KENTSEL DIŞ MEKÂNLARDAN PARKLARA ERGONOMİK STANDARTLAR ÇERÇEVESİNDEN BİR BAKIŞ; KONYA ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 55 - 73, 04.08.2020

Yavuz Arat Merve Bulanık

https://doi.org/10.33439/ergonomi.651078

Cited By: 2

Öz

Kentsel dış mekânlar arasında yer
alan parklar; insanların toplanma, dinlenme, eğlenme gibi birçok aktiviteyi
yapıp sosyalleşmesine olanak sağlayan açık ve/veya yarı açık alanlardır. Kentlerin,
tarih boyunca değişim gösteren sosyo-kültürel yapı ve kullanıcı ihtiyaçlarına
paralel olarak birçok kez değişime uğramış veya uğrayacak olması doğal olarak
kentlerle beraber bu alanların değişimini de kaçınılmaz kılmıştır. İnsanlar
kadar kent kimliği üzerinde de etkisi olan bu açık ya da yarı açık alanlar ile
alanlarda kullanılan donatıların hem kullanıcılara uygun olacak şekilde
tasarlanıp uygulanması hem de kentin estetik değerine katkı sağlayacak yenilik
ve nitelikte olması gerekmektedir. Kullanıcı istek ve gereksinmeleri ön planda
tutularak oluşan bu alanların yer seçiminden, uygulanmasına birçok değişkene
maruz kalarak gelişimini sürdürdüğü düşünülmektedir. Tüm bu yaklaşımlar
ışığında yeni nesil uygulanan kentsel dış mekân olan parkların kullanıcı
üzerinden değerlendirmesi düşünülmüş, bu kapsamda Konya kentinde uygulanmış üç
adet kentsel park seçilmiştir. Konya kent merkezinde yakın dönemde faaliyete
giren ve belli konseptler çerçevesinde oluşturulan üç adet kentsel ölçekte
faaliyet gösteren parklardan; “Selçuklu Kanyon Park, Meram Millet Bahçesi ve 80
Binde Devr-i Âlem Parkı” çalışma kapsamında ayrıntılı olarak incelenmiştir.
Seçilen bu parklar kentsel dış mekân niteliğinde, çevresel etki değeri olan,
büyük ölçekli nitelikli açık, yarı açık ve kapalı hacimlere sahip olan
alanlardır. Bu alanlar üzerinden parkların tasarım kriterleri, yenilikçi
yaklaşımları ve parklarda yer alan donatıların ergonomik ve antropometrik
standartlara göre uygunluğu; proje, görsel-yazılı bilgi ve alanda yapılan gözlem,
fotoğraflama, ölçümler ışığında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Antropometri, Ergonomi, Kentsel Tasarım, Park,, Tasarım yaklaşımı

A GLANCE FROM URBAN OUTDOOR PLACES FROM THE FRAMEWORK OF ERGONOMIC STANDARDS; KONYA EXAMPLE

Öz

Among the urban outdoor spaces; It is an open and / or semi-open space that allows people to socialize and perform many activities such as gathering, resting and having fun. The fact that cities have changed or will be changed many times in parallel with the socio-cultural structure and user needs that have changed throughout history has made the change of these areas inevitable with the cities. These open or semi-open spaces and the equipment used in the areas, which have an impact on the identity of the city as well as the people, should be designed and applied in a way that is suitable for the users, and should be of innovation and quality that will contribute to the aesthetic value of the city. It is thought that these areas, which are formed by prioritizing user wishes and needs, continue to develop by being exposed to many variables from location selection to implementation. In the light of all these approaches, the evaluation of the parks, which are the urban outdoor spaces applied in the new generation, over the user, is considered and three urban parks implemented in the city of Konya have been selected. Among the three parks that have been operating in the city center in Konya in the near term and established within the framework of certain concepts; “Selçuklu Kanyon Park, Meram Millet Bahçesi and 80 Binde Devr-i Âlem Park” will be examined in detail. These selected parks are urban outdoor spaces with environmental impacts and large-scale open, semi-open and closed spaces. The design criteria of the parks, innovative approaches and the suitability of the facilities in the parks according to the ergonomic standards; the project will be examined in the light of visual-written information and observation, photographing and measurements made in the field.

Anahtar Kelimeler

Anthropometry,, Ergonomics,, Urban outdoor, Park,, Design approach

Kaynakça

• Referans 1 Gülgün, B. ve Altuğ İ. (2006). İzmir Kıyı Bandı Uygulamalarında Ergonomik Standartlara Uygunluğun Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1) s. 145-156, ISSN 1018-8851.
• Referans 2 Karatay, A. (2009). Peyzaj Mimarlığı Antropometri İlişkisi: İstanbul Örneği. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
• Referans 3 Karayılmazlar, A. S. (2017) Kamusal Alanların Kentsel Ergonomi Açısından İrdelenmesi, Bartın Örneği. Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Bartın.
• Referans 4 Külekçi, E. A. (2018) Erzurum’da Kentsel Mekânlarda Kullanılan Bazı Kent Donatı, Zemin Ve Bitkisel Elemanlarının Ergonomik Ve Antopometrik Yönden İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi ATA Planlama ve Tasarım Dergisi, Cilt:2, Sayı:2.