Tıp ve Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları ve Fiziksel Aktivite Düzeyleri

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 41 - 53, 16.06.2023

Beyza Nur Ataoğlu , Yusuf Salih Narin , Yusuf Turak , Berfin Öztürk , Abdullah Okan Tok , Muhammet Talha Korucu , Dilşad Save

https://doi.org/10.29228/ERISS.29

Öz

Giriş: Beslenme ve fiziksel aktivite davranışlarının değerlendirilmesi, sağlık belirleyicilerini değerlendirmeye ve ileriye yönelik müdahalelerin planlanmasına yardımcı olmaktadır. Sağlıkla iç içe iki bölümünde okuyan öğrencilerin beslenme ve fiziksel aktivite düzeylerinin değerlendirilmesi sağlıkla ilgili sorunları önlemek için önemlidir. Bu çalışmayla spor bilimleri fakültesi ve tıp fakültesinde okuyan öğrencilerin beslenme ve fiziksel aktivitelerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Örneklem seçilmemiş olup üniversitenin tıp fakültesi 1. 2. ve 3. sınıf öğrencileri (n=642) ile spor bilimleri fakültesi 1. 2. ve 3. sınıf öğrencilerine (n=773) çevrimiçi ortamdan anketler iletilmiştir. Anket bireysel sorular, Beslenme ve Egzersiz Davranış Ölçeği (BEDÖ) ve Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (UFAA) olmak üzere 3 bölümden oluşmaktadır. Verilerin analizi Jamovi programında yapılmıştır, istatistiksel anlamlılık değeri p <0.05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya 233 öğrenci katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 20,04±2,01. Çalışmaya katılan tıp fakültesi öğrencilerinin 65’i erkek (%27,8), 83’ü kadın (%35,6); spor bilimleri (SBF) öğrencilerinin 50’si (%21,4), erkek 35’i kadındır (%15,0). Tıp ve spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin BEDÖ puanları tüm alt boyutlarda istatistiksel anlamlılık göstermektedir. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin UFAA skorlarının medyan değeri 2922,0 MET dk/hafta (çok aktif) iken tıp fakültesi öğrencilerinin UFAA skorlarının medyan değeri 1459,5 MET dk/haftadır (minimal aktif) (p<0,001). Erkekler daha sağlıklı beslenme davranışı ve psikolojik yeme davranışını sergilemekle birlikte fiziksel olarak daha aktiftirler.
Sonuç: Spor bilimleri fakültesi öğrencileri beslenme davranış puanları tıp fakültesi öğrencilerine nazaran daha yüksektir. Ayrıca tıp fakültesi öğrencilerine nazaran daha aktiftirler.

Anahtar Kelimeler

Beslenme değerlendirilmesi, egzersiz, tıp fakültesi

Kaynakça

• Akan, M. (2018). Adölesanlarda Beslenme Egzersiz Davranışları ile Beden Kitle İndeksi Arasındaki İlişki. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi), Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Akman, M., Cebeci, D., Okur, V., Angin, H., Abali, O. & Akman, A. C. (2004). The Effects Of Iron Deficiency On Infants’ Developmental Test Performance. Acta Paediatrica, (10), 1391–1396, [Erişim adresi: https:// pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15499963/, Erişim tarihi: Ekim 2014.]
• Arman, A. R., Ersu, R., Save, D., Karadag, B., Karaman, G., Karabekiroglu, K., Karakoc, F., Dagli, E. & Berkem, M. (2005). Symptoms Of Inattention And Hyperactivity in Children With Habitual Snoring: Evidence From A Community-Based Study In Istanbul. Child: Care, Health And Development, (6), 707–717, [Erişim adresi: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16207229/, Erişim tarihi: Kasım 2005.]
• Arı, Y ve Çakır, E. (2021). Correlation Between Partipication in Physical Activity And Healty Nutrition: An Example of A Sports Sicence Faculty. Baltic Journal of Health and Physical Activity, 13(3), 37-45.
• Asigbee, F. M., Whitney, S. D., & Peterson, C. E. (2018). The Link Between Nutrition and Physical Activity in Increasing Academic Achievement. The Journal of school health, 88(6), 407–415, [Erişim adresi: https:// pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29748999/, Erişim tarihi: 10 Mayıs 2018.]
• Aydoğan Arslan, S., Daşkapan A. & Cakir, B. (2016). Specification Of Nutritional And Physical Activity Habits Of University Students. TAF Preventive Medicine Bulletin, [Erişim adresi: https://acikerisim.kku.edu. tr:8443/xmlui/handle/20.500.12587/2506, Erişim tarihi: 6 Mart 2016.]
• Badicu, G. (2018). Physical Activity And Sleep Quality In Students Of The Faculty Of Physical Education And Sport Of Braşov, Romania Sustainability, 10, 2410, [Available online at: https://www.mdpi.com/2071- 1050/10/7/2410, Erişim tarihi: 10 Temmuz 2018.]
• Bozkuş, T., Türkmen, M., Kul, M., Özkan, A., Öz, Ü. & Cengiz, C. (2013). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda Öğrenim Gören Öğrencilerin Fiziksel Aktivite Düzeyleri İle Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Belirlenmesi ve İlişkilendirilmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 1 (3), 49-65, [Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/intjscs/issue/8659/108013, Erişim tarihi: 1 Eylül 2013.]
• Cengiz, Ş. Ş. ve Delen, B. (2019). Gençlerde Fiziksel Aktivite Düzeyi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 110-122, [Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjces/issue/51237/667989, Erişim Tarihi: 31 Aralık 2019.]
• Cihangiroğlu, Z. ve Deveci, S. E. (2011). Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Etkileyen Faktörler Fırat Tıp Dergisi, 16(2), 78-83, [Erişim adresi: https:// dergipark.org.tr/tr/pub/firattip/issue/6350/84731, Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.]
• Çıtak Bilgin, N., Ak, B., Cerit, B., Ertem, M. & Çıtak Tunç, G. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Belirlenmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu, (3), 188-210 [Erişim adresi: https:// dergipark.org.tr/tr/pub/sak/issue/41235/525847, Erişim tarihi: 1 Aralık 2019.]
• Demirtürk, F., Günal, A. & Alparslan Ö. (2017). Sağlık Bilimleri Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Düzeyinin Tanımlanması. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 5(3), 169-178.
• Düz, S., Özdurak Sıngın, R.H. & Bayer, R. (2020) Investigation Of The Relationship Between Healthy Life Style Behaviors And Body Mass Index Of University Students. Türk Spor ve Egzersiz Dergisi, [Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsed/issue/53281/678448, Erişim tarihi: 30 Nisan 2020.]
• Erdoğan, B. ve Revan, S. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Belirlenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3 (2), 1-7. [Erişim adresi: https://dergipark. org.tr/tr/pub/besbid/issue/51018/631310, Erişim Tarihi: 26 Aralık 2019.]
• Ermiş, E., Doğan, E., Erilli, N. & Satıcı, A. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneği Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, (1), 30-40, [Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuspd/issue/20459/217881, Erişim tarihi: 1 Ocak 2015.]
• Ertop, N. G., Yılmaz, A. & Erdem, Y. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimleri Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, (2), 1-7, [Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kutfd/ issue/10150/124812, Erişim tarihi: 21 Haziran 2014.]
• Genç, A., Şener, Ü., Karabacak, H. & Üçok, K. (2011). Kadın ve Erkek Genç Erişkinler Arasında Fiziksel Aktivite Ve Yaşam Kalitesi Farklılıklarının Araştırılması. Kocatepe Tıp Dergisi, 12(3), 145-150, [Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kocatepetip/issue/17410/182315, Erişim tarihi: 1 Aralık 2011.]
• Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Yayınlar. (2010). [Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/ saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Yayinlar/kitaplar/diger-kitaplar/TBSA-Beslenme-Yayini.pdf]
• Hendekci, A., ve Aydın Avcı, İ. (2020). Adölesanlarda İnternet Bağımlılığı ile Beslenme Egzersiz Davranışları Arasındaki İlişki. Ankara Medical Journal, 315-326, [Erişim adresi: https://ankaramedj.com/TR/jvi. aspx?pdir=amj&plng=tur&un=AMJ-52533&look4=, Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.]
• Kaya, G., Save, D., Sarı, A., Arslantaş, A., Sökmen, F., Günay, H., Karadenız, S., Bayar, E. S. & Karavuş, M. (2018). How does being a medical student determine health promoting behaviors? Marmara Medical Journal, (1), 27-32, [Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/marumj/issue/33298/398863, Erişim tarihi: 26 Şubat 2018.]
• Kızar, O. Kargün, M., Togo, O.T., Biner, M. & Pala, A. (2016). Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 63-74.
• Korkmaz, N. H. (2010). Uludağ Üniversitesi Öğrencilerinin Spor Yapma ve Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (2), 399-413, [Erişim Adresi: https:// dergipark.org.tr/tr/pub/uefad/issue/16692/173490, Erişim Tarihi: 14 Kasım 2015.]
• Küçük Yetgin, M. ve Agopyan, A. (2017). Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, (3), 177-184, [Erişim adresi: https:// dergipark.org.tr/tr/pub/spormetre/issue/41297/499049, Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.]
• López-Sánchez, G.F., Radzimiński, Ł., Skalska, M., Jastrzębska, J., Smith, L., Wakuluk, D. & Jastrzębski, Z. (2019). Body Composition, Physical Fitness, Physical Activity and Nutrition in Polish and Spanish Male Students of Sports Sciences: Differences and Correlations. Int. J. Environ. Res. Public Health, (16), 1148, [Erişim adresi: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30935051/, Erişim tarihi: 30 Mart 2019.]
• López-Sánchez, G.F., Radzimiński, Ł., Skalska, M., Jastrzębska, J., Smith,L., Wakuluk, D. & Jastrzębski, Z. (2020). Body composition, physical fitness, physical activity and nutrition in Polish and Spanish female students of sports sciences. Science & Sports, 35(1), e21-e28. [Erişim adresi: https://www.sciencedirect.com/ science/article/abs/pii/S076.515.9719300681], Erişim tarihi: Şubat 2020.]
• Yurt, S., Yıldız A. & Save, D. (2016). Adolesanlar İçin Beslenme Egzersiz Davranışlarını Değerlendirme Ölçüm Aracının Geliştirilmesi, Geçerliliği ve Güvenilirliği. Turkiye Klinikleri J Public Health Nurs-Special Topics, (1), 19-25, [Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/olcek/beslenme-egzersiz-davranislariolcegi/, Erişim tarihi: 2016.]
• Yurt, S. ve Özdemir, T. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Egzersiz Davranışlarının Belirlenmesi Determination of Nutrition Exercise Behaviors of University Students. Journal of Education And Research In Nursing, 238-281, [Erişim adresi: https://www.academia.edu/46905148/Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Egzersiz Davranışlarının Belirlenmesi, Determination of Nutrition Exercise Behaviors of University Students, Erişim tarihi: 30 Eylül 2020.]
• World Health Organization. Fifty-Seventh World Health Assembly. (2004). [Erişim adresi: https://apps.who.int/ gb/ebwha/pdf_files/WHA57/A57_R17-en.pdf, Erişim tarihi: 22 Mayıs 2004.]
• World Health Organization. Physical Activity. (2022). [Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/factsheets/detail/physical-activity, Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.]
• Ulukoca, N. (2019). Kırklareli İl Merkezinde Üniversite Öğrencisi Kızlarda Beslenme, Egzersiz ve Osteoporoz Konusunda Bilgi, Tutum, Davranışların araştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne
• Öztürk, M. (2005). Ünıversıtede Eğıtım-Öğretım Gören Öğrencılerde Uluslararası Fızıksel Aktıvıte Anketının Geçerlılığı ve Güvenırlığı ve Fızıksel Aktıvıte Düzeylerının Belırlenmesı. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi) Ankara [Erişim adresi: https://toad.halileksi. net/olcek/uluslararasi-fiziksel-aktivite-anketi/, Erişim tarihi: 2005.]
• Saygın M., Öngel K., Çalışkan S., Yağlı M., Has M., Gonca T., Kurt Y. (2011) Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi,18(2): 43-47.
• Weidner, G., Kohlmann, C.W., Dotzauer, E. & Burns, L. (1996). The effects of academic stress on health behaviors in young adults. Anxiety Stress and Coping, 9: 123-133.