Dealing with Fake News and Internet Fact-Checking Platforms

Yıl 2019, , 663 - 682, 21.01.2019

Nurhan Kavaklı

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.453398

Cited By: 14

Öz

In today’s social and political life, false news and its consequences have risen to a
position that is becoming more and more influential. According to many, individuals
are easily getting lost in an age called as a post-truth period in which ‘truth’ has been
lost its importance or value. The two most important events given as examples for
this situation are the last US Presidential election won by Donald Trump and the
Brexit referendum that resulted in the UK’s exit from the European Union in 2016.
Among the discussions in this framework, the relation of the growing effect of the
false news to the entrance of internet and the social media in our lives, holds an
important place. In this concept, this study aims to focus on the ways to deal with
false news spreading especially through social media by relating it to the journalistic
practices. In this direction, it aims to focus on the internet fact-checking sites which
play an important role in fighting fake news. In the light of the debates regarding
the issue in international and national literature, the position of the internet factchecking sites, the potential of them to fight against to false news are examined.

Anahtar Kelimeler

Fake news, Fact-checking Sites, Social Media, Post-truth, Citizen Journalism, Media Literacy

Yalan Haberle Mücadele ve İnternet Teyit/Doğrulama Platformları

Öz

Günümüzün toplumsal ve siyasal yaşamında, yalan/sahte haber ve yol açtığı
olumsuz sonuçlar etkisini daha da fazla hissettiren bir düzeye yükselmiştir. İçinde
bulunduğumuz zamanı post-truth bir dönem olarak adlandıran birçoklarına göre,
bireyler ‘gerçeğin’ değerini yitirdiği bu çağda yolunu çok daha kolay kaybedebilir
hale gelmiştir. 2016 yılında Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden çıkmasıyla
sonuçlanan Brexit referandumu ile Donald Trump’ın kazandığı son Amerika
Birleşik Devletleri (ABD) Başkanlık seçimi sürecinde yaşananlar bu duruma verilen
örneklerden ikisini oluşturmaktadır. Konuya ilişkin yapılan tartışmalar içinde,
yalan haberin artan etkisi ile internetin ve özellikle de sosyal medyanın hayatımıza
girişi arasında güçlü bir bağ olduğu ileri sürülmektedir. Bu noktadan hareketle, bu
çalışma sosyal medya üzerinden yayılan yalan haberle mücadele yöntemlerini, daha
çok gazetecilik pratikleri ile ilişkilendirilerek ele almayı amaçlamaktadır. Amaç
doğrultusunda, yalan haberle mücadeleye ve mücadelede önemli bir rol üstlenen
internet haber teyit/doğrulama platformlarına odaklanılmıştır. Konuya yönelik
ulusal ve uluslararası literatürde yer alan tartışmalar ve yaklaşımlar ışığında,
internet haber teyit/doğrulama platformlarının konumu, önemi ve çözüm üretme
potansiyeli irdelenmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Yalan Haber, Sosyal Medya, Post-truth, Yurttaş Gazeteciliği, Medya Okuryazarlığı, Haber Doğrulama Platformları

Kaynakça

• Alankuş, S. (2008). Yeni Habercilik Arayışları: Hak Odaklı Habercilik, Yurttaş Gazeteciliği, Barış gazeteciliği. Gazeteciliğe Başlarken Okurdan Haber Odasına, İstanbul: IPS Vakfı Yayınları,112-123.
• Allcott, Hunt & Gentskow, M. (2017). Social Media and Fake News in the 2016 Election, Journal of Economic Perspectives, 31(2), 211-236.
• Başaran, F. (2010). Yeni İletişim Teknolojileri, Alternatif iletişim Olanakları, Mülkiye, 34:267, 255-270.
• BİLİM KAZANI; https://bilimkazani.org/. Erişim Tarihi: 20. 03.2018.
• Binark, M. (2010). Nefret Söyleminin Yeni Medya Ortamında Dolaşıma Girmesi ve Türetilmesi, (Yayına hazırlayan) Tuğrul Çomu, Yeni Medyada Nefret Söylemi, İstanbul: Kalkedon, 11-53.
• Binark, M. ve Bek Gencel, M. (2010). Eleştirel Medya Okuryazarlığı: Kuramsal Yaklaşımlar ve Uygulamalar, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Brandtzaeg, P. & Folstad, A. (2017). Trust and Distrust in Online Fact-Checking Services, Communication of the ACM, 65-71.
• Burkhardt, J.M. (2017). Combating Fake News in the Digital Age, Library Technology Reports, 53(8). Erişim tarihi: 2.03 2018.
• Cerf, V.G. (2017). Information and Misinformation on the Internet, Communication of the ACM, 60(1), 9.
• Çetin, Ö.(2015). Yeni Medyanın Tahakküm ve Özgürleşim Potansiyeli Bağlamında Hactivizm, (Editör) Filiz Aydoğan. İletişim Çalışmaları, İstanbul: Derin Yayınları, 63-81. Devran, Y. ve Özcan, Ö.F. (2017). Habercilikte Hegemonya Mücadelesi: Yurttaş Gazeteciliği Fırsat mı Tehdit mi?, Global Media Journal TR Edition, 7(14), 150-173.
• Dale, R. (2017). NLP in a Post-truth World, Natural Language Engineering, (23) 2, 319-324. https://www.cambridge.org/core/journals/natural-languageengineering/article/nlp-in-a-posttruth-world/30F3F9949BFF6E5644A63A80 874109A4 Erişim: 15.4.2018.
• Devran, Y. ve Özcan, Ö.F. (2017). Habercilikte Hegemonya Mücadelesi: Yurttaş Gazeteciliği Fırsat mı Tehdit mi? Global Media Journal TR Edition, 7(14), 150- 173.
• Dobbs, M. (2012). The rise of Political Fact Checking: How Reagan Inspried a Journalistic Movement: A Reporter’s Eye View, The New America Foundation. https://www.issuelab.org/resources/15318/15318.pdf , Erişim Tarihi: 5.7.2018.
• DOĞRULA ORG.; (https://dogrula.org/ Erişim Tarihi: 20.4.2018.
• DOĞRULUK PAYI; http://www.dogrulukpayi.com/, Erişim Tarihi: 20.1.2018.
• Edson C.T. Jr., Zheng, W.L. & Richard, L. (2018). Defining ‘FakeNews’, Digital Journalism, 6:2, 137-153.
• Ettema, J.S. (1987). Journalism in the ‘Post Factual Age, Critical Studies in Mass Communication, 4 (1), 82-86.
• Flaxman, S., Goel, S. & RAO, J.M. (2016). Filter Bubbles, Echo Chambers, and Online News Consumption, Public Opinion Quarterly, Vol. 80, 298-320.
• Foça, A. M. (2016). Avrupa’da Fact-Checking: Doğrulama Demokrasinin Yeni Bekçisi mi?. 08.12.2016, https://teyit.org/avrupada-fact-checking-dogrulamademokrasinin-yeni-bekcisi-mi/. Erişim: 9.11. 2018.
• Garrett, R. K., Nisbet, C. E., & Lynch, K.E. (2013). Undermining the Corrective Effects of Media-based Political Fact Checking? The Role of Contextual Cues and Naive Theory, Journal of Communication, 63(4), 617–637.
• Gillmor, D. (2004). We the Media: Grassroots Journalism by the People, the US: O’Reilly Media, http://library.uniteddiversity.coop/Media_and_Free_Culture/We_the_ Media.pdf, Erişim: 3.11.2018.
• Gottfried, J. & Shearer, E. (2016). News Use Accross Social Media Platforms, Pew Research Center, http://www.journalism.org/2016/05/26/news-use-across-social-media-platforms-2016/ Erişim Tarihi: 24.2.2018.
• Graves, L. & Cherubini, F. (2016). The Rise of Fact Checkig Sites in Europe, Reuters Institute, University of Oxford. https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/our-research/rise-fact-checking-sites-europe, Erişim Tarihi: 06.07.2018.
• Himma-Kadakas, M. (2017). Alternative Facts and Fake News Entering Journalistic Content Production cycle, Cosmopolitan Civil Societies: An Interdisciplinary Journal, 9(2), 25-41.
• Himma-Kadakas, M. & Palmiste, G. (2018). Expectations and the Actual Performance of Skills in Online Journalism, Journal of Baltic Studies, 1-17. https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/01629778.2018.1479718?needAccess=trueErişim Tarihi: 6.12.2018.
• Haigh, M., Haigh, T. & Kozak, N.I. (2017). Stopping Fake News, Journalism Studies, https://doi.org/10.1080/1461670X.2017.1316681, Erişim Tarihi: 23.06.2018.
• İrvan, S. (2017). Yurttaş Gazeteciliği Nedir? Ne Değildir? Yeni Medya ve Gazetecilik. https://suleymanirvan.blogspot.com/2017/08/yurttas-gazeteciligi-nedirne-degildir.html Erişim: 20.4.2018.
• Işıklar, G. (2017). Yeni Medya ve İnternet: Dolayımlı Sosyal Yaşam, Suat Gezgin Ali E. İralı (Ed.), Yeni Medya Analizleri içinde, İstanbul: Eğitim Kitapevi Yayınları, 99-118.
• Kavaklı, N. (2018). Hate Speech towards Syrian Refugees in Turkish Online Reader Comments”, C. Akrivopoulou (Ed.) Global Perspectives on Human Migration, Asylum, and Security içinde IGI Global, 127-142.
• Korkmaz, A. (2014). Etik Bağlamda Haber Fotoğrafçılığının Manipülasyon ve Propaganda Aracı Olarak Kullanılmasının Değerlendirilmesi, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2 (4), 26-52.
• Kuklinski, J.H., Quirk, J.J., Schweider, D. & Rich, R.F. (2000). Misinformation and the Currency of Democratic Citizenship, Journal of Politics, 62(3), 790–816.
• Lowrey, W. (2017).The Emergence and Development of News Fact-checking Sites, Journalism Studies, 13(8), 376-394.
• Jenkins, H. (2006). Convergence Culture Where Old and New Media Collide, New York: New York University Press.
• Malumatfuruş. (2018). Hakkında. http://www.malumatfurus.org/hakkinda/. Erişim: 3.11.2018
• Martin N. (2017). Journalism, the Pressures of Verification and Notions of Post-truth in Civil society, Cosmopolitian Civil Socities: An Interdisciplinary Journal, p.41-56.
• Nip, J. Y.M. (2006). Exploring the Second Phase of Public Journalism, Journalism Studies, 7(2), 212-236.
• Nyhan, B., & Reifler, J. (2010). When Corrections Fail: The Persistence of Political Misperceptions, Political Behavior, 32, 302–330.
• OXFORD DICTIONARIES; https://en.oxforddictionaries.com/definition/post-truth, Erişim Tarihi: 06.05.2018.
• Pak, C. (2017). News Companies Link Sharing on Twitter as Informative Advertising and Content Signaling, Proceeding of the 2017 CHI Conference Extended Abstracts on Human Factors in Computing Systems, 312-315.
• Perez, S. (2018). Facebook Expands Fact-checking Program, Adopts New Technology for Fighting Fake News, Techcrunch.com. https://techcrunch.com/2018/06/21/facebook-expands-fact-checking-program-adopts-new-technology-for-fighting-fake-news/, Erişim tarihi: 8.11.2018.
• Rubin, V.L., Conroy, N.J. & Chen, Y. (2015). Towards News Verification: Deception Detection Methods for News Discourse, Presentation, HICSS2015, http://works.bepress.com/victoriarubin/6/. Erişim Tarihi: 10.05.2018.
• Saka, E. (2015). Sosyal Medya Üzerinden Haber Doğrulama Süreçleri: Gezi Parkı Direnişi Olaylarına Bir Bakış, (Editörler) Savaş Çoban ve Yasemin İnceoğlu. İnternet ve Sokak, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 257-278.
• Silverman, C. (2016). This Analysis Shows How Fake Election Stories Outperformed Real News on Facebook, Buzzfeed News, November 16. https://www.buzzfeed.com/craigsilverman/viral-fake-election-news-outperformed-real-news-on-facebook?utm_term=.co44JwBXo#.msldRM0Q1 Erişim Tarihi: 22.04. 2018.
• Taşkıran, İ. ve Kırık, A.M. (2016). Gazetecilerin Sosyal Medyayı Haber Kaynağı Olarak Kullanımı: Medya Profesyonellerinin Bakış Açılarını Tespit Etmeye Yönelik bir Araştırma, Intermedia International e-Journal, 3(1), 213-241.
• TEYİT.ORG.; https://teyit.org/. Erişim Tarihi: 12.3.2018.
• Thorson, E. (2016). Belief echoes: The Persistent Effects of Corrected Misinformation, Political Communication, 33:3, 460-480.
• Tokgöz, O. (2015). Temel Gazetecilik, Ankara: İmge Kitabevi.
• Tunç, A. (2010). Medya ve Bilgi Kirliliği, içinde Tarihi Miras ve Beklentiler Arasındaki Türkiye, Ankara: Konrad Adenauer Shiftung, 245-250.
• Uzun, R. (2006). Gazetecilikte Yeni Bir Yönelim: Yurttaş Gazeteciliği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 633-656.
• YALANSAVAR; https://yalansavar.org/ Erişim Tarihi: 12.3.2018.
• Yegen, C. (2018). Doğru Haber Alma Hakkı ve Sosyal Medya Dezenformasyonunu Doğruluk Payı ve Yalansavar ile Tartışmak, Erciyes İletişim Dergisi, 5 (4): 101-121.