Yeni Medya Okuryazarlığı: Yeni Beceriler/Olanaklar/Riskler

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 683 - 700, 21.01.2019

Sibel Karaduman

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.484193

Cited By: 15

Öz

Yeni medya okuryazarlığı dijital yetkinlik ve becerileriyle, sağladığı çevrimiçi
olanaklarla ve taşıdığı risklerle önemli bir tartışma alanıdır. Çünkü günümüz
medya araçlarının mobilizasyonu, akıllı telefonlar aracılığıyla zaman ve mekan
farketmeksizin ağa bağlanma durumu ve kolay erişilebilirlik, yeni medya araçlarını
yaşamımızın merkezine taşımıştır. Yeni iletişim teknolojilerindeki hız ve değişim
özellikle çocuklar ve gençler için yeni olanaklar ve riskler barındırır. Yeni medya
ortamı ve araçları, günümüzde sosyal ilişkileri belirleyen, dönüştüren, biçimlendiren
ve yeni formlar kazandıran sosyal bir role sahiptir. Teknoloji tarafından aracılanmış
iletişim ilişkileri, çevrimiçi davranış ve tutumlar birçok araştırmaya konu olmaktadır.
Sürekli ağda ya da bağlantıda olma durumu, gençlerin sosyal kimlik inşasında
önemli bir yer tuttuğu gibi, içerisinde birçok riski de taşımaktadır. Geleneksel medya
karşısında medya okuryazarı olması gereken birey, günümüzün dijital gelişmeleriyle
yenilenen, değişen çoklu medya mecraları ve üretimleri karşısında çok daha bilinçli
ve eğitimli olmak zorundadır.
Bu bağlamda bilgi ve iletişim teknolojilerindeki yapısal değişim ve dönüşümler
yeni medya okuryazarlığını ve yeni okuryazarlık becerilerini, çevrimiçi olanaklar ve
riskleri tartışmayı gerekli kılmıştır. Bu çalışma, bu kavramlar odağında yeni medya
okuryazarlığı alanına ilişkin bir durum tespiti yapmayı amaçlamaktadır. 21. yüzyılın
dijital yeterlik ve becerilerine sahip, çevrimiçi olanakları maksimum düzeyde
kullanabilen, çevrimiçi risklerin de farkında olup minimum düzeye indirebilen
bireylerin, yeni medya okuryazarlığı eğitimiyle yetişmesi gerekliliği kavramsal
tartışmanın sonucunda ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yeni Medya Okuryazarlığı, Çevrimiçi Olanaklar, Çevrimiçi Riskler

New Media Literacy: New Skills/Opportunities/Risks

Öz

New media literacy presents an significant debate arena with due to digital
competence and skills, online opportunities it provides and risks it carries. This
is because the mobilization of contemporary media, their easily accessible nature
and connecting to the network via mobile phones freely from space and time have
brought new media to the very centre of our lives. Speed and change in the new
media technologies carry new opportunities and risks especially for children and
adolescents. New media environment and tools have a social role that determine,
shape, transform modern social relations. Technologically-mediated communication
relations, online behaviour and attitudes are the subjects of a great deal of research.
Being in the net or connected all the time contains a lot of risks in itself in addition
to important place it occupies in the social identity construction of adolescents. The
individual who needs to be media literate in the face of the traditional media has to be
more conscious and educated in the face of ever-changing multimedia environments
and productions digital transformations have brought about.
In this context, structural changes and transformations in information and
communication technologies have made it essential to discuss new media literacy
and new literacy skills, online opportunities and risks. This study, focusing on these
concepts, aims to detemine the situation of new media literacy field. It has been
asserted at the end of conceptual discussion that today it is obligatory to raise new
media literate individuals who have digital competencies and skills of 21st century,
are able to benefit from online opportunities at the maximum level and are aware of
the risks and reduce them to a minimum level.

Anahtar Kelimeler

New Media Literacy, Online Opportunities, Online Risks

Kaynakça

• Aydoğan A.- Başaran F. (2012), Yeni Medyayı Alternatif Medya Bağlamında Anlamak, (Ed.) Ömer Özer, Alternatif Medya Alternatif Gazetecilik, Konya: Literatürk
• Bilici, E. İ. (2014), Medya Okuryazarlığı ve Eğitimi, Ankara: Nobel, Ankara: Nobel
• Binark M.-Bek Gencel M. (2007). Eleştirel Medya Okuryazarlığı Kuramsal Yaklaşımlar ve Uygulamalar, İstanbul: Kalkedon Yay.
• Binark, M (2014), Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri, (Der.) M. Binark, İstanbul: Ayrıntı
• Buckıngham, D (2007). Digital Media Literacies: rethinking media education in the age of the Internet, Research in Comparative and International Education, Volume 2, Number 1, 43-55.
• Castells M. (2012), Ağ Toplumunda İletişim, İktidar ve Karşı İktidar, (Çev.) Tülin Sepetçi, Yeni Medya Üzerine Kavramlar, Yaklaşımlar ve Uygulamalar, 13-45, Antalya: Akdeniz Üniversitesi İletişim Araştırma ve Uygulama Merkezi
• Çomu, T.- Binark M. (2013). Yeni Medya Ortamlarında Nefret Söylemi, (Ed.) Mahmut Çınar, Medya ve Nefret Söylemi Kavramlar Mecralar Tartışmalar, 199-216, İstanbul:Hrant Dink Vakfı Yayınları
• Doğuş Elem F.(2014). Yeni Medyaya Bir Sosyal- Psikolog Gözünden Bakmak: Sonia Livingstone, , (Der.) M. Çakır Yeni Medyaya Eleştirel Yaklaşımlar, 131-156, İstanbul: Doğu Kitabevi
• Gaines, E. (2010), Media Literacy and Semiotics, New York: Palgrave Macmillan
• Geray H.-Aydoğan A. (2010). Yeni İletişim Teknolojileri ve Etik, (Ed.) B. Çaplı- H. Tuncel, Televizyon Haberciliğinde Etik, 305-321, Ankara: Fersa Matbaacılık
• Hobbs, R. (2010a). Digital and Media Literacy: A Plan of Action, The Aspen Institute Washington, D.C. 20036
• Hobbs, R. (2010b). Dijital Çağda Medya Okuryazarlığını Yeniden Tanımlamak, Çev: Filiz Yıldız, Erciyes İletişim Dergisi, 87-95.
• Jenkins, H., Clinton, K., Purushotma, R., Robison, A., &Weigel, M. (2006). Confronting the Challenges of Participatory Culture: Media Education for the 21st Century, MacArthur Foundation, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED536086.pdf
• Jols T.- Thoman E. (2008). 21. Yüzyıl Okuryazarlığı Medya Okuryazarlığına Genel Bir Bakış Ve Sınıf İçi Etkinlikler, (Çev.) C. Elma-A. Kesten, Ankara: Ekinoks Yayınevi
• Karaduman, S. (2017). Television Broadcastıng In New Medıa Platform And Interactıon, (Ed.) Emrah Doğan-Ercan Geçgin Current Debates In PublıcRelatıons, Cultural & Medıa Studıes,(115-129) Volume 9, IJOPEC Publication
• Kaşıkçı, N.D, Çağıltay K., Karakuş T., Kurşun, E., Ogan, C. (2014). Türkiye ve Avrupa’daki Çocukların İnternet Alışkanlıkları ve Güvenli İnternet Kullanımı, Eğitim ve Bilim, Cilt 39, Sayı 171, 230-243.
• Kellner, D. (2014). Yeni Medya ve Yeni Okuryazarlık: Yeni Binyılda Eğitimin Yeniden Yapılandırılması, (çev. M. Akif Barış), (Der.) M. Çakır, Yeni Medyaya Eleştirel Yaklaşımlar, 413-444, İstanbul: Doğu Kitabevi
• Kellner, D.-Share, J. (2007). Critical Media Literacy, Democracy, and the Reconstruction of Education, (Ed.). D. Macedo ve S. R. Steinberg, Media literacy: A reader, 3-23 New York: Peter Lang
• Livingstone, S. (2008). Internet Literacy: Young People’s Negotiation of New Online Opportunities, (Ed.) Tara McPherson, Digital Youth, Innovation, and the Unexpected.(s.101-122) The John D. And Catherine T. MacArthur Foundation Series on Digital Media and Learning.Cambridge, MA: The MIT Press
• Rogow, F. (2015). Media literacy in early childhood education: Inquiry-based technology integration. (Ed.) C. Donohue, Technology and digital media in the early years: Tools for teaching and learning. (s.91-103) New York, NY: Routledge and Washington, DC: NAEYC.
• Yengin, D. (2012), Yeni Medyaya Eleştirel Bakış, (Ed.) Deniz Yengin, Yeni Medya Ve… 123-133, İstanbul: Anahtar Kitaplar
• http://yenimedya.org.tr/Yeni Medya Çalışmaları II. Ulusal Kongresi(2015)Sonuç Bildirgesi
• http://www.lse.ac.uk/media@lse/research/EUKidsOnline/EU%20Kids%20 II%20(2009-11)/EUKidsExecSummary/TurkeyExecSum.pdf). Erişim Tarihi:03.09.2018 2018
• http://www.cevrimicicocuk.org.tr
• https://www.medyaokuryazarligi.gov.tr/haber_goster.php?Guid=2D81C388-C8B0- 42BB-8E10-82A786472480, “iki yaşın altındaki çocukların dijital ayak izi mevcut”, Eklenme Tarihi:16.08.2018, Erişim Tarihi: 01.09.2018
• https://www.medyaokuryazarligi.gov.tr/haber_goster.php?Guid=31DBEF1D3A0A-45DC-86C5-1A94543A30EC, “Avrupa Konseyinden, dijital dünyada çocuk hakları tavsiye kararı”, Eklenme Tarihi:11.07.2018, Erişim Tarihi: 01.09.2018
• http://www.lse.ac.uk/media-and-communications/assets/documents/research/ eu-kids-online/participant-countries/turkey/TurkeyExecSum.pdf), “Avrupa Çevrimiçi Çocuklar Projesi Özet Bulguları”, Erişim Tarihi:03.09.2018
• Livingstone, S.,Haddon, L., &Ólafsson, K. (2011). Risks and safety on the internet. https://codeweek.eu, Erişim Tarihi: 06.10.2018
• www.medyaokuryazarligi.gov.tr/userfiles/files/MOY%202018%20Ogretim%20 Programi.pdf. Erişim Tarihi: 3 Ekim 2018.
• www.unicef.org.tr, UNICEF Dünya Çocuklarının Durumu 2017, Dijital Bir Dünyada Çocuklar, Erişim tarihi: 30.08.2018