986), 'Information Quality and The Valuation of New Issues', Journal of Accounting and Economics 8(June): 159-172.