A Poet with the Medal of Independence Necmeddin Sahir Sılan’s Poems Reflection of the Balkan Wars

Yıl 2024, Sayı: 86, 1 - 20, 14.06.2024

Onur Belli

https://doi.org/10.32704/erdem.2024.86.001

Öz

Balkan Wars 1912-1913 expelled Balkan Turks from their homeland
of approximately five centuries, left deep wounds, sorrows behind.
Great struggle undertaken for these sacred lands, noble purposes ended
in a colossal disaster. In this sense Balkan Wars possess the nature of
a war that is characterized by pain, bloodshed, the death of thousands
of civilian people covering Balkan lands with sorrow. During the
years of Balkan Wars from 1912 to 1913 thousands of soldiers and
civilians lost their lives due to conflicts and epidemic diseases. The
people endured misery and Balkan Turks who had maintained their
existence for five centuries through primitive means were forcibly
expelled from their lands. This bloody war and the atrocities
committed against Balkan Turks inevitably found their reflection in
literature. In this regard it is possible to observe the place occupied
by Balkan Wars in Turkish press during the years 1912-1913. Many
poets including Ziya Gökalp, Aka Gündüz, Halid Fahri, Mehmet
Âkif, Abdülhak Hamid and Celal Sahir addressed the Balkan Wars
in their poems. One of poets who depicted the atrocities in Balkans
in his poems is Necmeddin Sahir. Sılan began his literary career
during Second Constitutional Period by writing poems. Witnessing
both the final years of the Ottoman Empire and the establishment
Republic of Turkey, he expressed the accumulated experiences of this
period in his poetry and prose. Between 1912 and 1922, Sılan wrote
poems published in prominent literary magazines and newspapers of
the time, such as Rübâb, Donanma, Türk Duygusu, Büyük Duygu,
Servet-i Fünûn, İnci/Yeni İnci, Tasvir-i Efkâr, Tercüman-ı Hakikat,
Anadolu’da Yenigün and İleri. Sılan having closely witnessed the
memories of the era, reflected the wars, occupations and deeply
affecting societal events in his poems. In this context, he addressed
significant wars in Turkish history such as Turco-Italian War, Balkan
Wars, Battle of Gallipoli, and War of Independence in his poetry.
Starting his writing career in 1912, Sılan who engaged in journalism
activities in Istanbul from 1912 to 1913, dedicated a significant
part of his poems to Balkan Wars during these tumultuous years.
Necmeddin Sahir immortalized the cities devastated during Balkan Wars and the cruelties experienced by people with his poems. This
study will provide information about the life and literary career of
Sılan and will examine the reflection of Balkan Wars in his poems
published in Tasvir-i Efkâr newspaper, as well as in the magazines
Donanma, Türk Duygusu, Büyük Duygu, and Tan.

Anahtar Kelimeler

Necmeddin Sahir Sılan, journalist, poet, Balkan Wars, poem

İstiklâl Madalyalı Şair Necmeddin Sahir Sılan’ın Şiirlerine Balkan Savaşları’nın Yansıması

Öz

Balkan Türklerini yaklaşık beş asırdır bulundukları vatan
topraklarından sürgün eden 1912-1913 Balkan Savaşları, ardında
derin yaralar ve acılar bırakmıştır. Bu kutsal topraklar ve ulu amaç
doğrultusunda verilen mücadele büyük bir felaketle sonuçlanmıştır.
Bu anlamda Balkan Savaşları, Balkan topraklarını acıyla kaplayan,
kanla sulayan ve binlerce sivil halkın ölümüyle sonuçlanan bir
savaş niteliği taşımaktadır. Balkan Savaşları’nın yaşandığı 1912-
1913 yılları arasında, binlerce asker ve sivil halk çatışmalar, salgın
hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirmiş savaşlar sırasında halk sefalet
içinde kalmış ve Balkan Türkleri ilkel yollarla beş asırdır varlıklarını
sürdürdükleri topraklarından sürgün edilmiştir. Türk tarihini derinden
etkileyen, arkasında bir yıkım bırakan bu kanlı savaş ve Balkan
Türklerine yapılan zulümler kaçınılmaz bir şekilde edebiyata
yansımıştır. Ardında derin yıkım ve acı bırakan bu savaşın edebiyata
yansıması düşünülemez. Bu açıdan 1912-1913 yıllarında Balkan
Savaşları’nın Türk basınında kapladığı yeri görmek mümkündür.
Ziya Gökalp, Aka Gündüz, Halid Fahri, Mehmet Âkif, Abdülhak
Hamid ve Celal Sahir gibi birçok şair Balkan Savaşları’nı şiirlerinde
konu edinmiştir. Balkanlar’da yaşanan zulümleri, şiirlerinde konu
edinen şairlerden biri de Necmeddin Sahir Sılan’dır. Yazı hayatına
şiirler kaleme alarak II. Meşrutiyet döneminde başlayan Necmeddin
Sahir Sılan, hem Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemine hem
de Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna tanıklık etmenin getirdiği
birikimini şiir ve düzyazılarında dile getirmiştir. 1912-1922 yılları
arasında şiirler kaleme alan Necmeddin Sahir Sılan, şiirlerini
dönemin önemli mecmua ve gazetelerinde yayımlatmıştır. Rübâb,
Donanma, Türk Duygusu, Büyük Duygu, Servet-i Fünûn ve İnci/Yeni İnci mecmuaları ve Tasvir-i Efkâr, Tercüman-ı Hakikat, Anadolu’da
Yenigün ve İleri gazeteleri bunlara örnek olarak gösterebilmektedir.
Dönemin hafızasına yakından tanıklık etmiş olan Necmeddin Sahir’in
şiirlerinde dönemlerde yaşanan savaşların, işgallerin ve halkı derinden
etkileyen toplumsal olayların yansımasını görmek mümkündür. Bu
bağlamda Necmeddin Sahir’in Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları,
Çanakkale Savaşı, Kurtuluş Savaşı gibi Türk tarihinde önemli yer
edinen savaşları şiirlerinde konu edinmiştir. 1912 yılında yazı hayatına
başlayan 1912-1913 yılları arasında İstanbul’da gazetecilik faaliyetleri
yürüten Necmeddin Sahir Sılan, bu buhranlı yıllarda kaleme aldığı
şiirlerinde Balkan Savaşları önemli yer tutmaktadır. Necmeddin Sahir,
Balkan Savaşları sırasında harap olmuş şehirleri, insanların yaşadığı
zulümleri kaleme aldığı şiirleriyle ölümsüzleştirmiştir. Bu çalışmada,
Necmeddin Sahir Sılan’ın hayatı, yazı hayatı hakkında bilgi verilecek
ve Balkan Savaşları’nın Tasvir-i Efkâr gazetesinde, Donanma, Türk
Duygusu, Büyük Duygu, Tan mecmularında yayımlanan şiirlerine
yansıması incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Necmeddin Sahir Sılan, gazeteci, şair, Balkan Savaşları, şiir

Kaynakça

• Aka Gündüz (23 Ekim 1913). “İstiklâl Marşı”, Halka Doğru 27, s.211.
• Ali Ekrem (16 Şubat 1913). “Orduya Hitâp!”, Tanin 1500, s.3.
• Atalay, Besim (4 Mart 1932). “Dil Meseleleri: Lügât Münakaşası”, Cumhuriyet 2811, s.4.
• Çonoğlu, Salim (2007).Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Ölüm 1920-1950. Akçağ Yayınları.
• Demirhan, Sait Pertev (2012). Balkan Savaşı’nda Büyük Genel Karargâh. Çev. Sema Demirtaş, Alfa Yayınları.
• Duman, Haluk Harun (2005). Balkanlara Veda –Basın ve Edebiyatta Balkan Savaşı (1912-1913). Duyap Yayıncılık.
• Ercilasun, Bilge (2020). Bir Vatan Kaybettiler Balkanların Fethi ve Kaybını Ele Alan Romanlar Üzerinde Bir İnceleme. Ötüken Neşriyat.
• Ersoy, Mehmet Âkif (2021). Safahat. Haz. Salim Çonoğlu, Ötüken Neşriyat.
• Günay, Ş. Şenal (2007). Türk Parlamento Tarihi TBMM VI. Dönem (3 Nisan 1939 – 15 Ocak 1943). V. Cilt VI. Dönem Milletvekillerinin Özgeçmişleri. Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakıf Yayınları.
• Halaçoğlu, Ahmet (1995). Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri (1912-1913). Türk Tarih Kurumu.
• Hayta, Necdet ve Birbudak, Togay Seçkin (2010). Balkan Savaşları’nda Edirne. Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.
• Kanter, Muhammet Fatih (2017). Milli Edebiyat Dönemi Türk Şiirinde Benlik Algısı ve Kimlik Kurgusu. Kitabevi.
• Kocatürk, Utkan (2005). “Atatürk’ün Güvenini Kazanmış Bir İnsan Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi Tahrirat ve Evrak Kalemi Müdürü Necmettin Sahir Sılan”, Atatürk Çizgisinde Geçmişten Geleceğe Atatürk Ve Yakın Tarihimize İlişkin Görüşmeler Araştırmalar Belgeler, Semih Ofset, s. 86-101.
• Köprülüzâde Mehmed Fuad (Eylül 1912). “Harb Şarkısı”, Donanma 31, s.317.
• Nezihe Muhlis (Ekim 1912). “Yurdumuzun Kızları”, Donanma 32, s.354- 355.
• Şapolyo, Enver Behnan (1967). Mustafa Kemal Paşa ve Millî Mücadelenin İç Âlemi. İnkılâp ve Aka Kitabevleri.
• T. Z. (1914). Nevsâl-ı Millî. Artin Asaduryan ve Mahdumları Matbaası.
• Necmeddin Sahir (15 Şubat 1912a). “Kotram”, Rübâb 2, s.14.
• Necmeddin Sahir (Eylül 1912b). “Hilâl-i Ahmer”, Donanma 31, s.317.
• Necmeddin Sahir (Ekim 1912c). “Son Dua”, Donanma 32, s.354-355.
• Necmeddin Sahir (Aralık 1912ç -Ocak 1913). “Hamidiye’nin Zaferine”, Donanma 34-35, s.478.
• Necmeddin Sahir (10 Şubat 1913a). “Nifak”, Tasvir-i Efkâr 663, s. 3.
• Necmeddin Sahir (Mart 1913b). “Medeniyet”, Donanma 37, s. 589.
• Necmeddin Sahir (Nisan 1913c). “Edirne”, Donanma 38, s. 652.
• Necmeddin Sahir (Mayıs 1913ç). “Orduya”, Donanma 39, s. 701.
• Necmeddin Sahir (8 Mayıs 1913d). “Yakarış”, Türk Duygusu 1, s. 14.
• Necmeddin Sahir (22 Mayıs 1913e). “Kuvvet”, Büyük Duygu 6, s. 91.
• Necmeddin Sahir (3 Eylül 1913f). “Edirne”, Büyük Duygu 16, s. 270.
• Necmeddin Sahir (1916). İslam Düşmanları Bir Esirimizin Defter-i Hatıratından. Bab-ı ‘Ali Karşısında Yeni Turan Matbaası.
• Sılan, Necmeddin Sahir (Mart 1966a). “Necmeddin Sahir Sılan’ın Hatırları: Buhran Günlerinde İmanlı Bir Genç”, Tarih Konuşuyor 26, s. 2176-2182.
• Necmeddin Sahir (Nisan 1966b). “Necmeddin Sahir Sılan’ın Hatırları: Milli Mücadele, Cumhuriyet Yılları, Serbest Fıkra ve 1965’e Kadar”, Tarih Konuşuyor 27, s. 2236-2242.
• Necmeddin Sahir (2004). İlk Meclis Anketi Birinci Dönem TBMM Üyelerinin Gelecekten Bekledikleri. Haz. Cihangir Gündoğdu, TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu.