PROBLEMS ENCOUNTERED BY WOMEN IN WORK LIFE: A RESEARCH ON FEMALE TEACHERS WORKING IN KAYSERİ

Yıl 2021, Sayı: 59, 141 - 176, 31.08.2021

Fatmanur Aksöz Müzeyyen Eroğlu Durkal

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.801617

Cited By: 6

Öz

Working and earning income are among the basic human rights for women as well as for men. However, starting from the employment phase, women are at a disadvantage compared to men and are exposed to various problems in their working lives. While women struggle with problems such as inequality of opportunity, discrimination based on gender, psychological and sexual harassment, they also try to balance their working life and family life and take on their domestic responsibilities. This study was carried out on 510 female teachers working in public schools in Melikgazi District of Kayseri Province. A questionnaire was applied to the participants by face to face interview method. The results were analyzed in the SPSS program. As a result of the analysis of the obtained data, the problems faced by women in working and family life were embodied and the differences of these problems according to the demographic characteristics of the women participating in the research were determined. According to the results obtained as a result of the research, it was determined that working women are satisfied with their job and like to work, but their main problem is to establish the workfamily balance. It was concluded that the difficulties of working women in establishing a work-family balance stemmed from the high responsibilities at home. In addition, as a result of the research, the problems of women working with gender discrimination, family life problems and economic problems were determined, but no conclusion about the problems related to harassment and the opinions of women on this issue could not be reached.

Anahtar Kelimeler

Public, Women Teachers, Kayseri, Woman, Woman in Working Life

ÇALIŞMA HAYATINDA KADINLARIN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR: KAYSERİ İLİNDE ÇALIŞAN KADIN ÖĞRETMENLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Çalışmak ve gelir elde etmek, erkekler için olduğu kadar kadınlar için de temel insan haklarındandır. Ancak, kadınlar işe giriş aşamasından başlayarak erkeklere nazaran dezavantajlı durumda olmakta ve çalışma hayatlarında çeşitli sorunlara maruz kalmaktadırlar. Kadınlar bir yandan fırsat eşitsizliği, toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık, psikolojik ve cinsel taciz gibi sorunlar ile mücadele ederken aynı zamanda da çalışma hayatı ile aile hayatını dengede yürütmeye çalışmakta ve ev içi sorumluluklarını üstlenmektedir. Bu araştırma, Kayseri İli Melikgazi İlçesi'nde devlet okullarında görev yapan 510 kadın öğretmen üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara yüz yüze görüşme yöntemi ile anket uygulanmıştır. Sonuçlar SPSS programında analiz edilmiştir. Elde edilen verilerin analizleri sonucunda, kadınların çalışma ve aile yaşamında karşılaştıkları sorunlar somutlaştırılmış ve bu sorunların araştırmaya katılan kadınların demografik özelliklerine göre farklılıkları tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan sonuçlara göre çalışan kadınların işlerinden memnun oldukları ve çalışmayı sevdikleri ancak, temel sorunlarının iş-aile dengesini kurmak olduğu tespit edilmiştir. Çalışan kadınların iş-aile dengesini kurmakta zorlanmalarının, evdeki sorumluluklarının fazla olmasından kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, araştırma sonucunda çalışan kadınların cinsiyet ayrımcılığıyla ilgili sorunları, aile hayatıyla ilgili sorunları ve ekonomik sorunları saptanmış ancak, tacizle ilgili sorunları hakkında herhangi bir sonuca ve kadınların bu konudaki düşüncelerine ulaşılamamıştır

Anahtar Kelimeler

Kamu, Kadın Öğretmenler, Kayseri, Kadın, Çalışma Yaşamında Kadın

Kaynakça

• Aktaş, G. (2013). Üretiyorum Öyleyse Varım: Buldan'da Ev Eksenli Çalışan Kadınların Aile ve Toplumsal Yaşamda Görünmeyen Emeği. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 258-267.
• Arslan, M. (2012). İş-aile ve aile-iş çatışmalarının kadın çalışanların iş doyumları üzerindeki etkisi. Birey ve Toplum, 2(3), 99-113.
• Aslan. H. (2016). Ev-eksenli çalışan kadınların sosyal ve ekonomik hayatlarına ilişkin bir saha araştırması: Denizli ili örneği. Fe Dergi, 8(1), 68-90.
• Aşkın, E. Ö. ve Aşkın, U. (2018). Çalışma yaşamında kadına yönelik mobbing: Bankacılık sektöründe bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 9(24), 256-282.
• Aşkın, E. Ö. ve Aşkın, U. (2019). İşgücü Piyasasında Enformel Kadın İşgücü: Ev Eksenli Çalışan Kadınlara Yönelik Bir Araştırma, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (Ek Sayı 1), 977-1001.
• Birleşik Metal İşçileri Sendikası, (2003). Ev-Eksenli Çalışanlar ve Örgütlenmeleri. İstanbul: Birleşik Metal-İş Yayınları, 12-56.
• Büyükyaprak, F. (2015). Çalışan kadın personelin kariyer gelişimi engellerinden cam tavan sendromu: Milli Eğitim Bakanlığı merkez teşkilatı örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çakır, İ. ve Arslan, R. (2018). Türkiye’deki üniversitelerde kadın akademisyenlerin karşılaştıkları sorunlar ve Bartın Üniversitesi’nde çalışan kadın akademisyenler üzerine bir araştırma. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(18), 265-280.
• Çakır, Ö. (2008). Türkiye’de kadının çalışma yaşamından dışlanması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31, 25-47.
• Çarıkçı, İ.H. ve Yavuz, H. (2009). Çalışanlarda mobbing (psikolojik şiddet) algısı: Sağlık sektörü çalışanları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(10), 47-62.
• Çelik, M. ve Akar Şahingöz S. (2018). İş yaşamında cinsiyet ayrımcılığı: Kadın aşçılar örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 370-383.
• Dirik, N. (2016). Türkiye’de kadın istihdamının önündeki engellerin aşılmasında girişimciliğin önemi ve kamu istihdam kurumlarının rolü (Uzmanlık tezi). Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü.
• Doğan, E.T. (2012). Hamile kadınların çalışma yaşamında maruz kaldığı ayrımcı uygulamalar. “İşGüç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(2), 79-98.
• Dursun, S. ve İştar, E. (2014). Kadın çalışanların yaşamış oldukları iş aile yaşamı çatışmasının iş ve yaşam doyumu üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(3), 127-137.
• Ergöl, Ş., Koç, G., Eroğlu, K. ve Taşkın, L. (2012). Türkiye’de kadın araştırma görevlilerinin ev ve iş yaşamlarında karşılaştıkları güçlükler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 43-49.
• Farımaz, P. (2017). Türk Kamu Yönetiminde Kadın Hakları İhlallerini Önlemeye Yönelik Mekanizmalar (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Günsel, A., Köroğlu, S. ve Demirci, L. (2015). Çalışma hayatında kadınların karşılaştıkları sorunlar ve cam tavan algıları: Kadın öğretmenler üzerinde bir araştırma. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 1(1), 71-112.
• Hüseyinli, N. ve Hüseyinli, T. (2016). Çocuk bakımının kadın işgücü üzerindeki etkileri ve hukuki düzenlemeler. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 34, 108-137.
• ILO. (2020, Ekim 05). Cinsiyete Dayalı Ücret Farkının Ölçümü: Türkiye Uygulaması Raporu. Erişim adresi https://www.ilo.org/ankara/news/WCMS_757032/lang--tr/index.htm
• İlkkaracan Ajas, İ. (2016). Ekonomik haklarımız var, kadının insan hakları yeni çözümler derneği. Erişim adresi https://www.kadinininsanhaklari.org/wp-content/uploads/2018/08/EkonomikWeb-yeni.pdf
• Karabıyık, İ. (2012). Türkiye’de çalışma hayatında kadın istihdamı. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 32(1), 231-260.
• Karakaya, H. (2018). Görünmez emek ve ev kadınları. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 73-94.
• Karasar, N. (1994). Bilimsel araştırma yöntemi (5. Basım). Ankara: 3A Araştırma ve Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Kaya, C. (2009). Çalışma yaşamında kadın işgücü sorunları ve örgütlenme eğilimleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kılıç, D. ve Öztürk, S. (2014). Türkiye’de kadınların işgücüne katılımı önündeki engeller ve çözüm yolları: Bir ampirik uygulama. Amme İdaresi Dergisi, 47(1), 107-130.
• Kocacık, F. ve Gökkaya, V. B. (2005). Türkiye’de çalışan kadınlar ve sorunları. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 195-219.
• Küçük, M. (2015). Çalışma hayatında kadınlar ve karşılaştıkları sorunlar: Bir işverene bağlı olarak çalışan emekçi kadınlara ilişkin bir araştırma. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-17.
• Loockwood, N. (2004). Domestic and international perpectives. HR Magazine, 1-10.
• Önder, N. (2013). Türkiye’de kadın işgücünün görünümü. ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, 1(1), 35-61.
• Öz, H. (2019). İşyerinde cinsel taciz ile iş doyumu ve işten ayrılma niyeti ilişkilerinin otellerde kadın mutfak çalışanları üzerinde incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdevecioğlu, M. ve Doruk, N. Ç. (2009). Organizasyonlarda iş-aile ve aile-iş çatışmalarının çalışanların iş ve yaşam tatminleri üzerindeki etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33, 69-99.
• Ryan, Michelle K. ve S. Alexander Haslam (2005). The Glass Cliff: Evidence that Women are Over-Represented in Precarious Leadership, British Journal of Management, 16 (2), 81- 90.
• Sarmaşık, Ş. (2009). İşyerinde cinsel taciz algılaması ve yönetim ilişkilerine etkisi hakkında bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Solmuş, T. (2005). İş yaşamında travmalar: Cinsel taciz ve duygusal zorbalık/taciz (mobbing). “İş,Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7(2), 1-14.
• Susam, R. (2013). Özel sektörde çalışan kadınların sorunları: Erzurum ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şalvarcı Türeli, N. ve Dolmacı, N. (2013). İş yaşamında kadın çalışana yönelik ayrımcı bakış açısı ve mobbing üzerine ampirik bir çalışma. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 84-104.
• Tatlı, H. ve Koç, B. (2017). Çalışan kadın bakış açısıyla kadınların iş ve aile yaşamında karşılaştığı sorunlar hakkında bir uygulama. İktisadiyat, 1(1), 145-170.
• Turunç, Ö. ve Erkuş, A. (2010). İş-aile yaşam çatışmasının iş tatmini ve örgütsel bağlılık üzerine etkileri: İş stresinin aracılık rolü. Selçuk ÜniversitesiSosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(19), 415-440.
• Urhan, B. (2011). “Türkiye'de Kriz, Kadın Emeği, Hükümet Söylem ve Politikaları”. İsmail Şiriner ve diğerleri (Ed.), Political Economy, Chrisis & Development, Ijopec Publication, London, ss. 315-331.
• Üçyıldız, U. H. (2017). Kadın çalışanların cam tavan sendromu algılamaları: Ege bölgesinde faaliyet gösteren seyahat acentalarında bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldız, S., Alhas, F., Sakal, Ö. ve Yıldız, H. (2016). “Cam Uçurum: Kadın Yöneticiler Cam Tavanı Ne Zaman Aşar?”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71 (4), 1119-1146.
• Yıldız, S. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme sorunu: Nicel ve nitel paradigmalardan örnekleme kuramına bütüncül bir bakış. Kesit Akademi Dergisi, 3(11), 421-442.
• Yılmaz, A., Bozkurt, Y., ve İzci, F. (2008). Kamu örgütlerinde çalışan kadın iş görenlerin çalışma yaşamlarında karşılaştıkları sorunlar üzerine bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 89-114.
• Yılmaz, T. (2013). Kadın ve erkek eğitim yöneticilerinin cam tavan sendromuna ilişkin algıları istanbul ili örneği araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.