OFİS TASARIMINDA ERGONOMİK KOŞULLARIN SAĞLANMASININ ÖNEMİ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 84 - 97, 15.08.2022

Bilge Yararel Kübra Arslan Sura Kılıç Gökçe Saadet Arpacı

https://doi.org/10.33439/ergonomi.1111957

Öz

Ofis organizasyonlarının sosyal yapısı ile teknik yapısının bütünleştirilmesi, günümüz iş hayatının önemli konularından birini oluşturmakta olup çalışanın sağlıklı, verimli, istekli ve işiyle uyumlu çalışabilmesi için oldukça önemlidir. Ergonomi, insan ve bulunduğu çevrenin fiziksel ve psikolojik açıdan birbirleri ile uyumlandırılması, insanın bedensel ve ruhsal yönden zorlamadan yeteneklerini en rahat şekilde kullanabilme süreci olarak tanımlanmaktadır. Günümüz modern dünyasında ofis çalışanlarının çoğu çalışma ortamının çevresel ve fiziksel koşulları açısından çeşitli problemlerle karşılaşmakta ve bu durum çalışanların beden ve ruh sağlığı ile iş verimliliklerini olumsuz etkilemektedir. Günümüzde, teknolojik alanda yaşanan değişim ve gelişim çalışan bireylerin hem bedensel ve hem de düşünsel yeteneklerini zorlamaktadır. Çalışanın gelişen teknoloji, makineler ve çalışma sistemleri karşısında yetersiz kalmasının önlendiği ve ergonomik açıdan sağlığının düşünüldüğü ofis mekânlarının düzenlenmesi gerekmektedir. Tüm bu düzenlemeler insanın antropometrik ölçüleri, anatomik yapısı, fizyolojik kapasitesi ve toleransları göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Ergonominin temel fonksiyonu olan çalışanın iş yerinde verimli, sağlıklı ve güvenli çalışabilmeleri için gerekli iş organizasyonunun insan özelliklerine uygun olarak düzenlenmesi sağlanarak; çalışan sağlığı ve iş güvenliği koşulları iyileştirilmeli, fizyolojik ve psikolojik açıdan çalışma performansı artırılmalıdır. Bu çalışmanın amacı, ergonomi biliminin önemine değinilerek ofis ergonomisinin iş verimine etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışma mekânını oluşturan bileşenler perspektifinde çalışan sağlığı ve iş verimi analiz edilmiştir. Yapılan araştırma sonucunda çalışma çevrelerinde aydınlatma sistemi, ses ve gürültü denetimi, iklimlendirme sistemi, araç-gereç uyumu ve renk tercihi gibi faktörlerin çalışanlar üzerinde önemli etkileri olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ergonomi Bilimi, Ofis, Çalışan Sağlığı, Ergonomik Tasarım Kriterleri

THE IMPORTANCE OF ENSURING EGONOMIC CONDITIONS IN OFFICE DESIGN

Öz

The integration of the social structure and technical structure of office organizations is one of the key issues of today's business life. It is also important that the employee works in the office in a healthy, efficient, willing, and appropriate manner. Ergonomics is defined as the process of adapting people and their environment to each other physically and psychologically, as the most comfortable way to use human skills without forcing them physically and spiritually. In today's modern world, most office workers face a variety of problems in terms of the environmental and physical conditions of their work environment. This adversely affects the health and mental health of employees and their work productivity. It is necessary to organize office spaces where the employee is prevented from being inadequate in the face of developing technology, machinery and operating systems and is ergonomically considered healthy. All these arrangements must be made with the human anthropometric measurements, anatomical structure, physiological capacity, and tolerances in mind. The purpose of this study is to examine the impact of office ergonomics on business efficiency by addressing the importance of ergonomics science. In this objective, the health and work efficiency of the employees in the perspective of the components that make up the workplace have been analyzed. The study found that factors such as illumination system, sound and noise control, air conditioning system, vehicle-equipment compatibility and color preference have significant impact on employees in the working environment

Anahtar Kelimeler

Ergonomics Science, Office, Employee Health, Ergonomic Design Criteria

Kaynakça

• Akpınar, T., Çakmakkaya, B.Y. & Batur, N. (2018). Ofis Çalışanlarının Sağlığının Korunmasında Çözüm Önerisi Olarak Ergonomi Bilimi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 76-98.
• Altınok Kayan, H. Z. A. (2012). Ofis iç Mekân Tasarımlarında Gelişen Teknolojiler Işığında Esneklik. Tasarım+Kuram, 8 (14), 79-96.
• Ayan, B. (2015). Montaj Hattında Ergonomik Risk Unsurlarının İncelenmesi: Otomotiv Sektörüne Yönelik Bir Uygulama. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi, Uzmanlık Tezi, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ankara.
• Battaloğlu, C. (1998). Çalışma Yerleri İçin Bir İş Bilimsel Denetim Listesi Geliştirilmesi ve Çalışma Yerlerinin Değerlendirilmesi. I. Ulusal Ergonomi Kongresi, 372 Ankara.
• Bekleviç, H. & Gedik, T. (2018). Ofis Ergonomisi Üzerine Bir Araştırma: Düzce Üniversitesi Örneği. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6, 1283-1294.
• Dul, J. & Weerdmeester, B. A. (2001). Ergonomics for Beginners: A Quick Reference Guide. Second Edition, Taylor&Francis. Duran Sağocak, M. (2005). Ergonomik Tasarımda Renk, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 6 (1), 77-83.
• Fleischer, S. (2001). Effect of Brightness Distribution and Light Colours on Office Staff. The 9th European Lighting Conference Proceeding Book of Lux Europa, 77-80, Reykjavik.
• Franta, G. & Anstead, K. (1994). Daylighting Offers Great Opportunities. Window Anad Door Specifier-Design Lab, 40-43. Gabriela R. (2003). Color Temperature and Illuminance Levels in Offices. 25th Session of CIE Proceedings, 2, San Diego.
• Göregenli, M. (2005). Çevre Psikolojisi, İnsan Mekân İlişkisi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Güler, Ç. (1997). Ergonomiye Giriş. 1. Baskı, Ankara.
• Hayward, D. G. (1980). Psychological Factors in the Use of Light and Lighting in Buildings. Fundamental Processes of Enviromental Behavior.
• İlhan, A., Koşar, G., Karapınar, A. & Gedik, T. (2013). Sakarya İli Mobilya İmalatında İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Ortaya Çıkış Nedenlerinin Analizi, Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13 (2), 202-210.
• Karamık, S. & Şeker, U. (2015). İşletmelerde İş Güvenliğinin Verimlilik Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Part:C, Tasarım ve Teknoloji, 3 (4), s.575-584.
• Kaya, S. (2008). Ergonomi ve Çalışanların Verimliliği Üzerine Etkileri. İzmir Ticaret Odası Ar&Ge Bülteni, 25-35.
• Kıraç, Y. (2005). Büro Yönetiminde Ergonomi ve Ergonominin Verimliliğe Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Koçer, S., Yazıcı, T. & Ekinci, D. K. (2016). Büro Ortamlarının Çalışana Etkisi Üzerine Bir Araştırma: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4 (2), 554-586.
• Kroemer, K. H. E., Kroemer, H. B. & Kroemer-Elbert, K. E. (2001). Ergonomics: How to Design for Ease and Efficiency, Vol. 2, Prentice Hall, New Jersey.
• Kwellek, N., Lewis, C. M., Lin-Hsiao, J. W. D. & Woodson, H. (1996). Effects of Nine Monochromatic Office Interior Colors on Clerical Tasks and Worker Mood. Color Research and Application, 21 (6), 448-458.
• Mahmud, N., Bahari S. F. & Zainudin, N. F. (2014). Psychosocial and Ergonomics Risk Factors Related to Neck, Shoulder and Back Complaints among Malaysia Office Workers. Computer, 4 (4), 260-263.
• Manav, B. (2007). Işık ve Sağlık: Işığın Biyolojik Sistem Üzerindeki Etkisi. IV. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu ve Sergisi Bildiriler Kitabı, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, İzmir.
• Manav, B. & Küçükdoğu, M. Ş. (2006). Aydınlık Düzeyi ve Renk Sıcaklığının Performansa Etkisi. İtü Dergisi/a mimarlık, planlama, tasarım, 5 (2), 3-10.
• Oldham, G. R. & Fried, Y. (1987). Employee Reactions to Workplace Characteristics. Journal Of Applied Psychology, 72.
• Onaygil, S., Tümer P. & Gürsoy, E. (2002). Employability Examination of Fuzzy Logic Method in Lighting Control Systems. Proceeding Book of the 2nd Balkan Conference on Lighting Energy Saving and New Trends in Lighting, s.87-94, İstanbul.
• Onaygil, S. & Tenner A. D, (1993). Combination of Daylight and Artificial Lighting in Office Lighting. Study Report 58, Lighting Design and Application Centre, Philips Lighting, 25 sh, Netherlands.
• Özkan, N. F. & Kâhya, E. (2017). Bir Üniversitenin İdari Ofislerindeki Ergonomik Risklerin Değerlendirilmesi. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 32 (1), 141-150.
• Öztürk, E., Yılmazer, S., & Ural, S. E., (2012). The Effects of Achromatic and Chromatic Color Schemes on Participants' Task Performance in and Appraisals of an Office Environment. Color Research & Application, 37 (5), 359-366.
• Özkul, A. (1996). Ergonomi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No:973, 9-12.
• Pekcan, B. (2013). Yazılım Ergonomisi ve Bir İşletme Yazılımı Üzerine Uygulanması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Sawada, H. (1999). Effects of Spatial Dimensions, Illuminance and Color Temperature on Openness and Pleasantness. Ph.D Thesis, UMI Dissertation Services, Canada.
• Shikakura, T., Marikawa H. & Nakamura, Y. (2003). Perception of Lighting Fluctuations in Office Lighting Environments. Journal of Light and Visual Environment, 27 (2), 75-82.
• Su, A. B. (2001). Ergonomi. Atılım Üniversitesi mühendislik Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Turan, Ö. G. (2016). Ofis Çalışmalarında Ergonomik Risklerin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, T.C. İstanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tutar, H. (2002). Toplam Kalite Yönetimi Çerçevesinde Büro Yönetimi Teknikleri. Erzurum: Aktif Yayınevi, 23.
• Üçüncü, K. & Acar, H. (2020). Ergonomi. 1. Baskı, Nobel Akademi, Ankara.