TOPLU İŞ HUKUKU AÇISINDAN İŞÇİNİN YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 2, 169 - 232, 14.11.2018

Hatice Duygu Özer

Öz

4857 sayılı İş Kanunu kapsamındaki işçilere tanınan yıllık ücretli izin hakkı; hak kazanma koşulları, iznin uygulanması, izin ücreti gibi temel esasları bakımından anılan kanunda düzenlenmiştir. İş sözleşmele-rinde de bu esaslara göre hükümler yer almaktadır. Ancak yıllık ücretli izin hakkı bireysel iş sözleşmeleri kadar toplu iş sözleşmeleriyle de sık-lıkla düzenlenen konular arasındandır. Bu nedenle yıllık ücretli izne ilişkin hükümlerin toplu iş sözleşmesinde nasıl düzenleneceği de önem arz etmekte ve çalışmamızın ilk bölümünü oluşturmaktadır. Toplu iş sözleş-melerinin normatif kısmının iş sözleşmesinin muhtevasına ilişkin olan bölümüne dahil edebileceğimiz yıllık izne ilişkin hükümler, yıllık izne hak kazanma koşullarını kolaylaştırıcı nitelikte olduğu gibi kullanımına ilişkin esaslar yönünden de daha esnek hükümler içerebilir. Yıllık izin ücretinin daha yüksek bir miktarda belirlendiği toplu iş sözleşmeleri de uygulamada sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.

Çalışmamızın ikinci bölümünde ise, yıllık izin toplu iş uyuşmaz-lıkları bağlamında ele alınmıştır. Böylece yıllık iznin grev ve lokavtta ne şekilde kullanılabileceği ve yıllık izne hak kazanmak için aranan koşulla-rı gerçekleştirmede grev ve lokavtın etkisinin ne olacağı üzerinde durul-muştur.

Anahtar Kelimeler

Yıllık Ücretli İzin, Toplu İş Söz-leşmesi, Grev, Lokavt

Kaynakça

• Akyiğit, Ercan: Yıllık Ücretli İzin, Ankara 2000. Akyiğit, Ercan :“Yeni Borçlar Kanunu’nda Yıllık Ücretli İzin”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Mart 2011. Akyiğit, Ercan: “Yıllık Ücretli İzin Kurumunda Yeni Bir Durum: Yıllık İznin İşverence Kısaltımı (İndirimi)”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Y.2011, S.3. Alpagut, Gülsevil: “Toplu Eylem Hakkı ve Sınırları-Yargıtay’ın Konuya İlişkin Bir Kararının Düşündürdükleri”, Prof. Dr. Fevzi Şahlanan’a Armağan, C.2, İstanbul 2016. Avcı, Mustafa : “6356 Sayılı Kanun’un Grev Oylaması Konusunda Getirdiği Değişiklikler ve Olası Uygulama Sorunları”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Y.2013, S.30. Bingöl, Serkan :Yıllık Ücretli İzin, Ankara 2012. 226 Dr. Öğr. Üyesi Hatice Duygu ÖZER ERÜHFD, C. XIII, S. 2, (2018) Yücel Bodur, Mehtap : “Mevsimlik İş Sözleşmesi İle Çalışanların Yıllık Ücretli İzin Hakları”, İş ve Hayat Dergisi, Y.2015, C.,S.1. Başterzi, Süleyman: “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2009 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu, Ankara 2011. Canbolat, Talat: 6356 sayılı Kanun’a Göre Toplu İş Sözleşmesinin Düzeyi ve Türleri, İstanbul 2013. Canbolat, Talat: “Toplu İş Sözleşmesine İlişkin Hükümler”, İş Hukukunda Güncel Sorunlar 3 Semineri, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul 2013. Canbolat, Talat: “6356 Sayılı Kanunda Öngörülen Çerçeve Sözleşmenin Hukuki Niteliği”, Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan, İstanbul 2014. Canbolat, Talat: “Yargıtay’ın 2011 Yılı İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu”, Ankara 2013. Canbolat, Talat : “Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanamayacak İşçiler”, Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C. 6, S. 4, Y.2002. Centel, Tankut: İş Hukukunda Ücret, İstanbul 1988. Centel, Tankut: “Yasal Greve Müdahalede Grev Oylaması Uygulaması” TİSK Akademi Dergisi, 2014/1, C.9, S.16. Çakmakçı, Musa: “Yıllık İzin Hakkının Kullandırılmaması İşçiye Haklı Fesih Hakkı Verir Mi?”, http://www.lokmaneren.com.tr/ makaToplu İş Hukuku Açısından İşçinin Yıllık Ücretli İzin Hakkı 227 le/yillik-izin-hakkinin-kullandirilmamasi-isciye-hakli-fesih-hakki-verirmi, erişim tarihi 20.06.2018. Çelik, Nuri / Caniklioğlu, Nurşen/ Canbolat, Talat: İş Hukuku Dersleri, İstanbul 2017. Çenberci, Mustafa: İş Kanunu Şerhi, Ankara 1986. Çiçek, Mustafa: İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk, Ankara 2018. Çifter, Algun: “Türk Hukukunda Hizmet Akdinin Yasal Grev Süresince Askıda Kalmasının Hukuki Sonuçları”, Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C.6, S.1-4, Y.2002. Çöğenli, Taner: Türk İş Hukukunda Yıllık Ücretli İzin, İstanbul, 1983. Demir, Fevzi: “Toplu İş Sözleşmesi ile İşçinin Onayının Önceden Alınması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Haziran 2006, S.2. Dereli, Toker: “Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Perspektifiyle Türkiye’de Sendika Özgürlükleri ve Yeni Yasa Taslaklarının Değerlendirilmesi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Y.2, S.6, Haziran 2007. Doğan, Sevil: “Toplu İş Sözleşmesinin Ard Etkisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.15, Özel Sayı, Y.2013. Yayvak, İrem: Toplu İş Sözleşmesinin Art Etkisi, İstanbul 2014. Doğan Yenisey, Kübra: İş Hukukunun Emredici Yapısı, İstanbul 2014. 228 Dr. Öğr. Üyesi Hatice Duygu ÖZER ERÜHFD, C. XIII, S. 2, (2018) Doğan Yenisey, Kübra: “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi”, Yargıtay'ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi Semineri 2013, İstanbul 2017. Doğan Yenisey, Kübra: “Toplu İş Sözleşmesinin Ard Etkisi Kazanılmış Hakların Korunması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Y.5, S.18, Haziran 2010. Ekmekçi, Ömer: Toplu İş Sözleşmesiyle Düzenleme Yetkisi, İstanbul 1996. Ekonomi, Münir: İş Hukuku C.1, Ferdi İş Hukuku, İstanbul 1984. Ertürk, Şükran: “Kanuni Grev ve Lokavtın Hizmet Akdine Etkisi: İşçi Bakımından Sonuçları”, Çimento İşveren Dergisi, Temmuz 1991. Esener, Turhan: İş Hukuku Yönünden Toplu İş Sözleşmeleri, Ankara 1964. Eyrenci, Öner / Taşkent, Savaş / Ulucan, Devrim: Bireysel İş Hukuku, İstanbul 2017. Eyrenci, Öner: “Toplu İş Sözleşmesinin İşyerinde Çalışan Bütün İşçilere Uygulanacak Hükümleri”, Kamu-İş Dergisi, Nisan 1988. Kar, Bektaş: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 854 Sayılı Deniz İş Kanunu’na Etkisi”, İÜHFM C. LXXII, S. 2. Kaya, Pir Ali / Güler, Ceyhun: “Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda Toplu Eylem Hakkı”, Sosyal Siyaset Konferansları, S. 68, Y. 2015/1. Toplu İş Hukuku Açısından İşçinin Yıllık Ücretli İzin Hakkı 229 Keser, Hakan: “Toplu İş Sözleşmelerinde Geriye Etkili Yürürlük ve Yürürlüğün Başlangıcı”, Çimento İşveren Dergisi, C.8, S.5, Eylül 1994. Keser, Hakan :“Sona Eren Toplu İş Sözleşmesi Hükümlerinin Art Etkisi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Y.2, S.6, Haziran 2007. Krebber, Sebastian: “Alman İş Hukukunda Toplu Sözleşme Sistemi”, (Çev: Yeliz Bozkurt Gümrükçüoğlu), İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.2, Temmuz-Ağustos 2017. Köseoğlu, Ali Cengiz: Türk Hukukunda İşçinin Dinlenme Hakkı ve Özellikle Yıllık Ücretli İzin Hakkı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 1997. Oğuzman, M. Kemal: Hukuki Yönden Grev ve Lokavt, İstanbul 1967. Manav Özdemir, Eda: Türk Hukukunda Grevin İş Sözleşmesine Etkisi, Ankara 2016. Mollamahmutoğlu, Hamdi /Astarlı, Muhittin /Baysal, Ulaş: İş Hukuku Ders Kitabı Cilt:1, Bireysel İş Hukuku, Ankara 2017. Mollamahmutoğlu, Hamdi/Astarlı, Muhittin: ”6098 Sayılı TBK’nın İşin Düzenlenmesine İlişkin Hükümlerinin İncelenmesi”, Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan, C.1, İstanbul 2011. Mollamahmutoğlu, Hamdi: “6356 Sayılı Yeni Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda Sendika ve Konfederasyonların Faaliyetlerine İlişkin Düzenlemeler”, TİSK İşveren Dergisi, Kasım-Aralık 2012. 230 Dr. Öğr. Üyesi Hatice Duygu ÖZER ERÜHFD, C. XIII, S. 2, (2018) Narmanlıoğlu, Ünal: İş Hukuku II Toplu İş İlişkileri, İstanbul 2016. Ocak, Uğur: 4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre İşçilik Alacakları, C.1, Ankara 2013. Okur, Zeki: “Mevsimlik İşlerde Yıllık Ücretli İzin (Karar İncelemesi)”, Kamu-İş Dergisi, Y.2008, C.10, S.2. Özdemir, Erdem: “Toplu İş Sözleşmesinin Geçmişe Etkili Olarak Yürürlüğe Konulması”, Kamu-İş iş Hukuku Dergisi, Yargıç Dr. Aydın Özkul’a Armağan, Y.2002, C.6, S.4 Özen,mTurgay:m“Yıllık Ücretli İzin ve Avans İzin Kullanımı”, http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/turgay/032/, erişim tarihi 11.07.2018. Özkaraca, Ercüment: Toplu İş Sözleşmesinin Geriye Etkisi, İstanbul 2014. Özkaraca, Ercüment: “Toplu İş İlişkileri”, Yargıtay'ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi Semineri 2014, İstanbul 2017. Öztürk, Mehmet Onat: “Kullandırılmayan Yıllık Ücretli İzin Hakkı Sebebiyle İş Kanunu Çerçevesinde Yapılan Ödemeler”, Çalışma ve Toplum Dergisi, S.35, Y.2012/4. Postacı, Ayşe Deniz: “6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Uyarınca Çerçeve Sözleşme”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.9, S.121-122. Toplu İş Hukuku Açısından İşçinin Yıllık Ücretli İzin Hakkı 231 Sarıbay Öztürk, Gizem: “6356 Sayılı Kanunda Barışçıl Çözüm Yolu Olarak Tahkim”, Prof. Dr. Turhan Esener’e Armağan, C.1, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, C.15, S.1, Ocak 2016. Senyen Kaplan, E.Tuncay: Bireysel İş Hukuku, Ankara 2017. Sevimli, Ahmet: “Yıllık Ücretli İznin Kullandırılmamasının Hukuki Sonuçları Hakkında Kısa Bir Not”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Y.2010, S. 18. Sur, Melda: İş Hukuku Toplu İlişkiler, Ankara 2017. Sümer, Haluk Hadi: Bireysel Basın İş Hukuku, Konya 2013. Süzek, Sarper: İş Hukuku, İstanbul 2016. Süzek, Sarper: “İş Akdinin Askıya Alınması ve Ücretsiz İzinler“, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C.9, Özel Sayı, 2007. Şahlanan, Fevzi Toplu İş Sözleşmesi, İstanbul 1992. Şahlanan, Fevzi: “Toplu İş İlişkileri”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi Semineri 2015, İstanbul 2016, (Seminer 2015). Şahlanan, Fevzi: “Toplu İş Sözleşmesinin Art Etkisi”, Tekstil İşveren Dergisi, S.349,Nisan 2009. Şahlanan, Fevzi: “Haftada 5 Gün Çalışılan İşyerlerinde Cumartesi Gününün Yıllık Ücretli İzin Süresinden Sayılıp Sayılmaması”, 232 Dr. Öğr. Üyesi Hatice Duygu ÖZER ERÜHFD, C. XIII, S. 2, (2018) http://www.tekstilisveren.org.tr/hukuk/karar-incelemeleri, erişim tarihi, 13.07.2018. Tulukçu, Binnur: İş Hukukunda Dinlenme Hakkı, Ankara 2012. Tuncay, Can/Savaş Kutsal, Burcu: Toplu İş Hukuku, İstanbul 2016. Yayvak, İrem: Toplu İş Sözleşmesinin Art Etkisi, İstanbul 2014. Yıldız, Gaye Burcu: “Bireysel İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirmesi Semineri 2015, İstanbul 2016. Yuvalı, Ertuğrul/ Güleşçi, Yusuf: “6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Açısından İşkolu Kavramı”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, C.10, S.38, Y.2013.