STRATEJİK YÖNETİMDE DIŞ ÇEVRE ANALİZİ: KOBİ’LER VE BÜYÜK İŞLETMELER ARASINDA BİR KARŞILAŞTIRMA

Yıl 2011, Sayı: 38, 119 - 136, 14.05.2015

Sema Yiğit Alperen Yiğit

Öz

Bu çalışmada dış çevre unsurlarının farklı büyüklükteki firmalar üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, gıda sektörü ele alınmış ve İSO’nun 2009 verilerine göre açıkladığı ilk 1000 işletme içinde yer alan gıda firmaları ile KOBİ niteliğindeki gıda firmaları arasında karşılaştırma yapılmıştır. Yapılan istatistiksel analiz sonucu politik, ekonomik, sosyokültürel, demografik, teknolojik ve uluslararası çevre faktörlerinin etkisinin işletme büyüklüğüne göre değiştiği; yasal ve doğal çevre unsurlarının etkisinin ise değişmediği tespit edilmiştir. Rekabet çevresi unsurlarında olası rakiplerin tehdidi, ikame malların tehdidi, tedarikçilerin pazarlık gücü ve müşterilerin pazarlık gücünün işletme büyüklüğüne göre farklılık gösterdiği; rakipler arası rekabetin şiddetinin ise farklılık göstermediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Dış çevre analizi, Gıda sektörü

Kaynakça

• ALBANESE, Robert; (1988), Management, Ohio: South Western Publishing.
• ALPUGAN, Oktay; (1996), İşletme Bilimine Giriş, Trabzon: Derya Kitabevi.
• ARAS, Güler; (2007), “Basel II Sürecinde KOBİ’ler İçin Yol Haritası”, Deloitte CEO/CFO Serisi (Temmuz), http://www.deloitte.com/dtt/cda/doc/content/turkeytr_ceo_Basel2KOB iler_250707.pdf , Erişim Tarihi:25.12.2011. İnternet Adresi:
• BARNEY, Jay B.; (1997), Gaining and Sustaining Competitive Advantage, New York: Addison- Westley Company.
• BULU, Melih; İ. Hakkı ERASLAN ve Mehmet BARCA; (2007), “Türk Gıda Sektörünün Uluslararası Rekabetçilik Düzeyinin Analizi”, Afyon Ko- catepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 9 (1), ss. 311–335.
• ÇOPUR, Utku; Senem YONAK ve Ayşegül ŞENKOYUNCU; (2010), “Gıda Güvenliği ve Denetim Sistemi”, Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11–15 Ocak 2010, Ankara: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, ss.1127–1137, İnternet Adresi: http://www.zmo.org.tr/ resim- ler/ekler/6bf16f1f0372a63_ek.pdf, Erişim Tarihi: 30.09.2010.
• DİNÇER, Ömer; (1998), Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, İstanbul: Beta Yayınevi.
• DİNÇER, Ömer; (2003), Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, Altıncı Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.
• GLUECK, William F.; (1980), Business Policy and Strategic Management, New York: Mc-Graw Hill.
• GÜÇLÜ, Nezehat; (2003), “Stratejik Yönetim”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (2), ss. 61–85.
• HARRISON, Jeffrey S. and Caron H. JOHN; (1998), Strategic Management of Organizations and Stakeholders, Second Edition, Ohio: South Western College Publishing.
• İSTANBUL SANAYİ ODASI; (2010), “İmalat Sanayinin Temel Göstergeler Açısından Yapısal Analizi”, İnternet Adresi: http://www.iso.org.tr/tr/ documents/yayinlar/imalat_sanayinin_temel.zip, Erişim tarihi: 01.10.2010.
• KARACAOĞLU, Korhan; (2006), “Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Endüstri Temelli ve Kaynak Temelli Bakış Açısı: Kayseri’de Faaliyet Gösteren İmalat Sanayi İşletmeleri İçin Bir Model Önerisi”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• LUFFMAN, George; Edward LEA; Stuart SANDERSON and Brian KENNY; (2004), Strategic Management: An Analytical Introduction, Oxford: Blackwell Business.
• PLESHKO, Larry and Inge NICKERSON; (2007), “Strategic Comparisons Of Very Large Firms To Smaller Firms In A Financial Service Industry”, Academy of Strategic Management Journal, 6, pp. 105–116.
• PORTER, Michael Everett; (1998), Competitive Advantage Creating and Sustaining Superior Performance With a New Introduction, New York: Free Press.
• PORTER, Michael Everett; (2000), Rekabet Stratejileri; Sektör ve Rakip Analizi Teknikleri, Çev.: Gülen ULUBİLGEN, İstanbul: Sistem Ya- yınları.
• SARIDAKIS, George; Sukanya SEN-GUPTA; Paul EDWARDS and David J. STOREY; (2008), “The Impact of Enterprise Size on Employment Tribunal Incidence and Outcomes: Evidence from Britain”, British Journal of Industrial Relations, 46, pp. 469–499.
• SCHIFFER, Mirjam and Beatrice WEDER; (2001), Firm Size and the Business Environment: Worldwide Survey Results, Washington: World Bank Publications.
• UTTERBACK, James M.; (1994), Mastering the Dynamics of Innovation, Boston: Harvard Business School Press.
• ÜLGEN, Hayri ve Kadri MİRZE; (2004), İşletmelerde Stratejik Yönetim, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• TORNATZKY, Louis G. and Mitchell FLEISCHER; (1990), The Process of Technological Innovation, Lexington: Lexington Books.
• TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, “Veritabanları”, İnternet Adresi: http://www.tuik.gov.tr/, Erişim Tarihi, 23.01.2012.
• TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ, “Sanayi Kapasite Raporu İstatistikleri”, İnternet Adresi: http://www.tobb.org.tr/BilgiHizmetleri/ Sayfalar/SanayiVeritabani.aspx, Erişim tarihi: 18.01.2012.