Sanal Dünya Platformu “Tiktok”: Z Kuşağı Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 517 - 537, 30.07.2024

Seher Karataş , Enderhan Karakoç

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1440628

Öz

Sosyal medya bireylerin hayatında önemli bir yer tutmaktadır. İnsanlar birbirleriyle bağlantı kurmak, çevresinden ve dünyadan haberdar olmak, eğlenmek ve bilgilenmek için sosyal medya platformlarını sıklıkla kullanmaktadır. Toplumun tüm kesimleri arasında popüler bir uygulama olan TikTok da bu platformlardan biridir. Küresel bir platform olan TikTok’ ta kullanıcıların en büyük dilimini ise gençler oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Z kuşağının sosyal medya ve TikTok kullanımının açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Nicel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmada, genel tarama modellerinden tekli tarama modeli kullanılmıştır. Veriler, Konya'da 2006-2010 yılları arasında doğan 387 ortaöğretim öğrencisi ile yüz yüze anket yapılarak toplanmıştır. Araştırma bulguları, WhatsApp'ın katılımcılar arasında ilk tercih edilen sosyal medya platformu olduğunu göstermektedir. Ayrıca, katılımcıların yarısı TikTok kullanmaktadır ve kullanım süresi önceki çalışmalara kıyasla Z kuşağı arasında artmıştır. Katılımcıların yarısının TikTok’ ta video çekmedikleri ortaya çıkan bulgular arasındadır. TikTok videosu çeken katılımcılar ise trend videolardan esinlenerek video çekmekte ve paylaşmaktadır. Araştırmada katılımcıların TikTok videosu çekerken, sosyal medya kullanırken ve TikTok’ ta vakit geçirirken amaçlarının eğlence olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan katılımcıların yarısı TikTok kullanırken TikTok’a güvenmedikleri de araştırmanın ortaya koyduğu sonuçlar arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, TikTok, Z Kuşağı, Kullanım Alışkanlıkları, Ortaöğretim Öğrencileri.

The Virtual World Platform "Tiktok": A Study On Generatıon Z

Öz

Social media has an important place in the lives of individuals. It enables people to connect with each other, to be aware of their environment and the world, to have fun and often use social media platforms to stay informed. TikTok, a popular application among all segments of society, is one of them platforms. In TikTok, a global platform, young people constitute the largest segment of users. In this study, it is aimed to reveal the use of social media and TikTok by Generation Z. In the study employing a quantitative research methodology, a single survey model, one of the general survey models, was utilized. The data were collected via a face-to-face survey of 387 secondary school students born between 2006 and 2010 in Konya. The research findings showed that WhatsApp was the preferred social media platform among the participants. In addition, half of the participants were found to use TikTok and usage among Generation Z has increased compared to previous studies. Furthermore, half of the respondents do not create videos on the platform, preferring instead to share videos inspired by current trends. The research findings indicated that the participants' primary objective was to engage in entertainment-oriented TikTok video creation, social media usage, and TikTok-related activities. It was also found that half of the respondents do not trust TikTok when using TikTok.

Anahtar Kelimeler

Social Media, TikTok, Generation Z, Usage Habits, Secondary School Students.

Kaynakça

• Ardıç, E., & Altun, A. (2017). Dijital Çağın Öğreneni. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 12-30. Article 1.
• Aydin, G. Ç., & Başol, O. (2014). X Ve Y Kuşağı: Çalışmanın Anlamında Bir Değişme Var Mı? Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(4), Article 4. https://doi.org/10.17339/ejovoc.41369
• Bahçeci̇oğlu, E. H. (2023). Popüler Kültür Odağında Sosyal Medyada Akım Trafiği: “TikTok” Örneği. Etkileşim, 12, Article 12. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2023.6.12.228
• Bayramoğlu, G., & Gultekin, F. (2023). Z Kuşağının Sosyal Medya Bağımlılığının Yaşam Doyumu Üzerine Etkisi (The Effects of Socıal Media Addiction of Generatıon Z on Life Satisfaction). Turkuaz Uluslararası Sosyo-Ekonomik Stratejik Araştırmalar Dergisi, 5 (1), 27-53.
• Çalapkulu, Ç., & Sarı, A. (2022). Bireylerin Bağımlı Alışkanlıklarında Sosyal Medya Kullanımı. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(2), 892-914. Article 2. https://doi.org/10.19145/e-gifder.1109284
• Dalaylı, F. (2021). Jenerasyon farklılıkları ve dijital bağımlılık: x ve z kuşağı karşılaştırması,", Y. Adıgüzel ve M. Bostancı (eds.), Dijital iletişimi anlamak II içinde ss.184-205. Palet Yayınları.
• Dhiman, A., & Chaudhary, G. (2022). Onlıne Addictions and Their Repercussions-With Special Reference to Gen Z. International Journal of Early Childhood Special Education, 14(3), 1263-1278. https://doi.org/10.9756/INT-JECSE/V14I3.150
• Doğan, S., & Erkan, İ. (2019). Z Kuşağının Sosyal Medyaya Yönelik Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 14, 146-155. https://doi.org/10.19168/jyasar.633557
• Duygulu, S. (2018). Yeni Medya Teknolojilerinin K-Kuşağının Ebeveynleri İle Olan İletişimine Etkisi. TRT Akademi, 3(6), 632-652. Article 6.
• Gouveia, S., & Chabata, T. T. (2023). Dynamics of Social Media Metrics and Fashion Sub-Culture Among Young South African Tiktok Users. Communitas, 28, 38-52. Scopus. https://doi.org/10.38140/com.v28i.7461
• Hall, E. (2021, Haziran 22). Let’s Talk About Generation Z: Social Media, Activism and Consumerism. https://news.kisspr.com/2021/06/22/lets-talk-about-generation-z-social-media-activism-and-consumerism_24113.html
• Jain, P., & Arakkal, J. (2022).Perceived Popularity of TikTok among Gen-Z. Cardiometry, 896-902. https://doi.org/10.18137/cardiometry.2022.24.896902
• Karahi̇sar, T. (2013). Dijital Nesil, Dijital İletişim ve Dijitalleşen (!) Türkçe. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 4(12), Article 12. https://doi.org/10.5824/1309-1581.2013.3.006.x
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi (23. bs). Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, A. (2022). Z kuşağıyla birlikte dijitalleşen dil üzerine bir inceleme. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanı&İletişim Çalışmaları, 191-202.
• Kayıkçı, M., & Kutluk Bozkurt, A. (2018). Dijital Çağda Z Ve Alpha Kuşağı, Yapay Zeka Uygulamaları ve Turizme Yansımaları. Sosyal Bilimler Metinleri, 01, 54-64.
• Kemp, S. (2022, Ocak 26). Digital 2022: The World’s Favourite Social Media Platforms. DataReportal – Global Digital Insights. https://datareportal.com/reports/digital-2022-favourite-social-platforms
• Kemp, S. (2023a). Digital 2023 July Global Statshot Report—DataReportal – Global Digital Insights. Digital 2023 July Global Statshot Report,. https://datareportal.com/reports/digital-2023-july-global-statshot
• Kemp, S. (2023b). Is social media really dying? DataReportal – Global Digital Insights. https://datareportal.com/reports/digital-2023-deep-dive-the-worlds-top-social-media-platforms
• Kırık, A. M., & Altun, E. (2019). Yeni Medya ve Z Kuşağı İlişkisi Bağlamında Youtube Kids Uygulamasının İçeriksel Analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 111-120. https://doi.org/10.18506/anemon.526344
• Kırık, A. M., & Köyüstü, S. (2018). Z Kuşağı Konusunda Yapılmış Tezlerin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1497-1518. Article 2. https://doi.org/10.19145/e-gifder.443304
• Kizilkaya, Z. Z. (2022). Gençlerin TikTok Kullanım ve Doyumu Üzerine Nitel Bir Araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 231-247. Article 1. https://doi.org/10.18506/anemon.962352
• Loria, K., Lee, S., & York, A. (2023). Here’s which generation you’re part of based on your birth year—And why those distinctions exist | Business Insider India. Business Insider. https://www.businessinsider.in/heres-which-generation-youre-part-of-based-on-your-birth-year-and-why-those-distinctions-exist/articleshow/63369501.cms
• MEB, (Milli Eğitim Bakanlığı). (2024). Milli Eğitim İstatistikleri—Öğrenci Sayısı. https://istatistik.meb.gov.tr/OgrenciSayisi/Index
• Ngo, T. T. A., Le, T. M. T., Nguyen, T., Hieu, Le, T., Giang, Ngo, G. T., & Nguyen, T. D. (2022). The Impact Of Sns Advertisements On Online Purchase Intention Of Generation Z: An Empirical Study Of Tiktok İn Vietnam. Journal Of Asian Finance, Economics And Business, 9(5), 497-506. https://doi.org/10.13106/Jafeb.2022.Vol9.No5.0497.
• Omar, B., & Dequan, W. (2020). Watch, Share or Create: The Influence of Personality Traits and User Motivation on TikTok Mobile Video Usage. International Journal of Interactive Mobile Technologies (iJIM), 14(4), 121-137. https://doi.org/10.3991/ijim.v14i04.12429
• Raphael, R. (2023, Haziran 23). The Rise and Rise of TikTok. https://www.greenbook.org/insights/executive-insights/the-rise-and-rise-of-tiktok
• Sarıoğlu, E. B., & Özgen, E. (2018). Z Kuşağının Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları Üzerine Bir Çalışma. Journal of International Social Research, 11(60), 1067-1081. https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2856
• Schellewald, A. (2021). Communicative Forms on TikTok: Perspectives From Digital Ethnography. International Journal of Communication, 15(0), 1437-1457.Article 0.
• Singh, S., & Blase, M. (2020). Protecting the Vote: How Internet Platforms Are Addressing Election and Voter Suppression-Related Misinformation and Disinformation. New America. https://www.jstor.org/stable/resrep26363
• Soyudoğan, M., & Abdalli̇, R. H. (2023). Sympathizing with Gen-Z: Reflections of Social Media Culture in TikTok. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 22(4), 1113-1136. Article 4. https://doi.org/10.21547/jss.1340168.
• Söğüt, Y., & Öngel, A. (2022). Examination of TikTok Application in the Axis of Uses and Gratifications Approach, User Experience and Entertainment Culture. Erciyes İletişim Dergisi, 9(2), 667-690. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1030922
• Stahl, C. C., & Literat, I. (2023). #GenZ on TikTok: The collective online self-Portrait of the social media generation. Journal of Youth Studies, 26(7), 925-946. https://doi.org/10.1080/13676261.2022.2053671.
• Süer, S., Sezgi̇n, K., & Oral, B. (2017). Z Kuşağındaki Öğrencilerin İnternete İlişkin Algılarının Belirlenmesi: Bir Metafor Çalışması. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(12), 190-203. Article 12.
• Szymkowiak, A., Melović, B., Dabić, M., Jeganathan, K., & Kundi, G. S. (2021). Information technology and Gen Z: The role of teachers, the internet, and technology in the education of young people. Technology in Society, 65, 101565. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2021.101565.
• Tam, M. S. (2022a). Türk TikTokerların İçerik Paylaşım Pratikleri Üzerine Nicel Bir Araştırma. TRT Akademi, 7(14), 182-211. Article 14. https://doi.org/10.37679/trta.1008427.
• Tam, M. S. (2022b). Z Kuşağının TikTok Kullanım Pratikleri ve Motivasyonları. Yeni Medya, 2022(13), 148-167. Article 13. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1163922.
• Tang, L., Omar, S. Z., Bolong, J., & Zawawi, J. W. M. (2021). Influence Of Tiktok Usage Toward Positive Emotion And Relationship. İçinde Breaking The Barriers, Inspiring Tomorrow (ss. 271-280). Che Su Mustaffa, Mohd Khairie Ahmad, Norhafezah Yusof, Mohd Baharudin Mohd Hadza, Nursafwah Tugiman. https://doi.org/10.15405/epsbs.2021.06.02.36
• Taş, H. Y., Demirdöğmez, M., & Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz Olan Z Kuşağının Çalışma Hayatına Muhtemel Etkileri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7, 1031-1048. https://doi.org/10.26466/opus.370345
• TÜİK, (Türkiye İstatistik Kurumu). (2021). Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2021-41132
• Vogels, E., & Gelles-Watnick, R. (2023, Nisan 24). Teens and social media: Key findings from Pew Research Center surveys. Pew Research Center. https://www.pewresearch.org/short-reads/2023/04/24/teens-and-social-media-key-findings-from-pew-research-center-surveys/
• We Are Social. (2022, Ocak 26). Digital 2022: Another Year of Bumper Growth. We Are Social UK. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022-another-year-of-bumper-growth-2/
• We Are Social. (2023). The Changing World of Digital in 2023—We Are Social UK. https://wearesocial.com/uk/blog/2023/01/the-changing-world-of-digital-in-2023/
• Willoughby, L. (2020, Ağustos 2). Meet Gen Z. Who Are They? How Can You Reach Them? https://www.greenbook.org/insights/brand-strategy/meet-gen-z-who-are-they-how-can-you-reach-them
• Yetki̇ner, B., & Öztürk, B. (2020). Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğrencilerinin TikTok Kullanımı. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 215-235. Article 24.
• Yılmaz, D. (2019, Temmuz 22). Yatmadan önce sosyal medya hesaplarını kontrol edenler dikkat! Uzmanlar uyarıyor—Mynet trend. https://www.mynet.com/yatmadan-once-sosyal-medya-hesaplarini-kontrol-edenler-dikkat-uzmanlar-uyariyor-190101169897.