OTURMA POZİSYONUNDA ÇALIŞANLARIN TÜM VÜCUT TİTREŞİMİ MARUZİYETLERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN ISO2631-1, ISO2631-5, BS6841 ve AVRUPA BİRLİĞİ DİREKTİFİ (EU) 2002/44/EC’ nin KARŞILAŞTIRILMASI
Yıl 2020,
, 108 - 117, 04.08.2020
Tuğba Doğan
,
Bülent Erdem
,
Zekeriya Duran
Öz
Titreşim kaynaklı
makineler endüstrinin neredeyse tüm çalışma kollarında kullanılmaktadır. Bu
makineleri kullanan çalışanlar titreşim sonucunda el ve kol titreşimi ve tüm vücudu
titreşiminin olumsuz etkisi altında kalarak sağlıksal maruziyetler
yaşamaktadırlar. Titreşim, çalışanları; fiziksel ve psikolojik yönlerden
etkileyebilmekte, meslek hastalıklarının oluşmasına neden olabilmekte, çalışma
performanslarını etkileyerek iş sağlığını ve güvenliğini tehlikeye
sokabilmektedir. Titreşimli araç kullananlarda görülen el-parmak ve dirsek
rahatsızlıkları ile titreşimli zeminde çalışanlardaki bel ve sırt sorunları,
gibi pek çok titreşim kaynaklı rahatsızlık İSGİP tarafından hazırlanan Meslek
Hastalıkları ve İş ile ilgili Hastalıklar Tanı Rehberinde tanımlanarak
sonuçları değerlendirilmektedir. İnsan vücudunun titreşime maruziyetinin ölçümü
ve değerlendirilmesi için en iyi bilinen standartlar BS 6841 (1987) ve ISO
2631-1’dir (1997). AB Fiziksel Ajanlar (Titreşim) Direktifinde ISO 2631’e
atıfta bulunulduğundan, BS 6841'in yerine tercih edilmektedir. ISO 2631-1 ve
ISO 2631-5 uluslararası standartları, tüm vücut titreşimini incelemekte ve ergonomi, konfor ile sağlık açısından titreşimin
önemini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada ülkemizde ve dünyada titreşimin
insan vücuduna etkisini değerlendirmede kullanılan ulusal ve uluslararası bu standartlar
karşılaştırılmıştır.
Destekleyen Kurum
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (CÜBAP)
Teşekkür
Bu çalışma Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (CÜBAP) tarafından M-535 nolu proje kapsamında desteklenmiştir.
Kaynakça
- Alem, N., Hiltz, E., Breaux-Sims, A. (2004). Evaluation of New Methodology for Health Hazard Assessment of Repeated Shock in Military Tactical Ground Vehicles, Habitability of Combat and Transport Vehicles: Noise, Vibration and Motion, Prague, Czech Republic, 4-7
- Akduman, N., Pekey, B. (2010). Metal işleme tesisinde titreşim ve gürültü ölçümlerinin değerlendirilmesi, İ.T.Ü. 12. Endüstriyel Kirlenme Kontrolü Sempozyumu 16-18 Haziran.
- Anonim (1998). Introduction to Shock & Vibration. Brüel & Kjœr Sound and Vibration Measurement A/S, 36 p, Denmark.
- British Standards Institution, BS 6841. (1987). Measurement and evaluation of human exposure to whole-body mechanical vibration and repeated shock.
- Çay, İ.C. (2006). Tarım traktörleri sürücü koltukları titreşim sönümleme elemanları üzerine bir araştırma, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Ens., Tarım Makineleri ABD., (Doktora Tezi), 214 s, Ankara.
- Directive 2002/24/EC of the European Parliament and of the Council, (2002). Official Journal of the European Communities
- Doğan, T., Duran, Z., Erdem, B. (2015). Tüm vücut titreşiminin operatör ve sürücüler üzerindeki Etkileri ölçümü ve değerlendirilmesi. Madencilik, TMMOB Maden Mühendisleri Odası Dergisi, Cilt 54, Sayı 3-4, Sayfa 25-39, Eylül-Aralık.
- Doğan, T., Duran, Z., Erdem, B. (2015). Maden ocaklarındaki iş makinesi operatörlerinin tüm vücut titreşimi ölçümleri ve değerlendirilmesi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Ens., Maden Mühendisliği ABD., (Doktora Tezi),455s, Sivas.
- Eger, T., Stevenson, J., Boileauc, P.-E´., Salmoni, A., VibRG. (2008). Predictions of health risks associated with the operation of load-haul-dump mining vehicles: Part 1—Analysis of whole-body vibration exposure using ISO 2631-1 and ISO-2631-5 standards, International Journal of Industrial Ergonomics, 38(9-10), 726–738.
- Eger, T., Kociolek, M., Dickey, J. (2013). Comparing health risks to load-haul-dump vehicle operators exposed to whole-body vibration using EU directive 2002/44EC, ISO 2631-1 and ISO 2631-5. Minerals, 3(1), 16-35.
- Eger, T., Godwin, A. (2014). Whole-body vibration exposure: what you need to know to prevent vibration induced injuries, WSN Health of a Miner Symposium, November.
- El Sayed, M., Habashy, S., El Adawy, M. (2013). Whole-body-vibration measurement and assessment for Cairo subway (metro), car and bus passengers, International Journal of Electronics, Communication & Instrumentation Engineering Research and Development (IJECIERD), ISSN 2249-684X, Vol. 3, Issue 1, Mar 2013, 185-202
- Els, P.S. (2005). The applicability of ride comfort standards to off-road vehicles, Journal of Terramechanics, 42(1), 47-64.
- Gryllias, K., Yiakopoulos, C., Karamolegkou, S., Antoniadis, I. (2016). Human-body vibration exposure experienced by tram drivers – an evaluation according to ISO standards & European Directives, 23rd International Congress on Sound & Vibration, Athens, Greece 10-14 July, 1-8.
- International Organization for Standardization, ISO. (1995). Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement.
- International Organization for Standardization, ISO 2631-1. (1982). Guide for the evaluation of human exposure to whole-body vibration. Geneva, Switzerland.
- International Organization for Standardization, ISO 2631-1. (1989). Evaluation of human exposure to whole-body vibration -- Part 1: General requirements. Geneva, Switzerland. This standard has been revised by ISO 2631-1:1997.
- International Organization for Standardization, ISO 2631-1. (1997). Mechanical vibration and shock - Evaluation of human exposure to whole-body vibration – part 1: general requirements. Geneva, Switzerland. Reference Number ISO 2631-1: 1997(E).
- International Organization for Standardization, ISO 2631-5. (2004). Mechanical vibration and shock - Evaluation of human exposure to whole-body vibration - Part 5: Method for evaluation of vibration containing multiple shocks. Geneva, Switzerland. Reference Number ISO 2631-5: 2004(E).
- İşsever, H. (1999). Vibrasyon ve insan sağlığı üzerindeki etkileri, İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı TMMOB Makine Mühendisleri Odası Bildiriler Kitabı, MMO Yayın No:239, ISBN:975-395-357-7, 85-98.
- Mansfield, N.J. (2005). Human Response to Vibration. CRC Press, New York.
- Nelson, C.M., Brereton, P.F. (2005). The European Vibration Directive, Industrial Health, 43, 472-479.
- van Niekerk, W. (2008). Human Vibration in the Workplace Measurement, Analysis and Assessment, Sound & Vibration Research Group South African Society of Occupational Medicine
- Park, M.S., Fukuda, T., Kim, T.G., Maeda, S. (2013). Health risk evaluation of whole-body vibration by ISO 2631-5 and ISO 2631-1 for operators of agricultural tractors and recreational vehicles, Industrial Health, 364-70.
- Rao, S.S. (2011). Mechanical Vibrations, Fifth Edition, Pearson Education, ISBN 978-0-13-212819-3 (978-0-13-212819-3 : alk. paper) 1. Vibration. I. Title., University of Miami.
- Rehn, B. (2004). Musculoskeletal disorders and whole-body vibration exposure, From the Department of Public Health and Clinical Medicine, Occupational Medicine, Umea University, Umea, Sweden. ISSN 0346-6612 ISBN 91-7305*-517-4.
- Saral, A. (1976). Yerli yapı traktörlerde oturma yerlerinin sürücüye olan etkileri, A. Ü. Ziraat Fakültesi Ziraî Kuvvet Makinaları Kürsüsü (Doktora Tezi,) 99 s, Ankara.
- Sezgin, C.Ö., Birlik, G. (2004). Helikopterlerde alçak frekans Titreşimlerin etkisi, Havacılıkta İleri Teknolojiler ve Uygulamalar Sempozyumu HİTEK’2004, İstanbul, 665-667.
- Şahin, M.N., Işık G. (2007). Titreşim, iş sağlığı ve güvenliği açısından etkileri risklerin kontrolü ve uygulamaları, İş Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu, 241-261.
- TS EN 1032 Mekanik Titreşim. (2005). Titreşim emisyon değerinin belirlenmesi amacıyla hareketli makinaların deneye tabi tutulması
- TS EN 1032+A1 (2011). Mekanik titreşim-Titreşim emisyon değerinin belirlenmesi amacıyla hareketli makinelerin deneye tabi tutulması
- TS ISO 2631-1 (1997). Mekanik titreşim ve şok-Tüm vücut titreşime maruz kalma değerlendirilmesi - Bölüm 1: Genel kurallar
- TS ISO 2631-2 (2001). İnsanın tüm vücut titreşimine maruz kalmasının değerlendirilmesi- Bölüm 2: Binalarda sürekli ve darbe ile meydana gelen titreşim (1 ila 80 Hz)
- TS ISO 2631-5 (1997). Mekanik titreşim ve şok - Tüm vücut titreşime maruz kalma değerlendirilmesi - Bölüm 5: Birden fazla şok içeren titreşim değerlendirilmesi için yöntem
- TS EN ISO 5349-1 (2005). Mekanik titreşim-Kişilerin maruz kaldığı elle ile¬tilen titreşimin ölçülmesi ve değerlendirilmesi - Bölüm 1: Genel kurallar
- TS EN ISO 5349-2 (2004). Mekanik titreşim-Kişilerin maruz kaldığı, elden vücuda iletilen titreşimin ölçülmesi ve değerlendirilmesi-Bölüm 2: İş yerlerinde ölçme yapmak için pratik kılavuz
- TS ISO 5805 (1999). Mekanik titreşim ve şok-İnsanın maruz kaldığı-Terim¬ler ve tarifler
- van der Westhuizen, A.. van Niekerk, J.L. (2006). Verification of seat effective amplitude transmissibility (SEAT) value as a reliable metric to predict dynamic seat comfort, Journal of Sound and Vibration, 295(3-5), 1060-1075.
- Zhao, X. (2015). Evaluation of whole-body vibrations and improvement of the driver’s seat performance on a compact wheel loader, From the Department of Mechanical and Process Engineering the University of Kaiserslautern (These Doctors).
COMPARISON OF ISO 2631-1, ISO 2631-5, BS 6841 AND EU 2002/44/EC USED IN DETERMINING THE WHOLE-BODY VIBRATION EXPOSURE OF EMPLOYEES IN THE SITTING POSITION
Yıl 2020,
, 108 - 117, 04.08.2020
Tuğba Doğan
,
Bülent Erdem
,
Zekeriya Duran
Öz
Vibration-induced machines
are used in almost all industry branches. Employees using these machines
experience health exposures by being affected by hand and arm vibration and the
whole-body vibration as a result of vibration. Vibration, employees; it can
affect physically and psychologically, cause occupational diseases, and may
affect occupational health and safety by affecting their performance. Many
vibration-related disorders such as hand-finger and elbow discomfort seen in
users using vibratory vehicles and waist and back problems in those working on
vibratory grounds are defined in the Diagnostic Guide of Occupational Diseases
and Work-Related Diseases prepared by İSGİP. The best-known standards for
measuring and evaluating human body exposure to vibration are BS 6841 (1987)
and ISO 2631-1 (1997). ISO 2631 is preferred over BS 6841 as the EU Physical
Agents (Vibration) Directive refers to it. International standards ISO 2631-1 and
ISO 2631-5 examine whole body vibration and aim to demonstrate the importance
of vibration in terms of ergonomics, comfort and health. In this study, national
and international this standard used for evaluating the effect of vibration on
human body in Turkey and in the world have been compared.
Kaynakça
- Alem, N., Hiltz, E., Breaux-Sims, A. (2004). Evaluation of New Methodology for Health Hazard Assessment of Repeated Shock in Military Tactical Ground Vehicles, Habitability of Combat and Transport Vehicles: Noise, Vibration and Motion, Prague, Czech Republic, 4-7
- Akduman, N., Pekey, B. (2010). Metal işleme tesisinde titreşim ve gürültü ölçümlerinin değerlendirilmesi, İ.T.Ü. 12. Endüstriyel Kirlenme Kontrolü Sempozyumu 16-18 Haziran.
- Anonim (1998). Introduction to Shock & Vibration. Brüel & Kjœr Sound and Vibration Measurement A/S, 36 p, Denmark.
- British Standards Institution, BS 6841. (1987). Measurement and evaluation of human exposure to whole-body mechanical vibration and repeated shock.
- Çay, İ.C. (2006). Tarım traktörleri sürücü koltukları titreşim sönümleme elemanları üzerine bir araştırma, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Ens., Tarım Makineleri ABD., (Doktora Tezi), 214 s, Ankara.
- Directive 2002/24/EC of the European Parliament and of the Council, (2002). Official Journal of the European Communities
- Doğan, T., Duran, Z., Erdem, B. (2015). Tüm vücut titreşiminin operatör ve sürücüler üzerindeki Etkileri ölçümü ve değerlendirilmesi. Madencilik, TMMOB Maden Mühendisleri Odası Dergisi, Cilt 54, Sayı 3-4, Sayfa 25-39, Eylül-Aralık.
- Doğan, T., Duran, Z., Erdem, B. (2015). Maden ocaklarındaki iş makinesi operatörlerinin tüm vücut titreşimi ölçümleri ve değerlendirilmesi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Ens., Maden Mühendisliği ABD., (Doktora Tezi),455s, Sivas.
- Eger, T., Stevenson, J., Boileauc, P.-E´., Salmoni, A., VibRG. (2008). Predictions of health risks associated with the operation of load-haul-dump mining vehicles: Part 1—Analysis of whole-body vibration exposure using ISO 2631-1 and ISO-2631-5 standards, International Journal of Industrial Ergonomics, 38(9-10), 726–738.
- Eger, T., Kociolek, M., Dickey, J. (2013). Comparing health risks to load-haul-dump vehicle operators exposed to whole-body vibration using EU directive 2002/44EC, ISO 2631-1 and ISO 2631-5. Minerals, 3(1), 16-35.
- Eger, T., Godwin, A. (2014). Whole-body vibration exposure: what you need to know to prevent vibration induced injuries, WSN Health of a Miner Symposium, November.
- El Sayed, M., Habashy, S., El Adawy, M. (2013). Whole-body-vibration measurement and assessment for Cairo subway (metro), car and bus passengers, International Journal of Electronics, Communication & Instrumentation Engineering Research and Development (IJECIERD), ISSN 2249-684X, Vol. 3, Issue 1, Mar 2013, 185-202
- Els, P.S. (2005). The applicability of ride comfort standards to off-road vehicles, Journal of Terramechanics, 42(1), 47-64.
- Gryllias, K., Yiakopoulos, C., Karamolegkou, S., Antoniadis, I. (2016). Human-body vibration exposure experienced by tram drivers – an evaluation according to ISO standards & European Directives, 23rd International Congress on Sound & Vibration, Athens, Greece 10-14 July, 1-8.
- International Organization for Standardization, ISO. (1995). Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement.
- International Organization for Standardization, ISO 2631-1. (1982). Guide for the evaluation of human exposure to whole-body vibration. Geneva, Switzerland.
- International Organization for Standardization, ISO 2631-1. (1989). Evaluation of human exposure to whole-body vibration -- Part 1: General requirements. Geneva, Switzerland. This standard has been revised by ISO 2631-1:1997.
- International Organization for Standardization, ISO 2631-1. (1997). Mechanical vibration and shock - Evaluation of human exposure to whole-body vibration – part 1: general requirements. Geneva, Switzerland. Reference Number ISO 2631-1: 1997(E).
- International Organization for Standardization, ISO 2631-5. (2004). Mechanical vibration and shock - Evaluation of human exposure to whole-body vibration - Part 5: Method for evaluation of vibration containing multiple shocks. Geneva, Switzerland. Reference Number ISO 2631-5: 2004(E).
- İşsever, H. (1999). Vibrasyon ve insan sağlığı üzerindeki etkileri, İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı TMMOB Makine Mühendisleri Odası Bildiriler Kitabı, MMO Yayın No:239, ISBN:975-395-357-7, 85-98.
- Mansfield, N.J. (2005). Human Response to Vibration. CRC Press, New York.
- Nelson, C.M., Brereton, P.F. (2005). The European Vibration Directive, Industrial Health, 43, 472-479.
- van Niekerk, W. (2008). Human Vibration in the Workplace Measurement, Analysis and Assessment, Sound & Vibration Research Group South African Society of Occupational Medicine
- Park, M.S., Fukuda, T., Kim, T.G., Maeda, S. (2013). Health risk evaluation of whole-body vibration by ISO 2631-5 and ISO 2631-1 for operators of agricultural tractors and recreational vehicles, Industrial Health, 364-70.
- Rao, S.S. (2011). Mechanical Vibrations, Fifth Edition, Pearson Education, ISBN 978-0-13-212819-3 (978-0-13-212819-3 : alk. paper) 1. Vibration. I. Title., University of Miami.
- Rehn, B. (2004). Musculoskeletal disorders and whole-body vibration exposure, From the Department of Public Health and Clinical Medicine, Occupational Medicine, Umea University, Umea, Sweden. ISSN 0346-6612 ISBN 91-7305*-517-4.
- Saral, A. (1976). Yerli yapı traktörlerde oturma yerlerinin sürücüye olan etkileri, A. Ü. Ziraat Fakültesi Ziraî Kuvvet Makinaları Kürsüsü (Doktora Tezi,) 99 s, Ankara.
- Sezgin, C.Ö., Birlik, G. (2004). Helikopterlerde alçak frekans Titreşimlerin etkisi, Havacılıkta İleri Teknolojiler ve Uygulamalar Sempozyumu HİTEK’2004, İstanbul, 665-667.
- Şahin, M.N., Işık G. (2007). Titreşim, iş sağlığı ve güvenliği açısından etkileri risklerin kontrolü ve uygulamaları, İş Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu, 241-261.
- TS EN 1032 Mekanik Titreşim. (2005). Titreşim emisyon değerinin belirlenmesi amacıyla hareketli makinaların deneye tabi tutulması
- TS EN 1032+A1 (2011). Mekanik titreşim-Titreşim emisyon değerinin belirlenmesi amacıyla hareketli makinelerin deneye tabi tutulması
- TS ISO 2631-1 (1997). Mekanik titreşim ve şok-Tüm vücut titreşime maruz kalma değerlendirilmesi - Bölüm 1: Genel kurallar
- TS ISO 2631-2 (2001). İnsanın tüm vücut titreşimine maruz kalmasının değerlendirilmesi- Bölüm 2: Binalarda sürekli ve darbe ile meydana gelen titreşim (1 ila 80 Hz)
- TS ISO 2631-5 (1997). Mekanik titreşim ve şok - Tüm vücut titreşime maruz kalma değerlendirilmesi - Bölüm 5: Birden fazla şok içeren titreşim değerlendirilmesi için yöntem
- TS EN ISO 5349-1 (2005). Mekanik titreşim-Kişilerin maruz kaldığı elle ile¬tilen titreşimin ölçülmesi ve değerlendirilmesi - Bölüm 1: Genel kurallar
- TS EN ISO 5349-2 (2004). Mekanik titreşim-Kişilerin maruz kaldığı, elden vücuda iletilen titreşimin ölçülmesi ve değerlendirilmesi-Bölüm 2: İş yerlerinde ölçme yapmak için pratik kılavuz
- TS ISO 5805 (1999). Mekanik titreşim ve şok-İnsanın maruz kaldığı-Terim¬ler ve tarifler
- van der Westhuizen, A.. van Niekerk, J.L. (2006). Verification of seat effective amplitude transmissibility (SEAT) value as a reliable metric to predict dynamic seat comfort, Journal of Sound and Vibration, 295(3-5), 1060-1075.
- Zhao, X. (2015). Evaluation of whole-body vibrations and improvement of the driver’s seat performance on a compact wheel loader, From the Department of Mechanical and Process Engineering the University of Kaiserslautern (These Doctors).