KOOPERATİFLERDE ORGANLAR VE ORGAN KARARLARININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 2, 210 - 263, 28.10.2019

Burak Adıgüzel Özge Demirdelen

Öz

TTK m. 124/1 uyarınca kooperatifler, bir ticaret şirketidir. Kooperatifler, ortaklarının ekonomik menfaatini geliştirmek amacını taşımaktadır. Kooperatiflere ilişkin Türk Hukukunda ana düzenleme 1163 sayılı Kooperatifler Kanunudur (KoopK). KoopK hükümleri, TTK hükümlerine göre uygulanma açısından önceliklidir; KoopK aksine bir hükme yer vermediği hususlarda TTK’daki anonim şirketlere ilişkin hükümler, KoopK m. 98 atfı nedeniyle, uygulanacaktır. Bu husus kooperatif organlarının aldığı kararlar açısından da önemlidir. Makale konumuzun esasını kooperatif organ kararları oluşturmakta-dır.

Makalede hükümsüzlük halleri olarak yaptırımın ağırlık derecesine göre geçersizlik halleri, anonim şirketlerle karşılaştırmalı olarak irdelenerek; yokluk, butlan ve iptal edilebilirlik durumları hukukî niteliklerine göre ele alınacaktır. Bu yaptırım hallerinde KoopK hükümlerinin uygulanması ve KoopK hükümlerinin uygulanamadığı durumlarda TTK’nın anonim şirketlere ilişkin hükümlerinin kooperatif organ kararlarının hükümsüzlüğündeki etkisi de incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Butlan, Genel Kurul, İptal, Yokluk, Yönetim Kurulu

Kaynakça

• AKDAĞ GÜNEY Necla: “Anonim Şirketlerde Eşitlik İlkesi”, GÜHFD, C. XVIII, S. 3-4, 2014. AKSOY Mehmet Ali: “Türk Kurumsal Yönetim Düzenlemeleri Kapsamında Anonim Şirket Yönetim Kurulu”, GÜHFD, C. XVII, S. 1-2, 2013, 45-76. ALİEFENDİOĞLU Yılmaz: Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında “Yok-luk” Ya Da “Yok İşlem”, TBB Dergisi, S.81, 2009. ANTALYA Gökhan: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt I, 3. Baskı, İstanbul, 2018. ARSLANLI Halil: Anonim Şirketler, İstanbul, 1960. ARSLANLI Halil: Anonim Şirketin Organizasyonu ve Tahviller, İstanbul, 1960. BAHAR SAYIN Hediye: Pay Sahibi Haklarının Korunması Kapsamında Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı, 2.Baskı, İstanbul, 2017. BAHTİYAR Mehmet: Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Toplantıları I-II-III, Türkiye Barolar Birliği, Ankara, Mart 2008. BAHTİYAR Mehmet: Ortaklıklar Hukuku, 13.Bası, İstanbul, 2019 (Ortaklık-lar). BİNGÖL Adil: Türk Hukuku’nda Kooperatif Genel Kurulu, Akdeniz Üni-versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya, 2010. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) ÇAMOĞLU Ersin: Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Üyelerinin So-rumluluğu, 3.Bası, İstanbul, 2010. ÇEVİK Orhan Nuri: Kooperatifler Hukuku Uygulaması ve İlgili Mevzuat, 5. Baskı, Ankara, 1999. DOMANİÇ Hayri: Anonim Şirketler Hukuku ve Uygulaması, C.II, İstanbul, 1988. EMİNOĞLU Cafer: “Anonim Şirket Pay Sahipleri Açısından “Eşit Şartlarda Eşit İşlem” İlkesi”, TFM, C. 1, S. 1, 2015, 79-88. Kooperatiflerde Organlar ve Organ Kararlarinin Hükümsüzlüğü 261 ERCOŞKUN ŞENOL Kübra: “Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Toplantı-lar”, Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, Özel Sayı, MÜHAD, C.19, S. 2, 2013, 1693-1726. ERİŞ Gönen: Anonim Şirketler Hukuku, Ankara, 1995 (Şirketler). ERİŞ Gönen: Uygulamalı Kooperatifler Hukuku, Ankara, 2001. HATEMİ Hüseyin: Medeni Hukuka Giriş, İstanbul, 1999. HELVACI Mehmet; Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukukî Sorumluluğu, 2. Bası, İstanbul, 2001. İMREGÜN Oğuz: “Türk Hukukunda Anonim Ortaklıklarda Toplantı ve Karar Yetersayıları”, İUHFM, C. 50, S. 1-4, 1984 (Yetersayıları). İMREGÜN Oğuz: Anonim Ortaklıklar, 4. Baskı, İstanbul, 1989 (Ortaklıklar). İMREGÜN Oğuz: Anonim Şirketlerde Münferit Pay Sahibinin Umumi He-yet Kararları Aleyhine İptal Davası Açmak Hakkı, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C. 2, S. 2, 149-175. İMREGÜN Oğuz: “Anonim Ortaklıklarda Toplantı ve Karar Yeter Sayıları ve Yönetim Kurulu Kararlarına Karşı Başvuru Yolları”, Prof. Dr. Hayri Doma-niç’e 80. Yaş Günü Armağanı, C. 1, Beta Yayınevi, İstanbul, 2001, 277-292. KARA Etem: Kooperatif Genel Kurul Kararlarının İptali, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 8, S. 15, 2018, 45-86. KARASU Rauf: Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Anonim Şirketlerde Genel Kurul Kararlarının Butlanı, Prof. Dr. Fırat Öztan'a Armağan, C.I, Ankara, 2010 (Genel Kurul). KARASU Rauf: Emredici Hükümler İlkesinin Kapalı Tip Anonim Şirketler ve Limited Şirketler Açısından Doğurduğu Sorunlar ve Çözüm Önerileri, TFM, 2015/1 (Emredici Hükümler). KAYAR İsmail: AO ve Kooperatiflerde Genel Kurul Toplantı ve Karar Yetersayılarına Uyulmamasının Sonuçları ve İptal Kararının Etkileri, Er-ciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.III, S.2, 2008, 251-262. KENDİGELEN Abuzer: Yeni Türk Ticaret Kanunu: Değişiklikler, Yenilik-ler ve İlk Tespitler, 3.Bası, İstanbul, 2016. 262 Doç. Dr. Burak ADIGÜZEL-Arş. Gör. Özge DEMİRDELEN ERÜHFD, C. XIV, S. 2, (2019) KIRCA İsmail/ ŞEHRİALİ ÇELİK Hayal/ MANAVGAT Çağla: Anonim Şir-ketler Hukuku, C.1/2, Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, BTHE, Anka-ra, 2013 (C. 1/2). KIRCA İsmail/ ŞEHRİALİ ÇELİK Hayal/ MANAVGAT Çağlar: Anonim Şir-ketler Hukuku, C.2/2, Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, BTHE, Ankara, 2017 /(C. 2/2). KOCAYUSUFPAŞAOĞLU Necip: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, C.1, 7. Baskı, İstanbul, 2017. KORKUT Ömer: Anonim Şirketlerde Genel Kurul Kararlarının Butlanı, 1. Baskı, Adana, 2012. MOROĞLU Erdoğan: Türk Ticaret Kanunu Tasarısı ile Yürürlük ve Uygu-lama Kanunu Tasarısı Taslağı, Değerlendirme ve Öneriler, 4.Bası, Ankara, 2006. MOROĞLU Erdoğan: Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hü-kümsüzlüğü, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 8. Baskı, İstanbul, 2017. NARBAY Şafak/KESİCİ Buğra: Ticaret Ortaklıklarında Yapısal Değişiklik Kararına Karşı Öngörülen İptal Davası Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnce-leme, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi (TFM), 2015/1, 107-160. NOMER ERTAN Nedret Füsun: “Anonim Ortaklıkta Eşit Davranma (Eşit İş-lem) İlkesi”, Prof. Dr. Oğuz İmregün’e Armağan, İstanbul, 1998, s. 469-490. OĞUZMAN M. Kemal/ÖZ Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 1, Gözden Geçirilmiş 16. Bası, İstanbul, 2018. ÖZTAN Bilge; Medeni Hukuk Tüzel Kişilerinde Organ Kavramı ve Orga-nın Fillerinden Doğan Sorumluluk, Ankara, 1970. PASLI Ali: Anonim Ortaklık Genel Kurulunda Kullanılan Oyun Hukuki Niteli-ği, İÜHFM, S. 1-2, İstanbul, 2009. PLESSIS Jean du, LUTTERMANN Claus: “Corporate Governance in the EU, the OECD Principles Of Corporate Governance and Corporate Governance in Selected Other Jurisdictions”, German Corporate Governance in International and European Contex, Springer, 2007, 215-256. POROY Reha/TEKİNALP Ünal/ÇAMOĞLU Ersin; Ortaklıklar Hukuku, C. I, 14. Baskı, İstanbul, 2019. Kooperatiflerde Organlar ve Organ Kararlarinin Hükümsüzlüğü 263 PULAŞLI Hasan: Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının Sakatlığı ve Müeyyidesi, GÜHFD, 2013, C.17, S. 1-2. PULAŞLI Hasan: Şirketler Hukuku Şerhi, 3. Baskı, Ankara, 2018. SAKA Zafer: Anonim Ortaklıklarda Genel Kurul, 1.Baskı, İstanbul, 2004. TANÖR Reha: “Kurumsal Yönetim Arayışları Doğrultusunda Banka Yönetim Kurulunda Bağımsız Üyelik”, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 2005. TEOMAN Ömer: Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Oy Hakkından Yok-sunluğu, 1. Baskı, Ankara, 1983. TEOMAN Ömer: Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’nın Anonim Ortaklık Yö-netim Kuruluna İlişkin Bazı Hükümlerinin Değerlendirilmesi, Batider C. 26, S. 3, Eylül 2010. TURANLI Hüsnü: Yeni Türk Ticaret Kanunu Işığında Anonim Şirket Yö-netim Kurulu Kararlarının Hükümsüzlüğü, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakül-tesi Dergisi, C. XVII, 2013, S.1-2. ÜÇIŞIK H. Güzin: “Türk Hukuku’nda Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararla-rının Sakatlığı Konusunda Getirilen Düzenlemelerin Değerlendirilmesi”, Finan-sal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, C. 3, S. 5, 2011, 57-65. ÜÇIŞIK H. Güzin/ÇELİK Aydın: Anonim Ortaklıklar Hukuku, Ankara, 2013. YANLI Veliye: “Kamuyu Aydınlatma Açısından Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkelerinin Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, C. 2, İstanbul, 2007. YILDIZ Şükrü: Anonim Ortaklıkta Pay Sahipleri Açısından Eşit İşlem İlke-si, Ankara, 2004. YİĞİT İlhan: Anonim Ortaklık Genel Kurulunun İşleyişi ve Ortaya Çıkan Sorunlar, İstanbul, 2004. YÖRÜK ATİLA Pelin/ YÖRÜK Atılgan Barış: Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarında Yokluk ve Butlan, İKÜHFD, 16(2), 2017, 207-233. YÜCE Aydın Alber: Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 3. Baskı, 2018.