TÜRK SİNEMASINDA KIBRIS TEMALI FİLMLERDE ÖTEKİNİN TEMSİLİNDEKİ DÖNÜŞÜM

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, - , 29.07.2015

Murat Şahin

https://doi.org/10.17680/akademia.87760

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türk sinemasında Kıbrıs temalı filmlerde ötekinin temsilinde ne şekilde bir dönüşümün yaşandığını ortaya koymaktır. Çalışmanın literatür kısmında ilk olarak milliyetçilik, ötekileştirme, popüler milliyetçilik ve popüler milliyetçilik-sinema ilişkisine değinilmiştir. Daha sonra Kıbrıs temalı filmler onar yıllık dönemler halinde Kıbrıs’la ilgili gelişmelere de değinilerek ele alınmıştır. Araştırma amacına ulaşmak için betimleyici analiz yönteminin kullanıldığı araştırmada durum saptama çalışması yapılmıştır. Çalışma evrenini, Türk sinemasında yapılmış olan Kıbrıs temalı filmler oluşturmaktadır. Örneklemi ise amaçlı örneklem yöntemiyle belirlenen On Korkusuz Adam, Önce Vatan, Çamur ve Gölgeler ve Suretler olmak üzere dört film oluşturmaktadır. Çalışmada ele alınan filmlerin, odaklanılan konular, ötekileştirme, milliyetçi temsil ve söylem ve biz/onlar ayrımı üzerinden analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Türk sinemasında yapılmış olan Kıbrıs temalı filmlerde birinci dönemde yapılmış olan filmlerin anlatısında bulunan “çatışmacı” anlayıştan ikinci dönemde yapılmış olan filmlerin anlatısında bulunan “uzlaşmacı” anlayışa doğru bir dönüşüm yaşanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Milliyetçilik; ötekileştirme; Kıbrıs filmleri; Türk sineması

Kaynakça

• Aktürk, A. S. (2010). Çamur’da yakın geçmişle yüzleşme: Uzlaşmak mümkün (mü?). A. D . Topçu (Ed.). Derviş Zaim sineması: Toplumsalın eleştirisinden geleneğin estetiğine yolculuk (s.50-55). Ankara: De-ki Basım Yayıncılık.
• Anderson, B. (2011). Hayali cemaatler (İ. Savaşır, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Arınç, C. (2010). Derviş Zaim’in film coğrafyası: Gölgeler ve Suretlerde Kıbrıs haritası. A . Pay (Ed.). Yönetmen sineması: Derviş Zaim (s.75-88). İstanbul: Küre Yayınları.
• Billig, M. (2002). Banal milliyetçilik. (C. Şişkolar, Çev.). İstanbul: Gelenek Yayınları.
• Bora T. (2003). Türk milliyetçiliği ve kriz: Bayraklar ve rüzgarlar. Birikim, 172, 46-62.
• Bora, T. (2009). Sunuş. T. Bora (Ed.). Modern Türkiye’de siyasi düşünce: Milliyetçilik (s.15-22). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Calhoun, C. (2007). Milliyetçilik. (B. Sütçüoğlu, Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ekicigil, E. (Yapımcı) ve Başaran, T. (Yönetmen). (1964). On Korkusuz Adam. [Film]. Türkiye: Artist Film.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Es Yayınevi.
• Erdengiz, A. (2013). Türk Sinemasında Kıbrıs Filmleri (1959-1974). Erişim: 26 Haziran 2015. http://sinematikyesilcam.com/2013/01/turk-sinemasinda-kibris-filmleri-1959- 1974-2/
• Gellner, E. (1992). Uluslar ve ulusçuluk. (B. Behar ve G. Erdoğan, Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Hall. S. (1998a). Kültürel kimlik ve diaspora. J. Rutherfold (Der). Kimlik. Topluluk, Kültür, Farklılık (s. 173-192). (İ. Sağlamer, Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Hall, S. (1998b). Eski ve yeni kimlikler, eski ve yeni etniklikler. A. D. King (Der). Kültür, küreselleşme ve dünya-sistemi. Kimlik temsilinin çağdaş koşulları (s. 63-96). (G. Seçkin - Ü. H. Yolsal, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Hobsbawm, E. J. (2010a). 1780’den günümüze milletler ve milliyetçilik: “Program, mit, gerçeklik. (O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hobsbawm, E. J. (2010b). Giriş: Gelenekleri icat etmek. Geleneğin icadı. E. Hobsbawm ve T. Ranger (Ed.). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Işık, E. (2006). Milliyetçilik, popüler kültür ve Kurtlar Vadisi, Doğu Batı. 38. 227 -247.
• Kırel, S. (2010). Derviş Zaimler: Senaryo yazarı Derviş Zaim ve yönetmen Derviş Zaim. A. Doğan Topçu (Ed.). Derviş Zaim sineması: Toplumsalın eleştirisinden geleneğin estetiğine yolculuk (s.94-133). Ankara: De-ki Basım Yayıncılık.
• Özgüç, A. (2005). Türlerle Türk sineması. İstanbul: Dünya Yayıncılık.
• Özkırımlı, U. (2009a). Milliyetçilik kuramları: Eleştirel bir bakış. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Özkırımlı, U. (2009b). Türkiye’de gayriresmi ve popüler milliyetçilik. T. Bora (Ed.). Modern Türkiye’de siyasi düşünce: Milliyetçilik (s.706-717). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pamuk, A. (2014). Kimlik ve tarih. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Pay, A. (2010). Derviş Zaim sinemasında kurgu oyunları: Çamur. A. Pay (Ed.). Yönetmen sineması: Derviş Zaim (s.41-56). İstanbul: Küre Yayınları.
• Ryan, M. ve Kellner, D. (2010). Politik kamera. (E.Özsayar, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayıncılık.
• Saydam, B. ve Civan, C. (2010). Derviş Zaim: Karagöz perdesi bir sonsuzluk perdesidir. A. Pay (Ed.). Yönetmen: Derviş Zaim (s.109-122). İstanbul: Küre Yayınevi.
• Sencer, M. (1989). Toplumbilimlerinde yöntem. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Smith, A. D. (2002). Küreselleşme çağında milliyetçilik. (D. Kömürcü, Çev.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Smith, A. D. (2010). Milli kimlik. (B. S. Şener, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Süalp, Z. (2010). Geniş zamanlı tarihin şiiri. A. D. Topçu (Ed.). Derviş Zaim sineması: Toplumsalın eleştirisinden geleneğin estetiğine yolculuk (s.10-25). Ankara: De-ki Basım Yayıncılık.
• Ün, M. (Yapımcı) ve Sağıroğlu, D. (Yön). (1974). Önce Vatan. [Film]. Türkiye: Uğur.
• Weeks, J. (1998). Farklılığın değeri. J. Rutherfold (Der.). Kimlik. Topluluk, Kültür, Farklılık (s. 85-100). (İ. Sağlamer, Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Kitapçılık.
• Yüksel, M. (2010). Çatışmadan uzlaşmaya tehdit ve öteki algısının önemi: Üçüncü taraf olarak Zaim filmleri. A. D. Topçu (Ed.). Derviş Zaim sineması: Toplumsalın eleştirisinden geleneğin estetiğine yolculuk (s.26-38). Ankara: De-ki Basım Yayın.
• Zaim. D. ve Müller, M. (Yapımcı) ve Zaim, D. (Yönetmen). (2003). Çamur. [Film]. Türkiye: DV Film.
• Zaim. D. ve Odabaşı, O. (Yapımcı) ve Zaim, D. (Yönetmen). (2010). Gölgeler ve Suretler. [Film]. Türkiye: Yeşil Film ve Marathon Film.