BANKA PROMOSYONLARI İŞÇİ ALACAĞI MIDIR?

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 2, 825 - 852, 24.10.2025

Doğukan Küçük

https://doi.org/10.58820/eruhfd.1809511

Öz

İşverenin, iş sözleşmesinden doğan asli borcu ücret ödemedir. Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak ise kural olarak işyerinde veya özel olarak açılan banka hesabına ödenmektedir. Eğer işverenin Türkiye’deki işyeri veya işyerlerinde çalıştırdığı işçi sayısı en az üç ise ücret ve ücret eklerinin bankalar aracılıyla ödenmesi zorunludur. Bu zorunluluk karşısında bankalar da işve renlerin kendileriyle çalışabilmeleri adına çeşitli yöntemler geliştirmektedir. Bu yöntemlerden birisi de banka promosyonlarıdır. Çalışmamızda banka promosyonlarının işçi alacağı olarak kabul edilip edilemeyeceği; eğer işçi alacağı olarak kabul edilecekse bu alacağın ücret mi, ücret eki mi yoksa tazminat niteliğinde mi olduğu ve son olarak sosyal güvenlik hukuku bağlamında banka promosyonlarının prime esas kazanca dahil edilip edilmeyeceği üze rinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

İşçi Alacağı , Ücret Eki , İşyeri Uygulaması , Banka Promosyonu , İş Sözleşmesi

Are Bank Promotions Labor Claims?

Öz

The utmost significant obligation of the employer arising from the employment contract is the payment of wages. Generally, wages, bonuses, premiums, and other forms of supplemental pay are paid at the workplace or through banks. If an employer in Türkiye employs at least three employees across its workplaces, wages and supplemental payments must be made through bank transfers. In the face of this obligation, banks are developing several methods for employers to work with them. One of these methods is giving bank promotions. This study inquiries into whether bank promotions can be classified as labor claims, the nature of these claims, and whether they should be included as part of premium-based earnings under social security law.

Anahtar Kelimeler

Labor Claims , Supplemental Pay , Workplace Practice , Bank Promotion , Employment Contract

Kaynakça

• Akıncı, Şahin. Borçlar Hukuku Bilgisi Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 11. Baskı. Konya: Sayram Yayınları, 2019.
• Akyiğit, Ercan. “Ücreti Geciken İşçinin Çalışmaktan Kaçınması”. İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi. 5, (2005): 15-26.
• Anlama, Adil. Türk İş Hukukunda İşçinin Ücretinin Düşürülmesi. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Ateş, Derya. “Sözleşme İlişkilerinin Kurulmasında ve Borç İlişkilerinde Üçüncü Kişi”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 151, (2020): 329-359.
• Aydın, Ufuk. Bireysel İş Hukuku, 7. Bası. Eskişehir: Nisan Basımevi, 2023.
• Aydınlı, İbrahim. “Borçlar İlişkisinin Nispilik Özelliğine Getirilen İstisnalar Işığında İş Hukukunda İşçi-İşveren İlişkilerinin Değerlendirilmesi”. Çalışma ve Toplum, 1, (2008): 39-83.
• Bedük, Mehmet Nusret ve Karabacak, Emre. “İşçinin Ücretinin Zamanında Ödenmemesinin Hukuki Sonuçları”. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi. 3, (2018): 193-211.
• Çelik, Nuri, vd. İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 36. Bası. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2023.
• Çilenti Konuralp, Ayşen. “Türk Hukukunda Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme ve Hukukî Niteliği Konusunda Bir Değerlendirme”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 146, (2019): 153-185.
• Çilenti Konuralp, Ayşen. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2020. Çopuroğlu, Çağlar. Ücret ve Korunması. Ankara: Turhan Kitapevi, 2013. Ekmekçi, Ömer ve Yiğit, Esra. Bireysel İş Hukuku, Güncellenmiş 5. Bası. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2023.
• Elmas, Ömer. “Bankacılık Kanunu Açısından Bağış ve Yardımlar ile Promosyonlara İlişkin Değerlendirme”. Bankacılar Dergisi. 63, (2007): 40-50.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Baskı. Ankara: Yetkin Yayınları, 2019.
• Eren, Fikret ve Dönmez, Ünsal. Eren Borçlar Hukuku Şerhi, Cilt III. Ankara: Yetkin Yayınları, 2023.
• Erkanlı Başbüyük, Betül. “İşçinin İş Görmekten Kaçınma Hakkını Kullanması ve Hakkın Sınırları (Karar İncelemesi)”. İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi. 67, (2020): 1159-1180.
• Evren, Kemal. İş Hukukunda Ücret ve Uygulaması. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2007.
• Öner Eyrenci vd. İş Hukuku, 10. Baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2020.
• Günergök, Özcan ve Kayıhan, Şaban. Borçlar Hukuku Dersleri, Genel Hükümler. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2024.
• Göktaş, Seracettin. Türk İş Hukukunda İşçinin Çalışmaktan Kaçınma Hakkı. Ankara: Yetkin Yayınları, 2008.
• Güzel, Ali, Okur, Ali Rıza ve Caniklioğlu, Nurşen. Sosyal Güvenlik Hukuku, Yenilenmiş 20. Bası. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2024.
• Işık, Hayriye. “Banka Promosyonlarının Vergi Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi”. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi. 8/4, (2022): 108-112.
• Karaçöp, Eda. “Türk İş Hukukunda Ücretin Korunması”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2012.
• Kartal, Dilşah Büşra. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2021.
• Looschelders, Dirk ve Makowsky, Mark. “Borç İlişkisinin Nispiliği ve Üçüncü Kişinin Hukuki Durumu”, çev. Kerem Öz. Hukuk Köprüsü, 2/4, (2013): 223-240.
• Manav Özdemir, Eda ve Urhanoğlu, İştar. “Türk İş Hukukunda Ücret Güvencesi”. Prof. Dr. M. Fatih Uşan’a Dekanlıkta 10. Yıl Anısına Teşekkür Armağanı, YBHD. 7/2, (2022): 1437-1472.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi, Astarlı, Muhittin ve Baysal, Ulaş. İş Hukuku, Güncellenmiş 7. Baskı. Ankara: Lykeion Yayınları, 2022.
• Narter, Sami. Çalışanlar İçin Ücretler. Ankara: Adalet Yayınevi, 2015.
• Oğuzman, Kemal ve Öz, M. Turgut. Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 2, Gözden Geçirilmiş 14. Bası. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2018.
• Özcan, Durmuş. İş Hukukunda İşçi Alacakları, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 2. Bası. Ankara: Adalet Yayınevi, 2013.
• Öztürk, Berna. Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda Primler. Ankara: Turhan Kitabevi, 2016.
• Öztürk, Özge. “Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme”. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 25/1, (2021): 165-210.
• Senyen Kaplan, Emine Tuncay. Bireysel İş Hukuku, Gözden GeçirilmişGüncellenmiş, 12. Bası. Ankara: Yetkin Yayınları, 2022.
• Sözer, Ali Nazım. İşçi, Bağımsız Çalışan ve Kamu Görevlileri Bakımından Türk Sosyal Sigortalar Hukuku, Güncellenmiş 6. Bası. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2023.
• Sur, Melda. İş Hukuku Toplu İlişkiler. Ankara: Turhan Kitapevi, 2025.
• Süzek, Sarper. “İşyeri Uygulamaları”. Kemal Oğuzman’a Armağan, (1997): 151-155.
• Süzek, Sarper ve Başterzi, Süleyman. İş Hukuku. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2024.
• Şahlanan, Fevzi. Toplu İş Hukuku. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2020.
• Yetik, Murat. Sosyal Güvenlik Hukukunda Primler ve Prim Teşvikleri. İstanbul: Legal Yayıncılık, 2018.
• Yorulmaz, Çiğdem. İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşmesi Halinde İşçilik Alacaklarının Korunması. Ankara: Yetkin Yayınları, 2020.