...................................................

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 160 - 169, 27.12.2021

Muhammed Acar , Özcan Saygın , Kaan Salman

Öz

.................................................................................................

Anahtar Kelimeler

basketball, basket, ball

Farklı Düzeylerdeki Elit Basketbolcuların Beslenme Alışkanlıkları ve Beslenme Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, farklı düzeylerdeki elit basketbolcuların beslenme alışkanlıkları ve bilgi düzeylerinin incelenmesidir. Araştırmaya basketbolun en üst (1. ve 2.) liglerinde oynayan 80 sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak tanımlayıcı bilgi formu ile beslenme alışkanlıkları ve bilgi düzeyleri anket formu kullanılmıştır. Bu kapsamda basketbolcuların sosyo-demografik durumları, sporcu beslenmesi konusundaki bilgileri ve beslenme alışkanlıkları sorgulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS (versiyon 22.0) programı kullanılmış olup bulguların değerlendirilmesinde yüzde (%), frekans (f) ve gruplar arasındaki farkın belirlenmesi için bağımsız t testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p≤0,05 kabul edilmiştir. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde erkek basketbolcuların tamamının, kadın basketbolcuların %90,6’sının beslenmesine dikkat ettiği bulunmuştur. Erkek basketbolcuların %66,7’si, kadın basketbolcuların %43,8’i beslenme konusunda bilgilerini yeterli bulmaktadır. Erkek basketbolcuların %31,3’ü, kadınların ise %28,1’i beslenme hakkında sahip olduğu bilgiyi antrenörlerden elde ettiklerini bildirmişlerdir. Cinsiyetler arası dört adet beslenme alışkanlığı sorusunda anlamlı fark bulunmuştur (p≤0,05). Ligler arası farka bakıldığında ise iki beslenme alışkanlığı ve üç beslenme bilgisi sorusunda anlamlı fark bulunmuştur (p≤0,05). Sonuç olarak, üst ligde oynayan basketbolcuların beslenme alışkanlıklarının ve beslenme bilgi düzeylerinin daha yüksek seviyede olduğu görülmüştür. Ortaya çıkan bulgulardan hareketle, kulüpler tarafından sporcuların ve antrenörlerin beslenme eğitimi ile desteklenmeleri, ayrıca basketbolcuların beslenme konusuna verdikleri önemi arttırabilmek için spor kulüplerinde beslenme uzmanlarına yer vermeleri önemli görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Beslenme, Sporcu Beslenmesi, basketbol

Kaynakça

• Akıcı, Ș. Y., Yağmur, C., Parlak, E., & Kurdak, S. S. (2011). Evaluating nutritional status and habits of male adolescent basketball team players. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri, 3(2), 62-69.
• Akıl, C., (2007). Dayanıklılık Sporcularında Beslenme Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Ayuso, J. M., & Prieto, A. (2018). Nutrition for basketball players and teams. In The Science of Basketball (pp. 51-84). Routledge.
• Baştürk, S., & Taştepe, M. (2013). Evren ve örneklem. Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Vize Yayıncılık, 129-159.
• Burke, L.M. (2008). A food pyramid for Swiss athletes. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 18(4), 430-437.
• Demirezen, E., & Coşansu, G. (2005). Adölesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 14(8), 174-178.
• Ersoy, G. (2011). Egzersiz ve Spor Yapanlar İçin Beslenme. (5.Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Eskici, G. (2015). Nutrition in team sports Takım sporlarında beslenme. Journal of Human Sciences, 12(2), 244-265.
• Göral, K., Çevik, H., Saygın, Ö., Öcal, K. (2006) Amatör futbolcuların beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. 9.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Bildiri Kitapçığı, s.548, Muğla, Türkiye.
• Göral, K., Saygın Ö., Karacabey K. (2010). Amatör ve profesyonel futbolcuların beslenme bilgi düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 836-856.
• Güler, D., Şenel, Ö., Çolak, M., Dönmez, G., Zorba, E., (2004) Bazı Takım Sporlarındaki Üst Düzey Sporcuların Ergojenik Yardımcılar Hakkındaki Bilgi ve Kullanım Düzeyleri, The 10th Ichper SD Europe Congress & 8th International Sport Science Congress, s.134, Antalya.
• Güneş Z. (2016). Spor ve Beslenme. (8.Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Ivković, G., Mavra, N., & Mandić, G. F. (2016). Personality traits among Croatian women basketball players that play on different positions in the team. Acta Kinesiologica, 10(2), 31-34.
• İnce, B. (2017). Profesyonel basketbolcularda beslenme alışkanlıkları ve bilgi düzeylerinin incelenmesi. (Master's thesis, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Jessri, M., Jessri, M., RashidKhani, B., & Zinn, C. (2010). Evaluation of Iranian college athletes’ sport nutrition knowledge. International journal of sport nutrition and exercise metabolism, 20(3), 257-263.
• Lopez, A., Cacoub, P., Macdougall, I. C., & Peyrin-Biroulet, L. (2016). Iron deficiency anaemia. The Lancet, 387(10021), 907-916. Lopez, A., P. Cacoub, I. C. Macdougall, and L. Peyrin‐Biroulet. . Iron deficiency anaemia. Lancet 2016, 387: 907– 916.
• Lori A. S., Mary B. G&Debbie G. (2020).Beslenme: Bilim Ve Uygulamalar (B. Kahveci, Çev.) Ankara: Palme Yayınları.
• Matković, A., Rupčić, T., & Knjaz, D. (2014). Physiological load of referees during basketball games. Kinesiology, 46(2.), 258-265.
• Maughan, R. J., & Shirreffs, S. M. (2011). IOC Consensus Conference on Nutrition in Sport, 25-27 October 2010, International Olympic Committee, Lausanne, Switzerland. Journal of sports sciences, 29, S1-S1.
• McKeag, D. B. (2008). Handbook of Sports Medicine and Science, Basketball. (D. B. McKeag, Ed.). John Wiley & Sons.
• Meyer, L., Woolf, K. ve Burke, L. (2018). Sporcularda besin durumunun ve takviye ihtiyacının değerlendirilmesi. Uluslararası spor beslenme ve egzersiz metabolizması dergisi , 28 (2), 139-158.
• Özkarabulut, A. H., & Yürek, M. A. (2017). Basketbol kulüplerindeki kız ve erkek öğrencilerin beslenme durumları ve arasındaki farklar. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (3), 239-259.
• Pekcan, G. (2008). Beslenme durumunun saptanmasi. Diyet El Kitabi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, S67-141.
• Saribay A K, Kirbas S 2019 Determination of Nutrition Knowledge of Adolescents Engaged in Sports. Universal Journal of Educational Research 7 (1) 40-7.
• Saygın, Ö., Göral, K., & Gelen, E. (2009). Amatör ve profesyonel futbolcuların beslenme alışkanlıklarının İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 177-196.
• Spriet, L. L. (2013). Sport Nutrition for Basketball: Science-Based Recommendations. Nutrition & Recovery Needs of the Basketball Athlete, 16.
• Süel, E., Şahin, İ., Karakaya, M. A., & Savucu, Y. (2006). Elit seviyedeki basketbolcuların beslenme bilgi ve alışkanlıkları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 20(4), 271-275.
• Tayar, M., Korkmaz, N. & Özkeleş, H. E. (2011). Beslenme İlkeleri. (1. Baskı). Bursa: Dora Basım Yayın.
• Yarar, H., Gökdemir, K., Eroğlu, H., & Özdemir, G. (2011). Elit seviyedeki sporcuların beslenme bilgi ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(3), 368-371.
• Yıldırım, Y., Miçoğulları, B. O., Yıldırım, İ., & Şahin, F. N. (2004). Hatay İli Amatör Basketbol Kulüplerindeki Sporcuların Beslenme Bilgi Ve Alışkanlıkları. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(4).
• Zamora, A. J., & Belmonte, M. L. (2020). Evaluation of anthropometric and nutritional assessment of basketball players. In Camp (p. 244).