Kültürün Halkla İlişkiler Üzerindeki Etkileri: Ajans Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 2, 661 - 684, 30.07.2025

Birgül Üstünbaş Erdoğan

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1636132

Öz

Kültür, bir toplumun inançları, değerleri, normları, dili ve alışkanlıkları gibi ortak özelliklerini kapsayan, bireylerin davranışlarını ve toplumsal etkileşimlerini şekillendiren bir olgudur. Halkla ilişkiler ise, kuruluşlar ve hedef kitlesi arasında sağlıklı iletişim kurmayı amaçlayan, kültürel dinamiklerin de önemli bir rol oynadığı disiplindir. Bu çalışmanın amacı, kültürün halkla ilişkiler üzerindeki etkisini halkla ilişkiler ajanslarının faaliyetleri üzerinden tespit etmek ve kültürel faktörlerin halkla ilişkiler stratejilerine ve iletişim yöntemlerine nasıl yansıdığını analiz etmektir. Bu kapsamda Türkiye Halkla İlişkiler Derneği (TÜHİD) üyesi olan halkla ilişkiler ajanslarından 12 halkla ilişkiler profesyoneli ile yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Araştırma sonucunda, kültürün halkla ilişkilerde medya ve mesaj stratejisinin oluşturulmasında etkili olduğu; vatanseverlik ve milliyetçilik, Atatürk sevgisi, misafirperverlik, yemek alışkanlıkları gibi kültürel öğelerin halkla ilişkiler çalışmalarında daha çok kullanıldığı; kültürün sektörde yoğun kullanıldığı uygulama alanlarının kurumsal sosyal sorumluluk, pazarlama iletişimi ve etkinlik yönetimi olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca Batı ile Türk toplumu arasındaki kültürel değerlerin, iletişim stratejilerinin şekillendirilmesinde önemli farklılıklar oluşturduğu; küresel kültürel değişimlerin halkla ilişkiler uygulamaları üzerinde belirleyici bir etki yarattığı ve küresel bir vizyon ile yerel hassasiyetler arasında bir denge kurularak stratejilerin ön plana çıkması gerektiği bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kültür , halkla ilişkiler , Halkla ilişkiler ajansları , Halkla ilişkiler sektörü , Halkla ilişkiler yöntem ve araçları

The Effects of Culture on Public Relations: An Evaluation of Agency Practices

Öz

Culture is a phenomenon that shapes individuals’ behaviors and social interactions, encompassing shared societal characteristics such as beliefs, values, norms, language, traditions, and customs. Public relations, aimed at establishing effective communication between organizations and their target audiences, is influenced by cultural dynamics. This study investigates the impact of culture on public relations through the activities of public relations agencies and examines how cultural factors are integrated into strategies and communication methods. Semi-structured interviews were conducted with 12 public relations professionals from agencies affiliated with the Turkish Public Relations Association (TÜHİD). The findings reveal that societal culture plays a significant role in shaping media and messaging strategies, with cultural elements such as patriotism, nationalism, love for Atatürk, hospitality, and food customs being frequently used in public relations activities. Additionally, corporate social responsibility, marketing communication, and event management are the areas where culture is most intensively applied. The study also highlights the significant differences between Western and Turkish cultural values in shaping communication strategies, the impact of global cultural changes on public relations practices, and the need for strategies to balance a global vision with local sensitivities.

Anahtar Kelimeler

Culture , Public relations , Public relations agencies , Public relations industry , Public relations methods and tools

Kaynakça

• Akdağ, M. & Güner Koçak, P. (2018). Bibliometric analysis on personal influence model as a public relations model. (Ed.) Bayram Aydın, Emine Şahin ve Özlem Duğan. Public relations and advertising theories: Concepts and practices, 13-37.
• Aziz, A. (2020). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Agee, J. (2009). Developing qualitative research questions: A reflective process. International Journal of Qualitative Studies in Education, 22(4), 431-447.
• Arcodia, C., & Robb, A. (2000). A future for event management: A taxonomy of event management terms. Events Beyond, 6(4), 154.
• Artan Özoran, B. (2019). Halkla ilişkileri sosyo-kültürel perspektiften değerlendirmek: Kültürel aracı bir meslek olarak halkla ilişkiler. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi. (32), 220-240.
• Barutçigil, İ. (2011). Kültürler arası yönetim, Kariyer Yayıncılık.
• Bladen, C., Kennell, J., Abson, E., & Wilde, N. (2022). Events management: An introduction. Routledge.
• Bowdin, G. A., Allen, J., Harris, R., Jago, L., O'toole, W., & McDonnell, I. (2023). Events management. Routledge.
• Bottomore, T. (1993). Marksist düşünce sözlüğü. İletişim Yayınları.
• Bourse, M., & Yücel, H. (2017). Kültürel çalışmaları anlamak. İletişim Yayınları.
• Carbaugh, D. (1996). Naturalizing communication and culture. In J. G. Cantrill & Christine L. Oravec (Eds.), The symbolic earth: Discourse and our creation of the environment (pp. 38–57). University Press of Kentucky.
• Chen, N., & Culbertson, M. (1996). A demanding but constrained role for lady public relations practitioners in mainland China. Public Relations Review, 22(3), 279–296.
• Copuš, L., & Čarnogurský, K. (2017). Intercultural marketing: Culture and its influence on the efficiency of Facebook marketing communication. Management and Marketing, 12(2), 189–207.
• Curtin, P. A., & Gaither, T. K. (2005). Privileging identity, difference, and power: The circuit of culture as a basis for public relations theory.
• Eagleton, T. (2005). Kültür yorumları. Ayrıntı Yayınları.
• Edgar, A., & Sedgwick, P. (2008). Cultural theory the key thinkers.
• Edwards, L. (2018). Understanding public relations: Theory, culture and society. Sage.
• Edwards, L., & Hodges, E. M. (2011). Public relations, society and culture. Routledge.
• Fred Van Raaij, W. (1997). Globalisation of marketing communication? In Raaij / Journal of Economic Psychology (Vol. 18). Elsevier.
• Galletta, A., & Cross, W. E. (2013). Mastering the semi-structured interview and beyond: From research design to analysis and publication. New York University Press.
• Grunig, J. E. (2013). Excellence in public relations and communication management. Routledge.
• Grunig, J., & Hunt, T. (1984). Managing public relations. Rinehart and Winston.
• Grunig, L., & Grunig, J. E. (2003). Public relations in the United States: a generation of maturation. In The Global Public Relations Handbook (pp. 323–355).
• Güner Koçak & Akdağ, M. (2021). Kültür ve halkla ilişkiler ilişkisi: Halkla ilişkiler akademisyenlerinin alana ilişkin değerlendirmeleri. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(2), 725-755.
• Güvenç, B. (1974). İnsan ve kültür. Remzi Kitabevi.
• Hall, S. (2017). Temsil kültürel temsil ve anlamlandırma uygulamaları. Pinhan Yayıncılık.
• Hodges, C. (2006). “PRP culture”: A framework for exploring public relations practitioners as cultural intermediaries. Journal of Communication Management, 10(1), 80–93.
• Hofstede, G. (1984). Culture’s consequences: International differences in work-related values (Vol. 5). Sage.
• Hofstede, G. (2010). Cultures and organizations: Software of the mind: Intercultural cooperation and its importance for survival.
• Kabasakal H. & Bodur M. (2007). Leadership and culture in Turkey: A multi-faceted phenomenon. in Culture and Leadership Across the World. J.S. Chhokar, F.C. Brodbeck, R.J. House (Eds), The GLOBE Book of In-Depth Studies of 25 Societies. Psychology Press. pp.833-874.
• Kim, H. S. (2003). Exploring global public relations in a Korean multinational organization in the context of Confucian culture. Asian Journal of Communication, 13(2), 65–95.
• Kovalenko, Y., & Martynyshyn, Y. (2023). Exhibition as a socio-cultural phenomenon and object of event management. Культура і сучасність, (2), 131-136.
• Mohamed Adnan, S., Hay, D., & van Staden, C. J. (2018). The influence of culture and corporate governance on corporate social responsibility disclosure: A cross country analysis. Journal of Cleaner Production, 198, 820–832.
• Okutan, M. H. (2023). Relations of culture and public relations: The Case of Erzurum.
• Özdemir, M. (2010). Qualitative data analysis: A study on methodology problem in social sciences. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Vol. 11, Issue 1).
• Öztürk, E., Şener, G., & Bilsel, H. (2022). Global markaların Türkiye sevdası: glokalizasyondan “yerellik yıkaması”na uzanan stratejik yollar. Kültür ve İletişim, 25(1)(49), 210-237.
• Park, R. E. (1938). Reflections on communication and culture. American Journal of Sociology (Vol. 44, Issue 2).
• Petersen, J. A., Kushwaha, T., & Kumar, V. (2015). Marketing communication strategies and consumer financial decision making: The role of national culture. Journal of Marketing (Vol. 79, Issue 1).
• Roberts, K. (2004). Lovemarks: The Future beyond Brands. House Books.
• Rozas, L. W. & Klein, W. C. (2010). The value and purpose of the traditional qualitative literature review. Journal of Evidence-Based Social Work, 7(5), 387-399.
• Sriramesh, K. (2007). The relationship between culture and public relations. In The future of excellence in public relations and communication management: Challenges for the next generation (pp. 507-526.).
• Sriramesh, K. (1992). Social culture and public relations: Ethnographic evidence from India. Public Relations Review, 18 (2), 201-211.
• Sriramesh, K., & Štumberger, N. (2017). Globalization and public relations. In Global Encyclopedia of Public Administration, Public Policy, and Governance (pp. 1–8). Springer International Publishing.
• Sriramesh, K., & White, J. (2005). Toplum kültürü ve halkla ilişkiler. In J. E. Grunig (Ed.), Halkla ilişkiler ve iletişim yönetiminde mükemmellik (pp. 623–640). Rota Yayınları.
• Stuckey, H. L. (2013). Three types of interviews: Qualitative research methods in social health. Journal of Social Health and Diabetes, 1(2), 56-59.
• Thanetsunthorn, N. (2015). The impact of national culture on corporate social responsibility: evidence from cross-regional comparison. Asian Journal of Business Ethics, 4(1), 35–56.
• Tylor, E. B. (1871). Primitive culture: researches into the development of mythology, philosophy, religion, art, and custom (Vol. 2). J. Murray.
• Uygur, N. (2006). Kültür kuramı. Yapı Kredi Yayınları.
• Williams, R. (2018). Anahtar sözcükler. İletişim Yayınları.
• Yahyagil, M. Y., & Ötken, A. B. (2011). Cultural values from managers’ and academicians’ perspectives: The case of Turkey. Management Research Review, 34(9), 1018–1041.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zaharna, R. S. (2001). “In-awareness” approach to international public relations.