Üniversite Öğrencilerinin Spor Yapma Durumuna Göre Öz Saygı ve Karar Verme Stillerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 109 - 118, 29.12.2022

Sinan Akın , Piyami Çakto

Öz

Bu araştırmanın amacı karar verme noktasında öz saygı ve karar verme stilleri açısından spor yapma
durumunun yarattığı farklılığı tespit etmektir. Çalışma grubunu üniversite öğrenimlerine devam eden 239
erkek, 167 kadın olmak üzere toplamda 406 kişi oluşturmuştur. Katılımcıların 101’i spor yapmazken, 305’i
spor yapmaktadır. Ölçüm aracı olarak Melbourne Karar Verme Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilere
Kolmogorov-Smirnov normallik testi uygulanmış olup, verilerin normal dağılıma sahip olması nedeniyle
Independent t-testi ve korelasyon testi uygulanmıştır. Cinsiyet değişkenine bağlı olarak karar vermede
öz saygı, kaçıngan ve erteleyici karar verme alt boyutunda anlamlı farklılıklar söz konusuyken (p<0,05),
spor yapma değişkenine göre sadece öz saygı boyutunda gruplar arasında anlamlı fark tespit edilmiştir
(p<0,05). Ayrıca kaçıngan karar verme stili ile erteleyici karar verme ve panik karar verme stilleri arasında
orta düzeyde ilişki ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak; spor yapma değişkenine bağlı olarak karar verme stilleri
arasında anlamlı bir farklılık olmadığı (p>0,05) ancak öz saygı boyutunda istatistiksel olarak anlamlı bir
farklılık olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Buna karşın cinsiyet değişkene bağlı olarak karar verme öz saygı
(kendine güven), kaçıngan karar verme ve erteleyici karar verme stilleri arasında istatistiksel olarak anlamlı
bir farklılık olduğu (p<0,05) fakat dikkatli karar verme ve panik karar verme stilleri arasında bir farklılık
söz konusu olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05).

Anahtar Kelimeler

Karar Verme, Melbourne, Öz Saygı, Spor

Kaynakça

• Adair, J. (2000). “Karar Verme ve Problem Çözme” (Çev: Kalaycı, N. Edit: Atay, M.T). Ankara: Gazi Kitabevi. Ayçin, E. (2019). Çok kriterli karar verme: Bilgisayar uygulamalı çözümler. Basım, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Byrness J.P., & McClenny B. (1994). Decision making in young adolescents and adults. Journal of Experimental Child Psychology, 58, 359-388.
• Certel, Z., Aksoy, D., Çalışkan, E., Lapa, T.Y., Özçelik, M.A., ve Çelik, G. (2013). Research on self-esteem in decision making and decision-making styles ın taekwondo athletes. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 93, 1971-1975.
• Çetin, M.Ç., Taşğın, Ö., ve Arslan, F. (2011). The relationship between reaction time and decision-making in elite kickboxing athletes. World Applied Sciences Journal, 12(10), 1826-1831.
• Dalkılıç, M. (2015). Examining decision-making levels of athletes of various branches in team environments in terms of socio demographic variables. Anthropologist, 21(1,2), 31-38.
• Demir, G., ve Kartal, M. (2020). Güncel çok kriterli karar verme teknikleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Deniz, M.E. (2002). Üniversite öğrencilerinin karar verme stratejileri ve sosyal beceri düzeylerinin ta-baskın ben durumları ve bazı özlük niteliklerine göre karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi]. Konya.
• Deniz, M.E. (2004). Investigation of the relation between decision making self-esteem, decision making style and problem solving skills of university students. Eurasian Journal of Educational Research. Vol: 15. 23-35.
• Deniz, M.E., Avşaroğlu, S. ve Hamarta, E. (2004). Psikolojik danışma servisine başvuran üniversite öğrencilerinin psikolojik belirti düzeylerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (16-17-18), 139 – 153.).
• Eldeleklioğlu, J. (1996). Karar stratejileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış doktora tezi.] Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Ersever, H.O. (1996). Karar verme becerileri kazandırma programının ve etkileşim grubu deneyiminin üniversite öğrencilerinin karar verme stilleri üzerindeki etkileri. [Yayınlanmamış Doktora tezi], Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Ganster, D. C., and J. Schaubroeck (1991). Work stress and employee health. Journal of Management, 17(2), 235– 271.
• Güçray, S. S. (2016). Bazı kişisel değişkenler, algılanan sosyal destek ve atılganlığın karar verme stilleri ile ilişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(9).
• Güçray, S.S. (2001). Ergenlerde karar verme davranışlarının öz saygı ve problem çözme becerileri algısı ile ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(8). Retrieved from https://dergipark. org.tr/en/pub/cusosbil/issue/4364/59692.
• Kaya, A. M. (2011). Üniversite öğrencilerinin rekreatif faaliyetlere yönelik tutumları ve boş zaman motivasyonlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Kelecek, S., Altıntaş, A., ve Aşçı, F.H. (2012). Sporcuların karar verme stillerinin belirlenmesi. II. Uluslararası Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi Bildiri Kitabı, Mayıs– 2 Haziran, Ankara, s. 244. 31.
• Köse, A. (2002). Psikolojik danışma ve rehberlik birinci sınıf öğrencilerinin cinsiyet ve algılanan sosyo-ekonomikdüzey açısından psikolojik ihtiyaçları ve karar verme stratejilerinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kulaksızoğlu, A. (2005). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi Yayınları.
• Mann L., Hormoni R., & Rover C. (1989). Adolescent decision making: the development of competence. Journal of Adolescence, 12, 265-278.
• Nas, K., Temel, V. (2019). Antrenörlerin karar vermede öz saygı ve karar verme düzeylerinin belirlenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(4), 75-85 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ ataunibesyo/issue/51344/635214.
• Nas, S., (2006). Gemi operasyonlarının yönetiminde kaptanın bireysel karar verme süreci analizi ve bütünleşik bir model uygulaması. [Yayınlanmamış Doktora tezi], Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Özşaker, M. (2012). Gençlerin serbest zaman aktivitelerine katılamama nedenleri üzerine bir inceleme. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(1), 126 – 131.
• Rue, L.W., & Byars, L.L. (2003). Decision Making skills. Management: Skills and Applications, McGraw‐Hill Irwin, Boston, MA.
• Scott, S.G., & Bruce. R.A. (1995). Decision-making style: The development of a new measure. Educational and Psychological Measurement, 55, 818-831.
• Shiloh, S., Koren, S., Zakay, D. (2001). Individual differences in compensatory decision making style and need for closure as correlates of subjective decision complexity and difficulty. Personality and Individual Differences. Vol: 699-710.
• Şeyhun, H. (2000). Karar verme becerileri eğitim programının ilköğretim son sınıf öğrencilerinin karar verme becerilerine etkisi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tatlılıoğlu, K. (2014). Üniversite öğrencilerinin karar vermede öz-saygı düzeyleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2(1), 150-170.
• Temel, V., ve Nas, K. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin karar vermede öz saygı ve karar verme düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 90-98.
• Tükel Y. (2020). Antrenörlerin karar vermede öz-saygi ve karar verme stilleri. SPORTIVE, 4(1),43-56.
• Yavuzer, H. (2003). Eğitim ve gelişim özellikleriyle okul çağı çocuğu. İstanbul: Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Yeşilyaprak, B. (2003). Eğitimde rehberlik hizmetleri gelişimsel yaklaşım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.